Ηπαρ/ Χοληφόρα/Πάγκρεας Flashcards
Κυστικά Μορφώματα του Παγκρέατος. Διάκριση με βάση την παθογένεια.
- Ψευδοκύστεις (>75%)
- Κυστικά Νεοπλάσματα
- Κύστεις από απόφραξη (του παγκρεατικού πόρου)
- Συγγενείς κύστεις(αληθείς)
- Παρασιτικές νόσοι
Τι είναι μια ψευδοκύστη?
Μια εντοπισμένη συλλογή υγρού πλούσιου σε αμυλάση, εντός ή σε επαφή με το πάγκρεας, που περιβάλλεται από ΜΗ ΕΠΙΘΗΛΙΟΠΟΙΗΜΕΝΟ τοίχωμα. (75% ως επιπλοκή παγκρεατίτιδας-90% μονήρεις)
Συμπτώματα ψευδοκύστης
- Επιγαστρικό άλγος
- Ναυτία/Εμετος
- Απώλεια ΣΒ
Διάγνωση ψευδοκύστης
- Κλινική υποψία (εμμονή επιγαστρικού άλγους σε ασθενή με επεισόδιο οξείας παγκρεατίτιδας1-2 βδομάδες μετά την πλήρη εργαστηριακή υφεση)
- Ενδεικτικό εργαστηριακό (αμυλάση)
- Υπερηχος
- Αξονική (GOLD STANDARD)
Επιπλοκές ψευδοκύστεων
- Επιμόλυνση
- Αποφρακτικά φαινόμενα
- Αιμορραγικές επιπλοκές
- Ρήξη
Management ψευδοκύστεων
- ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ για τις πρώτες εξι βδομάδες (αν ψευδοκύστη μετά από οξεία παγκρεατίτιδα-αν μικρές υποχωρούν αυτόματα)
- Θεραπεία αν α. ευμεγέθης(>4-6 cm)
β. επιπλεγμένη
Διαφορική Διάγνωση Κύστεων Παγκρέατος Κλινική Απεικονιστική Βιοχημική Διεγχειρητική Μετεγχειρητικη
- Κλινική (πχ ψευδοκύστη σε ασθενή με οξεία παγκερατίτιδα, φυλο-σεγυναίκες τα κυστικά νεοπλάσματα)
2.Απεικονιστική: δεν είναι απόλυτη. Συνήθως τα κυστικά νεοπλάσματα δεν επικοινωνούν με τον παγκρεατικό στην ERCP ενώ οι ψευδοκύστεις επικοινωνούν. Επίσης ομαλότητα τοιχωματων/απουσία διαφραγματιων/υγρό υλικό στη CT συνηγορεί υπερ ψευδοκύστης. - Βιοχημική: αμυλάση αυξημένη σε ψευδοκύστη
ενώ σε κυστικό νεόπλασμα καρκινικοί δείκτες. - Διεγχειρητική: πώς φαίνεται το σχήμα και η υφή σε λαπαροτομία
5.Μετεγχειρητική: παροχέτευση ψευδοκύστης: συνήθως εξαφάνιση αυτής
Νεοπλάσματα παγκρέατος. Από πού προέρχονται.
- Αδενοκυψελιδικά κύτταρα(80% των κυττάρων του αδένα)
- Κύτταρα των πόρων
- Κύτταρα της ενδοκρινούς μοίρας
Κυστικά Νεοπλάσματα Παγκρέατος
- Ορώδη κυσταδενώματα
- Βλεννωδη κυστικά νεοπλάσματα
- Ενδοπορικά Θηλώδη Βλεννώδη Νεοπλάσματα
- Κυστικά Νεοπλάσματα (σπάνια)
Ενδοπορικά Θηλώδη Βλεννώδη Νεοπλάσματα (IPMN) παγκρέατος
- Το μόνο από τα κυστικά που υπερέχει στους ΑΝΔΡΕΣ
- > 50-60 yo
- Μορφές main and branch duct variety. Χειροτερο το main >65% risk of malignancy
- Συνήθως στην κεφαλή-συμπτώματα
- EUS rised CEA, sytology not definitive, θέλει ΜRCP
Ορώδες Κυσταδένωμα παγκρέατος
- 20-40% των κυστικών νεοπλασμάτων
- ΤΣΑΜΠΙ ΣΤΑΦΥΛΙ
- καλόηθες χωρίς δυνατότητα εξαλλαγής!
- ισως το μόνο που δεν χρειάζεται να παρέμβουμε
- Μπορεί να εντοπίζεται σε όλο το πάγκρεας
Βλεννώδες Αδένωμα παγκρέατος
- κυρίως ουρά/σώμα
- καλοήθης βλάβη-18% πιθανότητα εξαλλαγής σε καρκίνο βλεννώδες αδενοκαρκίνωμα
- σε παρακέντηση σε EUS: CEA , cytology
Συμπαγής Ψευδοθηλώδης Όγκος παγκρέατος
- νέες γυναίκες
- premalignant
- whole organ
Αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος-risk factors
- smoking
- diabetes
- Etoh use-heavy
- chronic pancreatitis
- high in meats diet
- previous gastrectomy
- genes(BRCA2, FAP etc)
Μεταστάσεις αδενοκαρκινώματος παγκρέατος
αιμα
λεμφος
συνέχεια ιστού
Κλινική εξέταση σε αδενοκαρκίνωμα παγκρεατος
- αρχόμενο-συνήθως κφ
- προχωρημένο¨-ίκτερος, απώλεια ΣΒ, σημείο Curvoisier, λεμφαδένες Virchow, θρομβοφλεβίτιδα, μεταστατικοί όζοι στον ομφαλό (sister mary joseph nodule) , μεταστάσεις στην ελάσσονα πύελο (blummer’s shelf)
Εργαστηριακά σε αδενοκαρκίνωμα παγκρέατος
ΚΑΝΕΝΑ ΦΟΥΛ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΕΥΡΗΜΑ
Σταθερά αυξημένη και ίσως εντυπωσιακά αυξημένη χολερυθρίνη ΤΟ ΠΙΟ ΣΥΧΝΟ
αυξημένη ALP
λίγο αυξημένες τρανσαμινάσες
σακχαρο λίγο αυξημένο
Ca 19-9 και CEA οι σχετικοί δείκτες. Το πρώτο εχει ευαισθησία και ειδικότητα πάνω από 90%
Διαγνωση αδενοκαρκιώματος παγκρέατος-απεικονιστικά
CT
υπόπυκνη μάζα με κακώς αφοριζόμενα όρια
μη εξαιρέσιμος αν απομακρυσμένες μετα, διηθηση παρακείμενων, συμμετοχή νεύρων και λεμφαδένων γύρω από τον κοιλιακό άξονα,διήθηση ηπατο12δακτυλικού συνδέσμου, αρτηριακή παγίδευση SMA, κοιλιακού άξονα ή η φλεβική της πυλαίας κλπ
επίσης αν καοήθης ασκίτης
Θεραπεία εξαιρέσιμου αδενοκαρκινώματος παγκρέατος
αν σώμα ή ουρά περφιρερική παγκρεατεκτομή
αν κεφαλή Whipple
αν μη εξαιρέσιμος: ERCP and stent
Τι βγάζουμε στη Whipple
χολοκυστεκτομή και αναστόμωση κοινού χοληδόχου στη νήστιδα
κεφαλή παγκρέατος
δωδεκαδάκτυλο
αντρεκτομή
νήστιδα όχι όλη και αναστομώνουμε στομάχι με την υπόλοιπη
Αιμάτωση παγκρέατος
- άνω παγκρατοδωδεκαδακτυλική από γαστροδωδεκαδακτυλική από κοινή ηπατική
- κάτω παγκρεατοδωδεκαδακτυλική από την άνω μεσεντέριο
Οξεία παγκρεατίτιδα-ταξινόμηση ανάλογα με τη βαρύτητα
- Ηπια οξεία παγκρεατίτιδα η πιο συχνή. ΠΑΡΕΓΧΥΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΜΕΣΟ ΟΙΔΗΜΑ, ήπια δυσλειτουργία οργάνων, καλή πορεία
- Σοβαρή οξεία παγκρεατίτιδα. ΝΕΚΡΩΣΗ παρεγχύματος,οπισθοπεροτοναικού χώρου, συστηματική ανεπάρκεια οργάνων,πολλές επιπλοκές από την ουλοποιήση του παρεγχύματος
- ενδιάμεσα