Bakterie- struktury komórkowe i ich funkcje Flashcards
(86 cards)
1
Q
Budowa bakterii, struktury komórkowe:
A
osłony komórkowe:
otoczka/egzopolisacharyd
ściana komórkowa
błona cytoplazmatyczna
rzęski fimbrie (pili) przetrwalniki wtręty (inkluzje) cytoplazmatyczne materiał genetyczny (genofor, plazmidy) cytoplazma mezosomy (odpowiedniki mitochondriów) rybosomy 70S
2
Q
Otoczki:
A
- bakteryjne egzopolimery
- o grubości 0,2-1,0 μm
- ściśle związane ze strukturami powierzchniowymi komórki bakteryjnej
- synteza zależna od czynników genetycznych i środowiskowych // np. obecność CO2 indukuje syntezę otoczki u Bacillus anthracis //
3
Q
Szczepy otoczkowe
A
wytwarzają na podłożu stałym kolonie gładkie (typu S)
4
Q
Szczepy bezotoczkowe
A
wytwarzają na podłożu stałym kolonie szorstkie (typu R)
5
Q
Otoczki trudno/ łatwo barwią się konwencjonalnymi metodami barwienia
A
trudno
6
Q
Otoczki wykrywamy stosując:
A
można wykryć stosując:
barwienie negatywne (tusz chiński, nigrozyna) barwienie negatywno-pozytywne (metoda Burii-Ginsa) test puchnięcia otoczek (swoiste przeciwciała)
7
Q
Budowa chemiczna otoczek:
A
POLISACHARYDOWE:
-większość (np. Enterobacteriaceae, Streptococcus pneumoniae, Neisseria, Haemophilus) zbudowane z cukrów obojętnych aminocukrów lub kwasów uronowych:
- homopolimery cukrowe
(np. otoczka szczepu E. coli K1 zbudowana z kwasu N-acetyloneuraminowego)
-heteropolimery cukrowe
(otoczki Streptococcus pneumoniae)
PEPTYDOWE
-niektóre bakterie Gram + =>
Bacillus anthracis ->otoczka zbudowana z kwasu D-glutaminowego -> oporna na działanie enzymów!!!
Bacillus subtilitis -> otoczka zbudowana z mieszaniny izomerów D i L kwasu glutaminowego
8
Q
Właściwości immunogenne otoczek:
Praktyczne zastosowanie otoczek bakteryjnych w profilaktyce chorób zakaźnych:
A
-indukują odporność humoralną (prod. przeciwciał)
-ze wzgl. na właściwości serologiczne otoczki wielu gatunków bakterii (np. Enterobacteriaceae)
noszą nazwę antygenu K (niem. Kapselantigene)
Różnice w budowie chemicznej otoczek są podstawą wyodrębnienia typów otoczkowych w obrębie określonego gatunku bakterii
Przykłady:
- Streptococcus pneumoniae – 85 typów otoczkowych,
- Escherichia coli – ponad 100 typów otoczkowych
Praktyczne….
SZCZEPIONKA PNEUMOVAX
23 typy serologiczne otoczek Streptococcus pneumoniae
tworzy wysokie miana przeciwciał skierowanych przeciw wielocukrom otoczkowym
utrzymujące się przez 2-3 lata
9
Q
Co oprócz antygenu K mają jeszcze bakterie:
A
na powierzchni duże ilości śluzu, zbudowanego z polisacharydu, luźno związanego z komórką tworzy biofilm, odpowiedzialny za adherencję do tkanek i tworzyw sztucznych:
- antygen M (Escherichia coli),
- antygen Vi (Salmonella typhi),
- glikokaliks (Staphylococcus spp.),
- śluz polisacharydowy (Pseudomonas aeruginosa)
10
Q
Biologiczne właściwości otoczek: x4
A
- ochrona komórek bakteryjnych przed niekorzystnymi czynnikami środowiska (wyschnięciem),
- wpływ na dyfuzję różnych molekuł zarówno z i do komórki (utrudniona penetracja niektórych antybiotyków do komórek okrytych otoczką),
- udział w wiązaniu niektórych kationów (Mg+2),
- udział w patogenezie
11
Q
Związek między otoczką a chorobotwórczością:
A
1) Streptococcus pneumoniae- szczepy S chorobotwórcze, szczepy R niechorobotwórcze
2) E. coli K5, K1
3) Haemophilus influenzae b
4) Neisseria meningitidis a, b, c
12
Q
Rola bakteryjnych egzopolimerów (otoczek/glikokaliksu) w procesie chorobotwórczym
A
A) ochrona przed fagocytozą,
B) ochrona przed przyłączeniem opsonin (przeciwciał, składników dopełniacza)
C) adhezja do:
nabłonka (kolonizacja) i powierzchni stałych (protezy ortopedyczne, zastawki naczyniowe, cewniki)
13
Q
Adhezja do kom. nabłonka za pośrednictwem otoczek: JAKA/ JAKIE BAKTERIA??
A
Bacteroides fragilis
14
Q
Adhezja za pośrednictwem glikokaliksu:
JAKA/ JAKIE BAKTERIA
A
Streptococcus mutans
Staphylococcus epidermidis
15
Q
Ściana komórkowa bakterii zbudowana z:
A
peptydoglikan= mureina= mukopeptyd
16
Q
Ściana komórkowa bakterii występuje:
A
u wszystkich bakterii
z wyjątkiem rodzajów Mycoplasma, Halobacterium, form L
17
Q
Peptydoglikan:
A
- heteropolimer
- złożona budowa:
SZKIELET MUREINY, ŁAŃCUCH TETRAPEPTYDOWY, POPRZECZNE MOSTKI PEPTYDOWE
18
Q
Szkielet mureiny:
A
naprzemiennie ułożone
reszty N-acetyloglukozoaminy
i kwasu N-acetylomuraminowego, połączonych
wiązaniami β-1,4 => wiązanie wrażliwe na działanie
lizozymu
19
Q
Łańcuch tetrapeptydowy:
A
dołączony do kwasu N-acetylomuraminowego
(L-alanina, kwas D-glutaminowy, kwas
diaminopimelinowy – DAP lub
L-lizyna i D-alanina)
20
Q
Poprzeczne mostki peptydowe:
A
łączą (sieciują) tetrapeptydy sąsiednich łańcuchów
peptydoglikanu (np. pentaglicyna u Staphylococcus aureus)
21
Q
ŚCIANA U BAKTERII GRAM (+):
A
- Peptydoglikan [stanowi 50-90% składników ściany
komórkowej (40 warstw)] - Kwasy tejchojowe:
- rybitolowy kw. tejchojowy (kw. tejchojowy ściany),
zbudowany z fosforanu polirybitolu, związany
kowalencyjnie z peptydoglikanem,
- glicerolowy kw. tejchojowy (lipotejchojowy) –
zbudowany z fosforanu glicerolu, związany z błoną
cytoplazmatyczną - Kwasy tejchuronowe, zbudowane z reszt kwasów
cukrowych (np. kwasu D-glukuronowego) - Polisacharydy (mannoza, ramnoza, glukoza, arabinoza)
- Białka np:
białko M
u Streptococcus pyogenes- czynnik wirulencyjny
białko A
u Staphylococcus aureus
22
Q
ŚCIANA U BAKTERII GRAM (-)
A
- Peptydoglikan – 5-20% składników ściany
komórkowej; zwykle pojedyncza warstewka mureiny
zlokalizowana w przestrzeni peri-plazmatycznej - Błona zew. ściany kom. – podwójna warstwa fosfolipidów, w której zewnętrzna warstewka
została zastąpiona lipopolisacharydem
W skład błony zewnętrznej wchodzą:
lipopolisacharyd (LPS)
białka:
porynowe (np. OmpC)– umożliwiają
swobodną dyfuzję cząsteczek przez błonę
receptorowe dla bakteriofagów (np. LamB)
nieporynowe (np. OmpA - receptor fimbrii płciowych)
enzymatyczne: proteazy, fosfolipazy, białka wiążące penicyliny – PBP
Przestrzeń periplazmatyczna – między błon wew.
(cytoplazmatyczną) a błoną zew.; zawiera liczne
białka enzymatyczne (transportowe, degradujące
(hydrolazy), syntetyzujące)
Lipoproteina (LP) – tworzy mostki między peptydoglikanem a błoną zew.
23
Q
Działanie fizjopatologiczne endotoksyn G (-) bakterii jelitowych:
A
- indukcja II-1 (pirogenu endogennego - gorączka
- leukopenia
- hipotensja
- upośledzenie perfuzji (ukrwienie narządów)
- kwasica metaboliczna
- aktywacja dopełniacza na drodze alternatywnej poprzez uczynnienie C3
- rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe (DIC)- endotoksyna aktywuje czynnik XII uruchamiający kaskadę krzepnięcia
- wstrząs endotoksyczny- wynik niewydolności wielonarządowej
24
Q
Rzęski:
A
Nitkowate, cylindryczne twory, aparat ruchu
25
U jakich gram występują rzęski:
Występuje u bakterii Gram (+) i Gram (-)
26
Z ilu i jakich części zbudowane są rzęski??
zbudowane są z 3 części
- włókna,
- haczyka,
- ciałka podstawowego (bazalnego)
27
Rzęski- włókno:
zbudowane białka flagelliny cechującego się immunogennością (antygen H)
28
Rzęski- haczyk:
zbudowany z jednego rodzaju białka (immunogenność), łączy włókno z ciałkiem podstawowym
29
Ciałko podstawowe:
zakotwicza rzęskę w osłonach komórkowych bakterii (ścianie komórkowej i błonie cytoplazmatycznej)
30
typy urzęsienia
w wyniku czego kom. bakteryjne mogą tracić rzęski:
- monotrichalne – pojedyncza rzęska umieszczona biegunowo (Vibrio),
- ditrichalne – pojedyncze rzęski na obu biegunach komórki,
- lofotrichalne – pęczek rzęsek na jednym lub obu biegunach komórki (Helicobacter),
- peritrichalne – rzęski umieszczone dookoła komórki (Proteus)
Utrata rzęsek, bo:
- > mutacja
- > nieodpowiednie warunki hodowli (np. Listeria monocytogenes, Yersinia enterocolitica, Yersinia pseudotuberculosis) tworzą rzęski w 22-30 st. Celsjusza nie wytwarzają w temp. 37 st. Celsjusza
31
Rzęski monotrichialne
pojedyncza rzęska umieszczona biegunowo (Vibrio)
32
Rzęski ditrichialne
pojedyncze rzęski na obu biegunach komórki
33
Rzęski lofotrichialne
pęczek rzęsek na jednym lub obu biegunach komórki (Helicobacter)
34
Rzęski peritrichialne
rzęski umieszczone dookoła komórki (Proteus)
35
Fimbrie to inaczej
FIMBRIE = PILI
36
Fimbrie to:
Sztywne, powierzchniowe twory zbudowane z białka piliny (białko immunogenne)
37
Fimbrie występują:
u bakterii Gram-ujemnych
| oraz nielicznych Gram-dodatnich (Corynebacterium, Streptococcus)
38
Fimbrie a rzęski:
Fimbrie są krótsze i delikatniejsze oraz jest ich więcej
| od rzęsek. Ich liczba na powierzchni komórki jest zróżnicowana (od kilku - płciowe do kilkuset - adhezyjne).
39
Fimbrie mogą być receptorami dla:
fagów
40
Typy fimbrii: (x2)
Wyróżnia się dwa typy fimbrii:
- fimbrie płciowe – uczestniczą w koniugacji wiążąc się z białkiem OmpA na powierzchni biorcy
- fimbrie adhezyjne (zwykłe) – dużo, uczestniczą w asocjacji i adhezji, należą do lektyn – białek rozpoznających i wiążących swoiste receptory (glikolipidy, glikoproteiny) na komórkach gospodarza – wyznaczniki chorobotwórczości.
41
Fimbrie płciowe:
- występują od 1 do 3
- na pow. bakterii Gram (-)
- uczestniczą w transferze materiału genetycznego z kom. dawcy do biorcy w procesie koniugacji
- wiążą się z białkiem OmpA na komórce biorcy
42
Fimbrie adhezyjne (zwykłe):
- duża liczba, do kilkuset
- na pow. komórek Gram (-) => Enterobacteriaceae, Haemophilus, Pseudomonas, Acinetobacter, Neisseria gonorrhoeae
- należą do lektyn– białek rozpoznających i wiążących swoiste receptory (glikolipidy, glikoproteiny) na komó]. gospodarza – wyznaczniki chorobotwórczości.
43
Przykłady fimbrii adhezyjnych:
fimbrie typu 1 (mannozowrażliwe – MS – Mannose Sensitive)
- CFA I, CFA II (Colonization Factor Antigen) - kolonizacja nabłonka jelitowego u ludzi – u E. coli.
- fimbrie typu P – kolonizacja nabłonka dróg moczowych u ludzi (uropatogenne szczepy E. coli).
- K88- kolonizacja rąbka szczoteczkowego świń
- K99 - kolonizacja jelita cieląt
44
Adhezja (przyleganie):
trwałe i nieodwracalny związek między komórką bakteryjną a daną powierzchnią. Interakcja ta ma
charakter wysoce swoistego wiązania adhezyny (np. fimbrie) do receptora na pow. komórki nabłonkowej
45
Asocjacja:
odwracalny związek między komórką bakteryjną a określoną powierzchnią, wynikający z sił Van der Waalsa, wiązań wodorowych, interakcji jonowych i hydrofobowych
46
Czynniki bakteryjne warunkujące adhezję:
1) ,,-,, naładowana pow. drobnoustroju
2) hydrofobowość struktur pow. (białek, lipidów)
3) wytwarzanie
śluz
glikokaliks
kw. tejchojowe
(różnorodne białka adhezyjne:
>intymina EPEC
>inwazyny EHEC
Yersinia enterocolitica, Yersinia pseudotuberculosis
glikoproteiny powierzchniowe
LPS
fimbrie adhezyjne
włókienka
47
Struktury uczestniczące w procesie adhezji drobnoustrojów:
1) natywne białka zewkom. macierzy
>obecne na komórce (tk. nabłonkowej) gospodarza
>obecne w uszkodzonych tkankach (rany, skrzep) kolagen
białka glikozylowe (fibronektyna, laminina, witronektyna)
>proteoglikany
>elastyna
>kw. hialuronowy
2) Integryny:
glikoproteiny zlokalizowane w bł. kom. odpowiedzialne za wzajemną adhezję komórek oraz adhezję komórek do białek zewkommacierzy
48
Przetrwalniki = ednospory= formy przetrwalne= formy spoczynkowe
-wytwarzane przez niektóre rodzaje bakterii (Bacillus, Clostridium) w niekorzystnych
warunkach środowiska (brak wody, substancji odżywczych itp.)
-Zazwyczaj jedna komórka bakteryjna wytwarza tylko jedną endosporę, która może zajmować różne położenie w komórce: centralne, biegunowe lub podbiegunowe
49
Sporulacja to
Proces wytwarzania endospor
50
Germinacja to:
Kiełkowanie przetrwalników w sprzyjających warunkach środowiska
51
Wtręty cytoplazatyczne:
1. Ziarnistości wolutyny (polimer metafosforanu) – Corynebacterium diphtheriae,
2. Polimer kwasu poli-β-hydroksymasłowego – Bacillus megaterium,
3. Ziarenka wolnej siarki,
4. Ziarenka skrobi,
5. Ziarenka lipidów
52
WYZNACZNIKI CHOROBOTWÓRCZOŚCI:
1. Mała wrażliwość na czynniki fizykochemiczne
2. Wytwarzanie przetrwalników
3. Oporność na antybiotyki
4. Małe zapotrzebowanie odżywcze (oligotrofy)
5. Zmienność antygenowa
6. Spadek właściwości odpornościowych zakażonego organizmu
7. Zdolność do tworzenia wariantów z defektem ściany L-form (? z wykładu)
8. Czynniki adhezyjne (śluz, glikokaliks, kwasy tejchojowe, białka adhezyjne, fimbrie adhezyjne, otoczka, rod-like fimbriae –włókienka adhezyjne, LPS, różne białka, np. M/F u paciorkowców, różne białka wiążące z białkami surowicy czy białkami ECM, kolagenem czy kostną sialoproteiną).
9. Właściwości antyfagocytarne, toksyczność, inwazyjność, tworzenie ochronnej warstwy (biofilm)
10. Wytwarzanie bakteriocyn (np. kolicyna E. coli) i sideroforów (pobieranie Fe)
53
Toksyny bakteryjne podział x3
```
ze względu na:
charakter chemiczny (białkowe/polisacharydowe),
```
sposób ich uwalniania (endotoksyny/egzotoksyny)
rodzaj komórek, na które działają (cyto/neuro/enterotoksyny)
54
Typy toksyn:
ile
jakie (definicja)
Toksyny typu I – superantygeny, wiążą się na powierzchni komórek układu odpornościowego
Toksyny typu II – niszczą błony komórek eukariotycznych – działanie cytolityczne
Toksyny typu III –
55
Toksyny typu I
superantygeny, wiążą się na powierzchni komórek układu odpornościowego
56
Toksyny typu II
niszczą błony komórek eukariotycznych – działanie cytolityczne
57
Toksyny typu III
toksyny dwuskładnikowe (A-B):
część B
wiąże się z receptorem na komórce docelowej,
część A (aktywna)
wnika do wnętrza i uszkadza komórkę, np. toksyna botulinowa
58
ENDOTOKSYNA - LIPOPOLISACHARYD
>u bakterii Gram (-) w dwuwarstwowej błonie zewn., gdzie zastępuje jej zewnętrzną warstewkę
>Uwalniania po śmierci bakterii i w niewielkich ilościach w czasie wzrostu
>łączy się z LPS-binding protein, kompleks ten łączy się z toll-like receptorem 4 (TLR-4)
na makrofagu a wydzielenie cytokin ==========>
TNF-alfa, IL-1/6/8, PAF
59
Endotoksyna odpowiada za:
Odpowiada za:
- gorączkę
- stan zapalny
- leukopenie
- hiperglikemie
- nadciśnienie płucne
- wyczerpanie
- krwawienia i zakrzepy (DIC)
- aktywacje dopełniacza
- agregację płytek krwi
- spadek ciśnienia krwi
- wstrząs septyczny
- śmierć
60
ENDOTOKSYNA- zbudowana jest z ilu i jakich części:
Zbudowany jest z 3 części:
- lipidu A
- oligosacharydu rdzeniowego
- O-swoistego łańcucha bocznego
61
ENDOTOKSYNA - lipid A:
warunkuje aktywność endotoksyny
niezbędny dla przeżycia bakterii
zakotwiczony w błonie
62
ENDOTOKSYNA - oligosacharyd rdzeniowy
antygen wspólny – CA-common antigen
| funkcja wzmacniająca
63
ENDOTOKSYNA - O-swoisty łańcuch boczny
antygen somatyczny O :jest dużo krótszy u Neisseria – mówimy wtedy o:
lipooligosacharydzie (bakterie te są wrażliwsze na nasz układ dopełniacza)
Zbudowany z podjednostek cukrowych
powtarzających się do 40 razy (mannoza, ramnoza, abequoza, galaktoza)
64
EGZOTOKSYNY
rozpuszczalne w wodzie ciepłochwiejne lub ciepłostałe toksyny, uwalniane do środowiska w
czasie wzrostu lub pod koniec fazy wzrostu bakterii
65
EGZOTOKSYNY możemy podzielić na:
cytotoksyny
neurotoksyny
enterotoksyny
66
EGZOTOKSYNY - Cytotoksyny
aktywne wobec różnych typów komórek,
```
działają albo przez uszkodzenie błony albo zahamowanie syntezy białek:
cytotoksyna tchawicza (Bordetella pertussis),
toksyna błonicza (Corynebacterium diphtheriae), egzotoksyna A (Pseudomonas aeruginosa), leukocydyna – Staph. aureus, hemolizyny
```
67
EGZOTOKSYNY - Neurotoksyny
działają na komórki nerwowe i synapsy
```
wywołują:
>porażenia
lub
>stan nadmiernego pobudzenia:
tetanospazmina (Clostridium tetani),
toksyny jadu kiełbasianego (Clostridium botulinum)
```
68
EGZOTOKSYNY- Enterotoksyny
1)łączą się z receptorami enterocytów i aktywują cyklazę adenylową lub guanylową
2)sekrecja elektrolitów i wody do światła jelita
3)biegunka sekrecyjna:
>toksyna choleryczna (Vibrio cholerae),
>toksyny ST i LT (E. coli),
>toksyna A – zatrucia pokarmowe,
>toksyna C– „świński brzuch” (Clostridium perfingens)
69
toksyna ST (Shigella) => rodzaj toksyny??
Verotoksyna (E. coli ETEC O157H7) =>
entero i neurotoksyna
entero i cytotoksyny
Niektóre egzotoksyny łączą cechy toksyn różnego typu
70
Enzymy bakteryjne:
1. Enzymy rozkładające
a) białka ECM:
kolagenazy (niszczy kolagen – C. perfingens), hialuronidazy (gronkowce, paciorckowce)
b) włóknik – fibrynolizyny – umożliwiają rozprzestrzenianie w tkankach
2. Enzymy rozkładające materiał komórkowy – proteinazy, lecytynazy, DNAzy itp.
3. Enzymy modyfikujące antybiotyki – np. beta laktamazy
4. Koagulaza - gronkowce
71
Metabolizm i genetyka bakterii - pierwiastki
>Bakterie potrzebują do wzrostu – pierwiastków biogennych i różnych innych pierwiastków
(np. żelaza wytwarzają tzw. siderofory do jego pobierania)
72
Metabolizm i genetyka bakterii - tlen
Tlen:
> toksyczny dla bakterii, które nie są w stanie wyrastać w obecności tlenu (jeśli jego stężenie
przekracza 0,5%) to tzw. bakterie bezwzględnie beztlenowe (jako akceptor elektronów w procesie oddychania nie używają tlenu, tylko innych związków)
Inne bakterie potrzebują tlenu do swoich przemian metabolicznych – są to bakterie bezwzględnie tlenowe
Większość bakterii jednak rośnie zarówno w warunkach tlenowych jak i beztlenowych –
są to bakterie względnie beztlenowe
73
bakterie bezwzględnie beztlenowe:
Tlen toksyczny dla bakterii, które nie są w stanie wyrastać w obecności tlenu (jeśli jego stężenie
przekracza 0,5%) jako akceptor elektronów w procesie oddychania nie używają tlenu, tylko innych związków
74
bakterie bezwzględnie tlenowe
bakterie potrzebujące tlenu do swoich przemian metabolicznych
75
bakterie względnie beztlenowe
bakterie rosnoące zarówno w warunkach tlenowych jak i beztlenowych
76
Metody hodowli beztlenowców:
1. Pożywki z dodatkiem czynników redukujących, np. podłoże tioglikolanowe (wskaźnik rezorcyna przyjmuje kolor czerwony w warunkach tlenowych)
2. Pożywki odpowietrzane przez gotowanie, nawarstwione parafiną, np. podłoże Tarrozziego –Wrzoska,
3. Metody biologiczne – odwrotna płytka Fortnera,
4. Inkubacja hodowli w atmosferze beztlenowej uzyskanej:
- w anaerostatach (odpompowanie powietrza z pojemnika),
- metodą chemiczną w tzw. żarach, z wykorzystaniem związków pochłaniających tlen, np. alkaliczny pirogallol,
- w eksykatorach: świeczka → hodowla mikroaerofili
77
PODZIAŁ BAKTERII BEZTLENOWYCH:
1. Gram (+):
- przetrwalnikujące – Clostridium (perfingens, septicum, tetani, botulinum, difficile)
- nieprzetrwalnikujące (niezarodnikujące) – Actinomyces, Propionibacterium, Lactobacillus + ziarenkowce (Peptotreptococcus, Peptococcus), Bifidobacterium, Eubacterium
2. Gram (-):
- pałeczki – Bacteroides, Fusobacterium, Porphyromonas, Prevotella
- ziarenkowce – Veilonella
78
PLAZMIDY:
-małe elementy genetyczne, których replikacja jest niezależna od chromosomu bakteryjnego. Zwykle występują w postaci kolistej, dwuniciowej cząsteczki DNA
- Niektóre mają zdolność do integracji z głównym
chromosomem – są to tzw. EPISOMY u E. coli plazmid F
Plazmid R – czynnik oporności
- geny kodujące:
>oporność na antybiotyki,
>wytwarzanie bakteriocyn,
>czynniki wirulencji
-Mogą brać udział w procesie koniugacji.
79
KONIUGACJA co to?
-polega na wymianie materiału gen. między jedną bakterią (donor/dawca) a drugą (akceptor/odbiorca)
80
KONIUGACJA u jakich bakterii występuje:
Występuje u E. coli, Bacteroides, Streptococcus, Streptomyces, Clostridium
81
KONIUGACJA - jak zachodzi u Gram - a jak u gram +
U Gram (-) zachodzi za pomocą fimbrii płciowych
Fimbrie płciowe łączą się z białkiem OmpA i tworząc mostek, który służy do przekazania plazmidu.
U Gram (+) za pomocą specjalnej adhezyny
82
TRANSFORMACJA:
pobranie egzogennego DNA ze środowiska, co powoduje uzyskanie nowych cech przez bakterie – u bakterii otoczkowych – np. Streptococcus pneumoniae czy Haemophilus influenzae
Neisseria – bakterie bezotoczkowe (szorstkie) są w stanie pobrać DNA kodujące informacje o budowie otoczki z podłoża (bo wcześniej np. bakterie otoczkowe – gładkie – zginęły). Doświadczenie Griffitha
83
TRANSDUKCJA:
proces transferu informacji genetycznej między bakteriami z użyciem bakteriofaga
Może być
>swoista (fag przenosi specyficzne geny gospodarza, najczęściej te, które przylegają do miejsc integracji faga w genomie bakterii)
nieswoista (przypadkowe pobranie DNA gospodarza i zamknięcie go w kapsydzie tworzącego się
wirionu. Przykład: fag P1 infekujący E. coli – gen kodujący nukleazę.
84
TRANSDUKCJA: rodzaje
Może być
>swoista (fag przenosi specyficzne geny gospodarza, najczęściej te, które przylegają do miejsc integracji faga w genomie bakterii)
nieswoista (przypadkowe pobranie DNA gospodarza i zamknięcie go w kapsydzie tworzącego się
wirionu. Przykład: fag P1 infekujący E. coli – gen kodujący nukleazę.
85
Transdukcja swoista
fag przenosi specyficzne geny gospodarza, najczęściej te, które przylegają do miejsc integracji faga w genomie bakterii
86
Transdukcja nieswoista + przykład
przypadkowe pobranie DNA gospodarza i zamknięcie go w kapsydzie tworzącego się wirionu
Przykład:
fag P1 infekujący E. coli – gen kodujący nukleazę
