Aralin 4

Question 1

naglalarawan ng mga damdamin, karanasan, guniguni, kaisipan na maaaring nadama ng mga may-akda o ng ibang tao.

Answer 1

Tulang liriko

Question 2

Nahahati ang tulang liriko sa mga sumusunod:

Answer 2

1. Pastoral
2. Dalit
3. Pasyon
4. Oda
5. Awit/Kanta
6. Elehiya
7. Soneto

Question 3

taglay ng tulang ito ang paglalahad ng makulay at mga mahahalagang tagpo sa buhay tulad ng pag-ibig, kabiguan, tagumpay mula sa kahirapan.

Answer 3

Tulang pasalaysay

Question 4

Mga Uri ng Tulang Pasalaysay

Answer 4

1. Epiko
2. Awit
3. Kurido
4. Balad

Question 5

isang tula na naglalayong ilarawan o ipahayag ang tunay na buhay sa kabundukan.

Answer 5

Pastoral

Question 6

kadalasang pumupuri sa Diyos o kay Birhen Maria; nagtataglay ng mga pilosopiya sa buhay at patakaran ng relihiyon.

Answer 6

Dalit

Question 7

ito’y isang aklat na inaawit kung panahon ng Mahal na Araw upang ilahad ang mga sakripisyo ni Hesukristo upang tubusin ang sangkatauhan mula sa kanilang kasalanan

Answer 7

Pasyon

Question 8

masigla ang nilalaman nito, pumupuri sa mga pambihirang nagawa ng isang tao o grupo ng mga tao. Walang katiyakan ang bilang ng pantig at saknong sa bawat taludtod.

Answer 8

Oda

Question 9

madamdamin ang nilalaman nito upang ipahiwatig ang pag-ibig, kabiguan, kalungkutan, pag-asa, pangamba, kaligayahan at iba pang naramdaman ng puso na kinahuhumalingan ng halos kabataan sa ngayon.

Answer 9

Awit/Kanta

Question 10

naglalahad ito ng alaala ng isang yumao, guniguni tungkol sa
kamatayan, panangis at pananaghoy.

Answer 10

Elehiya

Question 11

laging nagtataglay ito ng mga aral sa buhay, may labing-apat na taludtod at ang mga nilalaman ay tungkol sa damdamin at kaisipan, at may malinaw na kabatiran sa likas na pagkatao.

Answer 11

Soneto

Question 12

isinasalaysay nito ang kagitingan ng isang tao, ang mga tagumpay niya sa digmaan, pakikipagtunggali sa mga kaaway. Maraming tagpo ang hindi kapani-paniwal sapagkat may kababalaghan at milagrong napapaloob. Inaawit lamang ito kapag may okasyon.

Answer 12

Epiko

Question 13

Ang epiko ay nauuri sa tatlo:

Answer 13

pakutya, pampanitikan o makabago at
pambayani o sinauna.

Question 14

ito ay tulang maromansa tungkol sa pakikipagsapalaran ng mga tauhan sa kaharian tulad ng hari, prinsipe, reyna, prinsesa at duke. Higit na makatotohanan o hango sa tunay na buhay ang mga pangyayari.

Answer 14

Awit

Question 15

itoy’ tulang tuluyan tungkol sa katapangan, kabayanihan, kababalaghan at pananampalataya ng mga tauhan. Kahawig ng awit ang paksa nito.

Answer 15

Kurido

Question 16

ito’y may himig sa awit sa dahilang inaawit ito habang may nagsasayaw noong unang panahon. Sa kasalukuyan, ay napabilang na ito sa tulang kasaysayan na may 6 hanggang 8 pantig.

Answer 16

Balad

Question 17

katulad din ito ng karaniwang dula, ngunit ang mga dayalogo ay patula

Answer 17

Tulang Padula o Pantanghalan

Question 18

Mga Uri ng Tulang Padula

Answer 18

1. Sarsuela
2. Moro-moro
3. Senakulo
4. Tibag
5. Panunuluyan

Question 19

ito’y isang dulang musikal na may tatlong akto at pumapaksa sa mga pangunahing damdamin ng tao tulad ng pag-ibig, kasakiman, poot at iba pa.

Answer 19

Sarsuela

Question 20

tulang padula ito na pumapaksa sa hidwaan at labanan ng kristiyano at di-kristiyano.

Answer 20

Moro-moro

Question 21

karaniwan itong masasaksihan tuwing kuwaresma kung saan itinatanghal ang mga paghihirap hanggang kamatayan ni Panginoong Hesus.

Answer 21

Senakulo

Question 22

itinatanghal ito tuwing buwan ng Mayo. Sina Reyna Elena at ang anak na si Constantino ang mga tauhan nito.

Answer 22

Tibag

Question 23

isa itong dulang patulang itinatanghal sa gabi bago sumapit ang araw ng Pasko. Nagpapakita ito ng matutuluyan nina Maria at Jose upang doon isilang ang sanggol na si Jesus.

Answer 23

Panunuluyan

Question 24

ito’y tulang sagutan na itinatanghal ng mga natutunggaling makata ngunit hindi sa paraang padula.

Answer 24

Tulang Patnigan

Question 25

Mga Uri ng Tulang Patnigan

Answer 25

1. Duplo 2. Karagatan 3. Balagtasan

Question 26

isang madulang pagtatalong patula. Ito'y karaniwang ginaganap sa isang maluwang na bakuran ng namatayan. Dito'y inanyayahan ang lahat na magagaling na duplero o makata.

Answer 26

Duplo

Question 27

ang nilalaman nito'y tungkol sa isang singsing na sadyang inihulog ng prinsesa sa dagat sa hangarin niyang mapangasawa ang kaisntahang mahirap.

Answer 27

Karagatan

Question 28

Ito'y tagisan ng talino sa pamamagitan ng palitan ng katuwiran sa pamamaraang patula.

Answer 28

Balagtasan

Question 29

Mga elemento ng tula

Answer 29

1. Sukat 2. Saknong 3. Tugma 4. Kariktan 5. Talinhaga 6. Anyo o porma ng tula 7. Tema 8. Tono/Indayo 9. Persona 10. Simbolismo 11. Imahe o Larawang

Question 30

Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig ng bawat taludtod na bumubuo sa isang saknong.

Answer 30

Sukat

Question 31

Mga uri ng sukat

Answer 31

Wawaluhin Lalabindalawahin Lalabing-animin Lalabingwaluhin

Question 32

ay isang grupo sa loob ng isang tula na may dalawa o maraming linya (taludtod).

Answer 32

Saknong

Question 33

Isa itong katangian ng tula na hindi angkin ng mga akda sa tuluyan. Sinasabing may _____ ang tula kapag ang huling pantig ng huling salita ng bawat taludtod ay magkakasintunog.

Answer 33

Tugma

Question 34

Paraan ng pagtutugma

Answer 34

1. Hindi buing rima (assonance) 2. Kaanyuan (consonance)

Question 35

Kailangang magtaglay ang tula ng maririkit na salita upangmasiyahan ang mambabasa gayon din mapukaw ang damdamin at kawilihan.

Answer 35

Kariktan

Question 36

Tumutukoy ito sa paggamit ng matatalinhagang salita at tayutay.

Answer 36

Talinghaga

Question 37

Anyo o porma ng tula:

Answer 37

a. Malayang taludturan b. Tradisyonal c. May sukat na walang tugma d. Walang sukat na may tugma

Question 38

Ito ang paksa ng tula. Ito ay maaring tungkol sa pag-ibig, nasyonalismo, kabayanihan, kalayaan, katarungan , pagmamahal sa kalikasan, Diyos, bayan, sa kapwa at marami pang iba.

Answer 38

Tema

Question 39

Ito naman ang namamayaning damdamin sa loob ng tula. Ito ay nangungutya, naglalahad at natuturan.

Answer 39

Tono/Indayo

Question 40

Tumutukoy sa nagsasalita sa tula; una, ikalawa o ikatlong panauhan

Answer 40

Persona

Question 41

Ito ay mga makabuluhang salita na nagpasidhi sa guni-guni ng mga mambabasa. Ito ay mga tunay o konkretong imahen na sumusulong sa atin na isipin ang kahulugang napapaloob dito.

Answer 41

Simbolismo

Question 42

Diwa. Tinatawag itong imagery sa Ingles. Ito ang mga salitang kapag binabanggit sa tula ay nag-iiwan ng malinaw at tiyak na larawan sa isipan ng mambabasa.

Answer 42

Imahe o Larawang

Question 43

Mga epiko ng Bisaya

Answer 43

Hinilawod Haraya Hari sa bukid Maragtas Lagda