Auteursrecht inleiding en beschermingsomvang Flashcards
(35 cards)
Internationaal wetgevend kader
1e doel: garanderen dat elkaars auteurs even goed behandeld worden als eigen onderdanen
2e doel: verlenen van garanties van een soort (minimale) gelijkwaardige bescherming van creaties
Verdragen auteursR: 2 pijlers
1) nationale behandeling (assimilatie)
2) minimum normen materieel recht
Berner Conventie : de ‘moeder’
• WIPO 1886 1971 (met directe werking)
• Sept. 2020: 174 leden
art XI. 290 WER: laat Belgen toe om ook in eigen land en tegenover elkaar zich rechtstreeks op de bepalingen vh verdrag v Bern te beroepen
Conventie van Rome: spiegelbeeld Bern voor Naburige Rechten
• WIPO 1961 – Be : 1999
art XI. 290 WER: laat Belgen toe om ook in eigen land en tegenover elkaar zich rechtstreeks op de bepalingen vh verdrag v Bern te beroepen
WCT & WPPT: de ‘internet treaties’
• WIPO 1996 (directe werking)
Recente realisaties
• 2012 : WIPO Verdrag ter bescherming van audiovisuele uitvoeringen
• 2013 : Marrakesh Treaty to Facilitate Access to Published Works for Persons who are
Blind, Visually Impaired, or otherwise Print Disabled
TRIPS- ovk 15 april 1994 • WTO : Annex 1 C : ‘Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights’ • Geen directe werking behandelt ALLE domeinen vd intellectuele rechten
belang van TRIPS
Verruiming internationale harmonisatie I.R.
Territoriaal : verplichting ratificatie bestaande
verdragen
Regels van materieel recht
“Bern+”, “Rome+”, “Parijs+”, ….
+ Procedurele voorschriften ter handhaving
van I.R. in de verdragsstaten
+ Toepassing geschillenregeling tussen
verdragsstaten
Cf. gewone geschillenregeling WTO (Dispute
Settlement Body)
Harmonisatie Auteursrecht in EU
Moeilijkheden
Twee strekkingen
COPYRIGHT vs DROIT d’ AUTEUR
Copyright v. Droit d’auteur traditie
Uiteenlopende belangen
importer countries (gebruikers) & exporter countries
(rechthebbenden)
EU = economisch samenwerkingsverband
© wortelt in nationale culturen en tradities
Wettelijke basis bevoegdheid ???
Eerste beslissingen HvJ mededingingsrechtelijke regels
Sinds Verdrag Lissabon ook art. 118 VWEU (naast interne markt
bepalingen)
Wat kan beschermd worden door het auteursrecht?
Uitgangspunt = Art. 2 Berner Conventie
1) concrete uitdrukkingsvorm
GEEN IDEEËN: procedures, werkwijzen, denkbeelden, mathematische concepten
2)ORIGINALITEIT
Is het toegestaan om iemands idee over te nemen als inspiratie ?
JA OP VOORWAARDE DAT ER EEN ANDERE UITWERKING AAN WORDT GEGEGEVEN EN NIET SCHULDIG ZIJN AAN ONEERLIJKE PRAKTIJKEN
vb. recept als idee wordt niet beschermd; wel de wijze waarop het is veruiterlijkt
vb. geen bescherming verleend aan een genre; mode of stijl of techniek
ZAAK LEVOLA
bescherming voor smaak afgewezen
= niet voldoende nauwkeurig en objectief identificeerbaar
~ geur parfum
uitdrukking in een concrete (waarneembare) vorm
Een uitdrukking in een concrete
(waarneembare) vorm
DUS :
Geen bescherming voor ideeën
Zo ook : geen bescherming voor werkwijzen,
methodes, stellingen, stijlen, modetrends
Waarneembaar door de zintuigen
Schilderij, lichtspel, choreografie (gezicht)
Speech, muziek (gehoor)
Voorlopig niet: Smaak (gerecht), Geur (parfum),
Gevoel
originaliteitsvereiste
“bestanddelen bevat die de uitdrukking vormen van de
eigen intellectuele schepping van de auteur”.
De auteur moet kunnen “uitdrukking geven aan zijn
creatieve geest”, zodat het werk de “uitdrukking vormt
van diens persoonlijkheid
VAN EEN MENS
Originaliteit/oorspronkelijkheid
-> 2 componenten
OBJECTIEF: Een intellectuele inspanning
NIET
reeds in natuur aanwezig
Uitsluitend via machine Creatie door een dier
SUBJECTIEF:
Een uitdrukking op een individuele wijze De stempel van de
persoonlijkheid van de auteur (een persoonlijke noot)
De auteur heeft (subjectieve) keuzes moeten maken
wanneer de auteur bij het maken van het werk “zijn creatieve
bekwaamheden tot uiting heeft kunnen brengen door het maken van
vrije en creatieve keuzen” Bijv. foto’s (lichtinval, omkadering, …) – zaak Painer
NIET
Sportieve creaties Uitsluidend bepaald door technische regels/noodwendighed
kan het samenbrengen van elementen die op zich niet origineel zijn, een origineel geheel opleveren door de wijze waarop het gebeurt?
ja
-slogans: unieke combinatie woorden; niet banale woordkeuze
-muziek: melodie beschermbaar
harmonie en ritme enkel te beschermen wanneer toegepast op melodie
-utilitaire voorwerpen: huishoudtoestellen kledij handtassen sierkussen zetel fotokader badkamermeubelen afrasteringsgaas elektronica machines
- verpakkingen
- algemene vw’en verzekeringspolis
creaties bepaald door modetendensen, technische of functionele vereisten, reglementaire of economische regels
don’t pass the orginaliteitsvereiste
Wat als een werk opvallende gelijkenissen toont met een ander eerder werk?
onderzoek:
- zijn gelijkenissen toevallig?
- indien ontleend aan het werk: inbreuk, zelfs indien onbewust
synthetische benadering
= met de gelijkenissen rekening houden, zonder verschillen in detail : algemene indruk vanuit standpunt van algemeen consument
foto’s en auteursR ?
WAT gefotografeerd wordt is van geen belang
-> originele keuzes: lichtinval, afstand, perspectief, achtergrond, scherpte, schaduwspel, compositie en kleuren of de opmerkelijke professionele vaardigheid
uitsluitend informatief: niet beschermd
adaptatie : hoe zit dat?
voor het gebruik van een bestaand werk: toestemming nodig van auteur
als de adaptatie voldoet aan originaliteitsvw’e dan krijgt nieuwe auteur ook auteursrecht
Hoe verkrijgt men auteursrecht?
AR ontstaat door ‘rechtsfeit”bij ontstaan van creatie met originele vorm
= automatisch
Formaliteiten? Staat los van vraag naar bescherming Geen auteursrechtenbureau ( V.S.) Copyright notice = nuttig voor bewijs Bewijs van datum van de creatie (zie ook later i-depot) Vermoeden van houderschap (art. XI.170 WER) Waarschuwingseffect In de VS : hogere schadevergoeding
Wettelijk depot
Wet van 8 april 1965 Bij Koninklijke Bibliotheek Elke publicatie in druk & numeriek (op ditigale drager van welke aard ook) Ook niet beschermde!
toepassingsdomein
art XI 165 WER
Categorieën in auteurswet werken van letterkunde werken van beeldende kunst geluidswerken
audiovisuele werken
databanken
computerprogramma’s
Nut o.w.v. specifieke regels, zoals
Volgrecht (werken van grafische kunst) Vermoeden van overdracht (audiovisuele werken, databanken, software) Open access regels (werken van letterkunde)
Quid videospellen?
(Brussel 18 maart 2014)
Toepassingsdomein
Wie kan de bescherming inroepen?
De maker van het werk
art XI 170
na overlijden
171
werken ten gevolge van samenwerking: overeenkomst aan te raden!!
169
168
werken door werknemers
werken op bestelling
art XI. 167
BIJZONDERE REGELING: AUDIOVISUELE WERKEN : producent
weerlegbaar wettelijk vermoeden v overdracht
art XI. 179 en 182
Geldt niet voor auteur muziek
Geldt niet voor auteur vooraf bestaand werk
Duur van het auteursrecht
art XI. 166
Algemene regel is 70 j. post mortem auctoris
Meerdere auteurs
Overlijden langstlevende
Bijzondere situatie
Anonieme werken : tijdstip publiekmaking
Niet : bekend pseudoniem
Niet-bekendgemaakte werken
Vinder die publiceert verkrijgt exclusieve rechten ged. 25 j.
niet-beschermde creaties
Officiële akten van de overheid (art. XI.172
§ 2)
werken/ prestaties die tot het publiek domein horen : 70j na dood auteur
->opletten voor nog geldende naburige rechten of databanken!!
beschermingsomvang auteursrecht
vermogensrechten: art XI 167 WER
Morele rechten: art XI 165 WER
Morele rechten
- “onvervreemdbaar”
niet absoluut: kan aan verzaken
gaat over op erfgenamen na dood
art XI 165 § 2
- openbaarmakingsrecht
- vaderschapsrecht
- recht op eerbied art XI 165 § 2
1. verzetten tegen elke wijziging van het werk
geen belangenschade nodig om te bewijzen
2. verzetten tegen iedere vervorming, verminking of aantasting
RSP: misbruik van recht, belangenafweging met andere rechten
vermogensrechten
2 groepen + volgrecht
Reproductierecht: alle exploitatievormen ivm materieel verveelvoudigen van een auteurswerk. art XI 165 WER
Publiek mededingingsrecht: alle handelingen waarbij een werk in een niet-tastbare vorm vr het publiek waarneembaar wordt gemaakt
exclusieve eigendomsrecht =/= absoluut
-> in proportionaliteit met andere grondrechten