Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Εξετάσεις > Ιστορία 2025 > Flashcards

Ιστορία 2025 Flashcards

(92 cards)

Start Studying
1
Q

Τι ονομάζουμε Βυζάντιο;

A

Το χριστιανικό κράτος της ελληνορωμαϊκής Ανατολής που αναδύθηκε μέσα από τους
κόλπους του Ρωμαϊκού κράτους.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Πώς ονομαζόταν αρχικά το Βυζάντιο και οι βυζαντινοί κάτοικοί του;

A

Αρχικά επειδή το Βυζάντιο αναδύθηκε μέσα από τους κόλπους του Ρωμαϊκού
κράτους ονομαζόταν Ρωμανία Πολιτεία ή κράτος Ρωμαίων. Έτσι αντίστοιχα οι
Βυζαντινοί ονομάζονταν Ρωμαίοι ή Ρωμιοί. Άρα οι όροι Βυζάντιο και βυζαντινοί
είναι μεταγενέστεροι.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ποια υπήρξαν τα σημαντικότερα γεγονότα μέχρι να μεταμορφωθεί το
Ρωμαϊκό κράτος σε Βυζαντινό κράτος;

A
  • εξισώθηκαν τα δικαιώματα των Χριστιανών με τα δικαιώματα των άλλων
    θρησκειών.
  • ιδρύθηκε η Κωνσταντινούπολη
  • αναδείχθηκε ο Χριστιανισμός σε κρατική θρησκεία
  • διαιρέθηκε η αυτοκρατορία επί Θεοδοσίου Α΄
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q
  • Ποια μέτρα πήρε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α΄ για να
    ανορθώσει το ρωμαϊκό κράτος, που κλονιζόταν;
A

Ίδρυσε ένα νέο διοικητικό κέντρο στην Ανατολή, την Κωνσταντινούπολη.
Αναγνώρισε το δικαίωμα άσκησης της χριστιανικής λατρείας.
Καθιέρωσε στη διοίκηση τη διάκριση της πολιτικής από τη στρατιωτική
εξουσία.
Έκοψε και έθεσε σε κυκλοφορία ένα πολύ σταθερό χρυσό νόμισμα.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Τι αποφασίζει ο Κωνσταντίνος μετά τη νίκη του εναντίον του Λικίνιου, όταν
μένει μονοκράτορας; Ποιοι ήταν οι λόγοι που τον οδήγησαν σε αυτή του την
απόφαση;

A

Αποφασίζει να ιδρύσει ένα νέο διοικητικό κέντρο στη θέση του αρχαίου Βυζαντίου,
στην Ανατολή.
Οιλόγοι που τον οδήγησαν σε αυτή του την απόφαση ήταν:
- η καλή γεωπολιτική θέση του Βυζαντίου, αφού βρισκόταν στο σταυροδρόμι της
Ασίας, της Ευρώπης, του Εύξεινου Πόντου και της Μεσογείου και κατά συνέπεια
είχε μεγάλη εμπορική σημασία.
- η Ανατολή διέθετε ακμαίο πληθυσμό και οικονομία, σε αντίθεση με τη Δύση.
· οι Χριστιανοί, στους οποίους ο Κωνσταντίνος στηρίχτηκε πολιτικά, ήταν
πολυπληθέστεροι στην Ανατολή.
- οι μεγάλες πόλεις της Ανατολήςυπέφεραν από θρησκευτικές συγκρούσεις, αρά θα
αντιμετώπιζε από κοντά το πρόβλημα.
- από το Βυζάντιο μπορούσε να αποκρούσει ευκολότερα τους Γότθους και τους
Πέρσες.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

*Ποια κτίσματα της Κωνσταντινούπολης υπογραμμίζουν τη σχέση της με τη
Ρώμη και ποια το χριστιανικό της χαρακτήρα;,

A

Τα κτίσματα που υπογραμμίζουν τη σχέση της Κωνσταντινούπολης με τη Ρ’ωμη
είναι ο ιππόδρομος, τα ανάκτορα, οι στοές, οι αγορές, το ρυμοτομικό σχέδιο και η
πορφυρή κολόνα με το άγαλμα του Κωνσταντίνου. Ενώ ο χριστιανικός χαρακτήρας
της φαίνεται από τις πολλές εκκλησίες και τα μοναστήρια.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Πότε τελέστηκαν τα εγκαίνια της Κωνσταντινούπολης;

A

Στις 11 Μαΐου του 330 τελέστηκαν τα εγκαίνια και γιορτάζονταν τα γενέθλια της
Κωνσταντινούπολης.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

*Πότε η Κωνσταντινούπολη ή αλλιώς Νέα Ρώμη αποκτά χαρακτηριστικά χριστιανικής πόλης;

A

Όταν ανοικοδομούνται εκεί πολλές εκκλησίες και μοναστήρια.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q
  • Τι ονομάζουμε Νέα Ρώμη και τη Παλαιά Ρώμη;
A

Νέα Ρώμη ονομαζόταν η Κωνσταντινούπολη αμέσως μετά την ίδρυσή της γιατί
ρυμοτομήθηκε σύμφωνα με το σχέδιο της Παλαιάς Ρώμης αυτής δηλαδή που
αναπτύχθηκε κυρίως στο χώρο της σημερινής Ιταλίας

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

*Για ποιο λόγο ο Κωνσταντίνος Α΄ έδειξε ευνοϊκή στάση προς το
Χριστιανισμό;

A

Γιατί στην Ανατολή οι οπαδοί του Χριστιανισμού ήταν πολυπληθέστεροι και
φαινόταν ότι αυτή η θρησκεία μπορούσε να αποκαταστήσει την κλονισμένη ενότητα
του Ρωμαϊκού κράτους.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ενέργειες στις οποίες προβαίνει ο Κωνσταντίνος για να δείξει την εύνοιά του
προς τους Χριστιανούς;

A
  • εξέδωσε ευνοϊκούς νόμους προς τουςΧριστιανούς
  • μετέφερε το Χριστόγραμμα στα νομίσματά του
  • υπέγραψε το διάταγμα των Μεδιολάνων
  • συγκάλεσε την Οικουμενική σύνοδο
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Τι ήταν το Χριστόγραμμα;

A

Ήταν σημαντικό χριστιανικό σύμβολο, το οποίο μετέφερε ο Κωνσταντίνος Α΄ από τη
στρατιωτική σημαία στα νομίσματά του. Ήταν το μονόγραμμα του Χριστού. Το
έκανε αυτό ο Κωνσταντίνος για να δείξει την εύνοιά του προς τους Χριστιανούς.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

→ Τι γνωρίζετε για το διάταγμα των Μεδιολάνων;

A

Ήταν συμφωνία που έγινε μεταξύ του Κωνσταντίνου Α΄ και του Λικινίου το 313 και αναγνώριζε στους Χριστιανούς την ελευθερία άσκησης τηςλατρείας τους,
εξισώνονταν έτσι τα δικαιώματά τους με αυτά των άλλων θρησκειών του Ρωμαϊκού
κράτους.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q
  • Τι γνωρίζετε σχετικά με την Α΄ οικουμενική Σύνοδο;
A

Έγινε το 325 στη Νίκαια της Βιθυνίας. Κλήθηκαν όλοι οι επίσκοποι όλων των
επαρχιών του Οικουμενικού Ρωμαϊκού κράτους. Τη συγκάλεσε ο Κωνσταντίνος Α΄.
Διατύπωσε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος τη διδασκαλία της Εκκλησίας έναντι των
αιρέσεων που είχαν ήδη εμφανισθεί.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

*Πάνω σε ποια αρχή στηριζόταν το πολιτικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού;

A

Το πολιτικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού ήταν ένα κράτος, μια εκκλησία, μια
νομοθεσία.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

*Ποια εσωτερικά προβλήματα είχε να αντιμετωπίσει ο Ιουστινιανό και πώς
αντιμετωπίζει το καθένα ξεχωριστά;

A

Στάση του Νίκα (532 ): οι δήμοι του Ιπποδρόμου Πρασίνων και Βενετών,
που έμοιαζαν με αθλητικά σωματεία, αλλά είχαν και πολιτική ισχύ
εξεγέρθηκαν. Ο Ιουστινιανό τους αντιμετώπισε με επιτυχία περιορίζοντας τη
δύναμή τους και ενισχύοντας παράλληλα την αυτοκρατορική εξουσία.
Μειώνει τη δύναμη των μεγάλων γαιοκτημόνων των επαρχιών, επιβάλλοντας
αυστηρούςνόμους και προσπαθεί να προστατεύσει τους ελεύθερους αγρότες
οι οποίοι ήταν χρήσιμοι γιατί πλήρωναν φόρο.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q
  • Ποια τα μέτρα του Ιουστινιανού όσον αφορά τη θρησκεία;
A

Προσπαθεί να επιβάλει την Ορθοδοξία σε όλη την έκταση της αυτοκρατορίας και για
αυτό καταδιώκει τους οπαδούς των αιρέσεων και της αρχαίας θρησκείας και
αναστέλλει τη λειτουργία της Νεοπλατωνικής Ακαδημίας στην Αθήνα. Επίσης
φροντίζει να διαδοθεί ο Χριστιανισμός στους λαούς του Καυκάσου και της
Ανατολικής Αφρικής.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q
  • Ποιο το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού;
A

κωδικοποίησε το Ρωμαϊκό δίκαιο
εξέδωσε τον Ιουστινιάνειο κώδικα ( περιείχε νόμους πριν από τον Ιουστινιανό
– χωρίζεται σε 10 τόμους )
εξέδωσε τον Πανδέκτη ( βιβλίο που περιλάμβανε τις γνώμες Ρωμαίων
νομικών)
εξέδωσε τις Εισηγήσεις (εγχειρίδιο για τους αρχάριους σπουδαστές της
Νομικής ).
Εξέδωσε τις Νεαρές (βιβλίο με νέους νόμους που εκδόθηκαν μετά το 534 και
γράφτηκαν οι περισσότερες στα ελληνικά )
Σημαντική η συμβολή του νομοθετικού έργου του Ιουστινιανού καθώς το
Ιουστινιάνειο Δίκαιο αποτέλεσε τη βάση του Δικαίου της Νεότερης Ευρώπης.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

» Που απέβλεπε η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού. Περιγράψτε την.

A

Η εξωτερική πολιτική του Ιουστινιανού απέβλεπε στην αποκατάσταση της Ρωμαϊκής
Οικουμένης, δηλαδή στην ανόρθωση της ρωμαϊκής εξουσίας στη Δύση.
Εξωτερική πολιτική:
εύκολη και γρήγορη κατάλυση του Βανδαλικού Βασιλείου στη Βόρειο
Αφρική
μακροί και σκληροί αγώνες για την κατάκτηση του Οστρογοτθικού Βασιλείου
από το Βησιγοτθικό βασίλειο στην Ισπανία ανακτήθηκαν οι παράκτιες
περιοχές στα ΝΑ
στη γραμμή του Δούναβη και της Χερσονήσου του Αίμου ο Ιουστινιανό
έκτισε πολλά φρούρια και δαπάνησε τεράστια ποσά για την εξαγορά της
ειρήνης, αλλά δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει τις εισβολές των Σλάβων και
άλλων λαών στις ευρωπαϊκές επαρχίες.
Εκτίμηση εξωτερικής πολιτικής Ιουστινιανού:
Ήταν σύμφωνη με τη ρωμαϊκή παράδοση αλλά ξεπερνούσε τις οικονομικές
δυνατότητες του κράτους. Οι πόλεμοι του στη Δύση και στην Ανατολή απογύμνωσαν
τις ευρωπαϊκές επαρχίες από στρατεύματα και άδειασαν τα κρατικά ταμεία. Αυτή η
κατάσταση είχε σαν αποτέλεσμα το Βυζάντιο να χάσει μεγάλο μέρος του εδάφους
του εν συνεχεία.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q
  • Ποιο το οικοδομικό πρόγραμμα του Ιουστινιανού;
A

Κατασκευάστηκε μεγάλος αριθμός έργων που ήταν χρήσιμα στην άμυνα (φρούρια
και τείχη, τη θρησκεία (ναοί), την υποδομή και την κοινή ωφέλεια ( δρόμοι,
γέφυρες, υδραγωγεία, αποθήκες σιτηρών ).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ποιο θεωρείται το λαμπρότερο κτίσμα της βυζαντινής τέχνης και τι
γνωρίζετε για αυτό;

A

Θεωρείται η Αγία Σοφιά, η οποία εκπροσωπεί το νέο ρυθμό βασιλική μετά τρούλου.
Οι αρχιτέκτονες ήταν ο Ανθέμιος από τις Τράλλεις και ο Ισίδωρος από τη Μίλητο της
Μ. Ασίας. Το κτίριο είναι σχεδόν τετράφωνο. Τέσσερις ογκώδεις πεσσοί
( τετράγωνοι κίονες ) σχηματίζουν το κεντρικό τετράγωνο. Οι πεσσοί συνδέονται με
τόξα που σχηματίζουν ημισφαιρικά τρίγωνα και δημιουργούν ένα στεφάνι, πάνω στο
οποίο στηρίζεται ο τεράστιος τρούλος. Ο τρούλος μοιάζει να κρέμεται από τον
ουρανό. Το φως εισδύει από τα παράθυρά του και πλημμυρίζει το εσωτερικό του
ναού. Η Αγία Σοφιά έγινε σύμβολο και πηγή έμπνευσης για το μεσαιωνικό και
νεότερο Ελληνισμό.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q
  • Ποια προβλήματα παρουσιάζονται στο Βυζάντιο κατά το δεύτερο μισό του 6ου
    αιώνα και τις αρχές του 7ου αιώνα;
A

λοιμοί
κακές σοδειές
σεισμοί
επιδρομές βαρβάρων στα εδάφη της αυτοκρατορίας
> οι Σλάβοι κατακλύζουν τις ευρωπαϊκές επαρχίες
→ οι Πέρσες φθάνουν μέχρι τις ακτές του Βοσπόρου

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

*Ποιες οι συνέπειες των προβλημάτων που παρουσιάζονται στο Βυζάντιο;

A

εγκατάλειψη ή παρακμή των πόλεων
- μείωση του πληθυσμού
- υποχώρηση του εμπορίου και νομισματικής κυκλοφορίας

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q
  • Με ποιο τρόπο ο Ηράκλειος κατάφερε να αποτρέψει την κρίση;
A

Ο Ηράκλειος ηγήθηκε προσωπικά του βυζαντινού στρατού, αναδιοργάνωσε το
στράτευμα με τη οικονομική ενίσχυση της εκκλησίας και επιχείρησε συνεχείς
εκστρατείες κατά των Περσών, Αβαρών και Σλάβων.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
- Εκστρατείες Ηρακλείου – τι γνωρίζετε;
Ο Ηράκλειος κατάφερε: - να συντρίψει τους Πέρσες στη μάχη της Νινευί και ανακτήσει έτσι όλες τις βυζαντινές επαρχίες της Εγγύς Ανατολής. - νίκη εναντίον των Αβαρών και Σλάβων ενώ πολιορκούσαν την Κωνσταντινούπολη - νίκη εναντίον των Περσών όταν αυτοί άρπαξαν τον Τίμιο Σταυρό (ήταν το ιερότερο κειμήλιο του Χριστιανισμού γι' αυτό οι εκστρατείες του είχαν έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα ).
24
*Γιατί το Βυζάντιο τα τελευταία χρόνια τηςβασιλείας του Ηρακλείου ξανά έχει προβλήματα;
Διότι μαστίζεται από τις αραβικές κατακτήσεις
25
- Τι γνωρίζετε σχετικά με τις δικαιοδοσίες του στρατηγού;
Ασκούσε τη στρατιωτική και πολιτική διοίκηση. Ασκούσε επίσης την ανώτατη εξουσία στο θεματικό στρατό.
25
Τι γνωρίζετε για τα θέματα;
Ήταν διοικητικές περιφέρειες με δικό τους στρατό. Στο θεματικό στρατό υπηρετούσαν ελεύθεροι αγρότες, στους οποίους το κράτος παραχωρούσε στρατιωτικά κτήματα ή στρατιωτόπια. Με τα έσοδά τους οι στρατιώτες συντηρούσαν τις οικογένειες τους, αγόραζαν τον οπλισμό τους και κάλυπταν τα έξοδα των εκστρατειών. Ο θεματικός στρατός αποτέλεσε ένα είδος εθνικού στρατού.
26
* Τι γνωρίζετε σχετικά με τον εξελληνισμό της κρατικής διοίκησης;
Επίσημη γλώσσα στην πολιτική και στρατιωτική διοίκηση έγινε η ελληνική, ενώ οι ρωμαϊκοί τίτλοι αντικαταστάθηκαν από τους ελληνικούς. Ο Ηράκλειος ήταν ο πρώτος που υιοθέτησε τον τίτλο «βασιλεύς πιστός εν Χριστώ».
27
* Τι γνωρίζετε για το Μωάμεθ και ποια η σχέση του με το Ισλάμ;
Ο Μωάμεθ ήταν οδηγός καραβανιών. Είχε γνωρίσει από κοντά το Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό. Επηρεασμένος από τις δύο αυτές θρησκείες, διακήρυξε τις αρχές της νέας θρησκείας, του Ισλάμ.
27
* Που οφειλόταν η εξάπλωση των Αράβων;
Οφειλόταν στην μεταστροφή των Αράβων στο Ισλάμ – μονοθεϊστική θρησκεία που ίδρυσε ο Μωάμεθ.
28
* Τι ονομάζουμε Εγίρα;
Το έτος κατά το οποίο ο Μωάμεθ διώχτηκε από την πατρίδα του τη Μέκκα και κατέφυγε στη Μεδίνα (622 ). Το έτος αυτό καθιερώθηκε ως αφετηρία του χρονολογικού συστήματος των Αράβων. Εγίρα = αποδημία
29
» Τι ήταν το Κοράνι και τι απαιτούσε από τους πιστούς (Μουσλίμ );
Το Κοράνι που σημαίνει επί λέξει « λόγος θεού », ήταν το ιερόβιβλίο του Ισλάμ. Απαιτούσε από τους Μουσλίμ να διαδώσουν το Ισλάμ με ιερό πόλεμο (τζιχάντ) κατά των απίστων. Το Κοράνι απαγόρευε να ασκηθεί καταναγκασμός στους Χριστιανούς και στους Ιουδαίους. Όσοι έπεφταν στον πόλεμο, πιστευόταν ότι γίνονταν μάρτυρες της πίστης και εξασφάλιζαν μια θέση στον Παράδεισο.
30
* Μάχη Γιαρμούκ
Οι Άραβες στη μάχη του Γιαρμούκ (636) συνέτριψαν το βυζαντινό στρατό, υπό την ηγεσία του χαλίφη (τοποτηρητής και διάδοχος του Προφήτη ).
31
- Ποιες άλλες περιοχές κατακτούν οιΆραβες στα πλαίσια του ιερού πολέμου;
Τις ρωμαϊκές και περσικές επαρχίες Παλαιστίνη, Συρία, Αίγυπτο, Μεσοποταμία και Περσία. Τα ανατολικά σύνορα του Βυζαντίου βαθμιαία υποχώρησαν στις παρυφές της Μ. Ασίας.
31
Ποιοι ήταν οι κυριότεροι παράγοντες των αραβικών κατακτήσεων;
- η εξάντληση Βυζαντινών και Περσών από τη μακροχρόνια πολεμική τους σύγκρουση. - η έντονη αντίθεση μεταξύ του κέντρου και των ανατολικών επαρχιών του Βυζαντίου που παρέμειναν προσκολλημένες στην αίρεση του Μονοφυσιτισμού.
32
*Χαλιφάτο
έτσι ονομάστηκε το αραβικό κράτος
33
Πώς καταφέρνουν να αποκρούσουν οι Βυζαντινοί τους Άραβες;
Με τη βοήθεια των απόρθητων τειχών της Βασιλεύουσας Με τη χρήση του υγρού πυρός (όπλο που κατέκαιγε τα εχθρικά πλοία ).
33
- ΟιΆραβες διεκδικούν την κυριαρχία και στη Μεσόγειο θάλασσα:
Βασισμένοι στην τεχνογνωσία και την ναυτική εμπειρία των παράκτιων πληθυσμών της Φοινίκης και της Αιγύπτου, ναυπήγησαν και οργάνωσαν έναν αξιόμαχο στόλο –έγιναν κύριοι της Κύπρου, της Ρόδου, της Κω, της Χίου, της Κυζίκου και πολιόρκησαν δύο φορές την Κωνσταντινούπολη. Τον 9ου αιώνα κατέκτησαν την Κρήτη και τη Σικελία.
33
Περιοχές που κατακτήθηκαν επίσης από τους Άραβες:
Καρχηδόνα Μεγαλύτερο μέρος Ισπανίας Στην ανατολή μέχρι την οροσειρά του Ταύρου
34
Συνέπειες από τις αραβικές επιδρομές:
Διάσπαση του μεσογειακού κόσμου Εδαφική συρρίκνωση Απώλεια σημαντικών αστικών κέντρων Ερήμωση πολλών περιοχών της αυτοκρατορίας Μείωση αγροτικής παραγωγής Επηρεάστηκαν αρνητικά το εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο του Βυζαντίου
35
*Γιατί οι Άραβες ασχολήθηκαν με το διεθνές εμπόριο;
Α. Εξαιτίας της εξαίρετης γεωγραφικής θέσης του Χαλιφάτου μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Β. Λόγω της εκμετάλλευσης χρυσού και αργυρού της Δυτ. Αφρικής και τηςΣαχάρας.
36
* Που ιδρύουν εμπορικές αποικίες οι Άραβες;
Στις ακτές των Ινδιών, της ΝΑ Ασίας και της Κίνας.
36
» Τι είδους προϊόντα έφταναν από τη μακρινή Ανατολή στις αραβικές και βυζαντινές αγορές;
Μπαχαρικά και άλλα είδη πολυτελείας.
36
*Ποιες καινοτομίες στο εμπόριο φέρνουν οι Ισλαμιστές έμποροι;
Α. Συγκρότησαν εμπορικές εταιρείες Β. Επινόησαν την εμπορική επιταγή (τσεκ) Γ. Ανέπτυξαν το πιστωτικό σύστημα (αργυραμοιβοί και τράπεζες ). → καινοτομίες που διευκόλυναν πολύ τις συναλλαγές
37
→ Ποια στοιχεία δείχνουν την πολιτιστική και πνευματική ανάπτυξη των Άραφων;
- Στην Κόρδοβα και Βαγδάτη, ιδρύθηκαν βιβλιοθήκες και πανεπιστήμια. - Υπήρχαν βιβλιοπωλεία για το ευρύκοινό στις μεγάλες πόλεις. - Πολλοί χαλίφες ήταν μανιώδεις συλλέκτες χειρογράφων - Η αραβική λογοτεχνία θεωρείτο της μόδας ακόμη και ανάμεσα στους χριστιανούς υπηκόους των αραβικών κρατών. - Οι Άραβες μετέφρασαν τα έργα Ινδών, Ελλήνων και Περσών. - Οι μεταφράσεις έργων όπως αυτά του Αριστοτέλη και των Νεοπλατωνικών επηρέασαν βαθιά την αραβική σκέψη και επιστήμη. - Η τέχνη του Ισλάμ δανείστηκε τεχνικές, τεχνίτες και υλικά από το Βυζάντιο αλλά για θρησκευτικούς λόγους έμεινε προσηλωμένη στην ανεικονική τεχνοτροπία. Δημιουργήματα της τέχνης αυτής είναι τα τεμένη (τζαμιά ). - Φιλοτέχνησαν λαμπρά έργα μικροτεχνίας από ελεφαντόδοτο και άλλα υλικά.
38
Επίδραση του αραβικού πολιτισμού επιστημονικές επιδόσεις Ισλάμ από τις οποίες επηρεάστηκε η Δύση
καθιέρωσαν την ινδική αρίθμηση (μαθηματικά), οργάνωσαν μακρινά ταξίδια(γεωγραφία), υπολόγισαν ακριβώς την τροχαία του ήλιου και των πλανητών(αστρονομία), ανακάλυψαν το θεϊκό οξύ και το οινόπνευμα(χημεία), καθιέρωσαν νέα φάρμακα και πραγματοποίησαν πολύπλοκες εγχειρήσεις(ιατρική)
39
Εξελίξεις
Α) τα σύνορα μεταξύ Βυζαντίου και Χαλιφάτου σταθεροποιήθηκαν στις παρυφές της Μικράς Ασίας στη στεριά, και κατά μήκος της γραμμής Κιλίμια – Κύπρος – Κρήτη στη θάλασσα. Β) αρχίζει η βουλγαρική αντεπίθεση στα πλαίσια της οποίας αντιμετωπίζεται με επιτυχία η βουλγαρική απειλή, ενώ συγχρόνως αφομοιώνονται οι σλαβικοί πληθυσμοί. Γ) ενισχύεται ο ελληνικός χαρακτήρας της αυτοκρατορίας και περιορίζεται η χρήση της λατινικής. Δ) καλύτερη οργάνωση κεντρικών διοικητικών υπηρεσιών του κράτους(η σημαντικότερη ήταν υπεύθυνη για την εξωτερική πολιτική ). Ε) τα θέματα γενικεύτηκαν στη Μ. Ασία και επεκτάθηκαν στα Βαλκάνια
40
Εισαγωγή στο Βυζάντιο και τη Δύση
Χαρτί και πολλές καλλιέργειες (βερίκοκο, αγκινάρα, βαμβάκι, λεμόνι, σακχαροκάλαμο κλπ) Επίσης η παρουσία πολλών αραβικών λέξεων στις ευρωπαϊκές γλώσσες δείχνει το μέγεθος της επίδρασης των Αράβων στη Δύση.
41
*Πότε αποκρυσταλλώνονται τα μόνιμα γνωρίσματα του Μεσαιωνικού ελληνικού βυζαντινού κράτους;
Στα χρόνια της ισαυρικής ή συριακής δυναστείας (717-867) και αυτής του Αμορίου (802-867).
42
*Από ποιους γίνονταν συχνές εξεγέρσεις εναντίον της κεντρικής εξουσίας;
Από τους στρατηγούς – διοικητές των θεμάτων, οι οποίοι αποτελούσαν απειλή για την κεντρική εξουσία.
43
- Ποιες υποχρεώσεις είχαν οι στρατιώτες – αγρότες του θεματικού στρατού όταν κηρυσσόταν επιστράτευση;
Ήταν υποχρεωμένοι σε περίπτωση εχθρικής επίθεσης να παρουσιαστούν για υπηρεσία με τα άλογα (τα αγόραζαν οι ίδιοι ) και τις πολεμικές τους άμαξες.
44
* Ποιες συνέπειες είχε η ανάπτυξη των θεματικών στρατών;
α) οι μισθοφόροι περιορίστηκαν δραστικά β) στη βυζαντινή ὑπαιθρο κυριάρχησε η μικρή και μεσαία αγροτική ιδιοκτησία.
45
* Πότε παρουσιάζονται οι πρώτες ενδείξεις ανάκαμψηςτης οικονομίας;
Στα χρόνια του Κωνσταντίνου Ε΄ (741-775).
45
* Τι οικονομικές αλλαγές παρουσιάζονται;
Αυξήθηκαν τα κρατικά έσοδα και αναζωογονήθηκαν το εμπόριο και η βιοτεχνία. Ωστόσο ο χαρακτήρας της οικονομίας παρέμεινε κυρίως αγροτικός.
45
-Ανάφερε μερικές κακώσεις του Νικηφόρου Α΄.
Α. Διέταξε τους χριστιανούς να εγκατασταθούν στις σκλαβηνίες. Β. Διέταξε να στρατολογούνται οι φτωχοί και να εξοπλίζονται με έξοδα των συγχωριανών τους, οι οποίοι όφειλαν αν καταβάλουν στο δημόσιο ταμείο και 18.5 χρυσά νομίσματα για κάθε φτωχό. Γ. Διέταξε να αναθεωρηθούν οι φορολογικοί κατάλογοι και να αυξηθούν τα τέλη, γιατί κάθε φορολογούμενος όφειλε να πληρώσει και δύο καράτια ως έξοδα γραφικής ύλης Δ. Διέταξε να καταργηθούν οι σουφισμοί ( φοροαπαλλαγές ). Ε. Διέταξε να ζητηθεί από τους παροίκους ( εξαρτημένους γεωργούς) του ορφανοτροφείου, των ξενώνων και των γηροκομείων των εκκλησιών και των βασιλικών μονών, ο καπνικός φόρος Στ. Διέταξε να συγκεντρωθούν οι επιφανείς εφοπλιστές της Κωσταντινούπολη και τους έδωσε δάνεια δώδεκα λίτρες χρυσού με τόκο τέσσερα καράτια ανά χρυσό νόμισμα με την υποχρέωση να πληρώνουν και το σύνηθες κομμέρκιον.
45
» Από που φανερώνονται οι ανάγκες της βυζαντινής οικονομίας;
Από τις λεγόμενες κακώσεις του Νικηφόρου Α΄ όπως ονομάστηκαν από τους εχθρούς του τα τολμηρά οικονομικά του μέτρα που απέβλεπαν στην άναψη του εμπορίου και την αύξηση των εσόδων του κράτους.
45
Τι είναι η εικονομαχία;
Είναι η πνευματική κίνηση που διήρκεσε έναν περίπου αιώνα, από τις αρχές του 8ου ως τα μέσα του 9ου αιώνα, και που αφορούσε το ζήτημα αν η λατρεία των εικόνων ήταν σύμφωνη με τις αρχές της Ορθοδοξίας.
45
* Ποιες ήταν οι αιτίες της εικονομαχίας;
L Η διάθεση των Ισαύρων να ευνοήσουν τους κατοίκους των ανατολικών επαρχιών, που είχαν ανεικονικές αντιλήψεις, αλλά συγχρόνως προστάτευαν τα σύνορα της Μικράς Ασίας από τους Άραβες. 2. Οι δεισιδαιμονίες και οι υπερβολές στη λατρεία των εικόνων. 3. 4. Η επιθυμία των Ισαύρων να περιορίσουν την επιρροή των μοναχών στους υπηκόους. Οι ήττες των Βυζαντινών από τους εχθρούς οφειλόταν στη θεϊκή οργή για την ειδωλολατρική λατρεία των εικόνων.
45
- Ποιοι ήταν οι πρωτεργάτες της εικονομαχίας;
Ο Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος, ο οποίος καταγόταν από τις ανατολικές επαρχίες, που είχαν ανεικονικές αντιλήψεις, επηρεασμένες από τους γείτονες ισλαμιστές και Ιουδαίους και ο Κωνσταντίνος Ε΄ ο Ίσαυρος.
45
Ποια τα επιχειρήματα των εικονομάχων;
1. Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που προσκυνούν είναι εικονολάτρες 2. Δενπρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρωπίνων χεριών και κάθε είδους ομοίωμα. 3. Ο Θεός απαγορεύει την προσκύνηση.
45
Δεύτερη φάση εικονομαχίας (815 -843)
Έναρξη: έγινε από τον Λέοντα Ε΄ τον Αρμένιο, γιατί συνέδεσε τις ήττες των Βυζαντινών με την οργή του Θεού για την εικονολατρία. Λήξη: η αυγούστα Θεοδώρα, μητέρα του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄ με τη σύνοδο του 843 πέτυχε την οριστική αποκατάσταση και αναστήλωση των εικόνων.
45
» Ποια τα επιχειρήματα των εικονολατρών;
1. εφόσον προσκυνώ και σέβομαι το σταυρό και τη λόγχη γιατί να μην προσκυνώ και τις εικόνες που κατασκευάζουν οι πιστοί με σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού. 2. δεν προσκυνώ την ύλη, αφού αν καταστραφεί το ξύλο των εικόνων το καίω 3. εφόσον προσκυνώ την εικόνα του σταυρού προσκυνώ και την εικόνα του Χριστού
46
Πρώτη φάση της εικονομαχίας (726 - 787)
* Εικονομάχοι: 1. Το 726 ο Λέων Γ΄ απομάκρυνε την εικόνα του Χριστού από τη Χαλκή Πύλη της Πόλης. 2. Το 730 εκδόθηκε το εικονομαχικό αυτοκρατορικό διάταγμα. 3. Οι εικονόφιλοι τιμωρήθηκαν με εξορίες, φυλακίσεις και δημεύσεις περιουσιών. 4. Ο Κωνσταντίνος Ε΄ καταδίωξε τους μοναχούς και κατέστρεψε τις μονές, που ήταν προπύργια της εικονολατρίας. * Εικονολάτρες: 1. Ο λαός της Κωνσταντινούπολης αντέδρασε στην απομάκρυνση της εικόνας του Χριστού με διαμαρτυρίες. 2. Υπερασπιστής των εικονολατρών ήταν ο θεολόγος Ιωάννης Δαμασκηνός. * Τέλος πρώτης φάσης: Τερματίζεται με τη Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο, η οποία συγκλήθηκε από την αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία, που αποκατέστησε τις εικόνες, στις οποίες θα απονεμόταν τιμητική προσκύνηση.
46
* Ποιες οι συνέπειες της εικονομαχίας
1. Εσωτερική κατάσταση → δίχασε το βυζαντινό λαό 2. Εξωτερική πολιτική → η δυσαρέσκεια της Ρώμης για τους εικονομάχους αυτοκράτορες την έστρεψε στην αναζήτηση βοήθειας από τους Φράγκους . 3. Τέχνη - απαγορεύτηκε η αναπαράσταση θείων προσώπων και καταστράφηκαν πολύτιμα έργα τέχνης. 4. Γράμματα – υποχώρησε η ενασχόληση με τα γράμματα και καταστράφηκαν τα κείμενα των εικονομάχων μετά την επικράτηση των εικονολατρών
46
Ποια η σημασία της ήττας των εικονοκλαστών;
1 η αποκατάσταση των εικόνα θεωρείται ως νίκη της ελληνικής πνευματικής παράδοσης που ευνοούσε την απόδοση της θείας μορφής, σε αντίθεση με την ασιατική ανεικονική θεωρία. 2. τερματίστηκαν οι θρησκευτικές διαμάχες. 3. ἀρχισε γόνιμη συνεργασία κράτους – εκκλησίας 4. η εκκλησία αφοσιώθηκε στο ιεραποστολικό της έργο. 5. τα μοναστήρια πολλαπλασιάστηκαν και πλούτισαν. 6. περιορίστηκαν οι υπερβολές στη λατρεία των εικόνων και των λειψάνων.
47
» Τι γίνεται στα χρόνια της βασιλείας του Μιχαήλ Γ΄ από το Αμόριο (842-867);
Αρχίζει η ανάπτυξη της δύναμης του Βυζαντίου.
47
* Ποιους λόγους επικαλείται ο Λέων Ε΄ για να επαναφέρει σε ισχύ την εικονομαχία;
Οι αυτοκράτορες που δέχτηκαν καιλάτρεψαν τις εικόνες πέθαναν στην εξορία ή στη μάχη. 2. αυτοί που δεν τις λάτρεψαν πέθαναν στο κρεβάτι τους και ταφικά με τιμές στους αυτοκρατορικούςτάφους κοντά στο ναό των Αγίων Αποστόλων.
48
*Πότε φτάνει στο αποκορύφωμά της η δύναμη του Βυζαντίου;
Όταν κυβερνά η Μακεδονική Δυναστεία (867-1025).
49
Ποιος ήταν υπεύθυνος για τις κρατικές υποθέσεις στα τέλη του 855 μέχρι τις αρχές του 866;
Ο καίσαρ Βάρδας θείος του νεαρού Μιχαήλ Γ΄
50
Ποιος σύλλαβε την ιδέα σχετικά με την ίδρυση της σχολής της Μαγναύρας;
Ο καίσαρ Βάρδας
51
*Ποιος διεύθυνε τη σχολή και τι γνωρίζετε για αυτόν;
Τη σχολή διεύθυνε ο Λέων Φιλόσοφος ή Μαθηματικός, διάσημος επιστήμονας της εποχής του.Όπως λέγεται επειδή αυτός είχε μεγάλη φήμη, προσκλήθηκε από το χαλίφη Μαμούν να διδάξει στη Βαγδάτη, αλλά δεν αποδέχτηκε την πρόσκληση.
52
* Ποιες σχολές περιλάμβανε το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας και ποιους όρισε ο Λέων ο Φιλόσοφος για να τις διευθύνουν;
Περιλάμβανε τις σχολές της φιλοσοφίας, της γεωμετρίας, της αστρονομίας και της γραμματικής. Ως επικεφαλής της σχολής της γεωμετρίας ορίστηκε ο μαθητής του Φιλόσοφου Θεόδωρος, της αστρονομίας ο Θεοδήγιος και της γραμματικής ο Κομητάς.
53
*Πού περιστρέφεται το ενδιαφέρον των λογίων της εποχής;
Οιλόγιοι της εποχής αυτή την εποχή άρχισαν να αναζητούν, να συλλέγουν, να μελετούν και να αντιγράφουν χειρόγραφα με έργα της αρχαίας γραμματείας.
53
* Ποιος θεωρείτο ο πιο αξιόλογος λόγιος και τι γνωρίζετε για αυτόν;
Ο πιο αξιόλογος ήταν ο Φώτιος, ο οποίος ανήκε στον πνευματικό κύκλο του Λέοντος Μαθηματικού. Ήταν ευγενικής καταγωγής, είχε κοσμική σοφία και ασχολείτο με τα ζητήματα της πολιτείας. Οι γνώσεις του στη γραμματική, την ποίηση, τη ρητορική, τη φιλοσοφία, την ιατρική και κάθε κοσμική επιστήμη ήταν ποικίλες. Χαρακτηριζόταν από αρετές, ταλέντο και σπουδές.
53
- Ποιο το σημαντικότερο έργο του Φωτίου και τι γνωρίζετε σχετικά με αυτό;
Το σημαντικότερο έργο του είναι η Μυριόβιβλος. Ήταν εγκυκλοπαίδεια που περιελάμβανε 300 φιλολογικά δοκίμια για έργα ελάχιστα γνωστά στους συγχρόνους του.
54
* Τι άλλο έγραψε ο Φώτιος εκτός από τη Μυριόβιβλο;
Έγραψε ένα λεξικό, ομιλίες και θεολογικά έργα.
55
* Ποιο μεγαλόπνοο εγχείρημα πραγματοποιείται υπό τη φωτισμένη ηγεσία του Φωτίου;
Το εγχείρημα του εκχριστιανισμού των Σλάβων.
56
-Σε ποιους ανατέθηκε η αποστολή του εκχριστιανισμού των Σλάβων καιγιατί;
Ανατέθηκε στους δυο αδελφούς από τη Θεσσαλονίκη Μεθόδιο και Κωνσταντίνο διότι ήταν έμπειροι διπλωμάτες και γνωστοί λόγιοι και γνώριζαν άριστα τη σλαβική και άλλες γλώσσες.
57
» Πώς οι Βυζαντινοί οδηγούνται στην αντεπίθεση εναντίον των Αράβων;
Οι Άραβες ως τα μέσα του 9ου αιώνα πραγματοποιούσαν εισβολές καιλεηλασίες στις μικρασιατικές επαρχίες. Αποκορύφωμα των καταστροφών αποτέλεσε η άλωση από τουςΆραβες του Αμορίου, του ισχυρότερου φρουρίου της Μικράς Ασίας. Έτσι ο αυτοκράτορας Θεόφιλος (829 – 842) κινητοποιεί τους Χριστιανούς της Ανατολής και της Δύσης σε μια γενική συμμαχία κατά του Ισλάμ. Η βυζαντινή αντεπίθεση αρχίζει.
57
* Τι ήταν τα ακριτικά τραγούδια;
Τα ακριτικά τραγούδια συνέθεταν ανώνυμοι τραγουδοποιοί και ήταν άσματα που εξυμνούσαν τους αγώνες των ακριτών δηλαδή των στρατιωτών που προστάτευαν τα ανατολικά σύνορα (άκραι) του Βυζαντίου και ιδίως του Διγενή Ακρίτα από τους Άραβες. Τα ηρωικά άσματα αυτού του είδους, όπως μας πληροφορεί ο επίσκοπος Καισαρείαςκαι σπουδαίος λόγιος Αρέθας, έψαλλαν τραγουδιστές περιφερόμενοι στις επαρχίες της Μικράς Ασίας και θεωρούνταν τα σημαντικότερα δείγματα της δημώδους λογοτεχνίας των Βυζαντινών.
57
*Πώς επιτυγχάνεται ο εκχριστιανισμός των Σλάβων;
Ο ηγεμόνας της Μοραβίας, Ραστισλάβος ζήτησε από το Βυζάντιο ιεραποστόλους, για να διδάξουν στο λαό του το Χριστιανισμό (862/3). Επιθυμούσε να στηριχτεί στο Βυζάντιο, γιατί απειλείτο από τους Γερμανούς και τους Βούλγαρους.
57
*Σε ποια γλώσσα ή ποιες γλώσσες πίστευαν αντίστοιχα οι εκπρόσωποι της Ρωμαϊκής και Βυζαντινής εκκλησίας ότι έπρεπε να εκχριστιανίζονται οι ξένοι λαοί, σύμφωνα με το πρώτο παράθεμα;
Σύμφωνα με το πρώτο παράθεμα οι εκπρόσωποι της Ρωμαϊκής εκκλησίας πίστευαν ότι μόνο σε τρεις γλώσσες μπορεί να υμνείται ο θεός, στην εβραϊκή, στη λατινική και στην ελληνική. Έτσι κατηγορούσαν τον Κωνσταντίνο ο οποίος ως εκπρόσωπος της Βυζαντινής εκκλησίας πίστευε ότι ο θεός μπορεί να τιμηθεί και να δοξαστεί σε όλες τις γλώσσες. Για αυτό και προσάρμοσε τη θεία Λειτουργία και στα σλαβικά προκειμένου να πετύχει τον εκχριστιανισμό των Σλάβων.
57
* Ποια ήταν τα οφέλη της πρότασης του Ραστισλάβου και ποιοι τα αντιλήφθηκαν πρώτοι;
Το Βυζάντιο θα μπορούσε να επεκτείνει την επιρροή και την πνευματική του ακτινοβολία στην κεντρική Ευρώπη. Πρώτοι τα αντιλήφθηκαν ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ΄ και ο πατριάρχης Φώτιος.
58
*Σε ποιες ενέργειες προβαίνει ο Κωνσταντίνος προκειμένου να βοηθήσει στον εκχριστιανισμό των Σλάβων;
Δημιούργησε ένα σλαβικό αλφάβητο που απέδιδε όλες τις φωνητικές ιδιαιτερότητες της σλαβικής και απέδωσε στα σλαβικά τη Θεία Λειτουργία και τα ιερά βιβλία.
58
- Ποια η σημασία του εκχριστιανισμού των Σλάβων;
Οργανώθηκε η σλαβική εκκλησία Πολλοί Σλάβοι μυήθηκαν στο πολιτιστικό σύστημα των Ελλήνων και του Χριστιανισμού Επιτεύχθηκε η ενότητα των Σλάβων
58
* Με ποιο συγκρούεται η βυζαντινή εκκλησία στο ζήτημα του εκχριστιανισμού των Βουλγάρων;
Συγκρούεται με τον πάπα, ο οποίος επεδίωκε την επέκταση της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας στην Βουλγαρία.
58
Σε ποια ενέργεια προβαίνει ο Βυζαντινός στρατός έναντι στο Βούλγαρο ηγεμόνα Βόρη;
Ο Βυζαντινόςστρατός υποχρεώνει το Βόρη να δεχτεί τον Χριστιανισμό από την Κωνσταντινούπολη και να βαπτιστεί μάλιστα ο ίδιος με ανάδοχο τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄.
58
*Ποιος επεμβαίνει στα ζητήματα της Βουλγαρικής εκκλησίας και από ποιον κατηγορείται;
Επεμβαίνει ο πάπας και κατηγορείται από τον πατριάρχη Φώτιο, ο οποίος καταγγέλλει την επέμβαση της Ρώμης στη Βουλγαρία και κατηγορεί τη ρωμαϊκή εκκλησία για λειτουργικά και δογματικά λάθη.
58
* Τι αποφασίζεται στη σύνοδο του 867;
Στη σύνοδο αυτή αναθεματίζεται ο πάπας, απορρίπτεται το δόγμα περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος και του Υιού και καταδικάζεται η επέμβαση της Ρώμης στη Βουλγαρία.
59
-Γιατί θεωρείται σημαντική η σύνοδος του 870;
Διότι σε αυτή αποφασίζεται και υπάγεται οριστικά η εκκλησία της Βουλγαρίας στη δικαιοδοσία του πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης.
60
Ποιες άθλιες συνήθειες και ψευδείς διδασκαλίες επέβαλλαν οι -ρωμαιοκαθολικοί στους Βούλγαρους σύμφωνα με το δεύτερο παράθεμα;
· τη νηστεία το Σάββατο - τη συντόμευση της τεσσαρακοστής κατά μια βδομάδα - την καταδίκαση των νυμφευμένων ιερέων - ότι μόνο οι επίσκοποι μπορούν να τελούν το μυστήριο του χρίσματος - το δόγμα της διπλής εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος

Εξετάσεις (10 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions