2014 lokapróf

Question 1

Fyrsta skeið í siðferðisþroskakenningu Kohlbergs einkennist af…

a) Reglum samfélagsins
b) Félagslegum sjónarmiðum
c) Sveigjanlegum siðareglum
d) Sjónarmiðum einstaklingsins

Answer 1

d) sjónarmiðum einstaklingsins

Question 2

EF að 3 ára barn er með 78 stig úr Brigance þroskaskimun og 37 stig út úr fimm prófhlutum prófsins sem hafa sérstaka forspárgildi. Hvernig metur þú þessa niðurstöður?

a. Barnið er yfir viðmiðunarmörkum og yfir áhættu viðmiðunarmörkum
b. Barnið svaf illa og náði því ekki að sýna alla sína hæfileika
c. Barnið er yfir viðmiðunarmörkum en undir áhættu viðmiðunarmörkum
d. Barnið gæti hafa fengið litla örvun í uppeldi sínu

Answer 2

a) Barnið er yfir viðmiðunarmörkum og yfir áhættuviðmiðunarmörkum

Question 3

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um sálfélagslegan þroska er EKKI rétt?

a. Í gegnum samhæfingu (synchrony) lærir barn að lesa í tilfinningar annarra
b. Samkvæmt kenningu Freud skipta fyrstu 2-3 árin sköpum fyrir mótun persónuleikans og sálfélagslegan þroska
c. Samkvæmt Atferlisstefnunni mótast hegðun barna í gegnum herminám
d. Skv. kenningu Erikson hefur fjölskylda, menning og umhverfi lítil sem engin áhrif á sálfélagslegan þroska

Answer 3

d) Skv. kenningu Erikson hefur fjölskylda, menning og umhverfi lítil sem engin áhrif á sálfélagslegan þroska

Question 4

Hvað af eftirfarandi er ekki eitt af viðbrögðum (reflex) nýbura?

a. Grip viðbragð
b. Finnström viðbrað
c. Sog viðbragð
d. Moro viðbragð

Answer 4

b. Finnström viðbragð

Question 5

Einn af einkennandi þáttum þroska er Plasticity. HVer af eftirfarandi fullyrðingum útskýrir það best:

a. Hægt er að móta einstaklinga í ákveðið mót en þeir búa líka yfir ákveðnum varanleika
b. Skilja þarf hvert mannsbarn út frá mörgu samhengi
c. Þroski mannsins getur verið mismunandi eftir menningu
d. Þroski er ekki alltaf línulegur

Answer 5

a. Hægt er að móta einstaklinga í ákveðið mót en þeir búa líka yfir ákveðnum varanleika

Question 6

þegar misræmi (inconsistency) einkennir samskipti umönnunaraðila og barns flokkast geðtengsl þeirra samkvæmt kenningu Mary Ainsworth sem:

a. Óreiðukennd geðtengsl
b. Örugg geðtengsl
c. Örugg geðtengsl með forðun
d. Örugg geðtengsl með mótþróa

Answer 6

a. Óreiðukennd geðtengsl

Question 7

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um málþroska er rétt?

a. Foreldri getur örvað málþroska barna með því að segja hvað það er að gera
b. Það örvar lítt málþroska barna að byrja að tala við þau nokkra vikna gömul
c. Börn segja gjarnan fyrsta orðið um 9 mánaða aldur
d. Þegar barn er 0-3 ára skiptir meira máli að fylgjast með tjáningu en málskilningi
þess

Answer 7

a. Foreldri getur örvað málþroska barna með því að segja hvað það er að gera

Question 8

Samkvæmt kenningu Lev VYgotsky um áhrif menningar og félagslegra þátta á þroska þá skaltu merkja við þá staðhæfingu sem best lýsir inntaki kenningarinnar.

a. Leiðbeinandi þarf að vera næmur á það sem barnið kann svo að nám sé árangursríkt
b. Barnið lærir að herma eftir öðrum sem eru í nærumhverfi þess
c. Lögð er áhersla á hvernig barnið vinnur með upplýsingar sem það fær
d. Barnið hefur einfalda mynd af heiminum og heldur að hann haldist óbreyttur

Answer 8

a. leiðbeinandi þarf að vera næmur á það sem barnið kann svo að nám sé árangursríkt

Question 9

Hvað af eftirfarandi fullyrðingum skýrir best út hugtakið varðveisla?

a. Einblínt er á einhvern einn útlitseiginleika hlutar
b. Skilningur á að magnbundnir eiginleikar breytist
c. Skilningur á að þó ásýnd hluta breytist þá breytist ekki magn þeirra
d. Skilningur á að hlutir séu óafturkræfir

Answer 9

c. skilningur á að þó ásýnd hluta breytist þá breytist ekki magn þeirra

Question 10

Merkið við þá fullyrðingu sem EKKI er rétt um málþroska barna

a. Skilningur barna á máli er iðulega meiri en fjöldi tjáðra orða
b. Barn á yfirleitt auðveldar með að bera fram samhljóða en sérhljóða
c. Heyrnarlaus börn babla með höndunum
d. Það er eðlilegt ungbarni að æfa öll möguleg málhljóð

Answer 10

b. barn á yfirleitt auðveldar með að bera fram samhljóða en sérhljóða

Question 11

Merkið við þá fullyrðingu um hreyfiþroska sem EKKI er rétt

a. Umhverfið hefur áhrif á hreyfiþroska barna
b. Grófhreyfingar reyna á stærri vöðva líkamans
c. Tveggja mánaða gamalt barn er yfirleitt farið að grípa um hluti
d. Hreyfiþroski á sér stað alla ævi

Answer 11

c. tveggja mánaða gamalt barn er yfirleitt farið að grípa um hluti

Question 12

Hver af eftirfarandi fullyrðingum lýsir best öruggum tengslum (attachment) hjá barni samkvæmt rannsóknum Mary Ainsworth?

a. Barnið tekur ekki eftir því þegar foreldri þess fer
b. Barnið bregst ekki við foreldri þegar það kemur
c. Barnið á gott með að skoða umhverfi sitt
d. Barnið neitar að fara frá umönnunaraðila

Answer 12

c. Barnið á gott með að skoða umhverfi sitt

Question 13

Taktu afstöðu til eftirfarandi fullyrðinga um sálfélagslegan þroska: Ósönn / Sönn

Samkvæmt kenningu sálgreiningar skipta unglingsárin mestu fyrir mótun persónuleikans.

Answer 13

Ósönn

Question 14

Taktu afstöðu til eftirfarandi fullyrðinga um sálfélagslegan þroska: Ósönn / Sönn

Samkvæmt Kenningu Erikson veltur það á samskiptum einstaklingins og félagslegs umhverfis hvernig honum tekst að komast í gegnum hvert þroskakrísustig

Answer 14

Sönn

Question 15

Taktu afstöðu til eftirfarandi fullyrðinga um sálfélagslegan þroska: Ósönn / Sönn

Samkvæmt atferlisstefnunni er sálfélagslegur þroski stigbundinn

Answer 15

Ósönn

Question 16

Taktu afstöðu til eftirfarandi fullyrðinga um sálfélagslegan þroska: Ósönn / Sönn

Samhæfing (synchrony) milli barns og umönnunaraðila leggur grunnin að mannelgum samskiptum og kennir barninu að lesa tilfinningar

Answer 16

Sönn

Question 17

Lilja heldur því fram að bróðir hennar sé orðinn stelpa þegar hún sér hann með spennu í hárinu. Ef marka má kenningu Jean Piaget um vitsmunaþroska, benda viðbrögð hennar til að…

a. Hún einblíni á útlitseiginleika (focus on appearences)
b. Hún gangi út frá því að heimurinn haldist óbreyttur (static reasoning)
c. Hún sé ekki búin að átta sig á varanleika hluta (object permanence)
d. Hún hafi öðlast getuna til að hugsa í fleiri en einni vídd
(multidimensionalthinking)

Answer 17

a. Hún einblíni á útlisteiginleika (focus on apperances)

Question 18

Parten, Piaget og Smilansky flokkuðu leik barna. Hvað af eftirfarandi atriðum lýsir best því sem er sameiginlegt með flokkun þeirra?

a. Tákrænn leikur barna
b. Leikir þar sem að ímyndunarafl barnsins nær að njóta sín
c. Leikir þar sem yngra barn leikur við sjálft sig
d. Leikir þar sem gilda ákveðnar reglur

Answer 18

b. Leikir þar sem að ímyndinarafl barnsins nær að njóta sín

Question 19

Ef rannsakandi er að skoða áhrif nærumhverfis á hegðun einstaklingins. Hvaða kerfi (system) er hann að skoða þá?

a. Exosystem
b. Mesosystem
c. Microsystem
d. Macrosystem

Answer 19

c. Microsystem

Question 20

Daníel er tveggja ára hefur einfaldan skilning á hugtakinu ,,pabbi’’ sem kemur fram í því þegar hann sér mann með barn þá kallar hann manninn ,,pabbi’’. þegar hann lærir að þessir menn eru ekki ,,pabbi’’ hans þá upplifir hann:

a. Varðveislu (conservation)
b. Varanleika hluta (object permanence)
c. Andlegt ójafnvægi (cognitive diseqilibrium)
d. Flokkun (classification)
e. Andlegt jafnvægi (cognitive equilibrium)

Answer 20

c. Andlegt ójafnvægi

Question 21

Kenning Erikson gegnur út frá því að grundvallar verkefni unglingsáranna sé að skapa eða öðlast:

a. Nánd
b. Heiðarleika
c. Sjálfsmynd
d. Traust

Answer 21

c. Sjálfsmynd

Question 22

Samkvæmt kenningu Piaget þá vísar vitsmunalegt jafnvægi (cognitive ewuilibrium) til:

a. Sérstaks stigs vitsmunaþroska
b. Andlegs jafnvægi
c. Fyrsta stigs gagnavinnsla (information processins)
d. Viss ójafnvægis sem leiðir til vaxandi vitsmuna

Answer 22

b. Andlegs jafnvægis

Question 23

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um sálfélagslega kenningu Erik Erikson er EKKI rétt?

a. Á skólaaldri eru börn að fást við togstreituna milli framkvæmdagleði (industry) og vanmáttarkenndar (inferiority)
b. Kenningar Sigmund Freuds og Erik Erikssons eru báðar í anda sálgreiningar
c. Ungabörn þurfa að þróa með sér traust gagnvart umönnunaraðila
d. Kenningin nær yfir allt æviskeiðið
e. Sá einstaklingur á erfitt með að mynda náin tengsl við aðra ef togstreitan milli trausts (trust) og vantrausts (mistraust) leysist ekki farsællega
f. Á aldrinum eins til þriggja ára vinda börn sér í ýmis verkefni (initiative) og

Answer 23

f. á aldrinum eins til þriggja ára vinda börn sér í ýmis verkefni (initiaive) og upplifa sektarkennd (guilt) þegar þeim mistekst eða mæta gagnrýni

• það er 2-6 ára

Question 24

Hver er meginmunur á þroska fullbura nýbura og fyrirbura? Merkið við þá fullyrðingu sem lýsir því best

a. Fyrirburar hafa ytri skapabarma vel vaxna yfir innri skapabarma
b. Helix eyrans er þroskaðra hjá fullbura barni
c. Fullburar hafa sléttar iljar
d. Fósturfita er sérstaklega áberandi hjá fullbura barni

Answer 24

b. Helix eyrans er þroskaðra hjá fullbura barni

Question 25

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um málþrska er EKKi rétt?

a. Barn á að geta sagt r og s þegar það er um 4 ára gamalt
b. Ein kenning um málþroska barna byggist á því að barnið læri sjálft að tala
c. Málskilningur er forsenda fyrir máltjáningu
d. Barn sem lærir nýtt mál leitar að reglum

Answer 25

b. Ein kenning um málþroska barna byggist á því að barnið læri sjálft að tala

Question 26

Sóldís er 4 ára stúlka. Hún er á leikskóla. Hún situr við borð með Jónu sem er jafngömul henni. Þær eru að teikna og lita. Þær skiptast á litum og tala mikið saman um hvað þær séu að teikna. Sóldís er mjög einbeitt og hefur ákveðnar hugmyndir um það hvernig eigi að teikna bíl. Hún segir „pabbi minn teiknar alltaf bíla svona“. Hvernig er best að flokka leik þeirra samkvæmt Parten?

a. Þetta er tengslaleikur (associative play)
b. Þetta er ærlsaleikur (rough and tumble play)
c. Þetta er hlutverkaleikur (role play)
d. Þetta er látbragðsleikur (imaginary play)

Answer 26

a. þetta er tengslaleikur (associative play)

Question 27

Barn sem er innan við 3 mánaða gamalt er:

a. Fært um að sitja í nokkrar sekúndur
b. Eingöngu með viðbragðs hreyfingar
c. Fast í beygjustöðu nýburans
d. Vill helst liggja á maganum
e. Að byrja að rétta úr líkama vegna áhrifa frá þyngdaraflinu og vegna þess að réttivöðvar líkamans eru að virkjast

Answer 27

e. að byrja að rétta úr líkama vegna áhrifa frá þyngdaraflinu og vegna þess að réttivöðvar líkamans eru að virkjast

Question 28

Hver af eftirfarandi fullyrðingum lýsir EKKI formlegri rökhugsun samkvæmt kenningu Piaget

a. Hugsunin er bundin við hér og nú
b. Geta velt fyrir sér langtímaafleiðingum
c. Vera gagnrýninn í hugsun
d. Geta dregið ályktanir af hugsanlegum forsendum
e. Geta hugsað í þátíð, nútíð og framtíð

Answer 28

a. Hugsunin er bundin við hér og nú

Question 29

Í leiknum er barnið að þroskast siðferðislega. Eftirfarandi atriði NEMA EITT lýsa þessu

a. Barnið lærir að taka tillit til annarra barna
b. Barnið lærir að greina rétt frá röngu
c. Barnið lærir að vinna með öðrum börnum og fylgja reglum
d. Barnið lærir að stjórna eigin tilfinningum

Answer 29

b. Barnið lærir að greina rétt frá röngu

Question 30

það sem EKKI er einkennandi kenningu Eriksons um sálfélagslegan þroska er að:

a. Það er samspil á milli áreitis og viðbragðs
b. Maðurinn er á hverju stigi að ganga í gegnum ákveðna krísu
c. Barnið verður fyrir áhrifum frá umhverfi sínu
d. Kenningin nær yfir allt æviskeiðið

Answer 30

a. það er samspil á milli áreitis og viðbragðs

Question 31

Hvað af eftirfarandi fullyrðingum lýsir best annmarka á kenningu Lawrence Kohlbergs um siðferðisþroska?

a. Engin áhersla var lögð á að forðast vanþoknun annarra
b. Það vantaði að fjalla um sjónarmið einstaklingsins
c. Kenningin fjallaði einungis um siðferðishugsun en ekki hegðun
d. Það vantaði fjórða skeiðið sem lýsti æðsta stigi siðferðisþroskans

Answer 31

c. Kenningin fjallaði einungis um siðferðishugsun en ekki hegðun

Question 32

þegar börn eru að byrja að ganga óstudd

a. Eru þau búin að ná góðum tökum á skriði á fjórum fótum og þar með tilbúin í næsta stig hreyfiþroskans sem er ganga
b. Þarf að hvetja þau stöðugt til að standa upp og ganga
c. Hafa þau innri áhugahvöt til að ná tökum á göngunni og standa upp aftur og aftur
þegar þau detta. Hvatning frá umhverfinu truflar þessa innri hvöt
e. Missa þau tímabundið niður getuna til að velta sér

Answer 32

d. Hafa þau innri áhugahvöt til að ná tökum á göngunni og standa upp aftur og aftur

Question 33

Á grunnskólaárunum felst grófhreyfiþroski í því að börnin

a. Eru komin með fullkomna grófhreyfifærni í kringum 6-7 ára aldurinn
b. Eru flest búin að finna „sína“ íþrótt við upphaf skólagöngu og æfa hana þannig að þau sérhæfa sig fljótt
c. Fínstilla þær hreyfingar sem þau hafa áður náð tökum á, bæta útfærslu þeirra (betri tækni) og tengja saman í flóknari leik
d. Þurfa ekki mikið að æfa athafnir til að verða góð í þeim
e. Læra stöðugt nýjar hreyfingar/athafnir

Answer 33

c. Fínstilla þær hreyfingar sem þau hafa áður náð tökum á, bæta útfærslu þeirra (betri tækni) og tengja saman í flóknari leik

Question 34

Á örðu skeiði í kenningu Lawrence Kohlbergs um siðferðisþroska lagði hann áherslu á eftirfarandi:

a. Fara eftir reglum til að fá umbun
b. Viðhalda góðum tengslum og forðast vanþóknun annarra
c. Fara eftir reglum til að forðast refsingu
d. Líta svo á að breyta megi reglunum

Answer 34

b. viðhalda góðum tengslum og forðast vanþóknun annarra

Question 35

Hvaða hugtak taldi Piaget mikilvægt að börn hefðu skilning á til að ná tökum á rökrænni hugsun?

a. Gagnsæi
b. Andhverfa
c. Flokkun
d. Hringsvarnir

Answer 35

c. Flokkun

Question 36

Hver af eftirfarandi fullyrðingum um siðferðisþroska er rétt?

a. Ungabörn allt niður í 8 mánaða geta sýnt ósiðlega hegðun
b. Hæfnin að setja sig í spor annarra er nauðsynleg en ekki nægjanleg forsenda siðferðisþroska
c. Unglingsárin eru talin vera mikilvægasta skeiðið fyrir siðferðisþroska d. Lágmarks greind er nauðsynleg og nægjanleg forsenda siðferðisþroska

Answer 36

b. Hæfnin að setja sig í spor annarra er nauðsynleg en ekki nægjanleg forsenda siðferðisþroska

Question 37

Merkið við það atriði sem sérstaklega einkennir ímyndunarleiki (imaginative play) barna:

a. Börn fylgjast með því hvernig önnur börn leika sér
b. Leiðtogi greinir frá reglum leiksins
c. Börn eru í eltingarleik
d. Börn lifa sig inn í annan heim og sýna athafnir sem honum tengist

Answer 37

d. Börn lifa sig inn í annan heim og sýna athafnir sem honum tengist

Question 38

Um er að ræða þriggja og hálfs árs dreng sem er að leika sér með bíl. Hann tekur einn bíl og keyrir hann eftir gólfinu. Hann gefur frá sér burrr hljóð og talar fyrir bílstjórann. „tek stóra beygju“. Svo tekur hann fleiri bíla og lætur þá lenda í árekstri og býr til mikinn hávaða. Hver af eftirfarandi fullyrðingum er EKKI rétt um leik barnsins:

a. Það reynir á hreyfiþroska hans í leiknum
b. Hann er táknrænum leik
c. Hann er í einleik
d. Hann er í ímyndunarleik
e. Það reynir á málþroska hans í leiknum

Answer 38

b. Hann er í táknrænum leik

Question 39

Brigance þroskaskimun er mat á þroska barna á nokkrum sviðum. Merkið við það svið sem ekki er rétt

a. Leikfærni
b. Skólafærni
c. Samskiptafærni
d. Hreyfifærni

Answer 39

a. Leikfærni

Question 40

Hvað af eftirfarandi atriðum NEMA EITT á við um stærðarhlutföll og þyngd nýbura?

a. Höfuðið er um 1/3 af líkamslengd
b. Meðallegnd er um 50 cm
c. Búkurinn er um helmingur líkamslengdar
d. Eðlileg lengd er um 46-56 cm

Answer 40

a. höfuðið er 1/3 af líkamslengd

Question 41

Kenning kvikvra kerfa er sú kenning sem notuð er nú til dags til að útskýra hreyfiþroska. Hún útskýrir hreyfiþroska á eftirfarandi hátt:

a. Mörg líkamskerfi verða að þroskast og það er breytileikinn í samspili milli kerfanna sem veldur því að barn nær tökum á nýrri athöfn (þ.e. nýjum hreyfiþroska áfanga)
b. Mörg líkamskerfi þurfa að þroskast og það er breytileikinn í samspili milli kerfanna og umhverfis sem veldur því að barn nær tökum á nýrri athöfn (þ.e.nýjum hreyfiþroska áfanga)
c. Miðtaugakerfið stýrir þróun á hreyfiþroska
d. Stoðkerfið stýrir þróun á hreyfiþroska
e. Umhverfisþættir hafa úrslitaþýðingu þegar barn er að ná tökum á nýrri athöfn (þ.e. nýjum hreyfiþroskaæfingar)

Answer 41

b. Mörg líkamskerfi þurfa að þroskast og það er breytileikinn í samspili milli kerfanna og umhverfis sem veldur því að barn nær tökum á nýrri athöfn (þ.e nýjum hreyfirþoska áfanga)