Ak H1 Planeet Aarde

Question 1

Relatieve tijdschaal

Answer 1

Op volgorde van tijdperken

Question 2

Absolute tijdschaal

Answer 2

Op leeftijd van bepaalde soorten

Question 3

Catastrofetheorie

Answer 3

Geologen gingen er vanuit dat veranderingen aan het aardoppervlak vrij plotseling en op rampzalige wijze tot stand kwamen

Question 4

Actualitietsbeginsel

Answer 4

Na wetenschap —> kwamen er achter dat geologische processen van nu niet veel veranderen met vroeger en dat de aarde miljarden aarde oud is

Question 5

Wie kwam achter het idee van plaatbewegingen en waardoor?

Answer 5

• Alfred Wegener
• fossielen van dieren die niet konden zwemmen, werden gevonden op continenten die gescheiden waren door oceanen
• sporen van vroegere ijskappen van 200-300 miljoen jaar geleden gevonden in Afrika, Zuid-Amerika, India en Australië. Rond deze periode waren andere plekken een tropisch moeras. Dus deze landen moesten voordat ze uit elkaar dreven, wel in de buurt van de noordpool gelegen hebben.

Question 6

Ontstaan tsunami

Answer 6

• bij subductiezone
• aardbeving als oorzaak
  De onderschuivende plaat schiet kort terug, water wordt kort opgetild en dit veroorzaakt grote golven

Question 7

Hotspot

Answer 7

• ontstaan door mantelpluim
  In de Asthenosfeer ontstaat een mantelpluim, lithosfeer beweegt hier overheen —> gevolg mantel pluim brandt vulkanische eilandjes in een rijtje door de lithosfeer heen.
• vb: Hawaii

Question 8

3 manieren om platentektoniek te bewijzen

Answer 8

1. Overeenkomstige fossielen (ontdekking Alfred Wegener)
2. Aardmagnetisme (aarde is 1 grote magneet, noord en zuid trekken elkaar aan. Ijzerdeeltjes in stollingsgesteenten worden zo aangetoond —> afwisseling is platenbeweging
3. Satellietbeelden —> timelaps van de aarde

Question 9

Exogene krachten

Answer 9

• van buitenaf
• erosie
• sedimentatie
• aardbewegingen

Question 10

Endogene krachten

Answer 10

• binnen in de aarde
• plaatbeweging
• troggen
• vulkanen

Question 11

Sedimentgesteente

Answer 11

Bijvoorbeeld kalksteen, zandsteen
Ontstaat door samengedrukt sediment (losse resten klei, zand, grind, schelpjes)
Te veel hitte = smelten

Question 12

Metamorf gesteente

Answer 12

Bijvoorbeeld leisteen, marmer
Ontstaan door sedimentgesteente + veel druk en hitte
Te vel hitte = smelten
Verwering en erosie = sediment

Question 13

Stollingsgesteente

Answer 13

Bijvoorbeeld graniet, basalt
Ontstaat door afkoelen van magma
Meer hitte = smelten
Verwering en erosie = sediment

Question 14

Verwering

Answer 14

Uiteenvallen, kapot gaan of afbrokkelen van gesteente onder invloed van planten of weer

Question 15

Mechanische verwering

Answer 15

Gesteente valt uiteen, scheikundige samenstelling veranderd niet, blijft zelfde steen, alleen kleiner.
Door vorst: vors zet uit, steen scheurt
Door temperatuur schommelingen: steen zet steeds uit en krimpt weer, scheurt uiteindelijk
Door plantenwortels: plant groeit in gleuf van een steen, breekt er doorheen

Question 16

Chemische verwering

Answer 16

Door zure regen, scheikundige samenstelling veranderd wel. Steen wordt zachter en kan oplossen

Question 17

3 factoren van massabewegingen

Answer 17

1. Hoek vd helling
2. Vorm van het materiaal
3. Water verzadiging

Question 18

Erosie

Answer 18

Los materiaal wordt verplaatst

Gevolg: landschap wordt afgevlakt door de schurende werking van de losse korrels klei/grind

Question 19

3 soorten erosie

Answer 19

1. Watererosie (rivieren worden breder)
2. Winderosie (onderkant van steen wordt afgeschuurd)
3. Ijserosie

Question 20

Sedimentatie

Answer 20

Los materiaal wordt tijdens transport weer ergens neergelegd

Question 21

Uitsnijden van rivieren (bovenloop)

Answer 21

Ijs, gletsjer
Diepte erosie (snijdt diep)

Question 22

Uitsnijden van rivieren (middenloop)

Answer 22

Heuvellandschap

Transport, breedte erosie (snijdt breed)

Question 23

Uitsnijden van rivieren (benedenloop)

Answer 23

Bijv Nederland, vlak landschap

Veel sedimentatie

Question 24

Hoe sneller het water stroomt…

Answer 24

Hoe dieper het uit snijdt

Question 25

Driehoekige vorm, uitmonding van een rivier

Answer 25

Rivierdelta

Question 26

V-dal

Answer 26

Uitgesneden door een rivier

Question 27

U-dal

Answer 27

Uitgesneden door gletsjer

-bijv Fjorden, is volgelopen u-dal

Question 28

Morene

Answer 28

Afzetting van door landijs of gletsjer aangevoerd en achter-gelaten materiaal

Question 29

Hydrologische kringloop

Answer 29

Proces waarbij water bij de opervlakte van de aarde nooit eindigende kringloop van verdamping, transport, condensatie en neerslag doorloopt

Question 30

Eruptie

Answer 30

Vulkaanuitbarsting

Question 31

Diepzeetrog

Answer 31

Langgerekte, diepe kloof langs de rand van duikende oceanische platen

Question 32

Horst

Answer 32

Hoger gelegen gebied tussen 2 breuken

Question 33

Slenk

Answer 33

Langgerekte gedeelte van de aardkorst dat langs breuken relatief gedaald is ten opzichte van de omgeving