Andere pathologie

Question 1

algemeen MS

Answer 1

1. prevalentie
   - vrouwen meer als mannen
   - frequenste neurologische handicap 15-50j
   - klinische verschijnselen & erst erg wisselend
   - 90% heeft aanvankelijk voorbijgaande symptomen
   - zelden erfelijk maar toch hogere kans
2. pathogenese
   - plaques demyelinisatie in CZS = plaques
   - auto-immuun door onstekingscellen
   - vertraagde of onderbrokenzenuwgeleiding
   - neurologische uitvalsverschijnselen
   - verloop in exacerbaties & remissies
3. oorzaken
   - omgevingsfactoren
   - hogere prevalentie noordelijke gebieden ≈ Vit D
   - migratie na 15 jaar heeft geen effect
   - infectieuze oorzaak op jonge leeftijd en/of verstoring van immunologische mechanismen
   - waarschijnlijk door virus met lange incubatie tijd
   - atlijd samen met Epstein-Bar virus

Question 2

kliniek van MS

Answer 2

1. soorten
   - relapsing-remitting = jonger & meer vrouwen
   - secundair progressief
   - primair progressief = 40jaar & meer mannen
2. beginsverschijnselen
   - neuritis retrobulbaris = ontsteking n. opticus
   - focale hersenstamuitval
   - hemiparesthesiën & hemiparese
   - segmentaire sensibele uitval onder ruggenmerg niveau
   - corticaal goed bewaard: pas als chronisch = subcorticale dementie
3. verloop
   - vaak deels recuperen van symptomen
   - recidieven = accumulerende handicaps
   - exacerbaties uitgelokt door stress, vermoeidheid, hormonaal & intercurrerende ziektes

Question 3

symptomen van MS aan hoofd

Answer 3

1. visus stoornissen = neurtis retrobulbaris/optiva
   - 1/4 eerste symptoom
   - plotse of geleidelijke visus vermindering & pijn aan 1 oog
   - fundoscopie = in oog kijken
   - VEP potentialen
   - gunstige prognose
2. hersenstamverschijnselen
   - diplopie = dubbelzicht
   - sensiebele stoornissen in gelaat
   - aangezicht parese
   - vertigo
   - dysfagie
   - gestoorde BERA potentialen

Question 4

symptomen van MS lichamelijk

Answer 4

1. motorisch
   - piramidaal syndroom van OL
   - discreet = in ADL niet merken maar bij onderzoek veel vinden
   - later ook BL
   - abnormale & wisseld optredende moeheid = buien die maanden kunnen duren
2. sensibel
   - vaak eerste symptoom
   - doof of tintelend gevoel
   - koude & jeuk
   - vooral diepe gevoelstroornissen in klinisch onderzoek
   - teken van Lhermitte = elektrische ontlading van WZ naar handen of voeten voelen
   –> ook bij discus hernia
3. cerebellair
   - chronisch stadium
   - gangstoornissen & ataxie
   - dysarthrie
   - gesaccadeerde oogbeweingen & nystagmus

Question 5

diagnose van MS

Answer 5

1. kliniek
   - 2 exacerbaties
   - demyelinisatie plaque zonder andere verklaring
   - op ander tijdstip & locatie
   - vb: minder zicht voor enkele weken & spacticiteit
2. paraklinische onderzoeken
   - NMR = plaatsen van demyelinisatie aantonen
   –> opname gadolinium contrast door actieve letsels
   - evoqued potentials = SSEP, VEP, BERA & MEP
   –> haarden van demyelinisatie & geleidingsvertraging
   - analyse van lmbaal vocht = oligoclonaal patroon van eiwitten aantonen
3. uitlokkende factoren
   - infectie
   - trauma
   - overmatige lichamelijke inspanning & vermoeidheid
   - stress
   - zwangschap
   - warmte

Question 6

medicamenteuze therapie van MS

Answer 6

= geen medicatie voor myeline herstel

1. acute onstekingsreactie
   - bij exacerbatie
   - intraveuze of perorale stootdosis corticoïden
   –> wisselend succes
   - relatieve rust
2. preventief eerste fase = relapsing-remitting vorm
   - onderhoudsbehandeling
   - 1/3 daling van exacerbaties
   - beta-interferon subcutaan of intramusculair
   - of glatiramer acetaat = immunomodulerend
   - preventief tweede fase = meer opstoten
   –> soms afwachten met therapie door bijwerkingen
3. symptomatisch
   - antispastica = intrathecaal becalofen met pomp of BOTOX in spiergroepen
   - blaasfunctie verbeteren
   - pijnstillers

Question 7

algemeen fysische revalidatie van MS

Answer 7

1. bepalen van nood revalidatie
   - meting door schalen
   - Kurtzke EDSS expandes disability status scale
   - MRD-schaal minimal record of discability
   –> beter maar langer om af te nemen
   - bepalen van insitutionalisering is individueel
2. chronische karakter ziekte
   - hoog vertrouwen in revalidatie & team
   - relastische & gefragmenteerde doelen
   - anders frustratie patiënt & hulpverleners

Question 8

fysische revalidatie MS

Answer 8

1. behoud van mobiliteit
   - primaire focus
   - transfers
   - evenwicht behoud in zit & stand
   - mobiliteit in bed
2. MS-gerelateerde vermoeidheid
   - krachttraining van weinig aangetaste spiergroepen
   - lichte aerobe oefeningen
3. andere
   - hittegevoeligheid
   - spactiticteit = stretching, splaken & oppervlakkige elektrische stimulatie technieken
   - evenwichtstoornissen = meest grequent
4. gespecialiseerde problemen
   - blaas- & darm
   - seksuele
   - affectief & cognitief

Question 9

algemeen hersentumoren

Answer 9

1. kanker
   - primair = intracrianiëel ontstaan
   - secundair = metastase
   –> vb: carcinomateuze meningitis = maligne cellen in CVS
   - verschijnselen = druk op banen of intracrianiële druktoename
2. maligne tymoren
   - astrocytoom: hooggradig of laaggradig graad 1-4 = evolutie over 10tallen jaren of meteen
   - glioblastoma multiforme = meest kwaadaardige cerebrale tumor
   –> zelden geneeselijk = overleving van 1-2 jaar
   - oligodendroglioom
   - medullablastoom = in kleine hersenen enkel bij kinderen
3. beninge
   - meningeomen van hersenvliezen
   - zeer traag groeiend
   - weinig of geen symptomen
   - ook adenomen van hypofyse

Question 10

kliniek van hersentumoren

Answer 10

1. lokale verschijnselen
   - hemiparese
   - sensibele stoornsisen
   - hemianopsie = uitval van gezichtveld
   - epileptische aanvallen
2. tekenen van intracraniële overdruk
   - hoofdpijn
   - braken
   - cognitieve achteruitgang
   - persoonlijkheids veranderingen
   - BZW-daling
   - psychische vertraging = bradypsychisme
   - bradycardie
3. therapie
   - radiotherapie
   - chemotherapie
   –> meningoom op beide bijna geen effect
   - chirurgie: curatief = alles of debulking voor symptoomm vermindering
   - afh van type & lokalisatie

Question 11

paraneoplastische neurologische syndromen

Answer 11

1. algemeen
   - door andere tumoren
   - secreties van eiwitten of immuungemedieerd
   - dysfunctie van zenuwstelsel
   - soms al voor diagnose van tumor
2. vage syndromen
   - paraneoplastische polyneuropathie
   - cerebellaire degeneratie
   - dermatomyositis = syndroom van Denny-Brown
   - myelopathie = samendrukken van ruggenmerg
3. specieke syndromen
   - LEMS Lambert-Eaton Myeastheen syndroom
   - limbische encefalitis = gedrag & geheugen stoornissen
   - kunnen ook zonder onderliggende tumor voorkomen

Question 12

BPPD

Answer 12

1. beninge paroxysmale positieduizeligheid
   - goedaardig
   - vestibulaire dysfunctie
   - meest frequente vorm van echte duizeligheid bij volwassenen
   - geisoleerde vertigo
2. oorzaken
   - 50% ideopathisch = vooral bij vrouwen van middelbare leeftijd
   - schedeltrauma = commotio labyrinthi
   - langdurige bedrust & (oor)operatie
   - labyrinthitis
   - ischemische vestibulaire uitval

Question 13

BPPD kliniek

Answer 13

2. verloop
   - enkele dagen-weken = spontaan herstellend
   - kan jaren duren
   - verminderding van frequentie aanvallen
   - recidieven kunnen optreden = vooral bij H-BPPD
   - meest sochtends -> kan zelf asymptomatisch zijn in namiddag
3. symptomen
   - bij houdingsveranderingen & verdwijnen bij aanhouden van uitlokkende positie
   - hevige duizeligheid
   - in aanvallen
   - nausea & braken
   - gevoel van evenwichtsverlies = zeldzaam

Question 14

P-BPPD

Answer 14

1. posterieure semicirculairekanaal
   - frequenst
   - houdingsveranderingen in verticale vlak
   - op & neer kijken, rechtkomen uit lig & draaien in bed
   - korte latentie tijd = 1-5sec
   - meestal onder 30sec
2. diagnose
   - Dix & Hallpicke manoevre
   - zittend -> afhagend liggend met hoofd 45° naar te testen kant
   - duizeligheid & vertico-rotatoire nystagmus
3. nystagmus
   - rotatoir naar onderliggend oor
   –> duidelijker bij blik naar onderliggend oor
   - verticaal naar boven
   - omgekeerd bij rechtkomen

Question 15

H-BPPD

Answer 15

1. H-BPPD horizontale semicirculaire kannaal
   - draaien van hoofd
   - meestal onmiddelijk
   - langer dan 30sec
2. diagnose
   - hoofd draaien naar aangedane kant in lig
   - horizontale nystagmus met snelle fase naar aangestaste kant
   - soms kortdurende inversie van nystagmus
3. A-BPPD anterieure = zeldzaam

Question 16

therapie van BPPD

Answer 16

1. algemeen
   - waarschuwen van herhaling
   - inlichten over beninge aard
   - oppassen met handelen bij cervicale artrose & vertrbrobasilaire dysfunctie
   - 24u na manoevres hoofd zo min mogelijk bewegen & rechtop slapen
   –> soms in halskraag
2. specifiek
   - vestibulaire habiutatie therapie = brandt-oefening
   - bevrijdingsmenoeuvres
   –> segmont & epley bij P-BPPD
   –> De La Meilleure bij H-BPPD

Question 17

Brandt-oefeningen

Answer 17

= systematische uitlokken van aanvallen

1. in zit
2. op 1 zijde laten vallen
3. aanhouden tot vertigo verdwenen is of 30sec indien geen vertigo
4. rechtkomen & 30sec wachten
5. andere zijde laten vallen
6. frequentie
   - 5x per sessie
   - 3 sessies per dag
   - thuis uitvoering
   - stoppen na 2 opeenvolgende vertigo-vrije dagen
   - vooral voor P-BPPD

Question 18

bevrijdingsmanoeuvre volgens sémont

Answer 18

= P-BPPD

1. in zit
2. rotatie van hoofd 45° naar gezond oor
3. naar aangedane zijde vallen en iets naar achter = 105°
4. wachten tot vertigo verdwenen is
5. naar andere zijden vallen
   - nog steeds iets naar achter
   - hoofd naar zelfde kant houden
6. 5min in deze houding
7. traag rechtopkomen
8. herhalen na 24u van blijvende klachten

Question 19

bevrijdingsmanoeuvre volgens epley

Answer 19

= P-BPPD

1. in zit
2. rotatie van hoofd 45° naar gezond oor
3. vallen naar ruglig met hoofd lichtafhangend
4. 5min in deze houding
5. hoofd & romp traag draaien naar zijlig andere kant
6. 5min in deze houding
7. traag rechtopkomen
8. herhalen na 24u van blijvende klachten

Question 20

bevrijdingsmanoeuvre volgens de la meilleure

Answer 20

= H-BPPD

1. in lig met hoofd in 30° anteflexie
2. hoofd snel draaien naar aangedane oor
3. 5min in deze houding
4. snel draaien naar gezonde zijde
5. 5min in deze houding
6. langzaam rechtkomen
7. herhalen na 24u van blijvende klachten

Question 21

algemeen dementie

Answer 21

1. aandoening
   - progressieve & blijvende detoriatie van intelectuele functies
   - cognitie, geheugen, persoonlijkheid, …
2. prevalentie
   - 10% boven 65
   - 20% boven 80
   - belangerijkste gezondheids probleem bij geiratire
3. oorzaken
   - degenertieve aandoeningen
   - AD ziekte van Alzheimer
   - FTD fronto-temporale aandoeningen
   - DLBD diffuse lewy body dementie
   - multi-infarct = vasculaire dementie

Question 22

andere vormen van dementie

Answer 22

1. pseudo-dementie
   - metabole dysfuncties
   - deficiënties= vitB12
   - gewilde & medicamenteuze intoxiaties
   - chronische CNS-infecties
   - depressie
   - delier = verwardheid bij koorts
   - ziekenhuisverwardheid bij ouderen = zoveel mogelijk vw meenemen naar kamer
   - therapie door neuroleptica
2. NPH normal pressure hydrocefalie
   - vooral hoge druk tijdens slaap
   - triade van Adams = frontale gang, incontinentie & geheugenstoornissen/persoonlijkheid verandering
   - vermoeden na lumbaal punctie = symptoom vermindering
   - zeldzaam
   - gemakkelijk behandelbaar = permanente ventrikel drainage
   –> vroegtijdig herkennen!

Question 23

ziekte van alzheimer

Answer 23

1. algemeen
   - frequentste oorzaak dementie
   - presienele vorm onder 65jaar = meestal erfelijk
   - seniele vorm = soms erfelijk
   - onduidelijke oorzaak
   - ook vaak bij syndroom van Down = preseniel
   - door toxosiche opstapelingen van beta-amyloïd = neurofibrillaire tangles
2. gevolg
   - uniform neuronaal verlies in cortex
   - gedaalde activiteit van acetylcholine
   - ook minder serotonine, noradrenaline & somatostatine
3. diagnose
   - uitsluiten pseudo-dementie
   - MMSE mini mental state examination
   - andere onderzoeken = bloedonderzoek, EEG, cognitief uitgelokte potentialen, CT-scan & NMR-scan hersenen, SPECT & lumbaalvocht analyse

Question 24

symptomen ziekte van alzheimer

Answer 24

1. eerste symptomen
   - kortetermijn geheugen verlies
   - goede facade
   - vaak niet merken door omgeving
   - veel coping startegiën thuis
   - hospitalisatie of specialistisch nazicht toont stoornissen duidelijker
2. symptomen
   - apraxie
   - lees & schrijfstroonissen
   - gebrekkige oriëntatie
3. eind symptomen
   - dag & nachtomkeringen
   - wegloop gedrag
   - frontale gangstoornis
   - frontale reflexen
   - bedlegerigheid & foetus houding -> dood
   - gemiddelde overleving 8j na diagnose

Question 25

therapie van ziekte van alzheimer

Answer 25

1. medicamenteus - oorzakelijk niet mogelijk - symptomatisch afremmend = choline-esterase remmers --> meer beschikbaar 2. omgeving - geen veranderingen - voorspelbaarheid - constant levensritme 3. communicatie vaardigheden = langer contact bewaren - dicht tegen persoon, oogcontact & aanraken - affirmatieve uitspraken & houdingen - duidelijk & traag spreken - correcte woorden & zinnen gebruiken - 1 boodschap - gebaren

Question 26

vasculaire dementie

Answer 26

1. algemeen - schokgewijze mentale deterioratie - multipele infarcten - grotere corticale infarcten & lacunaire subcorticale 2. symptomen - bijna altijd focale neurologische uitval <=> AD - frontaal syndroom = gang & ontremde reflexen - urinaire incontientie - meer verval van persoonlijkheid 3. therapie = preventie van CVA

Question 27

DLBD & FTD

Answer 27

1. diffuse lewy body dissease - alzheimer achtige symptomen x parkinsonisme --> geen rusttremor - wisselende visuele hallucinaties - schommeling in loop der maanden 2. frontotemporale dementie - vaker taal & gedragsstroonissen - sporadisch & familiaal = associatie met ALS - ontremming & sociaal onaanpast gedrag - initiatief & intresse verlies

Question 28

algemeen epilepsie

Answer 28

1. aandoening - ongecontroleerde lading cerebrale neuronen - 1/200 personen = heel frequent - wisselende erst & mate van interferentie --> geen rijbewijs mogen hebben - kan op elke leeftijd starten & voorkomen - diagnose na 2 aanvallen 2. primaire vormen = geen structurele afwijkingen - vaak familiaal - soms gemuteerde genen - ontladingsneiging van neuronen is abnormaal - grand mal --> status epilepticus = snel opvolgende aanvallen - absence-epilepsie = petit mal - myoclonische epilepsie 3. partiële vormen - eenvoudige vs complexe symptomatologie

Question 29

grand-mal epilepsie

Answer 29

verloop 1. soms aura = raar gevoel/gedrag 2. tonische fase - 10-30sec - veralgemeende & hevige spierocntractie - stijve ledematen - romp in opisthotonus = volledige extensie - schreew -> kaak geklemd = tongbeet - inspiratie gestopt & cyanose - ogen open & mydriase - urine verlies 3. clonische fase - 30sec-1,5min - convulsieve bewegingen = symmetrisch & in fase 4. stopureuze fase - postkritisch verward - slapen

Question 30

andere primaire epilepsieën

Answer 30

1. absence-epilepsie = petit-mal - vooral bij kinderen - minder dan 10sec - 10+ keer per dag - geheugen & schoolproblemen - automatische bewegingen = smakken & knipperen - staren 2. myoclonische epilepsie - zeldzaam - kleine schokjes - plotse val - jongeren - meer in ochtend

Question 31

partiële epilepsie

Answer 31

1. algemeen - cerbraal letsel - aangeboren misvormingen, intra-uteriene infecties, tumoren, CVA, bloedingen & migratie stoornissen - beide vormen lijken op een grand-mal 2. eenvoudige symptomatologie - intact bewustzijn - afh van deel corticale neuronen - convulsies in 1 lidmaat of lichaamshelft = jacksoniaans insult - unilaterale tintelingen - visuele illusies 3. complexe symptomatologie - gedaal bewustzijn - meestal temporale oorsprong - epigastric rising sensation - lachbuien - agressie aanvallen - deja-vu & deja-vecu - complexe handelingen met amnesie

Question 32

infecties centrale zenuwstelsel

Answer 32

1. besmettelijk agens - vooral bacteriën & virussen - immuungedeprimeerde patiënten = schimmel-, gist & parasiet infecties 2. soorten - meningitis = enkel hersenvliezen - mengino-encefalitis = ook hersenen aangetast 3. virale meningitis - spontaan genezen - vooral door enterovirussen - licht seizoensgebonden - therapie door ontstekingswerende middelen

Question 33

bacteriële meningitis

Answer 33

1. aandoening - snel progressief - hoge mortaliteit (50%) & morbiditeit - vooral door meningokok 2. lokale symptomen - nekstijfheid - koorts - sufheid in wisselende graad - algemeen ziekzijn 3. globale symptomen - loslaten van toxine = diffuse onderhuidse & orgaan bloedingen - sepsis 4. therapie = antibiotica