Aralin 9: Kakayahang Lingguwistiko Flashcards
(26 cards)
maagham na pag-aaral ng mga makabuluhang tunog (ponema) na bumubuo ng isang wika.
Halimbawa: malapatinig na w at y = bahay. Reyna, bahaw, agiw
Ponolohiya o Palatunugan
Halimbawa: malapatinig na w at y = bahay. Reyna, bahaw, agiw
Ponolohiya o Palatunugan
makabuluhang tunog sa Filipino.
Halimbawa: bata (child)
batas(law)
banta (threat)
bantas (punctuation mark)
Ponemang segmental
Halimbawa: bata (child)
batas(law)
banta (threat)
bantas (punctuation mark)
Ponemang segmental
Ginagamit ang daw/din kapag ang sinusundang salita ay
nagtatapos sa katinig (consonant), raw/rin kapag patinig (vowel) o
malapatinig na w at y.
Halimbawa:
bayad daw
pangit din
bababa raw
maganda rin
malikot din
magalaw rin
Ponemang segmental
upantulong sa ponemang segmental
upang higit na maging mabisa ang paggamit ng 28 ponemang
segmental sa pakikipagtalastasan at upang higit na maging malinaw
ang kahulugan.
Halimbawa:
buHAY at BUhay
puNO at PUno
buKAS at BUkas
Ponemang suprasegmental
makaagham na pag-aaral sa pagbuo ng mga
salita sa pamamagitan ng pinakamaliit na yunit ng isang salita o
morpema.
Halimbawa: pangdesal = pandesal
Takip+an = takpan
tawid+in = tawirin
hati+gabi = hatinggabi
Morpolohiya o Palabuuan
Halimbawa: pangdesal = pandesal
Takip+an = takpan
tawid+in = tawirin
hati+gabi = hatinggabi
Morpolohiya o Palabuuan
estruktura ng mga pangungusap at ang mga tuntuning
nagsisilbing patunay sa pagsasabi ng kawastuhan ng isang
pangungusap. Ang anyo ng pangungusap ay karaniwang anyo:
nauuna ang panaguri kasunod ang paksa; at kabalikan: nauuna ang
paksa na sinusundan ng ‘ay’ na sinusundan ng panaguri
Halimbawa: Pinatawag ng nanay ang bata. (karaniwan)
Ang bata ay pinatawag ng nanay. (kabalikan)
Sintaks
Halimbawa:
Pinatawag ng nanay ang bata. (karaniwan)
Ang bata ay pinatawag ng nanay. (kabalikan)
Sintaks
Ang _______________ ay tumatalakay sa interpretasyon ng mga kahulugan ng mga morpema, salita, parirala, at pangungusap.
semantika
Halimbawa: Ilaw ng Tahanan
Denotasyon: Maliwanag ang ilaw sa bahay namin.
Konotasyon: Si inay ang ilaw ng tahanan.
semantika
“literal na kahulugan”
denotasyon o konotasyon?
denotasyon
“sawikain at metapora”
denotasyon o konotasyon?
Konotasyon
“Wala akong ibibigay, butas na ang bulsa ko.” Ano ang kahulugan ng
‘butas ang bulsa’ sa pahayag?
A. walang pera
B. ayaw magbigay
C. punit ang bulsa
D. nahulog ang laman ng bulsa
A. walang pera
Ang babae ay mala-Liza Soberano ang itsura. Ano ang ipinapahayag
sa ‘mala-Liza Soberano’?
A. kakambal
B. kahawig
C. maganda
D. makinis
C. maganda
Alin sa mga sumusunod ang nangangahulugang pagkain ng tao?
A. buto
B. kuto
C. luto
D. puto
D. puto
Bumalik ang mag-aaral sa loob ng klasrum. Alin ang paksa sa pangungusap?
A. bumalik
B. klasrum
C. loob
D. mag-aaral
D. mag-aaral
. Alin sa mga sumusunod ang wastong salita na tumutukoy sa
panganib?
A. bata
B. batas
C. banta
D. bantas
C. banta
Ano ang tawag sa pinakamaliit na yunit ng salita na may sariling
kahulugan?
A. morpema
B. parirala
C. ponema
D. sintaks
A. morpema
Saan sa lingguwistiko mahusay kung nakapagsusuri ng kabuuan
ng pangungusap?
A. ponolohiya
B. morpolohiya
C. semantika
D. sintaksis
D. sintaksis
Alin sa mga sumusunod ang lipon ng mga salita na naglalahad ng
buong diwa?
A. pangungusap
B. parirala
C. sugnay
D. Talata
A. pangungusap
Anong bahagi ng pangungusap ay tumutukoy sa paksa?
A. panaguri
B. simuno
C. sugnay
D. talata
A. panaguri
Ano ang anyo ng pangungusap kung nauuna ang panaguri sa paksa?
A. kabaligtaran
B. kabalikan
C. kabilanan
D. karaniwan
D. karaniwan
