Aðferðarfræði Flashcards

(93 cards)

1
Q

Kerfisbundin söfnun og greining rannsóknargagna sem hefur þann tilgang að svara rannsóknarspurningu

A

Vísindarannsókn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Svara rannsóknarspurningum sem varða viðfangsefni hjúkrunar

A

Hjúkrunarrannsóknir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Rannsóknir sem afla þekkingar á meginreglum mannlegrar hegðunar og líffræðilegra og sálfélagslegra ferla

A

Grunnrannsóknir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Rannsóknir sem beinast að því hvernig hægt er að beita grunnrannsóknum

A

Hagnýtar rannsóknir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Aðferðarfræði má skipta í þrjú stig

A

Þekkingarfræði
Aðferðarfræði
Rannsóknaraðferðir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Rannsóknir sem nota fyrst og fremst töluleg gögn. Hægt að hafa úrtök stór.

A

Megindlegar rannsóknir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rannsóknir sem nota fyrst og fremst gögn sem hafa ákveðna eiginleika eða einkenni, sem sagt texta. Yfirleitt frekar fáir þátttakendur.

A

Eigindlegar rannsóknir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kenningar sem snúast um eitthvað ákveðið, ákveðin tengsl milli fyrirbæra. Til dæmis hvað hefur áhrif á meðferð og hvað hefur áhrif á útkomu meðferðar.

A

Miðlægar kenningar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hægt er að draga almennar ályktannir af niðurstöðum góðra rannsókna

A

Alhæfingargildi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ferli þar sem teknar eru ákvarðanir á grundvelli áreiðanlegra og réttmætra rannsóknarniðurstaðna, klínískrar reynslu, óska sjúklings og þeirra úrræða og aðstæðna sem eru fyrir hendi

A

Gagnreynd hjúkrun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Frumkvöðlar gagnreyndrar þekkingar

A

Archie Cohrane og David Sackett

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Þrjú þekkt líkön fyrir gagnreynda hjúkrun

A

Stetler Model
IOWA Model
Ottawa Model

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Óhlutbundin hugmynd sem vísar til almennra fyrirbæra

A

Hugtök

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Vísar til hugmynda sem eru fundnar upp og þróaðar í fræðilegum tilgangi

A

Construct

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Notað um það sem hugtök vísa til í raunveruleikanum

A

Fyrirbæri

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Vísar til þess hvernig hugtök eru þróuð til að lýsa fyrirbærum

A

Hugtakamyndun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hjúkrunarkenningar birtast sem:

A

Stórkenningar

  • Miðlægar kenningar
  • Kenningar
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Rökræn tenging hugtaka/fyrirbæra til að skipuleggja hugsun/þekkingu

A

Hugtakalíkön

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Fræðileg merking þess hugtaks eða fyrirbæris sem verið er að skoða

A

Hugtakaskilgreining

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Tilgreinir hvaða upplýsinga þarf að afla

A

Aðgerðarbinding

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Það sem er í megindlegum rannsóknum notað yfir hugtök

A

Breyta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hin áætlaða orsök

A

Óháð breyta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hin áætlaða afleiðing

A

Háð breyta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Þegar er hægt að segja með nokkuð öruggum hætti að eitt orsaki annað

A

Orsakatengsl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Vísar til þess að rannsókn hafi verið framkvæmd með nákvæmum hætti og mælingar/mælitæki verið samkvæmd
Áreiðanleiki
26
Þýðir að það hafi raunverulega verið að mæla það sem átti að mæla
Réttmæti
27
______ rannsóknir hafa almennt ekki alhæfingargildi
Eigindlegar
28
Settar fram í rannsóknum til að skoða tengsl milli breyta
Tilgátur
29
Ein breyta hefur áhrif á aðra/er forsenda einhvers
Stefnutilgáta
30
TIlgáta sem gerir ráð fyrir tengslum en ekki í ákveðna átt
Stefnulaus tilgáta
31
Tilgáta sem gerir ráð fyrir að ekki sé um tengsl að ræða
Núlltilgáta
32
Útskýrir á kerfisbundinn hátt tengslin á milli fyrirbæra
Kenning
33
Eigindleg rannsóknaraðferð. | Verið er að skoða og greina menningu og atferli hópa, gildi og norm
Ethnographia
34
Eigindleg rannsóknaraðferð. | Notuð til að skilja reynslu/lífreynslu fólks
Fyrirbærafræði
35
Vísar til hlutlægni þanning að tveir greinendur ættu að fá sömu/sambærilega niðurstöðu úr sömu gögnum
Staðfestanleiki
36
Sambærilegt alhæfingargildi í megindlegum ransóknum -
Yfirfæranleiki
37
Vísar til þess að rannsakendur sýna heiðarlega og samviskusamlega breytileikann í raunveruleikanum
Sannindi
38
Meginflokkar megindlegra rannsókna
Tilraunarannsóknir og tilraunalausar/lýsandi rannsóknir
39
Allar upplýsingar sem rannsakandi aflar til að svara rannsóknarspurningu
Rannsóknargögn
40
Rannsóknarnýting (research utilization) felur í sér
Innleiðingu vísindalegrar þekkingar - Gagnrýninn lestur rannsóknarniðurstaðna - mat á því hve vel niðurstöðurnar eiga við - mat á árangri af breyttu vinnulagi
41
Tveir meginflokkar breyta
Samfelldar breytur og flokkabreytur (nafnbreytur)
42
Breytur sem rannsakandinn hefur enga stjórn á (t.d. aldur, sársauki)
Eiginleikabreytur
43
Breytur sem rannsakandinn hefur stjórn á (t.d. meðferð)
Virkar breytur
44
Segir til um það hvernig samband milli breyta er
Tengsl
45
Hægt að segja með nokkuð öruggum hætti að eitt orsaki annað
Orsakatengsl
46
Útskýrir á kerfisbundinn hátt tengslin milli fyrirbæra (hugtaka)
Kenning
47
Spá fyrir um samband breyta
Tilgátur
48
Birtingar rannsóknarniðurstaðna eru algengastar í _____
Tímaritum
49
Uppbygging tímaritsgreinar
Titill - Ágrip - Inngangur - Aðferð - Niðurstöður - Umræður - Heimildaskrá
50
Hafa eigindlegar rannsóknir almennt alhæfingargildi?
Nei
51
Orsakasambönd verða að uppfylla 3 skilyrði samkvæmt John Stuart Mill
Tími - samband - truflun (ekki truflun ss)
52
Megindleg aðferð þar sem fleiri rannsóknir eru notaðar saman til útreikninga á niðurstöðum
Meta-analysa
53
Þrjár megin siðareglur eða siðferðileg gildi sem gilda við rannsóknir á fólki
Velferð þátttakenda - virðing fyrir mannlegri reisn - réttlát meðferð þátttakenda
54
Hvaða rannsóknarsnið er best til fallið til að kanna orök-afleiðing
Sönn tilraunasnið
55
Rannsakandi hefur áhuga á að kanna hvaða áhrif líkamsstaða hefur á blóðþrýsting. Líklegast væri að rannsókn sem svaraði slíkri spurningu væri:
Megindleg rannsókn
56
Jóna hugðist athuga viðhorf stúdenta HÍ til jafnréttismála. Hún fór á 4 kaffistofur Félagsstofnunar stúdenta og lagði spurningar fyrir samtals 30 stúdenta sem staddir voru á kaffistofunum. Hvaða úrtaksaðferð notaði Jóna?
Þægindaúrtak
57
Undir hvað megin siðareglu rannsókna (ethical principles) fellur persónuvernd?
Réttláta meðferð þátttakenda
58
Þegar leitast er við að setja fram kenningar sem skýra félagslegt ferli þá er notast við:
Grundaða kenningu
59
Í hvaða eigindlegu aðferð er reynsla einstaklingsins rannsóknareining (unit of analysis)?
Fyrirbærafræði
60
Sú eigindlega rannsóknaraðferð sem leitast við að skilja viðfangsefnin í menningarlegu samhengi er: 
Etnógraphia
61
Hugtakið traustleiki (dependability) í eigindlegum rannsóknum vísar til:
Stöðugleika í öflun rannsóknargagna og meðferð þeirra
62
Yfirfæranleiki rannsókna eykst með auknu innra réttmæti þeirra ?
Nei
63
Hver er óháða breytan (independent variable) í orsakasambandi (cause-and-effect)?
Orsökin (cause)
64
Það að virkja kenningu
Þekkingarbeislun
65
Viðfangsefni hjúkrunarrannsókna eru
Hugtök
66
Flokkabreytur sem aðeins taka tvö gildi eru kallaðar
Tvíkostabreytur
67
Aldur og hitastig eru dæmi um hvernig breytur
Samfelldar breytur (jafnbilabreyta)
68
Kyn og hjúskaparstaða eru dæmi um hvernig breytur
Flokkabreytur (nafnbreytur)
69
Meðferð er dæmi um hvernig breytu
Virka breytu
70
Notar lítil úrtök (10-20) og vinnur að úrtaksvali, gagnasöfnun, gagnagreiningu og túlkun í ólínulegu ferli, til að þjóna best þeim tilgangi að þróa og smíða ákveðna kenningu (ekki alls séð fyrir, heldur látið ráðast hvaða stefnu úrtaksval tekur)
Grunduð kenning
71
Leitast er við að ná sem mestum breytileika/fjölbreytni í úrtaki, t.d. varðandi aldur, menntun, búsetu, reynslu
Tilgangsúrtak
72
Leitast er við að fá þátttakendur sem eru innan þess hefðbundna eða algenga
Hefðbundið ferlaúrtak
73
Þeir sem teljast til úrtaks þurfa að uppfylla ákveðin viðmið, t.d. aldur, búsetu, reynslu
Mark-/eða viðmiðunarúrtak
74
Þegar niðurstöður varpa sannarlega ljósi á það sem gögnin segja og það er lesandanum ljóst
Trúanleiki
75
Gullstaðall eigindlegra rannsókna
Sönn tilraun
76
Oft fyrstu rannsóknir á fyrirbærum - lýsa ástandi/einkennum
Íhlutunarlausar rannsóknir
77
Einkenni tilraunasniða (sönn tilraun)
Inngrip - stjórn - slembival - hópar bornir saman
78
Vísar til þess þegar einstaklingur úr ákveðnum undirhóp þýðisins hafa fyrir tilviljun raðast í of miklu eða of miklu mæli í úrtakið
Úrtaksvilla
79
Úrtak valið þannig að hver einstaklingur hefur ákveðin þekkt líkindi á að lenda í úrtakinu
Líkindaúrtak
80
Líkindaúrtak skipist í 4 flokka
Einfalt tilviljunarúrtak - lagskipt tilviljunarúrtak - klasaúrtak - kerfisúrtak
81
Mæling á því hversu vel tilgáta eða kenning er studd með gögnum rannsóknar og niðurstöðum
Hugtaksréttmæti
82
Lítur mælitækið, þættir þess og atriði út fyrir að mæla það fyrirbæri sem því er ætlað að mæla
Yfirborðsréttmæti
83
____ er metið með því að sérfræðingar í viðgangsefninu skoða mælitækið og bera saman við þekkingu á sviðinu (heimildir, reynsla)
Innihaldsréttmæti
84
_____ Metur hvernig stigin úr einu mælitæki eru miðað við gullstaðla/önnur góð mælitæki sem mæla sama/sambærilegt
Viðmiðurnarréttmæti
85
Getur mælitæki verið áreiðanlegt þó það sé ekki réttmætt?
86
Þróa ályktanir út frá afmörkuðum athugunum (frá hinu sértæka yfir á hið almenna)
Inductive reasoning (aðleiðsla)
87
Þróa ákveðnar getgátur út frá meginreglum/kenningum (frá hinu almenna til hins sértæka)
Deductive reasoning (afleiðsla)
88
Eru tilgátur sannaðar í rannsóknum?
Nei. Þær eru annað hvort studdar eða ekki studdar
89
Tilgátur eru aðallega settar fram í _______ rannsóknum
Megindlegum
90
Notuð til að prófa tilgátur
Tilgátupróf
91
Uppspretta þekkingar (5)
Hefðir, kennivald, reynsla, rökrænar ályktanir, vísindarannsóknir
92
Tveir flokkar vísindarannsókna
Grunnrannsóknir og hagnýtar rannsóknir
93
Eru hjúkrunarrannsóknir oftar grunnrannsóknir eða hagnýtar rannsóknir?
Hagnýtar