Bakverkur - fyrirlestrar frá halldóri, hryggsúla og mjöðm

Question 1

hryggbrot, óstöðugt, áður en hringt í sérfræðing á að meta:

Answer 1

distal status, og taka fram hvað er skoðað

neurologiu

mat á óstöðugleika

Hryggsúla:

• lækkun á framvegg (>50%)
• þrenging á mænugöngum (ekki skilgr hversu mikil - taugaeinkenni?)
• • liðskrið (%) og liðhlaup (uni-, bi-)

Mjaðmagrind:

• vertical hliðrun (uni-, bi-)
• mjaðmakúla (lux, intrapelvic)

*Liðhlaup verður að taka fram hvort er uni eða bilateralt (sérstaklega á það við um hálsinn, sjá nánar í fyrirlestri Ragnheiðar, gífurlega auðvelt að missa af unilateral því sést ekki á frontal eða hliðarmynd; bara smá skekkja og smá skrið í liðbol

Question 2

markmið aðgerða í bæklun:

Answer 2

endurskapa anatómíu og með því
endurskapa stöðugleika
endurskapa hreyfifærni

Question 3

KUNNA:

ef lækkun er á framvegg hryggbols meira en 50%

Answer 3

þá er óstöðugleiki í liðbili og hætta á framskriði

Question 4

Liðskrið, mæling:

Answer 4

mælt í %, miðað við hvað hryggjarbolur fyrir ofan hefur farið í prósentum miðað við hryggjarliðinn fyrir neðan

Question 5

ef einhver er metinn óstöðugur er hætta á :

Answer 5

legusárum, enginn þorir að snúa

-verst ef rtg læknir setur það ; er ekki hreyfður í rúmi

Question 6

Hvað er hryggliður C0?

Answer 6

occypital condyl

Question 7

Hvaða brot verða á C1?

Answer 7

Jefferson’s og AA liðskrið/hlaup

Question 8

Hvaða brot verða á C2?

Answer 8

brot á dens og hangman’s

Question 9

Hvað er algengasta efra hálshryggjarbrotið?

Answer 9

(?) Jefferson’s brot á “banakringlu” atlas; brot á amk 3 stöðum.

• Bara óstöðugt ef skrið atlas til beggja hliða samtals(þe gliðnun) er meiri en 7mm
• Ligamentum transversum þolir ekki gliðnunina og rifnar. Occipital condylar þrykkjast niður og brjóta atlas.

Question 10

C1 brot, rtg mat á óstöðugleika?

Answer 10

Ef gliðnun undir 3mm fullorðnir og undir 5mm börn

Question 11

C2 brotaflokkun að framan

Answer 11

(fremri hluti) eftir D’Alonzo í 3 gerðir:

1. Afrifa á dens toppinum – -talið stabílt
2. Brot í basis á dens
   – - mikil hætta á non-union
3. Brot niður í bolinn
   – - minni hætta á non-union

Question 12

Barn með hálsbólgu reygir sig undarlega mikið aftur..

Answer 12

Liðskrið hlaup: atlantodental liður: hreint slit í liðbandinu. Lítil born geta yfirhreyfst, sérstaklega í liðbilinu atlantoaxial; sérstaklega ef þau eru með mikla eitlabólgu í háls geta þau snúið höfðinu það mikið að það er eins og það falli út úr lið. Það má gliðna að 5 mm milli atlas og dens, annars er það metið rifið.

Question 13

C2 brotaflokkun að aftan

Answer 13

Spondylolysa ein og sér er stabíl.

Ef það er diskaskaði á C2-C3 þá óstabílt

Rtg mat á óstöðugleika:
Ef yfir 3.5 mm skrið eða 11°halli

Einnig hægt að meta með MR

Question 14

Hvenær á að nota Halo?
undantekningar?
Frábendingar?
Fylgikvillar?

Answer 14

Í öllum óstöðugum áverkum í 8 vikur (12 vikur í viðkvæmu dens brotum)

FYRIR UTAN:
Dens brot II
Liðskrið C2-C3
Flókin brot (í C1 og C2)

Frábending: Sjúklingur meö kúpubrot og ósamvinnuþýðir sjúklingar

Fylgikvillar:
Hliðrun 10-12 %, Neurologisk versnun 1-2 %, Pneumonia 5 %, nuddsár 1-2%
- Fylgikvillar: brot / liðhlaup getur hreyfst og þá þarf að laga, taka af ef neurologisk versnun, pneumonia og nuddsár (sem þarf að passa vel).

Question 15

Úr hverju er Halo og hvernig lítur það út?

Afhverju er sýkingarhætta aukin?

Answer 15

Halo eru nú úr carbonfiber; í dag er hann skeifulaga, opinn að aftan, svo sjúklingar geta farið í MR. skrúfað antero og posterolateralt; 4 skrúfur (ekki framar v. n. supraorbitalis, aftar er temporalbeinið mjög veikt/inn í massetervöðvann. Að aftan meira libo

Meira hold = meira húðrugg og meiri bakteríur sem sogast niður ; sýkingar algengari að aftan þar sem meira nudd er, minna hold að framan. Hægt era ð herða alltaf reglulega á skrúfunum til að koma í veg fyrir sýkingu; fylgja þarf þessum sjúklingum mjög vel og mikið eftir (passa að skrúfur fastar, ekki sýking, vesti sitji) mikið RTG.

Question 16

Hvenær þarf skurðaðgerð á efri hálshrygg?

Answer 16

Ef áverki réttist ekki “lokað”!

Ef áverki hliðrast / grær ekki í Halo

Ef vaxandi taugaeinkenni

Ef halovest-meðferð “passar ekki”!

Question 17

Hvað er flókið efra hálshryggsbrot?

Answer 17

Flókin brot = fleiri en eitt brot, oft bæði Jefferson’s og dense brot eða Jefferson’s og hangmansbrot; þá er halo sett óháð óstöðugleika. EKKI setja á ef höfuðkúpubrot/ósamvinnuþýðir sjúklingar eða Becht (aflagaðir sjúklingar, ekki ósamvinnuþýðir)

Question 18

Böhler aðgerð :

Answer 18

Böhler (2 skrúfur upp í dens til að halda rétttum / tryggja gróandann, notað ef grær ekki eftir dens typu 2; brotið í raun pressað saman; frá brún C2 og stálpinnar uppp, cannulleraðar skrúfur upp eftir þeim. Skrúfurnar eiga að snúa upp; gengjurnar upp og hausarnir niðu

Question 19

Gallie aðgerð:

Answer 19

bara opererað að aftan; plata bindur atlas og axis með stálvír; kunna að gera skil á þessu! Ókostur að hreyfanleiki í snúningi helst ekki eins og hann helst í böhler

Question 20

Magerl aðgerð:

Answer 20

skrúfur skrúfaðar milli atlantoaxial liðarins og liðum læst beggja vegna, bætist þá ofaná gallie, gert ef mikill óstöðugleiki, eina aðgerðin af þessum þremur sem er hættuleg því mikil hætta á að skrúfa fari í vertebralis a. en þá er ekki sett skrúfa hinumegin og lokaða æðin bara látin vera lokuð) aðgerðir

Question 21

Hvar er hægt að palpera efri hálshrygg?

Answer 21

Aftanfrá upp að C2

Í gegnum munnkok - corpus C2 og hægt að finna atlas upp frá því

Question 22

Hvar er efri hluti mænunnar þykkastur?

Answer 22

C6 því þar þykknar mænan (motor centers fyrir hendur að bætast við).

Question 23

Afhverju er sérlega erfitt að spotta bi/unilateral liðhlaup í hálshrygg?

Answer 23

Liðhlaup geta verið bi eða unilateral; skrið fram verður svo lítið miðað við snúning að það er erfitt að sjá.

Question 24

Hvenær eru brot óstöðug í °og mm tilfærslu?

Answer 24

ef 11°eða 3.5 mm tilfærslu

Question 25

Hvað er sprengjubrot, hvenær er það hættulegast?

Answer 25

Hryggjarbolur er gliðnaður til hliðar (sjá bil milli pedicla) og hluti afturveggjar þrýstir á mænu (L1 og ofar)

sérstaklega í C5 og sérstaklegasérstaklega í C6 því þar þykknar mænan (motor centers fyrir hendur að bætast við). Verður að létta á til að mænunni sé gefinn séns. Kemur ekki í ljós fyrr en síðar hversu alvarlegt var.

Question 26

Hvenær er hryggbrot óstöðugt?

Answer 26

Súlureglan (Demise flokkun): 2/3 súlum eru skaddaðar

Einnig ef taugaskaði (hluta eða alskaði

Question 27

Mjaðmarbein - flokkun í stöðug/óstöðug brot

Answer 27

I. Stöðugir áverkar

• A1: Hringur heill
• A2: Hringur rofinn, stabill
• A3: Sacrum brot

II. Óstöðugir í snúning (rot.)

• B1: Út; “open book”
• B2: Inn; sama hliðin brotin - B3: Inn; hin hliðin brotin

III. Óstöðugir upp-niður (vert.)

• C1: ein hlið rofin
• C2: báðar hliðar rofnar
• C3: hringur + mjaðmarliður

Question 28

Flokkun mjaðmarliðsbrota:

Answer 28

Aftari brot
A: Afturstólpinn
B: Afturveggurinn
B1: Afturveggur + afturstólpi
B2: Afturveggur + þverbrot

2. Fremri brot
   A: Framstólpinn
   B: Framveggurinn
   2C: Framveggur +/- framstólpi + þverbrot

3. Þverbrot
A: Þverbrot
B: T-brot
C: Þverbrot + þak
D: Fram- og afturstólpi

Question 29

Ligamento taxis

Answer 29

Við mjaðmarliðarbrotum t.d.
togað í sundur með liðbolum og rétt þannig af. Þetta verður að gera innan 3 sólahringa; eftir það er brotið orðið það compact að maður nær því ekki í sundur.

Question 30

Olisthesis (á rtg glæru):

Answer 30

Óstabílt í lumbar hrygg