Gallina - rok 3 Flashcards

1
Q

Patologiczne przyczyny utraty płynów

A
  • krwotok
  • hiperwentylacja
  • gorączka
  • sekwestracja w 3 przestrzeni
  • poliuria
  • biegunki
  • wymioty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Dystrybucja glukozy

A
  • 7% wewnątrznaczyczniowo
  • 26% zewnątrznaczyniowo
  • 67% wewnątrzkomórkowo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Dystrybucja krystaloidów

A
  • 20% wewnątrznaczyniowo

- 80% zewnątrznaczyniowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Dystrybucja koloidów

A

100% wewnątrznaczyniowo - hiperonkotyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Praktyka w płynoterapii

A
  • 5% glukoza nasila kwasicę
  • PWE zawiera potas
  • koloidy można łączyć z krystaloidami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hiponatremia

A
  • ciężka <120 mmol/l
  • nadmiar wody
  • niedobór sodu

Leczenie:

  • zmniejszenie podaży wody
  • podaż NaCl
  • leczenie innych przyczyn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hipernatremia

A
  • ciężka >160 mmol/l
  • utrata wody (moczówka prosta, diureza osmotyczna)
  • nadmiar sodu

Leczenie:

  • zwiększenie podaży wody
  • izotoniczne płyny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hipokaliemia

A
  • ciężka <2,5 mmol/l
  • niedobór potasu (obniżenie podaży, hiperaldosteronizm, biegunki, alkaloza)
  • uzupełniamy drogą doustną lub dożylną
  • nigdy bolus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hiperkaliemia

A
  • ciężka >7 mmol/l
  • nadmierna podaż (dożylna)
  • kwasica
  • niewydolność nadnerczy

Leczenie furosemidem, glukozą, żywicą jonowymienną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zmiany EKG w przebiegu hiperkaliemii

A
  • wysokie T
  • spłaszczenie P
  • wydłużenie PR
  • poszerzenie QRS
  • asystolia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Leczenie ciężkiej hiperkaliemii

A
  1. Rozpoznanie przyczyny, monitorowanie EKG
  2. 10ml 10% glukonolaktobionianu wapnia w 3min, powtórzyć po 5min
  3. 50ml 50% glukozy + 10j.m. insuliny w 3min
    wlew 10-20% glukozy 50-100ml/h
  4. Wziewne podawanie salbutamolu
  5. Żywice jonowymienne p.o. / p.r.
  6. Hemodializa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Gazometria krwi tętniczej

A
pH 7,35-7,45
pCO2 32-45 mmHg
HCO3- 21-27 mmol/l
BE -2,3 - +2,3 mEq/l
pO2 75-100 mmHg
saturacja O2 94-100%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kwasica metaboliczna

A

-> wstrząs i hipoksja, kwasica ketonowa, zatrucia, biegunki, niewydolność nerek

spadek HCO3 lub nadmiar endogennego kwasu

kompensacja oddechowa -> hiperwentylacja (spadek CO2)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zasadowica metaboliczna

A

-> wymioty, leki moczopędne

wzrost HCO3

kompensacyjna hipowentylacja (wzrost CO2)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kwasica oddechowa

A

-> depresja oddechowa, choroby płuc

wzrost CO2

kompensacja metaboliczna (^HCO3-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Zasadowica oddechowa

A

-> hiperwentylacja, zatorowość płucna, sepsa

spadek CO2

kompensacja metaboliczna (spadek HCO3-)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wstrząs

A

Dysproporcja między zapotrzebowaniem na tlen, a jego podażą

Niewyrównany prowadzi do metabolizmu beztlenowego, kwasicy, MODS i śmierci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kliniczne następstwa wstrząsu

A
  • OUN
  • nerki
  • płuca
  • sercowo-naczyniowe
  • z układu pokarmowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wykładniki wstrząsu

A

Wskaźnik Allgower’a: HR/CTK>1
MAP<70 mmHg
spadek perfuzji obwodowej (nawrót kapilarny)
mleczany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Następstwa wstrząsu - OUN

A
  • pobudzenie
  • splątanie
  • śpiączka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Następstwa wstrząsu - nerki

A
  • aktywacja RAA

- oliguria/anuria

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Następstwa wstrząsu - płuca

A
  • tachypnoe
  • zaburzenie stosunku wentylacja/przepływ
  • hipoksja
  • ARDS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Następstwa wstrząsu - układ sercowo-naczyniowy

A
  • tachykardia
  • hipotensja
  • niedokrwienie serca
  • kwasica i zaburzenia elektrolitowe
  • zaburzenia mikrokrążenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Następstwa wstrząsu - układ pokarmowy

A
  • niedokrwienie jelit
  • translokacja flory bakteryjnej
  • owrzodzenia stresowe
  • ostre niedokrwienie wątroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Wstrząs hipowolemiczny - mechanizm

A

zmniejszenie objętości krwi krążącej -> spadek preload -> aktywacja osi katecholaminowej i RAA -> skurcz naczyń obwodowych, tachykardia

ostatecznie spadek CTK i przesięk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Wstrząs hipowolemiczny - przyczyny

A
  • krwawienie
  • utrata płynów do III-przestrzeni
  • choroby nerek
  • oparzenie
  • odwodnienie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Wstrząs hipowolemiczny - leczenie

A

hemostaza i płynoterapia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Wstrząs hipowolemiczny - płynoterapia

A

2000 ml krystaloidów -> przy braku poprawy koloidy/KKCz

Cele: OCŻ 10-12 mmHg, mleczany <4mmol/l

nie stosujemy 5% glukozy oraz leków naczynio-skurczowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Wstrząs oparzeniowy - wskazania do hospitalizacji

A
  • II० > 10%, III० > 5%
  • oparzenia chemiczne, elektryczne, dróg oddechowych, okrężne
  • oparzenia dłoni, stóp, krocza, twarzy (okolice wstrząsogenne szczególnie dzieci)
  • noworodki i niemowlęta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Wstrząs oparzeniowy - leczenie

A

Zwalczenie hipowolemii, bólu, nadkażeń bakteryjnych oraz leczeniu żywieniowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Wstrząs oparzeniowy - procedura

A
  • 3R (regular, replacement, repair) -reguła Parkland 4 mlm.c. (kg)% powierzchni oparzonej (½ w 8h, ½ w kolejne 16h)
  • antybiotykoterapia u dorosłych w przypadku zakażenia, u dzieci rutynowo od 3 doby
  • leczenie przeciwbólowe - leki opioidowe
  • leczenie żywieniowe: 25 kcalm.c. + 40 kcal% powierzchni oparzonej (25% białka, 70% węglowodany, 5% tłuszcze)
  • wczesne nacięcia odbarczające (1 doba), wczesne usuwanie tkanek martwiczych (styczne lub usunięcie grubości całej skóry) i przeszczepy własne skórno-naskórkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Wstrząs kardiogenny - objawy

A
  • spadek CTK
  • ^ HR
  • ^ ciśnienia żylnego
  • obrzęk płuc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Wstrząs kardiogenny - leczenie

A
  • wstępna płynoterapia
  • RR <70 = Noradrenalina
    RR 70-100 = Dopamina, Dobutamina
    RR > 100 = Furosemid, Nitrogliceryna
  • płynoterapia pod kontrolą OCŻ (10-12 mmHg)
  • mechaniczne wspomaganie IABP (wewnątrzaortalna kontrapulsacja balonem)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

SIRS

A

Zespół uogólnionej reakcji zapalnej (2 z poniższych):

  • temperatura <36℃ lub >38℃
  • HR > 90/min
  • liczba oddechów >20/min lub pCO2 <32 mmHg
  • leukocyty <4 tys. lub >12 tys. lub formy niedojrzałe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Sepsa

A

SIRS + objawy zakażenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Objawy niewydolności narządowej

A
  • hipoksemia
  • skąpomocz lub wzrost kreatyniny
  • zaburzenia krzepnięcia
  • małopłytkowość (wybroczyny)
  • hiperbilirubinemia
  • niedrożność porażenna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Wstrząs septyczny

A

sepsa + hipotensja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Triada Keniga

A

antybiotykoterapia + opracowanie chirurgiczne ogniska + leczenie wspomagające

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Wstrząs anafilaktyczny

A

Nagła reakcja alergiczna lub niealergiczna spowodowana uwolnieniem histaminy z mastocytów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Wstrząs anafilaktyczny - terapia doraźna

A
  • przerwanie ekspozycji na alergen
  • udrożnienie GDO i dostęp dożylny
  • ułożenie w pozycji przeciwwstrząsowej
  • adrenalina 0,5-1mg i.m (50-100ug i.v.) do stabilizacji hemodynamicznej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Wstrząs anafilaktyczny - terapia podtrzymująca

A
  • GKS i.v., antagoniści H1
  • salbutamol
  • glukagon (u leczonych B-blokerami)
  • adrenalina
  • płynoterapia i tlenoterapia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Wstrząs neurogenny - mechanizm

A

Uszkodzenie RK w odcinku Th5 i wyżej -> spadek impulsacji współczulnej -> rozszerzenie naczyń, spadek CTK, bradykardia, sucha i ciepła skóra, hipotermia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Wstrząs neurogenny - leczenie

A
  • płynoterapia + aminy katecholowe

- atropina (gdy bradykardia), GKSy, mannitol, furosemid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Pierwotne zapalenie otrzewnej

A
  • częściej u dzieci
  • spowodowane rozsiewem bakterii drogą krwionośną
  • związane m.in. z zapaleniem płuc, chorobami wątroby (wodobrzusze) i nerek (zespół nerczycowy)
  • leczenie zachowawcze - antybiotykoterapia
  • śmiertelność 20-80%`
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Wtórne zapalenie otrzewnej

A
  • spowodowane stanem chorobowym wewnątrz jamy brzusznej

- zazwyczaj chemiczne lub bakteryjne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Trzeciorzędowe zapalenie otrzewnej

A

Objawy zapalenia otrzewnej po próbie leczenia wtórnego zapalenia (często grzybicze z florą fizjologiczną)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Objawy zapalenia otrzewnej

A
  • ból brzucha
  • objaw kaszlowy
  • niedrożność porażenna
  • ^ temperatury
  • rozwój wstrząsu
  • bolesność uciskowa
  • objawy otrzewnowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Objawy otrzewnowe

A
  • obrona mięśniowa
  • Blumberg
  • kaszlowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Objawy chorób, które mogą być przyczyną ostrego brzucha

A
  • Objaw Chełmońskiego
  • Objaw Murphy’ego
  • Objaw Rovsinga
  • Objaw Jaworskiego
  • Objaw Grey Turnera
  • Objaw Cullena
  • Objaw Goldflama
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Najczęstsze przyczyny ostrego brzucha u mężczyzn

A
  • OZWR
  • zap trzustki
  • zap pęcherzyka
  • perforacja wrzodu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Najczęstsze przyczyny ostrego brzucha u kobiet

A
  • OZWR
  • przyczyny ginekologiczne
  • zap trzustki
  • zap pęcherzyka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Triada śmierci w chirurgi

A

hipotermia + koagulopatia + kwasica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Sekwencja zmian w procesie zapalnym OZWR

A

zatkanie światła -> zap -> przerost flory bakteryjnej -> zwiększenie wydzielania śluzu -> obrzęk i rozdęcie -> zamknięcie naczyń żylnych -> niedokrwienie -> owrzodzenie -> martwica -> perforacja -> ropień

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Objawy OZWR

A
  • ból trzewny w śródbrzuszu -> ból somatyczny w prawym podbrzuszu
  • nudności/wymioty
  • brak apetytu
  • obrona mięśnowa
  • Blumberg, Rovsing, Jaworski
  • stan podgorączkowy
  • ^ CRP
  • leukocytoza
  • światło >7mm
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Leczenie OZWR

A
  • appendektomia laparoskopowa + antybiotyk

- naciek leczymy zachowawczo

56
Q

Uchyłek Meckela

A
  • 2% populacji
  • 2x częściej u mężczyzn
  • 2 stopy od Bauchina
  • 2 cale długości
  • wycinamy objawowe oraz bezobjawowe u mężczyzn, <40r.ż., >2cm, u dzieci
57
Q

OZT przyczyny

A
  • kamica zółciowa
  • alkohol
  • idiopatyczne
  • po ERCP
  • hiperlipidemia i hiperkalcemia
  • uraz
58
Q

OZT objawy

A
  • ból w nadbrzuszu o opasającym charakterze
  • nudności i wymioty nieprzynoszące ulgi
  • objaw Grey Turnera
  • objaw Cullena
  • wstrząs
59
Q

OZT rozpoznanie

A

2 z 3:

  • typowy obraz kliniczny
  • podwyższenie amylazy i/lub lipazy 3x GGN
  • typowe zmiany obrazowe w USG ew. TK
60
Q

Postaci OZT

A

Berger:

a. obrzękowa - 85% - śmiertelność 1%
b. martwicza - 15%:
- jałowa 60% - śmiertelność 10%
- zakażona 40% - śmiertelność 30%

61
Q

Skale oceny zaawansowania OZT

A
  • skala Trapnella I-IV० (objawy pacjenta)
  • skala z Atlanty (łagodne, umiarkowane - MODS <48h lub powikłania miejscowe, ciężkie - MODS >48h)
  • skala Apache II (>8 punktów = ciężkie), Glasgow
  • Skala Ransona (>3 punkty = ciężkie)
62
Q

Leczenie OZT

A

Zachowawcze:

  • płynoterapia i kontrola zaburzeń elektrolitowych
  • leczenie przeciwbólowe (petydyna, tramadol) (u alkoholików metamizol)
  • jak najszybsze włączenie diety doustnej jeśli pacjent ją toleruję, jeśli nie to żywienie dojelitowe (zmniejsza translokację bakteryjną), rzadko pozajelitowe
  • nie stosujemy: antybiotyków, probiotyków, leków hamujących wydzielanie trzustkowe
63
Q

Wskazanie do chirurgicznego leczenia OZT

A
  • zakażona martwica
  • ropień
  • krwotok
  • perforacja
  • niedokrwienie/martwica jelit
  • utrzymująca się niedrożność
64
Q

Wczesne powikłania OZT

A
  • hipowolemia
  • MODS
  • sepsa
65
Q

Późne powikłania OZT

A
  • martwica trzustki
  • ropień
  • pseudotorbiele
66
Q

Ostre zap pęcherzyka żółciowego - mechanizm i przyczyna

A

zap -> zgorzej ściany -> perforacja

najczęściej spowodowane kamicą pęcherzyka

67
Q

Czynniki ryzyka kamicy

A
  • kobiety
  • płodna
  • pulchna
  • po 40
68
Q

Objawy OZPŻ

A
  • ból w prawym nadbrzuszu promieniujący do łopatki
  • nudności
  • wymioty
  • ból przy ucisku
  • objaw Chełmońskiego
  • objaw Murphy’ego
69
Q

Reguła Courvoisiera

A

Jeśli powiększonemu pęcherzykowi towarzyszy zółtaczka to kamica jest mało prawdopodobna

70
Q

Leczenie OZPŻ

A
  • zachowawcze
  • operacyjne
  • wskazane jest wykonanie cholecystektomii w trybie planowym
  • zwykle usuwa się laparoskopowo
71
Q

I okres perforacji pp

A

do 2h

  • nagły, bardzo silny ból
  • objawy wstrząsu
72
Q

II okres perforacji pp

A

do 12h

  • zmniejszenie bólu
  • deskowaty brzuch
  • brak stłumienia wątrobowego
  • bolesność przy ruchu i w badaniu per rectum
73
Q

III okres perforacji pp

A

po 12h

  • objawy rozlanego zap otrzewnej
  • nudności i wymioty
  • wstrząs i zgon
74
Q

Leczenie perforacji pp

A
  • resuscytacja płynowa, sonda żołądkowa, IPP, antybiotykoterapia
  • XII-nica - pyloroplastyka lub zaszycie wrzodu
  • żołądek - wycięcie owrzodzenia i zaszycie lub resekcja fragmentu
75
Q

Uchyłki jelita grubego

A

Uchyłki rzekome występujące u większości osób starszych, mogą być mnogie

zwykle powstają w esicy

76
Q

Czynniki ryzyka uchyłków jelita grubego

A
  • wiek
  • dieta ubogoresztkowa
  • zaparcia
  • otyłość
  • zaburzenia kolagenu
77
Q

Objawy choroby uchyłkowej

A
  • ból brzucha (nad lewym talerzem biodrowym)
  • wzdęcia
  • zaparcia
78
Q

Powikłania choroby uchyłkowej

A
  • zapalenia (25%)
  • krwawienia (15%)
  • zwężenie i niedrożność
  • perforacja
79
Q

Ocena powikłań zapalenia uchyłków

A

Klasyfikacja Hincheya

Niepowikłane zapalenie:
I ropień okołookrężniczy
II odległy ropień
III ropne zap otrzewnej
IV kałowe zap otrzewnej

I i II leczone przez drenaż przezskórny lub operacyjny

III i IV - operacja Harmana - resekcja z wyłonieniem kolostomii

80
Q

Przyczyny ostrego niedokrwienia jelit

A
  • 50% zator tętnicy krezkowej
  • 25% zakrzepica (tętnicza - miażdżyca, alkohol; żylna - nadkrzepliwość, z Budda-Chiariego, OZT, nowotwory)
  • 15% bez zwężenia - niski rzut serca, dializy
81
Q

Objawy ostrego niedokrwienia jelit

A
  • ból brzucha
  • wzdęcia
  • wymioty
  • leukocytoza
  • ^ amylazy
82
Q

Postępowanie w przypadku ostrego niedokrwienia jelit

A
  • heparyna, antybiotyki, płynoterapia
  • RTG, USG + doppler, angio-TK
  • leczenie zachowawcze lub operacyjne
83
Q

Przyczyny krwawienia z GOPP

A
  • wrzód dwunastnicy
  • wrzód żołądka
  • zap nadżerkowe żołądka
  • zespół Mallory’ego - Weissa
  • żylaki przełyku i żołądka
  • zap przełyku
84
Q

Postępowanie w przypadku krwawienia z GOPP

A
  • resuscytacja płynowa, ewentualnie przetoczenie KKCz
  • ocena ciężkości krwawienia
    ocena ryzyka nawrotu krwawienia i ryzyka zgonu (skala Rockalla - przed i po endoskopii)
  • podstawowe badania laboratoryjne
  • IPP dożylnie 80mg, Erytromycyna 250mg
  • gastroskopia
85
Q

Skala Forresta

A

Ocena krwawienia oraz ryzyka nawrotu krwawienia z wrzodu trawiennego w endoskopii

  • najczęściej występuje stopień III
  • najczęściej nawraca stopień Ia i Ib
Ia - aktywne krwawienie tętnicze
Ib - sączenie
IIa - niekrwawiące naczynie
IIb - skrzep pokrywający wrzód
IIc - plama na dnie wrzodu
III - brak znamion krwawienia
86
Q

Leczenie farmakologiczne iPP

A

3 dni w pompie 8mg/h
2 dni 2x 40mg i.v.
4-8 tygodni 40mg p.o
eradykacja H.pylorii

87
Q

Techniki endoskopowe, a krwawienie z GOPP

A
  • opaskowanie
  • sklerotyzacja
  • koagulacja
  • ostrzykiwanie
88
Q

Krwawienie z żylaków

A
  • 20% śmiertelności

- ocena endoskopowa (kontrola co 2 lata)

89
Q

Postępowanie w przypadku krwawienia z żylaków

A
  • profilaktyka antybiotykowa
  • Terlipresyna, Somatosatyna, Okreotyd
  • Endoskopia jak najszybciej do 12h
  • Niepowodzenie → Sonda Sengstakena
  • ponowna próba gastroskopii
  • TIPS
  • Ewentualnie leczenie przyczynowe - przeszczep wątroby
90
Q

Sonda Sengstakena

A
  • balon żołądkowy 100-200ml NaCl
  • balon przełykowy 35-45 mmHg powietrza
  • 0,5kg wyciągu
  • max 24h
91
Q

Skala Rockala

A
  • przed endoskopowo: wiek, wstrząs, choroby towarzyszące

- po endoskopowo: rozpoznanie, znamiona krwawienia

92
Q

Krwawienia z DOPP

A
  • 20% krwawień z pp

- 80% ustępuje samoistnie

93
Q

Przyczyny krwawienia z DOPP

A
  • guzki krwawnicze
  • choroba uchyłkowa
  • rak jelita grubego
  • stosowanie antykoagulantów
  • malformacje naczyniowe
  • angiodysplazje
94
Q

Postępowanie w masywnym krwotoku z DOPP

A
  1. Ocena stanu ogólnego
  2. Per rectum
  3. Anoskopia
  4. Gastroskopia
  5. Kolonoskopia (złoty standard)
95
Q

Wole obojętne

A

niedobór jodu -> spadek stężenia T3 i T4 -> nadmierna stymulacja TSH -> rozrost tkanki tarczycy

podanie tyroksyny hamuje rozrost wola

96
Q

Objawy nadczynności tarczycy

A
  • nasilenie przemiany materii
  • upośledzona tolerancja ciepła
  • wilgotna skóra
  • nerwowość
  • drżenie dłoni
  • biegunka
  • tachykardia
  • zaburzenia rytmu
97
Q

Choroba Gravesa-Basedowa

A
  • najczęstsza przyczyna nadczynności tarczycy
  • częściej u młodych kobiet
  • orbitopatia i obrzęk przedgoleniowy
  • leczenie farmakologiczne, jodem radioaktywnym lub operacyjnie
98
Q

Leczenie radiojodem

A

Można stosować zarówno w nadczynności tarczycy jak i w jodochwytnych nowotworach tarczycy

99
Q

Leczenie operacyjne chorób tarczycy

A
  • wole z objawami ucisku
  • nowotwory tarczycy
  • niepowodzenie leczenia zachowawczego
  • ch Gravesa-Basedowa u osób młodych
  • względy kosmetyczne
100
Q

Powikłania leczenia operacyjnego chorób tarczycy

A
  • tężyczka
  • uszkodzenie n krtaniowego wstecznego
  • krwotok
  • przełom tarczycowy
101
Q

Czynniki przemawiające za rakiem tarczycy

A
  • zimne guzki
  • napromieniowanie szyi
  • rodzinne występowanie
  • powiększone węzły
102
Q

Rak brodawkowaty tarczycy

A
  • najczęstszy
  • zwykle młode kobiety, zależny od TSH, 30-50% wieloogniskowo
  • przerzutuje do węzłów
  • jodochwytnny
  • dobre rokowanie (90% przeżyć 10-letnich)
103
Q

Rak pęcherzowy tarczycy

A
  • 2 co do częstości
  • zwykle kobiety 30-50 r.ż., zależny od TSH, jednoogniskowy
  • przerzutuje do płuc, kości, wątroby
  • jodochwytnny
  • dobre rokowanie (85% przeżyć 10-letnich)
104
Q

Rak z komórek Hurthle’a

A

Wariant raka pęcherzowego tarczycy

  • 5-6 dekada życia
  • wieloogniskowy
  • przerzutuje do węzłów
  • leczenie tylko operacyjne
105
Q

Rak anaplastyczny tarczycy

A
  • rzadki
  • zwykle u starszych, szybko rosnący guz, powoduje objawy ucisku
  • zabiegi paliatywne
  • bardzo złe rokowanie, brak przeżyć 5-letnich
106
Q

Rak rdzeniasty tarczycy

A
  • z komórek C tarczycy, związany z MEN II
  • może występować rodzinnie (mutacja Ret)
  • przerzutuje do węzłów
107
Q

Pierwotna nadczynność przytarczyc

A
  • 3x częściej u kobiet
  • zwykle po 50 rż
  • okres bezobjawowy może być wieloletni
108
Q

Przyczyny pierwotnej nadczynności przytarczyc

A
  • pojedynczy gruczolak 80%
  • hiperplazja przytarczyc 15%
  • mnogie gruczolaki
  • rak przytarczyc

Może być związana z MEN I i MEN II

109
Q

Objawy i powikłania pierwotnej nadczynności przytarczyc

A
  • objawy neurologiczne
  • przełom hiperkalcemiczny
  • kamica nerkowa
  • wapnica nerek
  • patologiczne złamania
  • guz brunatny kości
110
Q

Leczenie nadczynności przytarczyc

A

Pojedynczy gruczolak -> usunięcie jednej przytarczycy

Hiperplazja przytarczyc -> usunięcie 3 i 1/2 przytarczyc, lub usunięcie wszystkich i autotransplantacja jednej

Rak przytarczyc -> usunięcie nowotworu z płatem tarczycy i marginesem tkanek

111
Q

Wtórna nadczynność przytarczyc

A
  • przy spadku Ca2+ w surowicy
  • przy ^ PO4
  • przy spadku wit D3
112
Q

Odma samoistna

A
  • pierwotna najczęściej u młodych i wysokich mężczyzn
  • najczęściej z powodu pęknięcia małych pęcherzy rozedmowych
  • wtórna w przebiegu chorób płuc
113
Q

Odma prężna

A
  • stan zagrożenia życia
  • odbarczenie igłowe w 2 pmż w linii środkowo-obojczykowej
  • transport do szpitala i założenie drenu
114
Q

Objawy odmy

A
  • ból w kp
  • duszność
  • sinica
  • NZK
  • ściszenie szmerów
  • wypuk bębenkowy
115
Q

Leczenie odmy

A

Zachowawcze -> mała odma, samoistne wchłonięcie

Aspiracja igłowa

Drenaż opłucnowy -> podstawowa metoda leczenia odmy

Wideotorakoskopia lub torakotomia

116
Q

Drenaż opłucnowy

A

Drenaż zakładamy w przypadku krwawienia, odmy prężnej, dużej odmy, ropniaka.

Zakładamy zwykle w VII-VIII pmż w linii pachowej tylnej (ewentualnie III jeśli tylko powietrze)

Końcówka drenu skierowana do góry.

Błędy:
Dren poza opłucną, nieszczelność drenu
Podczas transportu pacjenta nie wolno klemować drenażu

117
Q

Rak płuc

A
  • najczęstszy nowotwór

- związany z paleniem fajek

118
Q

Typy raka płuc

A

Drobnokomórkowy i niedrobnokomórkowy

119
Q

Objawy raka płuc

A

Tylko w stopniu zaawansowanym

  • kaszel
  • duszność
  • krwioplucie
  • spadek masy ciała
  • wysięk w opłucnej
  • przerzuty
120
Q

Diagnostyka raka płuc

A
  • RTG
  • TK
  • USG
  • PET-CT
  • bronchoskopia
  • biopsja
121
Q

Leczenie operacyjne raka płuc

A

Stadium 1 - zwykle możliwa operatywa
Stadium 2 - operacja + chemioterapia
Stadium 3 - leczenie skojarzone, rzadko operacja
Stadium 4 - paliatywna farmakoterapia

122
Q

Protokół ERAS

A
  • celem jest kompleksowa opieka nad pacjentem
  • redukcja stresu
  • zmniejszenie powikłań
  • zmniejszenie czasu hospitalizacji
  • przyspieszenie rekonwalescencji
123
Q

Postępowanie ogólne przedoperacyjne - ERAS

A
  • ograniczenie alkoholu i papierosów
  • zwiększenie aktywności fizycznej
  • poprawienie stanu odżywienia
  • nie zaleca się oczyszczania jelit
124
Q

Stosowanie napoju węglowodanowego

A

2-3 h przed operacją:

  • spadek insulinooporności, glukoneogenezy, glikogenolizy, lipolizy i katabolizmu białek
  • zmniejszenie stresu, suchości w ustach
  • szybszy powrót perystaltyki
125
Q

Znieczulenie - ERAS

A
  • preferowane zewnątrzoponowe
  • utrzymywane do 48h po operacji
  • mała śmiertelność
  • mniejsza ilość powikłań
  • lepsza kontrola bólu
126
Q

Leki krótkodziałające - ERAS

A
  • szybkie wybudzenie
  • mniej kaszlu, nudności
  • spadek ryzyka hipertermii złośliwej

np:

  • propofol do indukcji + gazy do znieczulenia
  • fentanyl i pochodne jako leki przeciwbólowe
127
Q

Podaż płynów i sodu - ERAS

A
  • podaż doustna przed i pooperacyjna (800 ml w dobę po zabiegu)
  • w czasie operacji podtrzymująco krystaloidy, a w razie dużej utraty krwi koloidy
128
Q

Leki opioidowe - ERAS

A

Unikamy

  • analgezja multimodalna
  • stosowanie koanalgezji
  • znieczulenie zewnątrzoponowe i miejscowe
  • TAP-blcok
129
Q

Jelito grube - patomorfa

A

trzeba znaleźć 12 węzłów chłonnych

130
Q

Zespół FAP

A

100% ryzyka raka jelita grubego

131
Q

Zespół Lynch II

A

80% ryzyka raka jelita grubego

132
Q

Staging

A

ocena zaawansowania (TNM, Clark, Breslow, Dueks, FIGO)

133
Q

Grading

A

ocena zróżnicowania histologicznego (G1-G3, Gleason)

134
Q

TNM

A

T - wielkość guza
N - przerzuty w węzłach
M - przerzuty odległe

135
Q

TNM w zależnośći od oceniającego

A
c - klinicznie
p - patomorfologicznie
y - po chemioterapii lub terapii neoadiuwantowej
a - pośmiertne
s - śródoperacyjne