Allerjik reaksiyonlar Flashcards

1
Q

Genel olarak prostoglandinler hangi semptomları oluşturur?

A

Siklooksijenaz yolağı ile araşıdonik asitten oluşan prostoglandinler, inflamatuvar yanıtın mediyatörleridir ve oluşturdukları semptomlar arasında: Bronkokonstrüksiyon, periferik vazodilatasyon ikincil sistemik hipotansiyon, kapiller permeabilite artışı ve koroner spazm bulunur. Prostoglandin E1 ve E2 bronkodilatasyon oluştururlar, histamin salınımını azaltırlar ve pulmoner, koroner ve periferik dolaşımda vazodilatasyon yaparlar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Atopinin tanımı nedir ve bu tanımın önemi nedir?

A

Bir hastada allerjinin şu belirti ve bulguları varsa atopi hikayesine sahip olduğu düşünülür. Astım, allerjik rinit, konjonktivit, ürtiker, egzema, çoklu ilaç allerjisi, anaflaksi öyküsü, ya da pozitf cilt testi. İlaç dışı alerjenlere karşı alerji öyküsü olan hastalar anestezi esnasında lateks alerjisi ya da anafilaktoid ya da anafilaktik reaksiyon için daha büyük risk altındadır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Uyanık hastada anafilaksinin erken bulguları nelerdir?

A
Flush
Ürtiker (kurdeşen)
Kaşınma
Sersemlik ya da bilinç düzeyinin azalması
Dispne ve/veya göğüs sıkışıklığı
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Genel anestezi altındaki hastalarda gözlenebilen anafilaksinin bulguları neler olabilir?

A

Kardiyak, respiratuvar ya da kutanöz bulgular: taşikardi, hipotansiyon, aritmi, bronkospazm, havayolu basıncında artma, hipoksemi, laringeal ya da pulmoner ödem, flush, döküntüler ve kurdeşen. Hipotansiyon genel anestezi altında tek anafilaksi bulgusu olabilir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Anafilaksiden ölümün en sık nedeni nedir?

A

Kardiyovasküler kollaps. Bunun yanında, entübasyonda ya da oksijenizasyonda üst havayolu ödemine, bronkospazma ya da bunların kombinasyonuna bağlı olarak başarısızlık entübe olmamış olan hastayı riske sokar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Şüpheli anafilaktik episod sonrası ayırıcı tanı nasıl yapılır?

A

Uyanık hastada vazovagal reaksiyon kolaylıkla anafilaksi ile karıştırılabilir zira hasta terleyebilir, bulantısı olabilir ve presenkop hale gelebilir. Kaşıntı, cilt kızarması, ürtiker, wheezing ya da siyanoz, vagal uyarı ile ilgili değildir. Genel anestezi ile birlikte ayırıcı tanı şöyledir: kendi hemodinamik etkileri olan anestezik maddelerin uygulanması, başka nedenlerden dolayı hipotansiyon, bronkospazm, septik şok, kardiyak aritmi, miyokardiyal enfarktüs, pnömotoraks, yağ embolisi, pulmoner emboli ya da ödem, ve venöz hava embolisi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Anafilaksinin ana tedavisi nedir?

A

Epinefrin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Anafilakside epinefrinin faydalı etkileri nelerdir?

A

Periferik vazokonstriksoyn ile kalp ve serebral perfüzyonu sağlar. Bronkodilatör olarak etki eder ve mast hücrelerinden antijen aracılıklı bronkospastik mediyatör salınımını engeller.
Epinefrinin klinik etkileri doz bağımlıdır. Düşük dozlarda beta adrenerjik etki oluşturur ve alfa adrenerjik etki 10 mch/dk dozun üzerinde belirgindir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

İntraoperatif anafilaksinin tedavi protokolünü anlatınız.

A

Tahmini alerjenin uygulanmasını durdurunuz. Alerjen eğer IM ya da SC uygulamada ise enjeksinonun üstünden turnike yerleştirilmelidir ve o bölgeye allerjenin intravasküler alana alınımını azaltmak için düşük doz 0.2 mg epinefrin yapılmalıdır.
Havayolu güvenli hale getirmeli ve % 100 O2 verilmelidir. Oksijenizasyon ve ventilasyon desteklenmelidir.
Hasta entübe değilse entübe edilmelidir.
Tüm anestezikleri kardiyovasküler depresan oldukları için kesmek gereklidir. İnhalasyon anestezikleri anafilakside uygun bronkodilatörler değildir ve halotan kalbi katekolaminlere duyarlı hale getirir ve aritmilere neden olur.
Hızlı IV sıvı verilmesine başlanmalıdır. Vasküler geçirgenliğin artmasından dolayı gelişen masif kayıplar nedeniyle oluşan büyük hacim kayıpları oluşabileceğinden litrelerce sıvıya gerek olabilir.
Epinefrin verilir.
Cerrahi bilgilendirilir. Karın boşluğuna verilen ya da enjekte edilen ilaçlar kontrol edilir. Tedaviye yanıt alınamıyorsa cerrahi durdurulmalıdır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Anafilaksi sırasında ne kadar epinefrin verilmelidir?

A

İyi klinik değerlendirme yapılmalıdır.
Kan basıncı normal ise epinefrini IV vermeye gerek yoktur.
Hasta hipotansif ise ve IV yol varsa 5-10 mch IV bolus epinefrin verilir ve derece derece kan basıncı düzelene kadar 30-60 sn’de bir 5-10 mcg verilebilir.
Kardiyovasküler kollaps ile epinefrinin kardiyorespiratuvar dozları verilmelidir. (0.5-1 mg IV ve gerektikçe tekrarlanır.)
Eğer IV yol yok ise 0.5 ml 1:1000 epinefrin subkutanöz olarak verilebilir. Şoktaki hastada IM ve SC olarak verilen ilaçların emilimi güvenilir değildir.
Epinefrin şok durumunda endotrakeal tüpten uygulanabilir, ancak cevap daha yavaş ve gecikmiştir. Eğer hastada bir epidural ya da spinal anestezi varsa, hasta parsiyel olarak sempatektomize olabileceği için daha yüksek dozlar gerekebilir.
Anafilaktik reaksiyonlarda taşikardi varsa bile epinefrin uygulanmalıdır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Anfilaksinin ikinci sıra tedavisini anlatınız.

A

H1 antagonisti difenhidramin 50 mg IV uygulanır, ranitidin veya simetidin gibi H2 bloke edici ajanların kullanımı tartışmalıdır.
devamlı hipotansiyon için katekolamin infüzyonu başlanır. 0.05-0.1 mgc/kg/dk başlangıç dozudur.
invaziv arteryel ve venöz kateterlerle monitorizasyon, vazoaktif ajan infüzyonu ve kan örneklemesi için yerleştirilmelidir. Bronkospazm için bronkodilatasyon verilir. Epinefrin, inhaler bronkodilatorlerle veya son tercih aminofilin. Aminofilin mediatör salınımını intrasellüer siklik AMP seviyelerini arttırarak azaltır ancak kardiyak aritmiler bir risktir.
Devam eden laringeal ödem için havayolu yeniden değerlendirilir.
Kortikosteroidler gecikmik reaksiyonları engellemek için 24 saatte verilir. Ancak akut etkileri olmayacaktır. Hidrokortizon hızlı etki başlaması ve solunum semptomlarını ortadan kaldırması ile tercih edilir.
Arteryel kan gazı alınır ve asidoz varsa düzeltilir. Hastanın volüm durumu gözden geçirilir.
Belirgin nedenler bulunamaz ise lateks allerjisi düşünülebilir. Lateks içeren malzemeler uzaklaştırılır.
Hasta ilk 24 saat sürekli kontrol edilir ve ekstübasyon öncesi havayolu yeniden değerlendirilir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Anafilaksi bulgularının gelişmesi için allerjen ile temas edildikten ne kadar zaman geçmelidir?

A

Genellikle anafilaksi bulgu ve semptomları özellikle intravenöz enjeksiyon sonrası dakikalar içinde gelişir Kalan büyük çoğunluk ise maruziyet sonrası bir saat içinde gelişir. Semptomlar ilk anafilaktik durum çözüldükten 6-8 saat sonra tekrarlayabilir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Anafilaktik reaksiyonlardan hangi medikasyonlar daha sıklıkla sorumludur?

A

Penisilin türevi antibiyotikler (ABD’de yılda 375 ölüm). Anafilaktoid reaksiyonlar en sık intravenöz kontrast uygulamalar ile birlikte gözlenir (Sıklık % 5-8)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Penisilinler ve sefalosporinler arasında gerçekten bir çapraz reaksiyon var mıdır?

A

Evet, ancak gerçek oran bilinmemekle birlikte % 5 civarında bir oran sözkonusudur. Penisiline allerjisi olan bir hastada sefalosporin alerjisi de gelişebilir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Premedikasyon anafilaksiyi engelleyebilir mi?

A

Riski ya da genel yanıtı azaltabilir ancak anafilaksi yine de oluşabilir. Difenhidramin, simetidin (ya da ranitidin) ve kortikosteroidler ile maruziyetten 24 saat önce ön tedavi sık uygulanan bir yaklaşımdır. Histamin bloke edici ajanlar ile rutin ön tedavi halen tartışmalıdır. H1 ve H2 reseptör blokajı yapan ajanlar ile premedikasyondan fayda görebilecek yüksek riskli hastalar arasında ilaç reaksiyonu olan ya da allerjileri oranlar, histamin salınımının daha yüksek olduğu cerrahi işlemlere aday olanlar (ekstrakorporeal dolaşımın gerekli olduğu durumlar) ve kötü fiziksel durumda (ciddi kalp hastalıkları) olan tedaviden, aşırı hidrasyondan ve tedaviye yanıt düşük olmasından dolayı yüksek komplikasyon riski ile yüz yüze olan hastalar sayılabilir. Premedikasyon genel anestezi altında anafilaksinin tanısının maskalenmesine ve bazen gecikmesine neden olabililir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hangi hasta lateks alerjisi açısından yüksek risk altındadır?

A

Lateksten mamul malzeme ile kronik maruziyeti olanlar ve atopi öyküsü bulunanlar
Spina bifida hastaları
Ürolojik rekonstrüksiyon cerrahisi
Sağlık çalışanları, özellikel atopi veya el egzeması bulunanlar
Muz, avakado, kestane, kivi ya da mangoya allerjisi olanlar
Çoklu allerjisi ya da atopisi olanlar
Çoklu cerrahi işlem geçirecek olan hastalar
Kauçuk sanayinde çalışanlar
Spinal kord travması olanlar
Lateksten üretilmiş maddelere intoleransı olanlar (balon, kondom)
Etiyolojisi belli olmayan intraoperatif anafilaksi hikayesi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Lateks tedbirleri ne anlama gelir?

A

Spina bifidası olan çocuklar ya da GU anomalisi nedeniyle tekrarlayan sayıda rekonstüksiyon operasyonu geçirecek olanlar ya da kauçuk üretral kateter kullananlar gibi lateks alerjisi geliştirmeye yatkın olan hastalarda özel bir yaklaşım söz konusudur. Lateks tedbirleri her hangi bir allerji olmasa dahi lateksten kaçınılması gerektiğini belirler.

18
Q

Ameliyathanelerde sık olarak kullanılan ve lateks içeren objeler nelerdir?

A

Bu sadece kısmi bir listedir, eldivenler, ısırma engelleyiciler, anestezi devreleri, nazal airwayler, kırmızı kauçuk endotrakeal tüpler, üriner kateterler, IV enjeksiyon portları, ilaç flakonlarındaki parçalar, Penroz tipi turnikeler, şırınga pistonları, tansiyon aleti kaf tüpleri, steteskop tüpleri, elastik bandajlar ve bazı tüpler.

19
Q

PVÇ trakeal tüpler ve laringeal maskeler lateks allerjisi olan hastalarda güvenli midir?

A

Evet, bu tüp ve maskeler lateks içermezler.

20
Q

Lateks alerjisi olan bir hastanın en etkin tedavi yolu nedir?

A

Lateks alerjisi riski yüksek olan hastaların belirlenmesi için ayrıntılı öykü alınması ve lateksten kaçınılması gereklidir. Tüm lateks içeren metaryal belirlenmeli ve böyle hastalar için lateks içermeyen bir kit hazırlanmalıdır. Ayrıca tedbir olarak epinefrin hazırlanır.

21
Q

Kimler protamin reaksiyonu riski altındadır?

A

Protamin, insülin preparatı kullanan diyabetikler, örn., NPH insülin (% 0.6-2)
Vazektomi geçirmiş olan erkekler (nadir)
Balıklara karşı alerjisi olan bireyler (nadir)
Heparin etkisinin geri döndürülmesi için daha önceden protamin almış olan hastalar

22
Q

Kortikosteroidler ve antihistaminiklere karşı anafilaktik reaksiyon olur mu?

A

Son derece nadir olmasına karşın sıklıkla kullanılan bazı kortukosteroid preparatlarına ve antihistaminiklere karşı anafilaktik reaksiyonlar gelişmiştir ve pozitif cilt testi not edilmiştir. Bir kural olarak her medikasyon anafilaksiye neden olabilir.

23
Q

Hemolitik transfüzyon reaksiyonlarının etiyolojisi nedir ve nasıl tedavi edilmelidir?

A

ABO uygunsuz kan transfüzyonu yapıldığında, alıcıdaki anti-A veya anti-B IgG ya da IgM antikorlar verici kanındaki kırmızı hücreler ile reaksiyona girer ve kompleman kaskadı aktive olarak anafilotoksinlerin oluşumuna neden olur ki aracılıklı semptomlar gelişir ve donör kırmızı hücre lizisi gelişir. Genellikle semptomlar arasında: kızarıklık, titreme, dispne, sırt ağrısı, kanama, hipotansiyon ve hemoglobinüri bulunur. Tedavi için kan verilmesinin durdurulması, reaksiyonun ciddiyetinin incelenmesi ve diğer allerjik reaksiyonlar gibi değerlendirilmesi gereklidir. Koagülopatiler koagülasyon faktörleri ile düzeltilir. IV sıvı ve furosemid ve/veya mannitol gibi diüretikler gibi böbreklerin hemoglobinüriden korunması için hemodinamik olarak stabil hastalarda idrar çıkışı forse edilir.

24
Q

Febril transfüzyon reaksiyonu ve transfüzyon aracılıklı akut akciğer hasara etiyolojisi nedir?

A

Febril reaksiyon daha sık olarak oluşur ve donör lökositleri ile reaksiyona giren alıcıdan kaynaklanan antilökosit antikorlara ikincil gelişir. Lökosit pirojenler titreme, kasılmalar, taşikardi ve ateşe neden olurlar.
Donör kan ürünündeki lökoagglutininler alıcının canlı lökositlerine saldırır. Daha sonra bu lökositler aktive olur ve pulmoner dolaşımda agrege olmaya yetenek kazanarak lizozomal enzimler, serbest radikaller ve araşidonik asit metabolitlerini de salgılayarak direkt akciğer hasarı oluşturur. Klinik olarak hipoksemi, kardiyak olmayan pulmoner ödem, pulmoner hipotansiyon ve solunum yetersizliği oluşur.

25
Q

Anafilaktik reaksiyon sonrası bir hasta nasıl monitörize edilir?

A

Tüm hastalar mümkünse yoğun bakım ünitesinde 24 saat izlenmelidir. Anafilaksi semptomlarının tekrarlaması bu süre için gerçekleşebilir.

26
Q

Herediter anjiyonörotik ödemin perioperatif yönetimini anlatınız.

A

Profilaktik tedavi arasında: danazol, intravenöz epsilon aminokaproik asit, plazma transfüzyonu ya da c1 esteraz inhibitörü vardır. Travma havayolu ve GI yolun submukozası ve subkutanöz dokularında ödeme neden olacak akut atağın tetiklenmesine neden olabilir. Akut atağın tedavisi sırasında epinefrin, antihistaminikler ve kortikosteroidleri içeren destekleyici tedavi gerekir. Bazen hastalar tedaviye yanıtsız olabilir.

27
Q

Hangi lokal anestezikler daha fazla alerji oluşturma potansiyeline sahiptir?

A

Para-aminobenzoik asit (PABA) deriveleri oldukları için ester lokal anestezikler alerjik reaksiyon oluşturmaya daha yatkındır.

28
Q

Amid lokal anesteziklere karşı alerjik reaksiyonların nedeni nedir?

A

Çoklu doz flakonlarında bulunan bir prezervatif olan metilparaben (aminobenzoik aside benzer bir kimyasal yapı) amidler ile olan alerjik reaksiyonlarından sorumlu tutulmaktadır.

29
Q

Bir hasta Novocaine alerjik ise lidokain alabilir mi?

A

Novocain prokainin ticari adıdır ve ester tipi bir lokal anesteziktir. Lidokain ise bir amiddir. Esterler ile amidler arasında nadiren çapraz duyarlılık reaksiyonu olur.

30
Q

Lokal anesteziğin güvenilirliği açısından cilt testinin önemi nedir?

A

Sınırlı bir değeri vardır. Cilt testleri de anafilaksi reaksiyonuna neden olabilirler ve bu nedenle tam güvenli değildirler. Ek olarak, normal bir cilt testi bile lokal anestezik uygulandığındaki potansiyel alerjik reaksiyonu ekarte edemez.

31
Q

Yaygın olan ester tipi lokal anestezikler hangileridir ve nasıl metabolize olurlar?

A
Ester tipi lokal anestezikler :
Procain (Novocain)
Tetrakain
Chloroprokain
Kokain'dir. 
Plazmada psödokolinesteraz ile hidrolize uğrarlar.
32
Q

Yaygın olan amid tipi lokal anestezikler hangileridir ve nasıl metabolize olurlar?

A
Bupivakain
Lidokain
Etidokain
Mepivakain
Ropivakain
Karaciğerde mikrozomal enzimler aracığıyla metabolize olurlar (hidroksilasyon, N-dealkilasyon ve hidroliz).
33
Q

Hangi hastalar lidokain uygulamasından sonra sistemik toksisite riski altındadır?

A

Karaciğer fonksiyonları bozulmuş, karaciğer kan akımı azalmış (siroz ya da KKY) ay da belirgin olarak plazma proteinleri azalmış (daha az bağlanma, daha fazla serbest fraksiyon) olan hastalar.

34
Q

Anaflaktoid reaksiyonun tanımı nedir?

A

Anafilaktoid reaksiyon önceden antikor oluşmamış iken gelişen reaksiyondur. Antijen oluşumu için Ig-E antikor ilişkisine gerek yoktur. Anafilaksi mast hücrelerinden histamin salgısını tetikleyecek antijen ile çapraz reaksiyon yapacak bir antikor gereklidir. Anafilaktoid reaksiyonlarda, tetikleyici ajan kompleman sisteminin direkt aktivasyonuna ve histamin salınımına neden olacak ciddi alerjik reaksiyon oluşturur.

35
Q

Klinik olarak anafilaktik ve anafilaktoid reaksyonu ayırt edebilir misiniz?

A

Klinik olarak ayrılamazlar. İkisi de aynı derecede hayatı tehdit eder ve ciddi kardiyovasküler, pulmoner ve dermatolojik yanıta neden olur.

36
Q

Ameliyathanede alerjik reaksiyonun tanınmasında hangi test faydalıdır?

A

Serum triptaz. Triptaz mast hücrelerinde histamin ile birlikte bulunur ve yarılanma ömrü 2-3 saattir.

37
Q

İntraoperatif olarak hangi anestezi ilaç grupları alerjik reaksiyonlardan sorumludur?

A

Kas gevşeticiler, özellikle süksinilkolin % 69
Lateks % 12
Antibiyotikler % 2

38
Q

Neden kas gevşeticiler sıklıkla anafilaksi ve alerjik reaksiyonlara neden olurlar?

A

Nondepolarizan kas gevşeticiler ya kuarterner ya da tersiyer amonyum iyonları içerirler ki hastalar sıklıkla bunlara karşı IgE antikorları geliştirirler. Teoriye göre bu tür ilaçlara daha sık reaksiyon oluşturan kadınlar daha önce amonyum maddeleri ile kozmetik ve diğer ürünlerle maruz kalmaktadırlar. Benzilizokiloniyum bileşikleri atrakuryum, mivakuryum diğer bileşikler olan aminosteroidler (vekuronyum, rokuronyum, pankuronyum) göre daha fazla anafilaktoid reaksiyon geliştirirler. Hastalar farklı kas gevşeticiler arasında çapraz reaksiyon geliştirebilirler. Pozitif öykü varsa en iyi tercih başka bir gruptan ilaç tercihidir.

39
Q

Protamin uygulamasının en sık yan etkisi nedir?

A

Protamin uygulanan hastaların % 1’inden azında tip 1 reaksiyon gelişir. Hipotansiyon en sık reaksiyondur ve ilaç çok hızlı verilirse ya da hipovolemik hastaya uygulanırsa ciddi olabilir. Bu reaksiyon her zaman antikor aracılı değildir ve kompleman aktivasyonu ile ikişkilidir.

40
Q

Protamin reaksiyonunun muhtemel mekanizması nedir?

A

Daha önceden protamine maruzkalan hastalarda ciddi hipotansiyon ve bronkospazma neden olabilen IgE ve IgG aracılı reaksiyonlar gelişebilir. Protaminin yine non immünolojik kompleman sisteminin aktivasyonu ve kimyasal mediyatörlerin salınımına neden olduğu bilinmektedir. Protamin uygulanması ile olan bu anafilaktoid reaksiyonlar pulmoner vazokonstrüksiyon ve sağ kalp yetersizliğine neden olur. Kesin olmamakla birlikte bypass sonrası protamin nonkardiyak pulmoner ödem ile ilişkilidir.