biochemia Flashcards
(40 cards)
Na jakie rodzaje dzielimy pierwiastki chemiczne i od czego zależy ten podział
Mikroelementy i Makroelementy, pierwsze mają zawartość poniżej 0,01% w suchej masie, a makroelementy powyżej 0,01%
Czym są pierwiastki biogenne?
Makroelementy, główne składniki związków organicznych, budujących wszystkie organizmy
Jakie są pierwiastki biogenne? Wymień je i ich funkcje.
C - składnik szkieletów węglowych, podstawowe elementy strukturalne związków organicznych
H, O, N - tworzą wiązania z C, N występuje głównie w białkach
P - wchodzi w skład nukleotydów, kwasów nukleinowych, fosfolipidów i fosfoprotein
S - składnik niektórych aminokwasów budujących białka
Jakie są dwa rodzaje oddziaływań? Scharakteryzuj je.
- międzycząsteczkowe: przyciąganie i odpychanie elektronów, to wiązania między elektronami walencyjnymi (powłoka zewnętrzna)
- wiązania chemiczne - atomy łączą się w większe cząsteczki
Z czego składa się atom?
Jądro atomu = protony (ładunek dodatni), neutrony (ładunek neutralny),
chmura elektronowa - elektrony o ładunku ujemnym
Czym jest elektroujemność i co warunkuje?
Elektroujemność to zdolność przyciągania elektronów.Wiązanie zachodzi między elektronami walencyjnymi, czyli tymi, które znajdują się na zewnętrznej powłoce.
Atomy różnią się od siebie elektroujemnością (można to przeczytać w tablicach chemicznych). Zależy, od liczby protonów w jądrze atomu. Protony mają ładunek dodatni, który przekłada się na wyższą elektroujemność. Atomy o wyższej elektroujemności mają większą zdolność przyciągania atomów mniej elektroujemnych
Jakie są rodzaje wiązań chemicznych? Opisz je.
kowalencyjne niespolaryzowane - różnica elektroujemności równa 0 np. H2, są w takiej samej odległości
kowalencyjne spolaryzowane - różnica elektroujemności równa większa od 0 i mniejsza od 1,7 np. H2o, lekko przyciąga elektrony mniej elektroujemnego pierwiastka, para takich pierwiastków to dipol elektryczny, zyskuje charakter polarny. Przyciągający oznaczamy symbolem (cząstkowy ładunek minusowy) Delta-, a przyciągany - Delta+
jonowe - różnica elektroujemności większa od 1,7 - odrywa e- od mniej elektroujemnego pierwiastka, ma nadmiar e- i staje się anionem (ma ładunek ujemny), drugi (bez e-) staje się kationem i posiada ładunek
Czym jest dipol?
Do dipoli zaliczamy kationy i aniony. Występuje w wiązaniu jonowym (gdy różnica elektroujemności jest większa niż 1,7) Pierwiastek o większej elektroujemności odrywa od drugiego pierwiastka elektron, stając się anionem (ma większy ładunek ujemny), wtedy cząsteczka bez elektronu staje się kationem.
Oddziaływania międzycząsteczkowe: wymień je i opisz.
dipol-dipol - plusowe i minusowe bieguny cząsteczek sąsiadujących obok siebie przyciągają się, występuje między cząsteczkami polarnymi
jon-dipol - jon przyciąga różnoimienny biegun cząsteczki polarnej np. anion deltę plus i kation deltę minus
wiązania wodorowe - między wodorem delta plus, a innym mocno elektroujemnym pierwiastkiem, najczęściej tlen i azot, są słabe, ale jest ich dużo, występują np w wodzie
siły van der Waalsa - między cząsteczkami niepolarnymi, w obojętnych atomach, wskutek ruchu elektronów tworzą się chwilowe dipole. Te dipole przyciągają się elektrostatycznie i to nazywamy siłami van der Waalsa, są słabsze od wiązań wodorowych
oddziaływania hydrofobowe - gdy w środowisku wodnym pojawiają się cząsteczki, niebędące dipolami. Nie-dipole są hydrofobowe, układają się tak, by ich kontakt z wodą był jak najmniejszy np. jest to tłuszcz
Jakie są wyjątki do związków nieorganicznych?
wyjątki: dwutlenek węgla CO2 i kwas węglowy H2CO2 oraz jego sole
Na co dzielą się związki chemiczne?
wiązane ze sobą atomy (2 lub więcej) to związek chemiczny. Dzielimy je na:
nieorganiczne - nie zawierają węgla (wyjątki: dwutlenek węgla CO2 i kwas węglowy H2CO2 oraz jego sole) do najważniejszych w organizmie należą woda i sole mineralne
organiczne - zawierają węgiel
Woda i związki polarne.
Woda jest polarna i rozpuszcza związki o charakterze polarnym lub jonowym. takie związki są hydrofilowe, natomiast cząsteczki niepolarne są hydrofobowe i nie rozpuszczają się w wodzie np olej.
Właściwości wody:
6 właściwości wody:
gęstość mniejsza w stanie stałym, niż w stanie ciekłym (największa gęstość wody gdy 4*C)
gęstość większa niż gęstość powietrza
wysokie ciepło właściwe
wysokie ciepło parowania
spójność i przyleganie
wysokie napięcie powierzchniowe
Adhezja
przyleganie wody do powierzchni naładowanych elektrycznie
Dwie postaci soli mineralnych:
nierozpuszczalne w wodzie kryształy
rozpuszczalne jony
Funkcje soli mineralnych
regulują stan uwodnienia komórek
aktywują enzymy, przyspieszające przebieg reakcji biologicznych
wpływają na proces wymiany wody między komórką a otoczeniem
warunkują prawidłowy przebieg większości procesów fizjologicznych np. powstawanie i przewodzenie impulsów nerwowych
przeciwdziałają zmianom ph środowiska
Związki organiczne
Związki organiczne to związki węgla. Wartość węgla w tych związkach jest zawsze równa 4. Atomy węgla, łącząc się ze sobą, tworzą szkielety węglowe.
Szkielety węglowe mogą mieć postać rozgałęzionego łańcucha lub pierścienia.
Najważniejsze związki organiczne występujące w organizmach:
- sacharydy
- lipidy
- białka
- kwasy nukleinowe
Powstawanie polimerów:
polimery to złożone związki organiczne. Składają się z mniejszych związków organicznych (monomerów). Gdy monomery połączą się w reakcji polimeryzacji, powstaje polimer. Reakcja polimeryzacji należy do reakcji kondensacji. Produktem ubocznym tej reakcji są cząsteczki wody.
Do polimerów należą m.in. białka, polisacharydy, kwas deoksyrybonukleinowy. Nazywany je makrocząsteczkami.
Z czego zbudowane są aminokwasy?
Są zbudowane z C,H,O,N, czasami S lub wyjątkowo - inne pierwiastki.
Aminokwasy to struktury, które budują białka. Posiadają 2 grupy: aminową (NH2) i karboksylową (COOH).
Trzy nukleotydy (adenina, guanina, tymina, cytozyna i uracyl)tworzą kodon, a jeden kodon koduje aminokwas. Kilka aminokwasów koduje białko.
Podział aminokwasów:
białkowe: mogą się łączyć, tworząc peptydy lub białka, do tej grupy należy 20 aminokwasów
niebiałkowe: nie wchodzą w skład białek, do tej grupy należą pozostałe aminokwasy
Zakresy pH
Niskie ph (0-7), kwasowe - duża ilość jonów H+
wysokie ph - zasadowe od 7 w górę - dużo jonów OH-
obojętne - 7 tyle samo H+ co OH-
Zależnie od ph, grupa funkcyjna aminokwasów występuje w trzech formach:
Gdy wartość jest większa od progu ph (w tablicach maturalnych), to jedno H się odrywa i zostaje grupa COO-
Gdy wartość jest mniejsza od tego progu, powstaje z Nh2→Nh3+
Gdy ph jest równe tej wartości, powstaje i NH3+ i COO-
Rodzaje aminokwasów:
kwasowe: COOH jest więcej NH2
obojętne: COOH jest tyle samo co NH2
zasadowe: COOH jest mniej NH2
hydrofilowe → nie ma reguły
hydrofobowe
