acidet dhe bazat

Question 1

Sipas Arheniusit, acidet jane:

Answer 1

Acidet janë substanca që, kur disociohen në ujë, lirojnë jonet e hidrogjenit (H⁺).

Question 2

Sipas Arheniusit, bazat jane:

Answer 2

Bazat janë substanca që, kur disociohen në ujë, lirojnë jonet e hidroksidit (OH⁻).

Question 3

Trego shembuj te acideve dhe bazave sipas Arheniusit

Answer 3

Acidet:
HCl (acid klorhidrik) disociohet në H⁺ dhe Cl⁻.
H₂SO₄ (acid sulfurik) disociohet në H⁺ dhe SO₄²⁻.
Bazat:
NaOH (hidroksid natriumi) disociohet në Na⁺ dhe OH⁻.
KOH (hidroksid kaliumi) disociohet në K⁺ dhe OH⁻.

Question 4

Karakteristikat e acideve dhe bazave

Answer 4

-pH: Acidet kanë pH më të ulët (nën 7), ndërsa bazat kanë pH më të lartë (mbi 7).
-Reagimi: Acidet dhe bazat reagojnë për të formuar kripëra dhe ujë në një reaksion neutralizimi.

Question 5

Sipas Brownsted Lowry, acidi eshte:

Answer 5

Acidi eshte nje substance qe mund te jape protone, pra eshte donor protonesh.
Cdo substance qe jep nje jon hidrogjen eshte nje acid.

Question 6

Sipas Brownsted Lowry, baza eshte:

Answer 6

Baza eshte nje substance qe mund te pranoje protone, pra qe merr nje jon hidrogjen dhe duhet te permbaje nje cift vetjak elektronesh qe te lidh protonin e hidrogjenit.

Question 7

Shembuj te acideve sipas Brownsted Lowry:

Answer 7

HNO₃, HCO₃

Question 8

Shembuj te bazave sipas Brownsted Lowry:

Answer 8

NH₃, CO₃⁻² etj

Question 9

Uji a eshte vetem acid, vetem baze apo te dyja?

Answer 9

Uji mund te jete edhe acid (HCl+H₂O→H₃O⁺+Cl⁻ )
por edhe baze(NH₃+H₂O→NH₄⁺+OH⁻)

Question 10

Trego shembull te ciftit te konjuguar acid-baze:

Answer 10

Ciftet e konjuguara acid-baze:
Sh1:
CH₃COOH + H₂O→ < H₃O⁺+CH₃COO⁻
acid baze acid baze e
i konjuguar konjuguar
Sh2:
HA + B → < A + HB
acid baze baze e acid i konjuguar
konjuguar

Question 11

Cfare jane H₂O dhe H₃O⁺, acide apo baza te konjuguara?

Answer 11

• H₂O eshte baze e konjuguar H₃O⁺
• H₃O⁺ eshte acid i konjuguar H₂O

Question 12

Sipas Lewisit, acidet jane:

Answer 12

Acidet janë substanca që mund të pranojnë një çift elektronësh për të formuar një lidhje kovalente.

Question 13

Sipas Lewisit, bazat jane:

Answer 13

Bazat janë substanca që mund të dhurojnë një çift elektronësh për të formuar një lidhje kovalente.

Question 14

Shembuj te Acideve Lewis:

Answer 14

• Aluminumi klorid (AlCl₃): Mund të pranojë një çift elektronësh nga një bazë Lewis.
• Jonet metalike: Si Fe³⁺ dhe Cu²⁺, që kanë hapësira të disponueshme për të pranuar elektronet.

Question 15

Shembuj te Bazave Lewis:

Answer 15

• Amoniaku (NH₃): Ka një çift të lirë elektronësh që mund ta dhurojë.
• Joni hidroksid (OH⁻): Mund të dhurojë një çift elektronësh.

Question 16

Qfare quajme baze?

Answer 16

Baze do te quajme cdo perberje qe kur tretet ne uje rrit perqendrimin e joneve OH⁻

Question 17

Qfare quajme acid?

Answer 17

Acidet do te quajme cdo perberje qe kur tretet ne uje rrit perqendrimin e joneve H⁺

Question 18

Qka jane hidruret e jometaleve?

Answer 18

Hidrurete e jometaleve jane substanca qe permbajne hidrogjen te lidhur per jometale me numer oksidues +1, jane acide.

Question 19

Qka jane hidruret e metaleve?

Answer 19

Hidrurete e metaleve jane substanca qe permbajne hidrogjen te lidhur per metale me numer oksidues -1, jane baza.

Question 20

Qka jane amfotere?

Answer 20

Substancat amfotere janë ato që mund të veprojnë si acide ose baza, në varësi të kushteve të rrethanave. p.sh: Al₂O₃ dhe Al(OH)₃

Question 21

Qka quhet shperbashkim (disocim) elektrolitik?

Answer 21

Copetimi ose shperberja e nje substance ne jone nen ndikimin e ambientit ujor quhet shperbashkim (disocim) elektrolitik.
p.sh: HCl+H₂O→H₃O⁺+Cl⁻

Question 22

Qka quhet elektrolite?

Answer 22

Substancat, tretesirat e te cilave shperbashkohen ne jone dhe percjellin rrymen elektrike quhet elektrolite.

Question 23

Kush e percjell rrymen elektrike?

Answer 23

Rrymen elektrike e percjellin jonet pozitive
(katjonet) dhe jonet negative (anionet).
P.sh: NaCl → Na⁺ + Cl⁻

Question 24

Cilat jane substancat elektrolite?

Answer 24

Substancat elektrolite jane: acidet, bazat dhe kriperat.

Question 25

Si ndahen elektrolitet?

Answer 25

Elektrolitet ndahen ne: 1)Elektrolitet e forte; 2)Elektrolitet e dobet.

Question 26

Si shperbashkohen elektrolitet e forta?

Answer 26

Disocohen plotësisht në jone dhe e percjellin mire rrymen elektrike.

Question 27

Shembuj te elektroliteve te forte:

Answer 27

- Acidet e forta: HCl, HNO₃, H₂SO₄ etj - Bazat e forta: NaOH, KOH, Ca(OH)₂ etj - Kriperat shume te tretshme: NaCl, KBr, MgCl₂ etj

Question 28

Si shperbashkohen elektrolitet e dobeta?

Answer 28

Disocohen vetëm pjesërisht dhe e percjellin dobet rrymen elektrike.

Question 29

Shembuj te elektroliteve te dobet:

Answer 29

- Acidet e dobeta: CH₃COOH, H₂CO₃, HCN, acidet organike etj - Bazat e dobeta: N₄OH, Al(OH)₃, Fe(OH)₃, bazat organike etj

Question 30

Joelektrolitet si shperbashkohen?

Answer 30

Joelektrolitet nuk shperbashkohen ne jone dhe nuk e percjellin rrymen elektrike.

Question 31

Shembuj te joelektroliteve:

Answer 31

P.sh: alkoolet, sheqernat, amidoni, eteret (dietileteri) etj

Question 32

Qfare jane acidet e forta:

Answer 32

Acidet e forta jane acidet qe shperbashkohen ne tretesira ujore.