9 Flashcards
Twee belangrijke neurotranmitters waakzaamheid
- Orexine
- Histamine
Waar wordt orexine gemaakt en welke stoffen stuurt het aan?
Gemaakt in hypothalamus
Stuurt alle andere neurotransmitters aan: NE, 5HT, histamine, Ach, glutamaat, GABA, dopamine
2 receptoren orexine
Orexine 1 en orexine 2
Wat gebeurt er bij overstimulatie Orexine 2 receptor?
Glutamaat receptor wordt gestimuleerd
2 soorten vuren Orexine
- Tonisch (continue activatie zorgt dat je wakker blijft, arousal)
- Fasisch (Uitbarstingen door stimuli)
Wat is de functie van orexine bij honger?
Honger –> fasische orexine burst –> gedrag: eten zoeken
Wat gebeurt er als je orexine mist?
Je waakzaamheid is niet gestabiliseeerd –> moeite wakker te blijven, narcolepsie
Waar wordt histamine aangemaakt?
In de tuberomammilary nucleus (hypothalamus)
Welke receptoren voor histamine zijn er?
Histamine 1: 2nd messenger, alertheid
Histamine 2: 2nd messenger, mogelijk alertheid
Histamine 3 auto-receptor: negatieve terugkoppeling
Naar welke hersendelen projecteren histamine en oxerine (6x)
-PFC
- Basaal voorbrein
- Thalamus
- Neurotransmittercentra hersenstam
- Ventrolateraal peroptisch gebied
- laterale hypothalamus
Welke neurotransmitters spelen een belangrijke rol bij slaapsysteem?
Noradrenaline
Serotonine
GABA
Melatonine
Wat is de functie van serotonine en NE bij slaperigheid
Ze bouwen gedurende dag op. Ze zorgen voor remming orexine en aanmaak GABA
Inhibitie orexine –> minder waakzaamheid
GABA remt andere neurotransmitters –> minder alertheid
Hoe wordt melatonine vrijgelaten in de avond?
Kern supra chiasmaticus zit dichtbij oogzenuw. Donker –> afgifte melatonine in pijnappelklier.
Wat gebeurt er als er licht valt op de chiasmaticus nuceleus?
Orexine afgifte (hypothalamus)
Welke stoffen nemen toe als je moe wordt?
GABA en melatonine
Slaap fases
REM slaap
1 & 2: non-REM
3 & 4: diepe (slow-wave) slaap
Welke neurotransmitter piekt in de REM slaap?
Acetylcholine
Welke neurotransmitters zijn hoog, laag en welke schommelen tijdens slaap?
Hoog: GABA
Laag: orexine
Golfvorm: andere neurotransmitters
Two process model van slaap en waakzaamheid
Slaapdruk neemt toe gedurende de dag en waakdruk neemt af.
Wat is Adenosine?
Stuurt slaapdruk opbouw aan.
Energiepakketje gedurende de dag: ATP –> ADP –> AMP –> Adenosine.
Hoeveelheid adenosine neemt dus toe gedurende de dag. –> slaapdruk neemt toe
Hoe zorgt adenosine voor slaperigheid?
Adenosine –> disinhibitie ventrolaterale preoptische nucleus –> GABA afgifte –> inhibitie histamine –> slaperig
Insomnie (3x)
Niet goed inslapen / doorslapen / vroeg wakker worden
5 factoren betrokken bij insomnie:
- Neuroanatomische afwijkingen
- Neutobiologische afwijkingen
- Autonoom ZNS afwijkingen
- Genetische afwijkingen
- Systemische afwijkingen
Wat zijn neuroanatomische afwijkingen bij insomnie?
Verstoring orbitofrontale cortex; emoties en geheugen worden verstoord