AML Glossary Flashcards
(153 cards)
1
Q
Czym jest AML (przeciwdziałanie praniu pieniędzy)?
A
Kontrole w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy mają na celu powstrzymanie przestępców finansowych przed maskowaniem nielegalnie uzyskanych funduszy jako zgodnych z prawem. Instytucje finansowe i inne podmioty regulowane są zobowiązane do posiadania solidnego programu zapobiegania, wykrywania i zgłaszania prania pieniędzy. Program przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy powinien obejmować co najmniej:
Pisemne polityki wewnętrzne, procedury i kontrole
Wyznaczony urzędnik ds. zgodności z przepisami AML
Bieżące szkolenia pracowników
Niezależny przegląd w celu przetestowania programu AML
2
Q
Akcja na okaziciela
A
Instrumenty zbywalne, które nadają prawo udziału w spółce osobie będącej fizycznym posiadaczem świadectwa depozytowego akcji na okaziciela, czyli dokumentu wystawionego na okaziciela, a nie na konkretną osobę lub organizację.
3
Q
Akredytywa
A
Instrument kredytowy wydany przez bank, który zobowiązuje się, po spełnieniu określonych warunków, gwarantować w imieniu klienta płatność na rzecz osoby trzeciej.
4
Q
Alternatywny system przekazów pieniężnych (ARS)
A
Bankowość podziemna, określana też jako nieformalne systemy transferu wartości majątkowych (IVTS). Zjawisko związane zwykle z grupami etnicznymi z Bliskiego Wschodu, Afryki i Azji, z reguły polegające na przekazywaniu wartości majątkowych pomiędzy krajami z pominięciem oficjalnego systemu bankowego. Instytucją dokonującą przekazu może być po prostu sklep sprzedający towary, który umówił się z podobną firmą w innym kraju. Z reguły nie dochodzi do fizycznego przemieszczania gotówki i nie muszą być dopełnione formalności związane z weryfikacją i księgowaniem operacji. Przekaz pieniędzy odbywa się za pośrednictwem zakodowanej informacji, która jest przekazywana na kartkach, za pośrednictwem kurierów, listownie, faksem, e-mailem, SMS-em lub czatem internetowym, a następnie potwierdzana przy użyciu komunikacji na odległość.
5
Q
Automatyczna izba rozliczeniowa (ACH)
A
Elektroniczny system bankowy, który przetwarza w pakietach duże ilości transakcji, zarówno uznań jak i obciążeń. Do kredytowych poleceń przelewu w ramach automatycznej izby rozliczeniowej zaliczają się przelewy z wypłatami wynagrodzeń oraz płatnościami dla wykonawców i dostawców. Do debetowych poleceń przelewu w ramach automatycznej izby rozliczeniowej zalicza się regulowanie składek ubezpieczeniowych, spłaty pożyczek hipotecznych i inne rodzaje wydatków.
6
Q
Bank fikcyjny (bank wirtualny)
A
Bank istniejący tylko formalnie, bez fizycznej obecności w kraju, w którym jest zarejestrowany lub gdzie posiada licencję na prowadzenie działalności, i który nie jest stowarzyszony z grupą świadczącą regulowane usługi finansowe, która podlega skutecznemu, skonsolidowanemu nadzorowi.
7
Q
Bank respondent
A
Bank, na potrzeby którego inna instytucja finansowa (bank korespondent) zakłada i utrzymuje rachunek, a także administruje nim i zarządza.
8
Q
Bank Światowy
A
Bank Światowy jest ważnym źródłem pomocy finansowej i technicznej dla krajów rozwijających się. Nie jest to bank w zwykłym znaczeniu tego słowa, składa się on z dwóch instytucji wspierających, których właścicielami są 184 kraje członkowskie—Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (IBRD) oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Rozwoju (IDA). Obie organizacje udzielają nisko oprocentowanych pożyczek, nieoprocentowanych kredytów oraz dotacji krajom rozwijającym się. W 2002 r., Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy rozpoczęły 12-miesięczny pilotażowy program mający ocenić środki przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w różnych krajach. Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy, w porozumieniu z Grupą Specjalną ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy FATF), opracowały wspólną metodologię przeprowadzania takich ocen opartą na 40 zaleceniach FATF.
9
Q
Bankomat (ATM)
A
Urządzenie bankowości elektronicznej, które pozwala klientom banku na wykonanie podstawowych transakcji bez pomocy pracownika banku. Bankomaty z reguły wydają gotówkę, pozwalają zdeponować gotówkę i czeki, dokonać przelewu i sprawdzić stan konta.
10
Q
Bankowość korespondencyjna
A
Świadczenie usług bankowych przez jeden bank (bank korespondent) innemu bankowi (bankowi respondentowi) Duże międzynarodowe banki z reguły działają jako banki korespondenci dla setek innych banków z całego świata. Banki respondenci mogą uzyskiwać szereg usług, w tym zarządzanie środkami pieniężnymi (np. konta oprocentowane w różnych walutach), przelewy międzynarodowe, uznawanie czeków, konta przejściowe (PTA) i wymianę walut.
11
Q
Bankowość prywatna
A
Dział w instytucji finansowej, który świadczy ekskluzywne usługi zamożnym klientom indywidualnym. Prywatne operacje bankowe charakteryzują się zwykle poufnością, złożonymi strukturami własności, wykorzystaniem spółek offshore, optymalizacji podatkowej i ułatwieniami kredytowymi.
12
Q
Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Bankowego
A
Komitet Bazylejski został utworzony w 1974 r. przez prezesów banków centralnych państw należących do grupy G-10, aby na szczeblu światowym promować rzetelne standardy nadzoru bankowego. Sekretarz wybierany jest przez Bank Rozrachunków Międzynarodowych z siedzibą w Szwajcarii, w Bazylei. Komitet opublikował, między innymi, dokumenty na potrzeby banków, dotyczące środków bezpieczeństwa finansowego, ujednoliconego zarządzania ryzykiem związanym z wymogami odnośnie ich identyfikacji, przejrzystości w komunikatach dotyczących płatności, zachowania należytej staranności i przejrzystości odnośnie komunikatów na temat płatności zamaskowanych w przypadkach transgranicznych przekazów pieniężnych, a także przekazywania dokumentacji finansowej między różnymi krajami w związku z przeciwdziałaniem finansowaniu terroryzmu. Zobacz www.bis.org/bcbs.
13
Q
Beneficjent
A
Termin „beneficjent” ma dwie różne definicje, w zależności od kontekstu:
Osoba (fizyczna lub prawna), która czerpie korzyści z transakcji, jak na przykład strona otrzymująca zyski z przelewu lub wypłaty z tytułu polisy ubezpieczeniowej.
W kontekście trustu, wszystkie trusty (oprócz trustów na cele dobroczynne i dozwolonych na mocy ustawy trustów na cele inne niż dobroczynne) muszą posiadać beneficjentów, do których może zaliczać się założyciel. Trusty muszą również określać maksymalne ramy czasowe, które z reguły obejmują okres do 100 lat. Trusty muszą mieć możliwego do ustalenia beneficjenta końcowego, mogą jednak nie mieć określonych istniejących beneficjentów.
14
Q
Beneficjent rzeczywisty
A
Termin ten ma dwie różne definicje, w zależności od kontekstu:
Osoba fizyczna, która jest faktycznym posiadaczem lub podmiotem kontrolującym rachunek, na którym dokonywane są operacje.
Osoby fizyczne, które mają znaczące prawo własności, jak i te, które sprawują rzeczywistą kontrolę nad osobą prawną lub umową.
15
Q
„Bezpieczna przystań”
A
Ochrona prawna dla instytucji finansowych, ich dyrektorów, urzędników i pracowników przed odpowiedzialnością cywilną i karną za złamanie ograniczeń dotyczących ujawniania informacji zapisanych w umowie lub za złamanie wszelkich zakazów ustawowych, regulacyjnych lub administracyjnych, jeśli osoby te, w dobrej wierze, zgłoszą swoje podejrzenia jednostce analityki finansowej, nawet jeśli nie wiedzą dokładnie, jaka była źródłowa działalność przestępcza, i bez względu na to czy działalność niezgodna z prawem w ogóle miała miejsce.
16
Q
Centrum finansowe typu „offshore” (OFC)
A
Instytucje, które kierują swoją ofertę, lub w inny sposób zachęcają banki, przedsiębiorstwa handlowe i inne podmioty gospodarcze i prawne, aby były fizycznie obecne lub posiadały osobowość prawną w danym państwie, ale prowadziły działalność „offshore”, czyli poza terenem tego państwa (Zobacz Offshore). Dawniej centra finansowe typu offshore mieściły się na Karaibach lub na wyspach Morza Śródziemnego, aby być w miarę blisko głównych centrów finansowych Stanów Zjednoczonych i Europy.
17
Q
Czarnorynkowa wymiana peso (BMPE)
A
Czarnorynkowa wymiana peso to przykład złożonej metody prania pieniędzy w oparciu o handel. Powstała ona w wyniku restrykcyjnych kolumbijskich przepisów dotyczących wymiany walut. Aby obejść te przepisy biznesmeni kolumbijscy uchylali się od opłat publiczno-prawnych przeprowadzając transakcje z brokerami peso działającymi na czarnym rynku lub na finansowym rynku równoległym. Przemytnicy narkotyków z Kolumbii korzystali z tej metody, aby otrzymać kolumbijskie peso w Kolumbii za amerykańskie dolary narkotykowe zlokalizowane w Stanach Zjednoczonych.
18
Q
CICAD (Comisión lnteramericana para el Control del Abuso de Drogas lub Międzyamerykańska Komisja Kontrolująca Nadużywanie Narkotyków)
A
Komisja ta wydała kilka zestawów zaleceń odnośnie przeciwdziałania praniu pieniędzy, w tym poprawki do przepisów modelowych Organizacji Państw Amerykańskich (OAS) wydanych w 1992 r.
19
Q
Czek kasjerski
A
Popularny instrument płatniczy często kupowany za gotówkę. Może być wykorzystywany do prania pieniędzy, gdyż czeki kasjerskie to instrument wypłacany przez renomowaną instytucję.
20
Q
Depozytariusz
A
Bank, instytucja finansowa lub inny podmiot odpowiedzialny za zarządzanie, administrowanie i przechowywanie aktywów innych osób lub instytucji. Depozytariusz opiekuje się aktywami w taki sposób, aby zminimalizować ryzyko ich kradzieży lub utraty, i nie posługuje się, ani nie obraca nimi w sposób aktywny.
21
Q
Depozyty gotówkowe
A
Środki pieniężne zdeponowane na jednym lub kilku kontach w instytucji finansowej. Narażone na pranie pieniędzy w fazie lokowania, gdy przestępcy przenoszą swoją gotówkę do obrotu bezgotówkowego wpłacając pieniądze na konta w instytucjach finansowych.
22
Q
Dochody z działalności przestępczej
A
Każde mienie pochodzące, bezpośrednio lub pośrednio, z przestępstwa lub uzyskane w wyniku popełnienia przestępstwa.
23
Q
Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu
A
Po raz pierwszy przyjęta przez Unię Europejską w czerwcu 1991 r., a następnie uaktualniana w 1997 r., 2005 r. i 2015 r., dyrektywa ta nakazuje państwom członkowskim dopilnowanie, aby pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu były zakazane. Dyrektywa odnosi się do różnorodnych podmiotów, takich jak instytucje finansowe, księgowi, notariusze, trusty, agenci nieruchomości i niektórzy dostawcy usług hazardowych. Państwa członkowskie mają odpowiednio zidentyfikować i zmniejszyć ryzyko. Mają również sprawować nadzór nad instytucjami finansowymi i innymi podmiotami zobowiązanymi do przestrzegania dyrektywy, w ramach którego muszą wyznaczać standardy odnośnie stosowania środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów, zakazywać stosunków z fikcyjnymi bankami, powoływać jednostki analityki finansowej, rozwijać standardy przechowywania dokumentacji i nakładać sankcje za nieprzestrzeganie dyrektywy.
24
Q
Działalność w zakresie usług płatniczych (MSB)
A
Osoba (fizyczna lub prawna) prowadząca co najmniej jedną z poniższych form działalności, o ile przekracza ona obowiązujące progi ustawowe. Jeśli to nastąpi, osoba taka zostaje uznawana za instytucję finansową, z czego wynikają zobowiązania odnośnie przeciwdziałania praniu pieniędzy:
Wymiana walut
Realizacja czeków
Wydawanie lub sprzedaż czeków podróżnych lub przekazów pieniężnych
Dostarczanie lub sprzedawanie instrumentów przedpłaconych
Transfer środków pieniężnych
25
Ekstradycja
Wydanie przez jedno państwo innemu państwu osoby oskarżonej lub skazanej, dokonane na podstawie umowy ustalającej warunki takiego wydania.
26
Elektroniczny transfer środków (EFT)
Elektroniczny przepływ środków między instytucjami finansowymi. Dwa najpopularniejsze systemy elektronicznego transferu środków pieniężnych w Stanach Zjednoczonych to FedWire i CHIPS. (SWIFT jest często określany jako trzeci system elektronicznego transferu środków pieniężnych, ale w rzeczywistości jest to międzynarodowy system obsługi komunikatów, który przesyła instrukcje dotyczące przekazów pieniężnych między instytucjami, a nie system służący do dokonywania takich przekazów).
27
Europol
Europol jest organem ścigania Unii Europejskiej. Jego głównym celem jest pomoc w stworzeniu bezpieczniejszej Europy dla wszystkich obywateli Unii Europejskiej. W dziedzinie przeciwdziałania praniu pieniędzy Europol udziela organom ścigania państw członkowskich wsparcia operacyjnego i analitycznego poprzez oficerów łącznikowych (ELO) i analityków, jak również poprzez dostęp do nowoczesnych baz danych i kanałów komunikacji.
28
Finansowanie terroryzmu
Proces, poprzez który terroryści finansują swoje działania, aby dokonywać aktów terrorystycznych. Istnieją dwa główne źródła finansowania działalności terrorystycznej: pierwszym jest pomoc finansowa od krajów, organizacji i osób indywidualnych, drugie źródło to różnorodne, czasem nielegalne działania generujące przychód, np. przemyt i oszustwa związane z kartami kredytowymi.
29
Firma-przykrywka (Spółka fasadowa)
(Spółka fasadowa) Każda firma założona i kontrolowana przez inną organizację. Nie w każdym wypadku jest to działalność nielegalna, jednak przestępcy wykorzystują firmy-przykrywki do prania pieniędzy nadając im pozór legalnego źródła. Firmy-przykrywki mogą oferować produkty i usługi poniżej cen rynkowych lub nawet poniżej kosztów produkcji.
30
Firmy o znacznym udziale gotówki w obrocie
Dowolny rodzaj przedsiębiorstwa, w którym klienci zazwyczaj płacą gotówką za otrzymane produkty lub usługi, na przykład restauracje, dostawcy pizzy, firmy taksówkarskie, automaty na monety lub myjnie samochodowe. Niektóre osoby zajmujące się praniem pieniędzy prowadzą działalność gospodarczą o znacznym udziale gotówki w obrocie lub z niej korzystają, aby powiązać nielegalnie uzyskane środki z gotówką, która faktycznie została wygenerowana z prowadzenia działalności gospodarczej.
31
Fizyczna obecność
Istnienie fizycznego, stacjonarnego lokalu i rzeczywistego zarządu instytucji mieszczącej się na terenie danego państwa, gdzie instytucja ta prowadzi dokumentację finansową i gdzie podlega kontroli. Istnienie lokalnego przedstawiciela lub pracowników niższego szczebla nie jest wystarczającym wyznacznikiem fizycznej obecności.
32
Fundator
Strona, która przekazuje prawo własności majątku lub aktywów. W przypadku trustu jest to zazwyczaj osoba, która tworzy trust lub przekazuje doń pieniądze.
33
Grupa Azji i Pacyfiku ds. Prania Pieniędzy (APG)
Organ regionalny, działający jako FATF, składający się z organów prawnych w regionie Azji i Pacyfiku.
34
Grupa Egmont zrzeszająca jednostki analityki finansowej
Grupa Egmont składa się z wielu krajowych jednostek analityki finansowej, które spotykają się regularnie, aby promować rozwój analityki finansowej i współpracować, szczególnie w dziedzinach wymiany informacji, szkoleń i dzielenia się wiedzą fachową. Celem grupy jest stworzenie jednostkom analityki finansowej możliwości poprawy współpracy w sferze zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz wspieranie wdrażania krajowych programów w tej dziedzinie.
35
Grupa Euroazjatycka Zwalczająca Pranie Pieniędzy i Finansowanie Terroryzmu (EAG)
Organ regionalny, działający jako FATF, utworzony w październiku 2004 r. w Moskwie.
36
Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF)
Grupa ta została powołana w 1989 r. przez G-7—grupę siedmiu wysokorozwiniętych gospodarczo państw, aby wspierać powstawanie krajowych i światowych środków do walki z praniem pieniędzy. Jest to międzynarodowa organizacja wyznaczająca standardy oraz rekomendująca środki przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na całym świecie. Zalecenia grupy nie mają mocy prawnej. Należy do niej trzydzieści pięć państw i dwie organizacje międzynarodowe. W 2012 r. Grupa w znacznym stopniu zmieniła swoich 40 + 9 Rekomendacji oraz zmniejszyła ich liczbę do 40. Grupa co roku przygotowuje raport przedstawiający aktualne trendy i metody prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Zobacz www.fatf-gafi.org.
37
Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy w Ameryce Łacińskiej (GAFILAT)
Organ Regionalny, działający jako FATF w Ameryce Łacińskiej, powstały w 2000 r.
38
Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy na Bliskim Wschodzie i w Afryce północnej (MENAFATF)
Organ Regionalny, działający jako FATF, powołany w 2004 r. na obszar Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej.
39
Grupa Wolfsberg
Nazwa grupy pochodzi od zamku w Szwajcarii, gdzie odbyło się pierwsze posiedzenie robocze. Grupa jest stowarzyszeniem światowych instytucji finansowych takich jak Banco Santander, Bank of America, Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ, Barclays, Citigroup, Credit Suisse Group, Deutsche Bank, Goldman Sachs, HSBC, J.P. Morgan Chase, Societe Generale, Standard Chartered Bank oraz UBS. W 2000 r., wraz z organizacją Transparency International i ekspertami z całego świata instytucje te opracowały globalne wytyczne, na użytek prywatnych banków międzynarodowych, dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy. Od tamtej pory grupa wydała kolejne wytyczne odnośnie, między innymi, usług banku korespondenta i finansowania terroryzmu.
40
Handel ludźmi
Znany również pod nazwą „handel żywym towarem”. Ludzie najczęściej sprzedawani są do celów niewolnictwa seksualnego, do pracy przymusowej lub wykorzystywania seksualnego dla osiągnięcia zysku. Do handlu dochodzi w prawie każdym kraju i często podaje się go jako drugą pod względem wielkości działalność przestępczą na świecie.
41
Hawala
Nieformalny system przekazywania wartości majątkowych popularny na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej i na subkontynencie indyjskim. System hawala działa poza tradycyjnym systemem bankowym. W podstawowej formie klient kontaktuje się z hawaladarem i wręcza mu pieniądze, które mają być przekazane innej osobie. Hawaladar kontaktuje się ze swoim odpowiednikiem w kraju odbiorcy, który przekazuje odbiorcy środki pieniężne. Hawaladarzy na bieżąco rejestrują transakcje i jeden z nich jest winny drugiemu pewną kwotę netto. Zobacz Alternatywny system przekazów pieniężnych.
42
Hawaladar
Pośrednik w systemie hawala.
43
Instrumenty płatnicze
Czeki podróżne, instrumenty zbywalne, w tym czeki osobiste i firmowe, oficjalne czeki bankowe, czeki kasjerskie, weksle, przekazy pieniężne, papiery wartościowe lub akcje na okaziciela. Instrumenty płatnicze oraz waluty w większości krajów są zazwyczaj ujęte w przepisach przeciwdziałających praniu pieniędzy, a instytucje finansowe zobowiązane są wypełniać raporty i prowadzić rejestr działalności klientów związanej z tymi instrumentami.
44
Instrumenty zbywalne na okaziciela
Zaliczają się do nich instrumenty płatnicze na okaziciela takie jak: instrumenty zbywalne (w tym czeki, weksle własne i przekazy pieniężne), które są wystawiane na okaziciela lub indosowane bez ograniczeń, wystawione na odbiorcę płatności lub sporządzone w takiej formie, że uprawnienia do nich przenoszone są w momencie ich dostarczenia.
45
Instytucje dokonujące przekazów pieniężnych (Instytucje płatnicze)
Instytucje dokonujące przekazów pieniężnych przyjmują gotówkę lub inne środki pieniężne, które przekazują na inny rachunek za pośrednictwem systemu bankowego. Rachunek należy do jednostki stowarzyszonej działającej w innym kraju, gdzie pieniądze udostępniane są końcowemu odbiorcy.
46
Instytucja regulacyjna (Regulator)
Podmiot administracji rządowej odpowiedzialny za nadzór i kontrolę nad jedną lub kilkoma kategoriami instytucji finansowych. Instytucja taka jest z reguły uprawniona do wydawania regulacji, przeprowadzania kontroli, nakładania grzywien i kar, ograniczania działalności, a czasami do rozwiązania instytucji działającej na terenie podlegającym jej jurysdykcji. Większość finansowych instytucji regulacyjnych pełni ważną rolę w zapobieganiu przestępstwu prania pieniędzy i innym przestępstwom finansowym oraz w ich wykrywaniu. Większość regulatorów skupia się na działalności instytucji w danym kraju, ale niektóre mają pewne możliwości kontrolowania zagranicznych oddziałów i działalności instytucji.
47
Integracja
Faza integracji, często nazywana trzecią i ostatnią fazą klasycznego procesu prania pieniędzy, wprowadza wyprane pieniądze z powrotem do gospodarki poprzez ponowne wpłacanie ich do systemu finansowego i nadawanie im pozorów legalności.
48
Jednostki analityki finansowej (FIU)
Centralna instytucja krajowa odpowiedzialna za otrzymywanie, analizowanie i przekazywanie odpowiednim władzom dokumentacji ujawniającej podejrzane transakcje.
49
Kantor
Firma, określana również jako „Biuro Wymiany Walut”, oferująca atrakcyjne dla osób zajmujących się praniem pieniędzy usługi takie jak: wymiana walut, wymiana banknotów o drobnych nominałach na wysokie; wymiana instrumentów finansowych takich jak czeki podróżne, przekazy pieniężne i czeki osobiste oraz transfery telegraficzne.
50
Karaibska Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (CFATF)
Organ regionalny działający jako Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy, składający się z krajów karaibskich takich jak Aruba, Bahamy, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Kajmany i Jamajka.
51
Karta debetowa
Karta pozwalająca jej właścicielowi na podjęcie środków z istniejącego konta. Karty debetowe używane są do spłacania zobowiązań i dokonywania zakupów. Można ich używać w wielu miejscach, również w Internecie. Karty debetowe często umożliwiają przepływ środków pieniężnych w postaci wypłat gotówkowych określanych również terminem „cashback” oraz przez wypłaty z bankomatów.
52
Karty kredytowe
Plastikowa karta z ustalonym limitem kredytu używana do zakupu towarów i usług i do wypłaty gotówki na kredyt. Posiadacz karty otrzymuje następnie rachunek spłaty udzielonego kredytu od instytucji wydającej kartę. Karty kredytowe mogą być wykorzystane do prania pieniędzy, gdy spłaty zadłużenia na karcie dokonywane są pieniędzmi pochodzącymi z działalności przestępczej.
53
Konfiskata
W uzasadnionych przypadkach obejmuje przepadek i oznacza stałe pozbawienie środków pieniężnych lub innych aktywów nakazem odpowiednich władz lub sądu. Konfiskata lub przepadek odbywa się za pośrednictwem procedur sądowych lub administracyjnych, które przekazują własność określonych środków pieniężnych lub innych aktywów na rzecz państwa. W momencie przekazania osoby lub podmioty, które miały udziały w tych środkach pieniężnych lub aktywach w momencie konfiskaty lub przepadku, zasadniczo tracą wszystkie prawa do skonfiskowanych aktywów.
54
Konto na powiernika (Benami Account)
Zwane również „rachunkiem wspólnym” Zakładane przez osobę lub podmiot na rzecz innej osoby lub osób, konta te kojarzone są z podziemną bankowością typu „hawala” na subkontynencie indyjskim. Osoba działająca w obrębie jednej jurysdykcji, jeśli chce przekazać pieniądze za pośrednictwem podmiotu określanego jako „hawaladar” do innej jurysdykcji, może użyć konta na powiernika lub transakcji na powiernika, aby ukryć swoją prawdziwą tożsamość lub tożsamość odbiorcy pieniędzy.
55
Konto zbiorcze (Concentration Account)
Zwane również „rachunkiem wspólnym”. Rachunek rozliczeniowy jest kontem w instytucji finansowej, którego jest jego posiadaczem, i używany jest głównie do transakcji administracyjnych i międzybankowych, gdzie pieniądze są przekazywane i łączone bez identyfikacji wnioskodawców.
56
Konta zbiorowe (Collection Accounts)
Imigranci z innych krajów wpłacają dużą ilość niewielkich sum na jedno konto w kraju, gdzie tymczasowo mieszkają, a następnie zebrana suma jest przelewana na konto w ich kraju pochodzenia bez dokumentacji o pochodzeniu pieniędzy. Niektóre grupy etniczne z Azji i Afryki mogą korzystać z kont zbiorowych do prania pieniędzy.
57
Konwencja wiedeńska
Konwencja z 1988 r. o zwalczaniu nielegalnego obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi. Kraje przystępujące do Konwencji wiedeńskiej zobowiązują się do kryminalizacji handlu narkotykami i związanego z nim prania pieniędzy oraz do wdrożenia środków konfiskaty dochodów z handlu narkotykami. Artykuł III Konwencji zawiera szczegółową definicję prania pieniędzy, która posłużyła za podstawę wielu późniejszych krajowych aktów prawnych.
58
Licencja bankowa typu offshore
Licencja, która zabrania bankowi prowadzenia działalności na rzecz lokalnych obywateli lub w lokalnej walucie.
59
Lokowanie
Pierwsza faza procesu prania pieniędzy: Wprowadzenie nielegalnych środków do systemu finansowego.
60
Maskowanie
Druga faza klasycznego trzystopniowego procesu prania pieniędzy pomiędzy lokowaniem a integracją. Maskowanie polega na oddzieleniu nielegalnych dochodów od ich źródeł poprzez dokonywanie wielopoziomowych transakcji finansowych mających na celu zmylenie ścieżki audytu i zapewnienie anonimowości.
61
Międzynarodowa baza danych w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy (AMLID)
Kompendium analiz przepisów ustawowych i wykonawczych w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy, zawierające dwa ogólne typy środków ograniczających pranie pieniędzy, tj. przepisy krajowe i współpracę międzynarodową, jak również informacje kontaktowe krajowych organów zwalczających pranie pieniędzy. AMLID jest bezpieczną, wielojęzyczną bazą danych stanowiącą ważny punkt odniesienia dla pracowników organów ścigania współpracujących z partnerami w wielu krajach.
62
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF)
Zrzeszający ponad 180 państw członkowskich, Międzynarodowy Fundusz Walutowy stara się wspierać globalną współpracę walutową, zapewnić stabilność finansową, ułatwiać handel międzynarodowy, promować wysoki poziom zatrudnienia i zrównoważony rozwój gospodarczy, a także zredukować ubóstwo na świecie. Cele funduszu pozostały niezmienione od momentu jego powstania. Jego działanie, na które składa się nadzór, pomoc finansowa i wsparcie techniczne, dostosowuje się do zmieniających się potrzeb państw członkowskich.
63
MONEYVAL
Wybrany przez Radę Europy Komitet Ekspertów ds. Oceny Środków Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy. Komitet wcześniej znany był pod nazwą PC- R-EV i został powołany w 1997 r. przez Komitet Ministrów Rady Europy, aby dokonywać własnych i wzajemnych ocen środków przeciwdziałania praniu pieniędzy wdrożonych w krajach Rady Europy, które nie są członkami Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy. MONEYVAL jest podkomitetem Europejskiego Komitetu ds. Problemów Związanych z Przestępczością przy Radzie Europy (CDPC).
64
Monitoring
Element polityki przeciwdziałania praniu pieniędzy instytucji, w którym aktywność klienta sprawdza się pod kątem nietypowych lub podejrzanych trendów lub pozaprofilowych, odbiegających od normy, transakcji. Transakcje są często monitorowane za pomocą oprogramowania, które porównuje aktywność względem progu uważanego za „typową i spodziewaną” aktywność dla danego klienta.
65
Nakaz aresztowania
Nakaz sądowy obligujący funkcjonariuszy organów ścigania do zatrzymania określonej osoby w celu uzyskania wyjaśnień w odpowiedzi na zarzuty lub w celu postawienia jej przed sądem.
66
Na okaziciela
W odniesieniu do zaświadczeń, przeniesienia własności akcji lub innego dokumentu, forma na okaziciela pozwala na sprzedaż, przekazanie lub wydanie konkretnego instrumentu lub depozytu okazicielowi bez konieczności otrzymania innych poleceń na piśmie.
67
Nesting
Działalność, w której bank respondent świadczy usługi banku korespondenta na rzecz instytucji finansowych na niższych szczeblach i dokonuje tych transakcji za pośrednictwem własnego konta w banku korespondenta. W ten sposób bank korespondent dokonuje transakcji na rzecz instytucji finansowych wobec których nie mógł zastosować środków bezpieczeństwa finansowego. Jest to typowy element działalności banku korespondenta i wymaga od niego zastosowania wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego w odniesieniu do programu przeciwdziałania praniu pieniędzy banku respondenta, aby odpowiednio zmniejszyć ryzyko przy przeprowadzaniu transakcji klienta swojego klienta.
68
Nieformalny System Transferu Wartości Majątkowych (IVTS)
Majątkowych (IVTS). Zobacz Alternatywny system przekazów pieniężnych.
69
Nietypowa transakcja
Transakcja, która wydaje się mieć na celu obejście wymogów sprawozdawczych, jest niespójna z trendem transakcji dokonywanych na rachunku lub odbiega od aktywności oczekiwanej po tego typu rachunku.
70
Ochrona aktywów
Proces polegający na relokacji aktywów w taki sposób, aby były one mniej narażone na ryzyko w przypadku wniesienia roszczenia finansowego wobec posiadacza aktywów. Ochrona aktywów to również termin używany przez podmioty doradztwa podatkowego do opisania środków podejmowanych w celu ochrony aktywów przed opodatkowaniem w innych krajach.
71
Offshore
Dosłownie „z dala od kraju ojczystego”, np. dla osób mieszkających w Europie, termin „offshore” dotyczy Stanów Zjednoczonych. W kontekście prania pieniędzy termin odnosi się do państw i terytoriów przyjaznych zagranicznym inwestycjom z uwagi na niskie lub zerowe opodatkowanie lub też restrykcyjne przepisy dotyczące tajemnicy bankowej.
72
Określone niefinansowe przedsiębiorstwa i zawody (DNFBP)
FATF zaleca, aby określone standardy obowiązywały niefinansowe przedsiębiorstwa i zawody, w tym, w szczególności:
kasyna (w tym kasyna internetowe)
agentów nieruchomości
handlarzy metali i kamieni szlachetnych
prawników, notariuszy, osoby wykonujące innne zawody prawnicze i księgowych (należy zwrócić uwagę, że odnosi się to do osób, które przygotowują lub wykonują niektóre obowiązki w imieniu klienta.)
podmioty świadczące obsługę prawną trustów i spółek, które przygotowują lub wykonują niektóre obowiązki w imieniu klienta.
73
Operacje transgraniczne
Termin używany w kontekście działań, w które zaangażowane są przynajmniej dwa kraje, np. przelewy z jednego kraju do drugiego, lub przenoszenie gotówki przez granicę.
74
Organ Regionalny działający na zasadach Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FSRB)
Organy Regionalne (Regionalne Grupy Specjalne) mają struktury i funkcje podobne do ogólnoświatowej FATF. Ich praca skupia się na konkretnych regionach. Wspólnie z Grupą Specjalną, Regionalne Grupy Specjalne ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy tworzą światową sieć powiązanych organizacji zwalczającą pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu.
75
Organizacja Narodów Zjednoczonych (UN)
Międzynarodowa organizacja założona w 1945 r. przez 51 krajów, które zobowiązały się do utrzymania pokoju przez współpracę i zbiorowe bezpieczeństwo. Obecnie prawie wszystkie państwa na świecie należą do ONZ. Zobacz też Konwencja Wiedeńska. ONZ przyczynia się do walki z przestępczością zorganizowaną przez inicjatywy takie jak Światowy Program do Walki z Praniem Pieniędzy (GPML) — kluczowy instrument Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości do realizacji tego zadania. Poprzez Światowy Program do Walki z Praniem Pieniędzy ONZ pomaga państwom członkowskim wprowadzić rozwiązania prawne przeciwdziałające praniu pieniędzy i rozwinąć mechanizmy zwalczające ten proceder. Program zachęca do rozwoju zasad przeciwdziałania praniu pieniędzy, kontroluje i analizuje problemy i rozwiązania, zwiększa wiedzę społeczeństwa dotyczącą prania pieniędzy i działa jako koordynator wspólnych inicjatyw przeciwdziałających praniu pieniędzy razem z innymi międzynarodowymi organizacjami.
76
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD)
Organizacja międzynarodowa wspierająca rządy w sprawach rozwoju gospodarczego w kontekście gospodarki światowej. W siedzibie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w Paryżu mieści się sekretariat Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy.
77
Organizacje o celach niezarobkowych (NPO)
W zależności od kraju i jego porządku prawnego mogą one przybierać różne formy, takie jak stowarzyszenia, fundacje, komitety pozyskiwania funduszy, organizacje wykonujące prace społeczne, instytucje pożytku publicznego, spółki prywatne z ograniczoną odpowiedzialnością i publiczne instytucje dobroczynne. FATF zaproponowała działania mające pomóc władzom w ochronie organizacji, które zbierają lub wydatkują środki na cele dobroczynne, religijne, kulturalne, edukacyjne, społeczne czy zrzeszeniowe przed wykorzystaniem lub nadużyciem ich przez osoby finansujące terroryzm.
78
Organizacje pozarządowe (NGO)
Organizacje o charakterze niezarobkowym, które nie są bezpośrednio związane z rządami konkretnych krajów i świadczą różnorodne usługi oraz pełnią funkcje humanitarne, w tym zgłaszanie organom państwowym spraw obywateli, rzecznictwo w określonych sprawach i zachęcanie do udziału w życiu politycznym. W niektórych krajach w przepisach odnośnie przeciwdziałania praniu pieniędzy w odniesieniu do organizacji pozarządowych wciąż istnieją luki, które potencjalnie mogłyby być wykorzystane przez terrorystów lub osoby sympatyzujące z terroryzmem do tajnego przemieszczania pieniędzy.
79
Osoba odpowiedzialna za przeciwdziałanie praniu pieniędzy (MLRO)
Termin używany w różnych międzynarodowych przepisach i odnoszący się do osoby odpowiedzialnej za nadzór nad działalnością i programem firmy związanymi z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy, jak również odpowiedzialnej za składanie raportów o podejrzanych transakcjach w krajowych jednostkach analityki finansowej. Jest to kluczowa osobą odpowiedzialna za wdrażanie strategii i zasad przeciwdziałających praniu pieniędzy.
80
Osoba zajmująca eksponowane stanowisko polityczne (PEP)
Zgodnie z 40 poprawionymi zaleceniami Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy z 2012 r., osoba zajmująca eksponowane stanowisko polityczne to osoba, której powierzono pełnienie ważnej funkcji publicznej w innym kraju, np. głowa państwa, polityk wysokiego szczebla, wysoki urzędnik państwowy, urzędnik sądowy lub wojskowy, pracownik szczebla kierowniczego w państwowym przedsiębiorstwie lub osoba zajmująca wysokie stanowisko w partii politycznej, a także rodziny i bliscy współpracownicy takiej osoby. Termin „osoba zajmująca eksponowane stanowisko polityczne” nie odnosi się do osób na średnim szczeblu w powyższych kategoriach. Różnorodne przepisy krajowe definiują termin „osoby zajmującej eksponowane stanowisko polityczne”, który to termin może odnosić się do osób z danego kraju jak i z zagranicy.
81
Ostateczny rzeczywisty właściciel/beneficjent (UBO)
Zobacz Beneficjent rzeczywisty.
82
Oświadczenie złożone pod przysięgą
Pisemne oświadczenie złożone pod przysięgą przed urzędnikiem sądowym, notariuszem lub inną uprawnioną osobą. Zazwyczaj stanowi ono formalną podstawę do wniosku o przeszukanie, aresztowanie lub nakaz przejęcia.
83
Pieniądz elektroniczny (E·Money)
Pieniądz elektroniczny reprezentuje szereg jednostek monetarnych w postaci elektronicznej, np. przechowywanych w formie elektronicznej w Internecie, na twardym dysku komputera lub na mikroczipie karty.
84
Piramida finansowa (piramida Ponziego) [Ponzi Scheme]
System prania pieniędzy, którego nazwa pochodzi od nazwiska Charlesa Ponziego, imigranta z Włoch, który spędził 10 lat w więzieniu w Stanach Zjednoczonych za stworzenie piramidy, za pomocą której zdefraudował 15 000 000 dolarów należących do 40 000 tysięcy osób. Nazwisko Ponziego stało się synonimem wykorzystania pieniędzy nowych inwestorów do spłacenia wcześniejszych inwestorów. Piramida Ponziego opiera się na fikcyjnych, nieistniejących programach inwestycyjnych, w których inwestorzy zachęcani są do inwestowania nieprawdziwą obietnicą bardzo atrakcyjnych zysków. Twórca piramidy może kontynuować jej działanie zwracając nakłady poniesione przez wczesnych inwestorów z pieniędzy pozyskanych od nowych inwestorów do momentu, aż piramida zawali się pod własnym ciężarem i/lub twórca piramidy zniknie z pozostałymi w niej środkami.
85
Podejrzana działalność
Nietypowe lub budzące wątpliwości zachowanie lub aktywność klienta, mogące mieć związek z praniem pieniędzy lub innym przestępstwem, albo z finansowaniem terroryzmu. Termin może się również odnosić do transakcji niespójnej ze znaną legalną działalnością gospodarczą klienta, jego prywatnymi działaniami lub typowym poziomem aktywności dla tego rodzaju działalności gospodarczej lub rachunku.
86
Podejście oparte na analizie ryzyka (Podejście oparte na ryzyku)
Ocena zróżnicowanych zagrożeń związanych z różnorodnością prowadzonej działalności, klientów, rachunków i transakcji, służąca do tego, aby jak najskuteczniej realizować program przeciwdziałania praniu pieniędzy.
87
Posiadacz karty
Osoba, której wydawana jest karta do transakcji finansowych, lub dodatkowa osoba uprawniona do korzystania z tej karty.
88
Powiernik
Może to być otrzymujący wynagrodzenie specjalista, firma, bądź osoba, która nieodpłatnie przechowuje aktywa w funduszu powierniczym oddzielonym od swoich własnych aktywów. Powiernik inwestuje aktywa i pozbywa się ich zgodnie z umową powierniczą założyciela, biorąc pod uwagę wszelkie życzenia dotyczące dysponowania aktywami.
89
Pożyczki zabezpieczone gotówką
Pożyczka zabezpieczona gotówką oparta jest o depozyty gotówkowe jako zabezpieczenie pożyczki. Depozyty gotówkowe mogą czasami być zdeponowane w innym państwie.
90
Pranie banknotów (bill stuffing)
Klient kasyna wpłaca w różnych automatach do gier gotówkę i odbiera żetony do gry o identycznej wartości, które potem, jako wygraną, wymienia w kasie kasyna na gotówkę lub czek.
91
Pranie pieniędzy
Proces zatajenia lub ukrywania istnienia, źródła pochodzenia, przekazywania, przeznaczenia lub nielegalnego wykorzystania majątku lub funduszy pochodzących z przestępstwa, aby nadać im pozór legalności. Z reguły pranie pieniędzy to proces trzyetapowy: lokowanie pieniędzy w systemie finansowym, maskowanie przez przeprowadzanie wielowarstwowych transakcji w celu ukrycia źródła pochodzenia, właściciela lub lokalizacji środków, oraz ich integracja w społeczeństwie w formie aktywów, które wydają się legalne. Definicja prania pieniędzy jest inna w każdym kraju, w którym jest ono uznawane za przestępstwo.
92
Program przeciwdziałania praniu pieniędzy
System stworzony do wspomagania instytucji finansowych w walce z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. W wielu krajach regulacje prawne wymagają wdrożenia takich programów od instytucji finansowych, w tym banków, maklerów papierów wartościowych i innych instytucji oferujących usługi finansowe. Program przeciwdziałania praniu pieniędzy powinien obejmować przynajmniej:
Wewnętrzne zasady, procedury i narzędzia kontrolne w formie pisemnej;
Osobę wyznaczoną do zapewnienia zgodności z przepisami w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy (Oficer PPP);
Ustawiczne szkolenia dla pracowników oraz
Niezależny przegląd sprawdzający działanie program
93
Program zgodności z ustawą o tajemnicy bankowej (BSA Compliance Program)
Program, który instytucje finansowe z siedzibą w Stanach Zjednoczonych, zgodnie z definicją ustawy o tajemnicy bankowej, muszą przygotować i wdrożyć, aby ograniczyć pranie pieniędzy i powiązane z tym przestępstwa finansowe. W skład programu powinno wchodzić, co najmniej: przygotowanie wewnętrznych zasad, procedur i narzędzi kontrolnych; wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za zapewnienie zgodności z ustawą; ustawiczne szkolenia pracowników oraz niezależny audyt sprawdzający działanie programu.
94
Protokół ustaleń — Memorandum of Understanding (MOU)
Umowa między dwoma stronami ustalająca zasady ich wzajemnych relacji w danej sprawie. Z protokołu ustaleń często korzystają państwa w celu uregulowania podziału aktywów w międzynarodowych sprawach przepadku aktywów lub do wyznaczenia obowiązków stron w inicjatywach przeciwdziałających praniu pieniędzy. Jednostki analityki finansowej mające za zadanie ciągłe otrzymywanie i analizowanie raportów z podejrzanych transakcji i utrzymywanie bliskich kontaktów z policją i służbą celną, nieformalnie, i z reguły na podstawie protokołu ustaleń, dzielą się między sobą informacjami dotyczącymi danego dochodzenia.
95
Prowokacja policyjna (Gra operacyjna)
Metoda prowadzenia dochodzeń, w której tajni funkcjonariusze udają przestępców, czasami zaangażowanych w prowadzenie firmy-przykrywki, aby zdobyć zaufanie osób znanych z działalności przestępczej lub o nią podejrzanych, w celu zebrania informacji i zdobycia dowodów na działalność przestępczą. Jest to skuteczny sposób identyfikacji przestępców, rozpracowywania organizacji przestępczych i identyfikacji nielegalnego mienia w przestępstwach prania pieniędzy i w innych sprawach.
96
Prywatna spółka inwestycyjna (PIC)
Określana również jako przedsiębiorstwo inwestowania indywidualnego, prywatna spółka inwestycyjna często tworzona jest w jurysdykcji offshore z restrykcyjnymi przepisami dotyczącymi tajemnicy bankowej, chroniącymi prywatność właścicieli. W niektórych jurysdykcjach, za prywatną spółkę inwestycyjną uważa się spółkę typu International Business Company lub spółkę typu „exempt”.
97
Przekaz bankowy
Sposób zapłaty który może być wykorzystany w procederze prania pieniędzy, ponieważ jest to wiarygodny instrument płatniczy w transakcjach międzynarodowych gwarantowany przez wiarygodną instytucję, oraz często wypłacany gotówką w oddziale instytucji wystawiającej, lecz w innym kraju.
98
Przekaz pieniężny
Instrument płatniczy zazwyczaj kupowany za gotówkę w drobnych nominałach (z reguły poniżej 500 euro/dolarów). Z przekazów pieniężnych najczęściej korzystają osoby nieposiadające bieżącego konta do regulowania rachunków lub płacenia za zakupy, za które dostawca nie akceptuje płatności czekiem osobistym. Przekazy pieniężne mogą służyć do prania pieniędzy, ponieważ stanowią zobowiązanie instytucji wystawiającej, a nie konkretnej osoby.
99
Przekazy wartości majątkowych
Zobacz Usługi w zakresie przekazów pieniężnych.
100
Przekazywanie ostrzeżeń
Nieuzasadnione lub niezgodne z prawem informowania podejrzanego, że jest przedmiotem raportu o podejrzanych transakcjach lub w każdy inny sposób przedmiotem postępowania lub zainteresowania władz.
101
Przelew (Przekaz pieniężny)
Elektroniczne przesyłanie środków pieniężnych między instytucjami finansowymi w imieniu własnym lub klientów. Przelewy / przekazy są narzędziem finansowym objętym w wielu krajach wymogami regulacyjnymi w związku ze zwalczaniem prania pieniędzy.
102
Przelew krajowy
Elektroniczny przelew środków pieniężnych, w którym instytucje zleceniodawcy i beneficjenta znajdują się w tym samym kraju. Przelew krajowy odnosi się zatem do dowolnego szeregu przelewów które wykonywane są w pełni w granicach jednego kraju, nawet jeśli system używany do wykonania przelewów znajduje się w innym kraju lub w Internecie.
103
Przemyt ludzi
Przemyt ludzi odnosi się do transportu lub nielegalnego wjazdu osób przez granice międzynarodowe, co stanowi naruszenie prawa w co najmniej jednym kraju. Przemyt ludzi odróżnia się od handlu ludźmi skupiając się na wwozie lub transporcie, a nie na wykorzystywaniu przemycanych osób.
104
Przemyt waluty
Nielegalne przenoszenie dużych sum pieniędzy przez granice, często do krajów, gdzie nie obowiązują ścisłe przepisy odnośnie tajemnicy bankowej, słabo działa kontrola wymiany walut lub ustawodawstwo przeciwdziałające praniu pieniędzy.
105
Przepadek
Niezamierzona przez właściciela utrata majątku lub aktywów w wyniku kroków prawnych. Z reguły dochodzi do niej w przypadku naruszenia prawa przez właściciela, lub gdy majątek jest powiązany z jakąś formą działalności przestępczej.
106
Przestępstwa źródłowe
„Określone działania niezgodne z prawem”, z których dochody, jeśli zostaną włączone do przedmiotowej transakcji, mogą doprowadzić do wszczęcia postępowania karnego w związku z praniem pieniędzy. Większość aktów prawnych przeciwdziałających praniu pieniędzy zawiera szerokie definicje lub listy takich przestępstw źródłowych. Przestępstwa źródłowe są czasami definiowane jako zbrodnie lub „wszystkie przestępstwa z kodeksu karnego”.
107
Przetwarzanie wsadowe
Rodzaj przetwarzania i przekazywania danych, gdzie powiązane ze sobą transakcje są łączone i przesyłane do przetworzenia, z reguły przez ten sam komputer i w ramach tej samej aplikacji.
108
Rachunek przejściowy
Rachunek otwarty w instytucji depozytowej przez zagraniczną instytucję finansową, poprzez który klienci tej zagranicznej instytucji wykonują bezpośrednio, lub przez subkonta, operacje bankowe i transakcje zachowując jednocześnie bezpośrednią kontrolę nad środkami pieniężnymi na rachunku. Tego typu rachunki stanowią ryzyko dla instytucji depozytowej w której są zakładane, ponieważ utrudnione może być stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów zagranicznej instytucji, będących końcowymi użytkownikami rachunków przejściowych.
109
Rada Współpracy Państw Zatoki Perskiej (GCC)
Rada powstała w 1981 r. i promuje współpracę między państwami członkowskimi w dziedzinie gospodarki i przemysłu. Do państw członkowskich zaliczają się: Kuwejt, Bahrajn, Katar, Arabia Saudyjska, Oman i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Rada Współpracy Państw Zatoki Perskiej jest członkiem Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy, ale indywidualni członkowie Rady nie są członkami Grupy.
110
Raport o podejrzanych działaniach (SAR)
Zobacz Raport o podejrzanych transakcjach.
111
Raje podatkowe
Kraje, które oferują inwestorom lub deponentom zagranicznym zachęty podatkowe lub unikanie opodatkowania.
112
Raport o transakcjach walutowych (CTR)
Raport dokumentujący fizyczne transakcje walutowe, które przekraczają określony próg pieniężny. Raport taki może również zostać złożony w odniesieniu do wielu transakcji z tego samego dnia, jeśli przekroczą one ustaloną kwotę wymaganą do złożenia raportu. Niektóre kraje, w tym Stany Zjednoczone, ustanowiły przepisy określające, kiedy raporty o transakcjach walutowych należy złożyć u władz państwowych.
113
Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ 1373 (2001 r.)
Przyjęta w 2001 r. rezolucja wymaga od państw członkowskich podjęcia szeregu działań zwalczających terroryzm poprzez wprowadzenie ustaw i rozporządzeń oraz ustanowienie struktur administracyjnych. Rezolucja wymaga również od krajów członkowskich „udzielenia sobie nawzajem pomocy w najszerszym zakresie w dochodzeniu karnym lub postępowaniu karnym związanym z finansowaniem lub popieraniem aktów terrorystycznych”.
114
Ryzyko koncentracji
Na ryzyko koncentracji narażona jest głównie strona aktywów bilansu. Powszechną praktyką jest wymóg organów nadzorujących, aby instytucje finansowe nie tylko posiadały systemy do wykrywania skoncentrowanych kredytów, ale również aby ustalały limity w celu ograniczenia zaangażowania kredytowego banku u jednego pożyczkobiorcy lub grup powiązanych pożyczkobiorców. Po stronie pasywów ryzyko koncentracji jest związane z ryzykiem finansowania, a w szczególności z ryzykiem przedwczesnego lub nagłego podjęcia dużych sum pieniędzy przez znaczących deponentów, co może mieć negatywny wpływ na płynność finansową danej instytucji.
115
Ryzyko operacyjne
Ryzyko bezpośredniej lub pośredniej straty w działalności operacyjnej z powodu nieodpowiednich lub zawodnych procesów wewnętrznych, błędów ludzi lub systemów, lub wynikłe ze zdarzeń zewnętrznych. Postrzeganie banku jako niezdolnego do skutecznego zarządzania ryzykiem operacyjnym może zakłócić działalność banku lub jej zaszkodzić.
116
Ryzyko prawne
Zdefiniowane w 2001 r. przez wytyczne Komitetu Bazylejskiego w sprawie stosowania środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów banków, jako możliwość zakłócenia działalności lub zaszkodzenia instytucji finansowej przez procesy sądowe, niekorzystne orzeczenia lub umowy, które nie będą mogły być wyegzekwowane. Oprócz tego banki mogą zostać obciążone sankcjami o charakterze administracyjnym lub karnym narzuconymi przez władze. Sprawa sądowa z udziałem banku może mieć dla tejże instytucji poważniejsze następstwa niż tylko poniesione koszty sądowe. Banki nie będą w stanie skutecznie chronić się przed takim ryzykiem prawnym, jeśli nie będą zachowywać należytej staranności przy identyfikacji klientów oraz przy ustalaniu i ograniczaniu zagrożenia, jakie płynie dla nich w związku z procederem prania pieniędzy.
117
Ryzyko utraty reputacji (Ryzyko reputacyjne)
Możliwość, iż przedstawienie w niekorzystnym świetle praktyk biznesowych i powiązań instytucji finansowej, bez względu na faktyczny stan rzeczy, doprowadzi do utraty zaufania wobec uczciwości danej instytucji. Banki i inne instytucje finansowe są szczególnie narażone na ryzyko utraty reputacji, ponieważ mogą stać się narzędziem lub ofiarą niezgodnych z prawem działań klientów. Tego typu instytucje mogą chronić się korzystając z programu identyfikacji klientów (KYA) i programu identyfikacji pracowników (KYE).
118
Smurfing
Często wykorzystywana metoda prania pieniędzy polegająca na wykorzystaniu wielu osób i/lub przeprowadzeniu wielu transakcji wpłacania gotówki, kupowania instrumentów płatniczych i czeków bankierskich na kwoty które nie przekraczają progu sprawozdawczego. Osoby wynajęte do przeprowadzenia transakcji określa się terminem „smurfy”. Zobacz strukturyzacja.
119
Spółka typu International Business Company (IBC)
Różne spółki typu offshore, które prowadzą działalność poza jurysdykcją, w której zostały zarejestrowane i charakteryzują się szybkim powstawaniem, tajnością, dużą swobodą działania, niskimi kosztami operacyjnymi, niskim, a nawet zerowym opodatkowaniem, minimalnymi wymaganiami dotyczącymi prowadzenia dokumentacji i zgłaszania nieprawidłowości.
120
Strażnicy (Gatekeepers)
Specjaliści tacy jak prawnicy, notariusze, księgowi, doradcy inwestycyjni i podmioty świadczące obsługę prawną trustów i spółek, którzy pomagają w dokonywaniu transakcji przepływu środków pieniężnych i którzy mają szczególnie ważną rolę w identyfikacji, zapobieganiu i zgłaszaniu prania pieniędzy. Niektóre kraje nakładają na strażników wymóg stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, podobny do tego, jaki nałożony jest na instytucje finansowe.
121
Strukturyzacja
Nielegalne rozdzielanie wpłat i wypłat gotówkowych na mniejsze sumy lub kupowanie instrumentów płatniczych, aby nie przekroczyć progu sprawozdawczego. Praktyka ta może polegać na dzieleniu sum na mniejsze i wykonywaniu dwóch lub większej ilości wpłat lub wypłat, które w sumie dadzą początkową kwotę. Osoby zajmujące się praniem pieniędzy korzystają ze strukturyzacji, aby uniknąć zgłaszania transakcji przez instytucje finansowe. Technika ta jest często stosowana w państwach, gdzie obowiązują wymogi sprawozdawcze dotyczące transakcji gotówkowych. Zobacz Smurfing.
122
Sygnał ostrzegawczy (Czerwona flaga)
Sygnał ostrzegawczy, który powinien zwrócić uwagę na potencjalnie podejrzaną sytuację, transakcję lub działalność.
123
Szczególne kategorie przestępstw
Przestępstwa uznawane przez FATF za przestępstwa źródłowe w procederze prania pieniędzy. Każdy kraj może osobno zdecydować, w jaki sposób zdefiniuje poszczególne przestępstwa i ich elementy zgodnie z obowiązującymi w nim przepisami. Wiele krajów nie precyzuje, jakie przestępstwa mogą być uważane za przestępstwa źródłowe przy ściganiu w sprawach dotyczących prania pieniędzy, i po prostu stwierdza, że wszystkie poważne przestępstwa mogą być przestępstwami źródłowymi.
124
Środki bezpieczeństwa finansowego—Customer Due Diligence (CDD)
W rozumieniu środków ograniczających pranie pieniędzy, stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów wymaga istnienia zasad, praktyk i procedur umożliwiających instytucjom finansowym przewidywanie z dużym prawdopodobieństwem typów transakcji, jakie klienci mogą wykonywać. Stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów nie polega jedynie na ustaleniu ich tożsamości, ale również na ustaleniu typowego poziomu aktywności na koncie, aby móc zidentyfikować transakcje niezgodne z tym profilem.
125
Tajemnica bankowa
Termin ten odnosi się do przepisów ustawowych i wykonawczych w krajach, które zabraniają bankom ujawniania informacji o koncie, a nawet o jego istnieniu, bez zgody właściciela konta. Tajemnica bankowa utrudnia przepływ informacji ponad granicami państwowymi między instytucjami finansowymi i ich kontrolerami. Jednym z 40 zaleceń Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy było zapewnienie, aby przepisy dotyczące tajemnicy bankowej nie hamowały wdrożenia zaleceń Grupy.
126
Traktat o wzajemnej pomocy prawnej (MLAT)
Umowa między państwami pozwalająca na wzajemną pomoc w postępowaniach sądowych i dostęp do dokumentacji i świadków oraz innych prawnych i sądowych źródeł w danych krajach, w sektorze publicznym i prywatnym, w celu ich wykorzystania w oficjalnych śledztwach i dochodzeniach.
127
Transparency International (TI)
Organizacja pozarządowa z siedzibą w Berlinie, której celem jest zwiększenie odpowiedzialności instytucji rządowych, oraz zwalczanie korupcji na poziomie międzynarodowym i krajowym. Organizacja Transparency International została utworzona w 1993 r. i działa w około 100 krajach. Codziennie zamieszcza na swojej stronie internetowej „Wiadomości na temat korupcji”, a także udostępnia archiwum artykułów i raportów dotyczących korupcji. Organizacja posiada prawdopodobnie najobszerniejszą na świecie bazę danych dotyczących korupcji — Corruption Online Research and Information System (CORIS). Transparency International najbardziej znana jest z corocznego wskaźnika postrzegania korupcji (Corruption Perceptions Index, CPI), który ocenia kraje na podstawie postrzegania skłonności do korupcji wśród funkcjonariuszy publicznych. Indeks czynnego łapownictwa (Bribe Payers Index, BPI) publikowany przez tę organizację, stanowi ranking głównych krajów eksportujących według ich skłonności do tolerowania wręczania łapówek. Coroczne sprawozdanie na temat korupcji na świecie o nazwie Global Corruption Report, przedstawiane przez Transparency International, łączy wskaźnik postrzegania korupcji i indeks czynnego łapownictwa, oraz zawiera ranking ogólnego poziomu korupcji w wymienionych w sprawozdaniu państwach. Te rankingi państw pomagają instytucjom finansowym ocenić ryzyko związane z konkretną jurysdykcją.
128
Trust
Umowa zawarta pomiędzy właścicielem majątku (fundatorem/założycielem), beneficjentem i zarządzającym majątkiem (powiernikiem), na podstawie której powiernik zarządza majątkiem tak, aby beneficjent mógł osiągnąć z niego korzyści zgodnie z warunkami ustalonymi przez fundatora/założyciela.
129
Trust dobrowolny
Trust stworzony dobrowolnie przez założyciela, z reguły w formie dokumentu takiego jak pisemna umowa o założeniu trustu. Trust dobrowolny różni się od trustów, które nie powstały w wyniku dobrowolnego zamiaru lub decyzji założyciela o stworzeniu trustu (np. trust założony przez sąd w celu rozwiązania kwestii niezadeklarowanego majątku).
130
Trusty służące ochronie aktywów (APTs)
Szczególna forma trustu nieodwołalnego, utworzonego, czyli umiejscowionego za granicą, głównie w celu zachowania i ochrony części majątku przed wierzycielami. Prawo do aktywów zostaje przeniesione na osobę wyznaczoną jako powiernik. Trusty tego typu z reguły służą do ochrony aktywów i są zazwyczaj neutralne pod względem podatkowym. Ich najważniejszą funkcją jest zapewnienie środków finansowych beneficjentom. Niektórzy orędownicy tego typu trustów reklamują je jako konstrukcje finansowe pozwalające zagranicznym powiernikom na ignorowanie amerykańskich nakazów sądowych i przeniesienie trustu do innej jurysdykcji w przypadku podjęcia kroków prawnych zagrażających aktywom trustu.
131
Typologia
Odnosi się do metod prania pieniędzy i jest terminem używanym przez FATF.
132
Umyślne przeoczenie
Zasada prawna obowiązująca w sprawach o pranie pieniędzy w Stanach Zjednoczonych i zdefiniowana przez sądy jako „świadome unikanie wiedzy o faktach” lub „celowa nieświadomość”. Sądy zajmują stanowisko, że umyślne przeoczenie jest równoznaczne z faktyczną wiedzą o nielegalnych źródłach pieniędzy lub zamiarach klienta w przypadkach transakcji prania pieniędzy.
133
Unia Europejska (EU)
Dzisiejsza Unia Europejska została utworzona traktatem z Maastricht o Unii Europejskiej, który został podpisany w 1992 r., a wszedł w życie w 1993 r. Unia Europejska jest polityczno-gospodarczą unią państw członkowskich znajdujących się głównie w Europie. Państwa członkowskie utworzyły trzy wspólne instytucje (Parlament Europejski, Komisję Europejską i Radę Unii Europejskiej), którym oddelegowują część swojej suwerenności, aby decyzje w konkretnych sprawach, będących we wspólnym interesie, można było podejmować demokratycznie na poziomie europejskim. W wyniku tego w Unii Europejskiej obowiązują zasady swobodnego przepływu osób, towarów, usług i kapitału.
134
USA PATRIOT Act
Ustawa z 2001 r. w sprawie jednoczenia i wzmocnienia Ameryki poprzez zapewnienie odpowiednich środków niezbędnych dla przeciwdziałania i zapobiegania terroryzmowi (numer ustawy 107-56). Przyjęta 26 października 2001 r., ta ważna amerykańska ustawa wprowadziła przełomowe zmiany w dziedzinie przeciwdziałania praniu pieniędzy, w tym ponad 50 poprawek do ustawy o tajemnicy bankowej. Sekcja III ustawy, International Money Laundering Abatement and Anti-Terrorist Financing Act of 2001 (ustawa z 2001 r. o zwalczaniu międzynarodowego prania pieniędzy i przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu) zawiera większość przepisów dotyczących zapobieganiu prania pieniędzy.
135
Usługi powiernicze
Sprawowanie pieczy nad inwestycjami i aktywami klienta i administrowanie nimi lub uprawnienia do sprawowania pieczy i administrowania nimi.
136
Usługi w zakresie przekazów pieniężnych lub przekazu wartości majątkowych (Money Transfer Service, Value Transfer Service)
Firma świadcząca usługi finansowe, która przyjmuje gotówkę, czeki oraz inne instrumenty płatnicze i może przechowywać wartości majątkowe w jednej lokalizacji i wypłacać beneficjentowi równowartość tej wartości w gotówce lub w innej formie w innej lokalizacji za pomocą komunikacji, wiadomości, przelewu lub przez sieć rozliczeniową, do której firma dokonujące przekazów pieniężnych lub wartości majątkowych należy. Transakcje wykonywane przez firmy/osoby świadczące takie usługi mogą przechodzić przez jednego lub wielu pośredników i obejmować końcową płatność na rzecz osoby trzeciej. Usługi przekazów pieniężnych i przekazów wartości majątkowych mogą świadczyć osoby (fizyczne lub prawne) oficjalnie, przez regulowany system finansowy (na przykład przez konta bankowe), nieformalnie poprzez instytucje finansowe i podmioty gospodarcze niebędące bankami lub poza regulowanym systemem finansowym. W niektórych państwach nieoficjalne systemy określane są jako usługi alternatywnych przekazów płatniczych lub też bankowość podziemna (lub równoległa).
137
Ustawa o tajemnicy bankowej (BSA)
Pierwotna amerykańska ustawa wykonawcza przeciwdziałająca praniu pieniędzy (Tytuł 31, części 5311— 5355 U.S. Code), która weszła w życie w 1970 r. i do której główne zmiany wprowadzono ustawą USA PATRIOT Act w 2001 r. Jednym ze środków prawnych ustawy jest narzucenie instytucjom finansowym i wielu innym firmom narzędzi kontrolnych przeciwdziałających praniu pieniędzy, w tym zobowiązanie do zgłaszania określonych transakcji finansowych oraz przechowywania informacji o nich.
138
Waluta
Banknoty i monety będące w obiegu jako środki płatnicze.
139
Wezwanie do sądu
Obowiązkowe postępowanie sądowe zainicjowane przez sąd, wzywające świadka do stawienia się na rozprawie, czasami nakazujące świadkowi dostarczenie konkretnych dokumentów. Określenie to może odnosić się do postępowania lub do dokumentu, który zmusza wezwanego do podjęcia określonych działań.
140
Wiedza
Stan umysłowy w momencie popełniania czynu zabronionego. Według wykładni odnośnie 3. z 40 Rekomendacji Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy z 2012 r., kraje powinny dopilnować, żeby zamiar i wiedza wymagane do udowodnienia popełnienia przestępstwa prania pieniędzy były spójne ze standardami Konwencji Wiedeńskiej i Konwencji z Palermo, i aby zawierały założenie, że o tymże stanie umysłowym można wnioskować na podstawie obiektywnych, faktycznych okoliczności. Dokładna definicja wiedzy towarzysząca ustawie przeciwdziałającej praniu pieniędzy różni się w zależności od kraju. Można uznać, że w pewnych okolicznościach wiedza to również umyślne niedopatrzenie czyli „świadome unikanie wiedzy o faktach”, jak zostało to zdefiniowane przez niektóre sądy.
141
Wirtualna waluta
Środek wymiany funkcjonujący w przestrzeni cyfrowej, który jest zazwyczaj wymienialny na znaki pieniężne (np. walutę emitowaną przez państwo) lub może stanowić zamiennik realnej waluty.
142
Wniosek o udzielenie pomocy prawnej przez inny kraj (Letters rogatory)
Jest to pisemna prośba o pomoc prawną lub sądową, przesłana przez władze centralne jednego kraju do władz centralnych innego kraju w przypadku szukania dowodów na terenie obcej jurysdykcji. Dokument taki zazwyczaj określa charakter wniosku, zarzuty w sprawie postawione w kraju składającym wniosek, zapisy prawne stanowiące podstawę wniosku i szczegóły dotyczące informacji będącej przedmiotem wniosku.
143
Wschodnio- i Południowoafrykańska Grupa Przeciwdziałająca Praniu Pieniędzy (ESAAMLG)
Organ Regionalny, działający jako FATF, składający się z przedstawicieli krajów Afryki Wschodniej, aż do południowych krańców kontynentu, powstała w 1999 r.
144
Wymogi odnośnie identyfikacji klientów (KYC) (Poznaj swojego klienta)
Polityki i procedury przeciwdziałania praniu pieniędzy służące do ustalenia prawdziwej tożsamości klienta oraz rodzaju aktywności, która jest „typowa i spodziewana”, oraz do wykrywania aktywności „nietypowej” dla danego klienta.
145
Wymogi odnośnie identyfikacji pracowników (KYE)
Polityki i procedury przeciwdziałania praniu pieniędzy używane do uzyskania głębszej wiedzy i lepszego zrozumienia pracowników danej instytucji w celu wykrycia konfliktu interesów, prania pieniędzy, przeszłości kryminalnej i podejrzanej działalności.
146
Wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego—enhanced due diligence (EDD)
W oparciu o stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego, środki wzmożone znajdują zastosowanie w celu identyfikacji i ograniczania ryzyka klientów z grupy wysokiego ryzyka. Proces ten wymaga zdobycia dokładniejszej wiedzy o typie klienta, jego działalności gospodarczej i zrozumienia istoty transakcji na jego rachunku, niż w przypadku klientów typowych lub z grupy niskiego ryzyka. Instytucje finansowe powinny dopilnować, aby profile rachunków były aktualne, a monitoring opierał się na analizie ryzyka.
147
Zagraniczny polityk wysokiego szczebla
Amerykański termin określający osoby zajmujące eksponowane stanowisko polityczne poza terytorium USA. Zobacz Osoba zajmująca eksponowane stanowisko polityczne.
148
Zajęcie
Zakaz przekazywania, przeliczania, dysponowania i przenoszenia środków pieniężnych lub innych aktywów na podstawie działań podjętych przez uprawnione władze lub sąd z wykorzystaniem mechanizmu zamrożenia. W odróżnieniu od zamrożenia, zajęcie pozwala uprawnionym władzom na przejęcie kontroli nad konkretnymi środkami pieniężnymi lub innymi aktywami. Zajęte aktywa pozostają własnością osób lub podmiotów, które mają w nich udziały w momencie zajęcia, jednak uprawnione władze często przejmują własność, administrację lub zarządzanie zajętymi aktywami.
149
Założyciele
Osoby lub firmy, które przez zawarcie umowy powierniczej przekazują własność swoich aktywów powiernikowi. Powiernicy mają pewną swobodę dotyczącą inwestowania i dystrybucji aktywów trustu, ale do umowy powierniczej może być dołączony niewiążący prawnie list określający preferencje założyciela dotyczące zarządzania aktywami.
150
Zamrożenie
Służy zapobieganiu lub ograniczeniu możliwości wymiany, wypłaty, likwidacji lub korzystania z aktywów lub kont bankowych. W odróżnieniu od przepadku, zamrożony majątek, narzędzia, środki pieniężne czy inne aktywa pozostają własnością osób o statusie fizycznym lub prawnym które mają w nich udziały w momencie zamrożenia, i mogą w dalszym ciągu być zarządzane przez osoby trzecie. Sąd może pojąć decyzję o zamrożeniu, aby zapobiec ukryciu majątku.
151
Zasięg ekstraterytorialny
Rozciągnięcie zasad i przepisów jednego państwa na obywateli i instytucje innego państwa. W zależności od przepisów danego kraju, może ono dopuszczać stosowanie na swoim terytorium prawa innego kraju w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy.
152
Zeznanie
Ustna wypowiedź świadka, zazwyczaj pod przysięgą, opisująca znane świadkowi fakty.
153
Zleceniodawca
Posiadacz rachunku lub, w przypadku gdy nie ma takiego rachunku, osoba (fizyczna lub prawna), która składa w instytucji finansowej zlecenie wykonania przelewu.
