Atomy I Czasteczki

Question 1

Zasada nieoznaczoności Heisenberga

Answer 1

Niemożliwe jest jednoczesne określenie położenia i pędu elektronu.

Question 2

Jakimi literami oznacza się powłoki elektronowe?

Answer 2

K; L; M; N; O; P; Q

Question 3

Liczby kwantowe

Answer 3

n - główna liczba kwantowa (wielkość orbitali, 1, 2, 3…)
l - orbitalna (poboczna) liczba kwantowa (kształt; 0, 1, 2…)
m- magnetyczna (ułożenie przestrzenne, od -l do l)
ms- magnetyczna spinowa (kierunek spinu elektronu; +1/2; -1/2)

Question 4

Zakaz Pauliego

Answer 4

W atomie nie mogą istnieć dwa e- o tych zamach wartościach dla wszystkich 4 liczb kwantowych.

Question 5

Ile jest typów orbitali atomowych?

Answer 5

Istnieją 4 typy orbitali atomowych:

s, p, d, f.

Question 6

O czym stanowi reguła Hunda?

Answer 6

Zgodnie z regułą Hunda atom w stanie podstawowym

posiada największą liczbę elektronów niesparowanych.

Question 7

Co to są elektrony walencyjne i jaka jest ich

funkcja?

Answer 7

Elektrony walencyjne to te, które są najbardziej
oddalone od jądra atomowego. Biorą udział w tworzeniu
wiązania chemicznego.

Question 8

Co to jest elektron, jaką ma masę i ładunek?

Answer 8

Elektron to cząstka elementarna o masie około 1
1823u.
Elektron wchodzi w skład atomu, znajduje się poza
jądrem i posiada ujemny ładunek elementarny (-1).

Question 9

Co to jest proton, jaką ma masę i ładunek?

Answer 9

Proton to cząstka elementarna o masie 1,007 u.
Wchodzi w skład jądra atomowego, posiada dodatni
ładunek elementarny (+1), a jego spin wynosi 1/2

Question 10

Co to jest neutron, jaką ma masę i ładunek?

Answer 10

Neutron to cząstka elementarna o masie około 1,009 u.
Wchodzi w skład jądra atomowego większości
pierwiastków (wyjątkiem jest wodór).
Neutron nie posiada ładunku.

Question 11

W jakiej kolejności elektrony zapełniają

kolejno podpowłoki?

Answer 11

Elektrony zapełniają kolejno podpowłoki (orbitale):

1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 4s, 3d, 4p, 5s, 4d, 5p, 6s, 4f, 5d, 6p.

Question 12

Jakie elektrony nazywamy elektronami

sparowanymi?

Answer 12

Dwa elektrony należące do jednego atomu, o takiej
samej wartości magnetycznej liczby kwantowej (m) i o
przeciwnych spinach są nazywane
elektronami sparowanymi.

Question 13

Co to są nukleony?

Answer 13

Nukleony to cząsteczki tworzące jądro atomowe, więc

stanowią je neutrony i protony.

Question 14

Co to jest czas połowicznego rozkładu?

Answer 14

Czas połowicznego rozpadu (kres półtrwania) to czas,
po którym połowa początkowej liczby substancji
ulegnie rozpadowi.

Question 15

Foton

Answer 15

Foton to cząsteczka nie posiadająca masy ani ładunku.
To tzn. kwant, czyli porcja energii (w tym przypadku
promieniowania elektromagnetycznego).

Question 16

Co określa liczba atomowa i jaką literą się ją

oznacza?

Answer 16

Liczba atomowa (oznaczana literą Z) określa ładunek
jądra atomu, a więc liczbę znajdujących się
w nim protonów.

Question 17

Co określa liczba masowa i jaką literą się ją

oznacza?

Answer 17

Liczba masowa (oznaczana literą A) to wspólna masa
protonów i neutronów z jednego jądra atomowego,
wyrażona w unitach.

Question 18

Co to są izotopy?

Answer 18

Izotopy to atomy tego samego pierwiastka, które różnią
się od siebie liczbą neutronów w jądrze (a więc
wartością liczby masowej A).

Question 19

Jak obliczyć masę atomową pierwiastka na

podstawie mas izotopów?

Answer 19

Aby obliczyć masę atomową pierwiastka na podstawie mas jego izotopów należy zastosować równanie:
mat =(x1 ∙ y1+ x2 ∙ y2)/100%
gdzie: x - liczba masowa,
y -procentowa zawartość.

Question 20

Jakie wyróżniamy izotopy wodoru?

Answer 20

Izotopy wodoru posiadają własne nazwy:

1H 1 – prot; 1H 2 – deuter; 1H 3- tryt.

Question 21

Na czym polega promieniowania alfa ?

Answer 21

Promieniowanie alfa (α) polega na rozpadzie jądra
atomowego z wytworzeniem nowego atomu, którego
liczba atomowa jest mniejsza o 2, a masowa o 4 oraz cząsteczki α (to jądro atomu helu).

Question 22

O czym mówi reguła Soddy’ego-Fajansa?

Answer 22

Reguła Soddy’ego-Fajansa mówi, że każdemu
rozpadowi atomu (A, Z) α towarzyszy powstanie
cząsteczki α (jądro helu) oraz jądra atomowego o
A – 4, Z – 2

Question 23

Co to jest szereg promieniotwórczy i jakie

wyróżniamy najważniejsze szeregi?

Answer 23

Ciąg rozpadów jąder atomowych jest nazywany
szeregiem promieniotwórczym. Najważniejsze to:
- szereg uranowo-aktynowy
- szereg uranowo-radowy
- szereg torowy.

Question 24

Na czym polega fuzja?

Answer 24

Fuzja to zjawisko polegające na zderzeniu się kilku
jąder atomowych. Fuzje często stosuje się do
otrzymania atomu nowego pierwiastka z 2 atomów już
istniejących.

Question 25

Co to są transuranowce?

Answer 25

Transuranowce to pierwiastki, które naturalnie nie występują w środowisku. Zostały otrzymane w laboratorium (np. neptun Np.).

Question 26

Jakie cechy posiadają cząsteczki o naturze | korpuskularno-falowej?

Answer 26

Cząsteczki o naturze korpuskularno-falowej posiadają cechy zarówno przedmiotów fizycznych jak i fal elektromagnetycznych.

Question 27

Co to jest elektroujemność i jak można zmierzyć tą zdolność?

Answer 27

Elektroujemność to zdolność atomu do przyciągania elektronów. Istnieje skala Paulinga, która pozwala na zmierzenie tej zdolności. Najbardziej elektroujemnym pierwiastkiem jest fluor (4 według skali), a najmniej cez (0,7).

Question 28

Co to jest wartościowość pierwiastka?

Answer 28

Wartościowość pierwiastka to liczba wiązań jakie może utworzyć atom tego pierwiastka w danym związku chemicznym.

Question 29

Jak powstaje wiązanie sigma?

Answer 29

Wiązanie sigma (σ) powstaje przez połączenie | dwóch orbitali s; orbitalu s oraz px; dwóch orbitali px

Question 30

Jak powstaje wiązanie pi?

Answer 30

Wiązanie pi (π) powstaje przez połączenia dwóch | orbitali py lub pz.

Question 31

Jak zmienia się elektroujemność w zależności | od liczby atomowej?

Answer 31

``` Elektroujemność maleje wraz ze wzrostem liczby atomowej pierwiastka (a więc ze wzrostem numeru okresu). ```

Question 32

Jak zmienia się charakter metaliczny pierwiastka ze wzrostem jego elektroujemności?

Answer 32

Im pierwiastek ma większą elektroujemność tym jest | bardziej metaliczny.

Question 33

Jak powstaje wiązanie wodorowe?

Answer 33

Wiązanie wodorowe powstaje pomiędzy atomami wodoru jednego związku, a atomami o dużej elektroujemności z drugiego związki (np. H-N pomiędzy cząsteczkami NH3).

Question 34

Jaki kształt nadaje związkowi hybrydyzacja dygonalna (sp) i jaki kąt jest pomiędzy atomami związku o takiej hybrydyzacji?

Answer 34

``` Hybrydyzacja dygonalna (sp) nadaje związkowi kształt liniowy, pomiędzy atomami jest kąt 180°. ```

Question 35

Jaki kształt nadaje związkowi hybrydyzacja trygonalna (sp2 ) i jaki kąt jest pomiędzy atomami związku o takiej hybrydyzacji?

Answer 35

Hybrydyzacja trygonalna (sp2) nadaje cząsteczce kształt trójkątny lub kątowy, a kąt pomiędzy atomami wynosi 120°.

Question 36

Jaki kształt nadaje związkowi hybrydyzacja tetragonalna (sp3 ) i jaki kąt jest pomiędzy atomami związku o takiej hybrydyzacji?

Answer 36

Hybrydyzacja tetragonalna (sp3 ) nadaje cząsteczce kształt tetraedryczny lub piramidy trygonalnej lub kątowy, kąt pomiędzy atomami to 109°.

Question 37

Co to jest dipol i co go charakteryzuje?

Answer 37

Dipol to cząsteczka zbudowana z atomów o ładunkach elektrycznych z przeciwnymi znakami. Wartością charakteryzująca dipol jest tzn. moment dipolowy, który oblicza się ze wzoru: 𝛍 = 𝐪 ∙ 𝐥 gdzie: q- bezwzględna wartość ładunku, a- odległość pomiędzy atomami.

Question 38

Co określa masa molowa?

Answer 38

Masa molowa to liczba gramów substancji, w której | zawiera się 6,02 • 1023 drobin (atomów lub cząsteczek).

Question 39

Co to jest mol?

Answer 39

Mol to zbiór 6,02 • 1023 atomów, cząsteczek lub jonów.

Question 40

Jaką postać ma równanie Clapeyrona?

Answer 40

Równanie Clapeyrona ma postać: pV=nRT | gdzie R to stałą gazowa równa 83,1.

Question 41

Co to jest konfiguracja elektronowa?

Answer 41

Konfiguracja elektronowa to sposób rozmieszczenia elektronów na powłokach i podpowłokach (orbitalach) wokół jądra atomowego.

Question 42

Co to są cząstki ẞ-?

Answer 42

Cząstki β-to elektrony, które powstały w wyniku | przemiany beta jądra atomowego .

Question 43

Czym rożni się masa atomu od masy atomowej?

Answer 43

Masa atomu nie jest tym samym co masa atomowa. Masa atomu jest wyrażana w gramach [g], zaś masa atomowa w unitach [u].

Question 44

O czym mówi prawo triad?

Answer 44

Prawo triad mówi, że jeżeli ustawimy pierwiastki zgodnie z wzrastającą masą atomową, a następnie podzielimy je na trójki to w każdej grupie masa atomowa środkowego pierwiastka będzie średnią arytmetyczną mas pierwiastków skrajnych.

Question 45

O czym mówi prawo oktaw?

Answer 45

Prawo oktaw mówi, że jeżeli ustawimy pierwiastki | zgodnie z wzrastającą masą atomową, to zauważymy że co ósmy pierwiastek ma podobne właściwości.

Question 46

O czym mówi prawo okresowości?

Answer 46

Prawo okresowości mówi, że pierwiastki uporządkowane zgodnie z wzrastającą masą atomową okresowo zmieniają swoje właściwości.

Question 47

Na czym polega reguła dubletu i oktetu?

Answer 47

Reguła dubletu i oktetu – atomy tworząc wiązania chemiczne dążą do uzyskania na powłokach walencyjnych duetu lub oktetu z elektronów.

Question 48

Jak powstają jony i jakie wyróżniamy jony?

Answer 48

Jony powstają przez dodanie lub utratę elektronów z powłoki walencyjnej. Jon naładowany dodatnio (pozbawiony elektronów) to kation. Jon naładowany ujemnie (obdarzony dodatkowymi elektronami) to anion.

Question 49

Jakie atomy tworzą wiązania kowalencyjne | niespolaryzowane?

Answer 49

Atomy, których różnica elektroujemności jest mniejsza | niż 0,4 tworzą wiązania kowalencyjne niespolaryzowane.

Question 50

Jakie atomy tworzą wiązania spolaryzowane | lub koordynacyjne?

Answer 50

Atomy, których różnica elektroujemności waha się pomiędzy 0,4 – 1,7 tworzą wiązania kowalencyjne spolaryzowane lub koordynacyjne. Wyjątek stanowi metal o różnicy 0,4 – posiada wiązania kowalencyjne niespolaryzowane.

Question 51

Jakie atomy tworzą wiązania jonowe?

Answer 51

Atomy, których różnica elektroujemności jest większa | od 1,7 tworzą wiązania jonowe.

Question 52

Jakie wiązanie posiadają dipole?

Answer 52

Dipole to cząsteczki, które posiadają wiązanie | kowalencyjne spolaryzowane.

Question 53

Na czym polega defekt masy?

Answer 53

Defekt masy to zjawisko polegające na tym, że masa jądra atomowego jest mniejsza od sumy mas pojedynczych neutronów i protonów je budujących.

Question 54

Jakie wartości może przyjmować spin | elektronu?

Answer 54

Wartość spinu elektronu może przyjmować dwie | wartości: −1/2 lub +1/2.

Question 55

Co to jest energia jonizacji?

Answer 55

Energia jonizacji to najmniejsza porcja energii jaką trzeba dostarczyć do atomu, aby oderwać od niego elektron walencyjny.

Question 56

Jak powstaje wiązanie koordynacyjne?

Answer 56

W wiązaniu koordynacyjnym biorą udział dwa atomy: | jeden jest dawcą pary elektronowej, a drugi biorcą.

Question 57

Co to jest objętość molowa i jaką ma wartość dla gazu doskonałego?

Answer 57

Objętość molowa to objętość 1 mola gazu wyrażona w [dm3], dla gazu doskonałego jest stała i wynosi 22,4 dm3.

Question 58

Jaką wartość ma liczba Avogadro?

Answer 58

Liczba Avogadra ma wartość: | 𝟔, 𝟎𝟐 ∙ 𝟏𝟎^𝟐𝟑 drobin/mol.

Question 59

Co to są warunki normalne?

Answer 59

Warunki normalne to: T = 273 K (czyli 0°C) p = 1013 hPa.

Question 60

Co to jest 1 u (unit)?

Answer 60

1 u (unit) to 1/12 masy izotopu węgla (liczba atomowa -6, masa atomowa (liczba masowa) -12).