2- Otonom Sinir Sistemini Etkileyen İlaçlar Flashcards
(171 cards)
1
Q
Gözde radiyal kaslar sempatik mi parasempatik mi?
A
Sempatik
(Alfa 1-midriyazis)
2
Q
Ter bezleri sempatik mi parasempatik mi?
A
Sempatik
3
Q
Ventrikül kası ve his-purkinje lifleri sempatik mi parasempatik mi?
A
Sempatik
4
Q
Arter ve venler sempatik mi parasempatik mi?
A
Sempatik
(GI, parotid, erektil organlarda parasempatik)
5
Q
Vezikula seminalis/Vas deferens sempatik mi parasempatik mi?
A
Sempatik
6
Q
Karaciğer sempatik mi parasempatik mi?
A
Sempatik
(Enerji)
7
Q
İskelet kası sempatik mi parasempatik mi?
A
Sempatik
8
Q
Yağ dokusu sempatik mi parasempatik mi?
A
Sempatik
(Enerji)
9
Q
Gözde sirküler kaslar sempatik mi parasempatik mi?
A
Parasempatik
(M3-miyozis)
10
Q
GİS sempatik mi parasempatik mi?
A
Parasempatik
11
Q
Parotis bezi damarları sempatik mi parasempatik mi?
A
Parasempatik
12
Q
Dış genital organların erektil yapılarındaki damarlar sempatik mi parasempatik mi?
A
Parasemparik
(M3-NO-VD-ereksiyon)
13
Q
Otonom sistemde pregangliyonik nörondan ne salıverilir ve gangliyonlardaki hangi tip reseptörleri uyarır?
A
Hem sempatik hem parasempatik sistemde pregangliyonik nörondan ASETİLKOLİN salıverilir ve gangliyonlardaki NİKOTİNİK tip reseptörleri uyarır.
14
Q
Parasempatik sistemde postgangliyonik nöron ucundan ne salıverilir ve hedef organlarda hangi reseptörleri uyarır?
A
Parasempatik sistemde postgangliyonik nöron ucundan ASETİLKOLİN salıverilir ve hedef organlarda MUSKARİNİK reseptörleri uyarır?
15
Q
Sempatik sistemde postgangliyonik nöron ucundan çoğunlukla ne salıverilir ve hedef organlarda hangi reseptörleri uyarır?
A
Sempatik sistemde postgangliyonik nöron ucundan çoğunlukla NORADRENALİN salıverilir ve hedef organlarda ALFA VE BETA ADRENERJİK reseptörleri uyarır
16
Q
İstisna olarak sempatik postgangliyonik sinir ucundan NORADRENALİN değil de ASETİLKOLİN çıkan yerler nerelerdir?
A
Ekrin ter bezleri (tamamı)
İskelet kası damarları (bir kısmı)
17
Q
İstisna olarak sempatik postgangliyonik sinir ucundan NORADRENALİN değil de DOPAMİN çıkan yer neredir?
A
Renal vasküler düz kası
18
Q
Ekrin ter bezindeki reseptör nedir?
A
Muskarinik
19
Q
Adrenal medullada hangi tip reseptör vardır ve bu reseptör ne tarafından uyarılır?
A
Adrenal medullada NİKOTİNİK tip reseptör vardır ve bu reseptör ASETİLKOLİN tarafından uyarılır.
Adrenal medulla bu sayede adrenalin sentezler.
Adrenal medullada postgangliyonik nöron bulunmaz
20
Q
Gözde sirküler kas hangi tip reseptördür?
A
Muskarinik 2/3
21
Q
Siliyer kas hangi tip reseptör?
A
M2/3
22
Q
Gözde radiyal kas hangi reseptör?
A
Alfa-1
23
Q
Muskarinik agonistler (Karpakol, Pilokarpin) gözde hangi kaslara etki eder?
A
Sirküler ve siliyer kas
24
Q
Muskarinik antagonistler (Tropikamid, Homatropin) gözde hangi kasa etki eder?
A
Sirküler ve siliyer kas
25
Alfa-1 agonistler (Fenilefrin) gözde hangi kasa etki eder?
Radiyal kas
26
Muskarinik agonistlerin (Karpakol, Pilokarpin) göze etkisi nedir?
Miyozis ve akomodasyon
27
Muskarinik antagonistlerin (Tropikamid, Homatropin) göze etkisi nedir?
Midriyazis ve sikloplaji
28
Alfa-1 agonistlerin (Fenilefrin) göze etkisi nedir?
Midriyazis
29
Hemikolinyumun etki mekanizması nedir?
Kolinin hücre içine geri alınımını (hız kısıtlayıcı basamağı) inhibe eder
30
Vesamikolun etki mekanizması nedir?
Asetilkolini vesikül içine taşıyan proteini inhibe eder
31
Zikonotidin etki mekanizması nedir?
Ca’yı hücre içine sokan voltaj bağımlı N tipi Ca kanalını inhibe eder
32
Botulinumun etki mekanizması nedir?
Füzyon proteinlerini parçalayarak asetilkolin sekresyonunu inhibe eder
33
Veziküler zar proteinleri nelerdir?
Sinaptobrevin
Sinaptotagmin
Rab3A/B
34
Hücre membranında bulunan füzyon proteinleri nelerdir?
SNAP25
Munc18
Sintaksin 1
35
Asetil CoA ve Kolini birleştirip Asetilkolin sentezleyen enzim nedir?
Kolinasetil transferaz
36
Katekolaminlerin prekürsörü nedir?
Tirozin
37
Tirozini DOPA’ya dönüştüren enzim nedir?
Tirozin hidroksilaz
38
DOPA’yı Dopamin’e dönüştüren enzim nedir?
Dopa dekarboksilaz
39
Dopamini Norepinefrine dönüştüren enzim nedir?
Dopamin beta hidroksilaz
40
Norepinefrini Epinefrine dönüştüren enzim nedir?
Feniletanolamin N-metiltransferaz
41
Katekolamin sentezinin hız kısıtlayıcı basamağının enzimi nedir?
Tirozin hidroksilaz
42
Tirozin hidroksilazı (hız kısıtlayıcı basamak) inhibe eden ilaç nedir?
Metirozin
43
Feniletanolamin N-metiltransferaz enzimini indükleyen ilaç nedir?
Glukokortikoid
44
Noradrenalin etkisinin sonlanmasında en önemli faktör nedir?
Geri alım
45
Sinaptik aralıktaki katekolaminerjik aktivitenin en iyi göstergesi nedir?
Kromogranin A
46
Uptake-1 (NET) inhibitörleri nedir?
Trisiklik antidepresanlar
Kokain
Amfetamin
Fenoksibenzamin
47
Uptake-2 (endotel) inhibitörü nedir?
Glukokortikoid
48
MAO-A başlıca neleri yıkar?
Seratonin ve Noradrenalin
49
MAO-A ne tedavisinde kullanılır?
Depresyon
50
MAO-B başlıca neyi yıkar?
Dopamin
51
MAO-B ne tedavisinde kullanılır?
Parkinson
52
ACH etkileri nedir?
1) Damar düz kasları ve sfinkterleri GEVŞETİR
2) Diğer düz kasları KASAR
3) Dış salgıları ARTTIRIR (apokrin hariç)
4) Kalpte depresyon (ventrikül hariç)
5) Miyozis + akomodasyon (miyop)
6) SSS
53
Ach’ın damarlarda etkisi nedir?
Vazodilatasyon
(Ca bağımlı endotelden NO salınır)
54
Ach’ın KVS’de etkisi nedir?
Negatif kronotropi, inotropi, dromotropi
(Bradikardi)
55
Ach’ın solunum sisteminde etkisi nedir?
Bronkokonstriksiyon
56
Ach’ın GİS’de etkisi nedir?
Tonus ve peristaltizm artışı
57
Ach’ın gözde etkisi nedir?
Miyozis
(Aköz hümör drenajı artar ve göz içi basıncı azalır-glokom tx)
58
Ach’ın mesanede etkisi nedir?
Miksiyon
(Flask tip nörojenik mesane tx)
59
Ach’ın SSS’de etkisi nedir?
Tremor, öğrenme artışı, emezis
(Alzheimer tx)
60
Parasempatomimetik ilaçların endikasyonları nedir?
Glokom
Bağırsak atonisi
FLASK TİP NÖROJENİK MESANE
Sjögren
SV taşiaritmi
MG
Alzheimer
61
Parasempatomimetik ilaçların kontraendikasyonları nedir?
GİS VE GÜS MEKANİK TIKANIKLIKLARI
ASTIM/KOAH
İnkontinans
PEPTİK ÜLSER (asit arttırır)
Parkinson (tremor)
Bradikardi
Hipotansiyon (VD)
HİPERTİROİT (ATRİYAL FİBRİLASYON RİSKİ-REFRAKTÖR ARALIK)
62
Direkt etkili parasempatomimetikler nelerdir?
Kolin esterler
Alkaloidler
63
İndirekt etili parasempatomimetik ilaçlar nelerdir?
Reversibl
İrreversibl
64
Reversible parasempatomimetikler nelerdir?
Periferik etkili (MG tx)
Santral etkili (Alzheimer tx)
65
Kolin esterler nelerdir?
(-KOL, -KOLİN)
Asetilkolin
Metakolin
Karbakol
Betanekol
66
Kolinesteraza duyarlı parasempatomimetikler nelerdir?
(-KOLİN)
Asetilkolin
Metakolin
67
Kalbi en çok deprese eden parasempatomimetik nedir?
Metakolin
68
Nikotinik etkisi muskarinik etkisinden fazla olan parasempatomimetik hangisidir?
Karbakol
(Sistemik verirsen sempatik etkiler olur, sadece gözde lokal kullanılır)
69
Kolinesteraza en duyarlı parasempatomimetik nedir?
Asetilkolin
70
Asetilkolin sistemik etki için kullanılır mı?
Hayır
(Kolinesteraza duyarlı, dolaşıma geçtiği an metabolize olur)
71
Asetilkolin ne için kullanılır?
İntraoperatif miyozis
72
GİS ve GÜS üzerinde en güçlü etkiyi gösteren parasempatomimetik nedir?
Betanekol
(Saf PS-sadece muskarinik etki)
73
Sjögren’de AĞIZ kuruluğu tx için kullanılan parasempatomimetik nedir?
Sevimelin
(Sjögren’de gözyaşı kuruluğu tx için topikal siklosporin kullanılır)
74
Çizgili kasları stimüle eden parasempatomimetik grubu nedir?
İndirekt etkililer
(MG tx)
75
Periferik etkili antikolinesterazlar nedir?
Neostigmin
Fizostigmin
…
76
Santral etkili antikolinesterazlar nedir?
Takrin
+
RED Glia
(Alzheimer’ın beyni kırmızı)
77
Denerve dokulara etki gösteren antikolinesterazlar nedir?
Neostigmin
Pridostigmin
78
Sinir gazı saldırılarına karşı profilaktik kullanılar antikolinesteraz nedir?
Pridostigmin
79
Takrin + RED Glia ne için kullanılır?
Alzheimer
80
Organofosfat zehirlenmesinin mesane kliniği nedir?
İstemsiz miksiyon
81
Organofosfat zehirlenmesinde antikolinerjik etki oluşturmak için reaktivatörlerle birlikte hangi ilaç verilir?
Atropin
82
Parasempatolitiklerin sınıflandırılması?
1) Belladon alkaloidleri
2) Sentetik belladon alkaloidleri
3) Selektifler
4) Kuvarterner amin türevleri (hidrofilik-SSS geçmez)
5) Santral etkili antikolinerjikler
83
Belladon alkaloidleri nelerdir?
Atropin
Skopolamin
84
Atropinin muskarinik reseptörler üzerine etkisi nedir?
Muskarinik reseptör blokajı
85
Atropinin göz üstünde etkisi nedir?
Midriyazis (dar açılı glokomda kontraendike)
Sikloplaji
86
Atropinin akciğer üstünde etkisi?
Bronkodilatasyon (astım/koah tx)
87
Atropinin sfinkter üzerine etkisi?
Sfinkter kasılması (BPH’ta kontraendike)
88
Atropinin ayırt edici etkisi nedir?
Cilt ve müköz membran kuruluğu
89
Atropinin kalp üstüne etkisi?
Taşikardi
Bradikardi tx
Adenozin ilişkili bradikardide KULLANILMAZ (Teofillin kullanılır)
90
Parasempatolitiklerin kontraendikasyonları nedir?
Dar açılı glokom
BPH
91
Sikloplajik ve midriyatik etkisi en kısa süren parasempatolitik?
Tropikamid
92
Sikloplajik ve midriyatik etkisi en uzun süren parasempatolitik?
Atropin
93
Üriner sisteme selektif olan parasempatolitikler?
Solifenasin
Darifenasin
Oksibutinin
Fesoterodin
Tolterodin
(SİDİĞİNİ DUTAMAYAN ORDULU FATMA TEYZEnin tedavisi)
94
İlaca bağlı parkinson hastalığında tremor ve hipersalivasyon tx için kullanılan antikolinerjik?
Benztropin
95
Fenoldopamın etki gösterdiği reseptör ve etkisi?
Fenoldopam, bir sempatomimetik ajan
olup, özellikle D1 DOPAMİN reseptörlerini
seçici bir gekilde aktive ederek etkisini
gösterir. Bu özelligi nedeniyle HİPERTANSİF KRİZ gibi durumlarda VASODİLATASYON ile kan basincini hizla düsürmek için kullantlir.
96
Sfinkterleri kasan adrenerjik reseptör hangisidir?
Alfa-1
(Alfa-1 blokörleri BPG tedavisinde kullanılır)
97
Vas deferensi kasan adrenerjik reseptör hangisi?
Alfa-1
(Ejakülasyon)
98
Kalbi esasen uyaran adrenerjik reseptör hangisi?
Beta-1
(Alfa-1 ve beta-2 yardım eder)
99
Renin salıverilmesini arttıran beta reseptör hangisi?
Beta-1
(Beta blokörlerin antihipertansif mekanizması)
100
Mesane detrüsörünü gevşeten adrenerjik reseptör nedir?
Beta-3
101
Hangi katekolamin refleks bradikardi yapar?
Noradrenalin
(Vagal tonusta artış)
102
Adrenalin ve izoproterenolün kalp hızına etkisi nedir?
Taşikardi
103
Detrusörde gevşeme yapan adrenerjik reseptörler nedir?
Beta-2/3
104
Sempatomimetikler dar açılı glokomda neden kontraendikedir?
Midriyazis yaptıkları için
105
Renin salıverilmesini arttıran adrenerjik reseptörler nedir?
Beta-1
Dopamin-1
106
Renin salgısını azaltan adrenerjik reseptörler nelerdir?
Alfa-1
Alfa-2
Dopamin-3
107
Lipoliz yapan adrenerjik reseptörler nelerdir?
Beta-1
Beta-3
108
Hipokalemi yapan adrenerjik reseptör nedir?
Beta-2
(Hiperkalemi tx)
(Kası kasmak için potasyumu hücre içine sokar)
109
Noradrenalin hangi reseptörleri etkilemez/ en az etkiler?
Beta-2
110
Noradrenalinin beta-2 reseptörlerini etkilememesinin sonucu nedir?
Bronkodilatasyon ve metabolik etki (hipoglisemi, hipokalemi) oluşturmaz
111
Noradrenalini anafilakside kullanabilir miyiz?
Hayır, beta-2 reseptörlerini uyarmadığı için bronkodilatasyon yapmaz
112
İzoproterenol özellikle hangi reseptörleri uyarır?
Beta
113
Dopamin düşük dozlarda hangi reseptörü uyarır?
D1
114
Dopamin daha yüksek dozlarda hangi reseptörü uyarır?
Beta-1
115
Dopamin çok yüksek dozlarda hangi reseptörü uyarır?
Alfa
116
Dopaminin çok yüksek dozlarda etkisi nedir?
Vazokonstriksiyon
117
Dobutamin hangi reseptörü uyarır?
Beta-1
118
Dopeksaminin kalpte etkisi nedir?
Beta-1 aracılı (+) inotrop etkilidir
Kalp yetmezliğinde kullanılır
119
Dopeksaminin damarlarda etkisi nedir?
Beta-2 ve D1 aracılı,
Damar düz kaslarında, venüllerde, mezenterik, serebral, koroner arterlerde gevşeme yapar.
120
D1 reseptörü selektif agonisti nedir?
Fenoldopam
121
Felondopamın kontraendike olduğu durum nedir?
Glokom
(Glokom atağına neden olabilir)
122
Beta blokörler tek başına kullanılır mı?
Hayır
Feokromasitoma, adrenal medulladan katekolaminlerin (adrenalin ve noradrenalin) aşırı salınımına yol açar.
• Bu katekolaminler hem alfa adrenerjik hem de beta adrenerjik reseptörleri uyararak hipertansiyonaneden olur.
• Beta-blokörler, kalpteki beta-adrenerjik reseptorleri bloke ederek:
• Kalp hizini yavaslatir (kardiyak
output azalir),
• Kalbin oksijen tüketimini azaltir.
• Ancak, bu sirada alfa-adrenerjik reseptörler uyarilmaya devam eder.
Bu durumda:
• Vazokonstriksiyon (damar
daralmasi) artar,
• Periferik vasküler direnç yükselir
Bu yüzden önce alfa blokör sonra beta blokör verilir.
123
Katekolaminlerin kontraendikasyonları nedir?
İskemik kalp hastalığı/ Hipertansiyon
Taşiaritmiler/ Hipertiroidi
HALOTAN İLE YAPILAN GENEL ANESTEZİ
Non-selektif beta blokörlerle birlikte kullanımı
Dar açılı glokom
124
Alfa mimetiklerin sınıflandırılması nedir?
1) Antihipotansifler
2) Dekonjestifler
3) Santral stimülanlar
4) Santral sempatolitikler (Alfa-2)
125
Alfa mimetik antihipotansifler nelerdir?
Efedrin
Fenilefrin
Midodrin/ Metoksamin/ Metaraminol/ Mefentermin
Droksidopa
Hidroksiamfetamin
126
Efedrinin etkisi nedir?
ADR+AMF
ADR= alfa ve beta reseptörlerini etkiler
AMF= SSS’i stimüle eder
127
Fenilefrin hangi reseptörü uyarır?
Direkt etkiyle alfa-1 reseptörlerini uyarır
128
Fenilefrinin etki kalıbı hangi katekolamine benzer?
Noradrenalin
(Sadece VK)
129
Fenilefrinin etkisi nedir?
İNDİREKT etkiyle refleks bradikardi
130
Droksidopa?
Dopa dekarboksilaz tarafından noradrenaline çevrilir
Nörojenik ortostatik hipotansiyon tx
131
Lokal etkili dekonjestifler nelerdir?
-ZOLİN
132
Sistemik etkili dekonjestifler nelerdir?
Psödoefedrin
Fenilpropanolamin
133
Hem lokal hem sistemik etkili sempatomimetik dekonjestifler?
Fenilefrin/Efedrin
134
Uterusu gevşeterek prematür doğumları engelleyen sempatomimetik grup ve ilacı nedir?
Beta-2 agonist tokolitikler
Ritodrin
135
Oksitosin reseptör antagonisti tokolitik ilaç nedir?
Atosiban
136
Hiperaktif mesane tedavisinde kullanılar mesane gevşetici sempatomimetik ilaç grubu ve ilaçları nedir?
Beta-3 Selektif Agonistler
Mirabegron
Vibegron
137
Non-selektif alfa reseptör antagonistleri?
Fentolamin
Fenoksibenzamin
138
Non-selektif alfa reseptör antagonistleri ne tedavisinde kullanılır?
Feokromasitom
(FFF)
139
Alfa-1 reseptör antagonistleri?
-OSİN
DoksaZOSİN
PraZOSİN
TamsuLOSİN
SiloDOSİN
+
Labetalol
İNDORAMİN
Urapidil
140
Hipertansiyon tedavisinde kullanılan alfa-1 reseptör antagonistleri nedir?
-ZOSİN
DoksaZOSİN
PraZOSİN
141
İzole BPH tedavisinde kullanılan alfa-1 antagonistleri?
Tamsulosin
Silodosin
142
Alfa-2 reseptör antagonisti?
Yohimbin
(SEMPATOMİMETİK)
(Taşikardi,Midriyazis vs)
143
Alfa reseptör blokörlerinin venlere etkisi nedir, sonucunda ne olur?
Venül dilatasyonu -> Ortostatik Hipotansiyon
144
Alfa reseptör blokörleri neden diüretiklerle kombine kullanılır?
Arteriyol dilatasyonu -> RAAS -> su ve tuz tutulumu
145
Feokromasitomada tek başına beta-blokör kullanılır mı, neden?
Tek başına kullanılmaz
Hipertansif krize neden olur
146
İris dilatör kasında kasılma, alfa ve beta blokör etkileri nedir?
Alfa blokör bloke edebilir
Beta blokör bloke edemez
147
Feo tedavisinde kullanılan ilaçlar?
LABETALOL (alfa+beta blokör)
Fenoksibenzamin (uzun etki)
Fentolamin (kısa etki)
Nitroprussid (HT kriz eşlik ederse)
Metirozin (dopamin eksikliği)
148
Yarılanma ömrü en uzun alfa-1 selektif reseptör antagonisti?
Doksazosin
(ETKİSİ DOKSAN SAAT SÜRER)
149
Yarılanma ömrü en kısa alfa-1 selektif reseptör antagonisti?
Prazosin
(ETKİSİ PIR DİYE GEÇER)
150
Gevşek iris sendromuna en fazla sebep olan alfa-1 blokör?
Tamsulosin
151
Adrenerjik nöron blokörlerinin indirekt etkili sempatomimetik ilaçlara (amfetamin, tiramin) etkisi nedir?
Etkinliğini tamamen ortadan kaldırırlar
152
Adrenerjik nöron blokörlerinin mikst etkili semptomimetik ilaçlara (efedrin) etkisi nedir?
Etkinliğini azaltırlar
153
Ergot alkaloidlerinin endikasyonları nedir?
Migren
Postpartum kanama
Varyant anjina teşhisi
Hiperprolaktinemi
Parkinson
Akromegali
Alzheimer
154
Ergot alkaloidleri neyde kontraendike?
Obstrüktif vasküler hastalıklar
155
Ergot alkaloidleri ne ile birlikte alınmamalıdır?
Triptanlar
156
Ergot zehirlenmesi tx?
Sodyum nitroprussid
(HT kriz)
157
Postpartum kanama tx için kullanılan ergonovin ne için kullanılmaz, neden?
Doğum indüksiyonunda kullanılmaz
Uterusu devamlı kasar
158
Nikotinin TxA2 üstüne etkisi?
TxA2 düzeyini arttırır
159
Nikotinin HDL ve LDL üzerine etkisi?
HDL düşürür LDL arttırır
160
Nikotin zehirlenmesinin primer ölüm nedeni?
Solunum felci
161
Nikotin bağımlılığı tx?
Vareniklin
Bupropion
RimonaBANT
162
Neostigminin muskarinik etkilerinin olmayıp (bradikardi, BK, salgı) sadece nikotinik etkilerinin olması için hangi ilaç ile kombine edilir?
Atropin
163
Gangliyon blokörlerinin terleme üstüne etkisi nedir?
Anhidroz
164
Otonomik hiperrefleksi için kullanılan gangliyon blokörü nedir?
Mekamilamin
165
Glokom tx kullanılan ilaç grupları?
(Dışa atım)
Alfa-2 selektif agonistleri
Prostaglandinler
Parasempatomimetikler (miyozis)
(Aquous humor sentezi)
Beta blokörler
Karbonik anhidraz inhibitörleri
Alfa-2 selektif agonistleri
166
Glokom tx kullanılan alfa-2 selektif agonistleri?
Apraklonidin
Brimonidin
(Aköz sekresyon azalması)
(Outflow artışı)
167
Glokom tx kullanılan beta blokör?
Timolol
168
Glokom tx kullanılan oral karbonik anhidraz inhibitörü nedir?
Asetazolamid
169
Glokom tx kullanılan topikal karbonik anhidraz inhibitörleri nedir?
Dorzolamid
Brinzolamid
170
Glokom tx kullanılan prostaglandinler nedir?
Latanoprost
Bimatoprost
Travoprost
171
Sempatolitikler sınıflandırma?
1) Reseptör blokörleri (alfa-beta antagonistleri)
2) Nöron blokörleri
3) Gangliyon blokörleri
