Biochemia Flashcards
(101 cards)
1
Q
Pojęcie: związek nieorganiczny
A
Związek który nie posiada atomu C, wyjątki CO2, i H2CO3 i jego sole
Są to woda i sole mineralne
2
Q
Pojęcie: związek organiczny
A
Związek który posiada atom węgla. Są to lipidy, białka, cukry i kwasy nukleinowe
3
Q
Pojęcie : sucha masa
A
Masa organizmów lub ich części po odparowaniu wody
4
Q
Pojęcie: świeża masa
A
Masa organizmów lub ich części z wodą ( masa całkowita)
5
Q
Pojęcie: Pierwiastki Biogenne
A
Kluczowe pierwiastki związków organicznych
6
Q
Makro i mikro elementy
A
Powyżej 0,01% suchej masy komórek i poniżej
7
Q
Pojęcie: grupy funkcyjne
A
Część dużej cząsteczki składająca się z atomu lub grupy atomów, wykazujących charakterystyczne zachowanie
8
Q
Wymień grupy funkcyjne
A
Karbonywe : aldehydowa:-CHO i Ketonowa -CO, Hydrosylowa - OH, Karboksylowa - COOH, aminowa -NH2
9
Q
Pojęcie: Elektrony walencyjne
A
Elektrony na ostatniej powłoce
10
Q
Pojęcie: Kation
A
Atomy o ładunku dodatnim
11
Q
Pojęcie: Anion
A
Atomy o ładunku ujemnym
12
Q
Pojęcie: Hydroliza
A
Reakcja między wodą a rozpuszczona w niej substancją
13
Q
Pojęcie: Bufor
A
substancje które przyjmują lub oddają nadmiar jonów wodorowych przeciwdziałając zmianom w PH np. kwas węglowy.
14
Q
Pojęcie: Polimer
A
Długa cząsteczka składająca się z wielu podobnych lub identycznych segmentów połączonych ze sobą (np. Sacharopza)
15
Q
Pojęcie: Monomer
A
Powtarzające się jednostki stanowiące elementy budowy polimeru (np. glukoza)
16
Q
Pojęcie: Monosacharydy
A
jednocukry, cukry proste. Zawierają od 3 do 7 atomów węgla.
17
Q
Pojęcie: Oligosacharydy
A
połączenie od 2 do 10 atomów węgla ( od 2 do 5 cząsteczek cukrów prostych)
18
Q
Pojęcie: Polisacharydy
A
Wielocukry- związki zbudowane z dużej liczby monosacharydów połączone wiązaniami o-glikozydowymi
19
Q
Pojęcie: Kondensacja
A
Reakcja miedzy co najmniej 2 cząsteczkami w wyniku której oprócz nowej większej cząsteczki powstaje cząsteczka prostego związku chemicznego np. wody
20
Q
Wymień Pierwiastki biogenne
A
C,H,O,N,P,S
21
Q
Wymień makroelementy oprócz biogennych
A
Cl - chlor
Mg - magnez
Ca- wapń
Na - sód
K - Potas
22
Q
Opisz: Żelazo
A
Fe - mikroelement.
skł. enzymów przy oddychaniu i fotosyntezie, hemoglobina i mioglobina( skł. białek transp. i magaz.)
23
Q
Niedobór : żelaza
A
Osłabienie, anemia, zab.rytmu serca, zakłócenie oddychania komórkowego
Rośliny: zakł. fotosyntezy i oddychania komórkowego, zółknięcie liści
24
Q
Opisz : Azot
A
N- Makroelement - wchodzi w skład białek
25
Opisz : Fosfor
P - Makroelement - w kwasach nukleinowych i niektórych lipidach, budulec błon komórkowych (fosfolipidy), składnik ATP, buduje kości i zęby
26
Opisz : Siarka
S- Makroelement składnik cysteiny i metioniny - aminokwasy budujące białka ( mostki dwusiarczkowe)
27
Pojęcie : Chloroza
żółte plamy na roślinie
28
Opisz: Wapń
Ca- makroelement - krzepnięcie krwi, kości, komórki nerwowe, ściana komórkowa u roślin
29
Niedobór: Wapń
Krzywica, osteoporoza, próchnica zębów, zab. krzepnięcia, drgawki
Rośliny: nieprawidłowy wzrost , zakłócenia gospodarki wodno elektrolitowej
30
Opisz: Magnez
Mg - Makroelement chlorofil -
ATP, kości, aktywator enzymów,
31
Niedobór: magnez
zwiększenie pobudliwości kom. nerwowych i mięśni ( drżenie), zaburzenia rytmu pracy serca
Rośliny: zah. fotosyntezy, chloroza, więdnięcie
32
Chloroza
żółte plamy na roślinie
33
Opisz: sód
Na - Makroelement impulsy nerwowe, skł. płynów ustrojowych
34
Niedobór sód
Utrata pobudliwości komórek nerwowych
Rośliny - praktycznie nie występuje
35
Opisz: potas
K - Makroelement impulsy nerwowe, skurcze mięśni, skł. płynów ustrojowych ( zwiększ. uwodnienie)
rośliny - aktywator enzymów
36
Niedobór: Potas
Zaburzenia rytmy serca, osłabienie pracy mięśni
Rośliny: żółknięcie liści, więdnięcie, zah. wzrostu korzeni i pędów
37
Opisz : chlor
Cl- Makroelement : Chlor- Równowaga wodno mineralna - kwas solny
38
Opisz: żelazo
Fe- Mikroelement skł. enzymów przy oddychaniu i fotosyntezie, hemoglobina i mioglobina( skł. białek transp. i magaz.)
39
Niedobór żelazo
Osłabienie, anemia, zab.rytmu serca, zakłócenie oddychania komórkowego
Rośliny: zakł. fotosyntezy i oddychania komórkowego, żółknięcie liści
40
Opisz: Jod
I - mikroelement skł. hormonów tarczycy
41
Niedobór: Jod
Pow. tarczycy, obrzęki skóry, niedorozwój umysłowy. Rośliny -nieznane
42
Opisz: Fluor
F - mikroelement- szkliwo zębów
43
Niedobór fluor
próchnica zębów
44
Opisz Mangan
Mn- Mikroelement - aktywator enzymów cyklu krebsa
45
Niedobór Mangan
osteoporoza
46
Opisz: cynk
Zn- Mikroelement składnik insuliny, skł enzymów- przemiany białek i węglowodanów
47
Niedobór: cynk
zmiany skórne, anemia, łamliwość paznokci
48
Opisz: Kobalt
Co-Mikroelement skł. witaminy B12
49
Opisz: Miedź
Cu- Mikroelement : skł enzymów, skł. syntezy chlorofilu i hemoglobiny
50
Niedobór: miedz
anemia, odbarwienia włosów i paznokci
Rośliny: zwijanie się i więdnięcie liści
51
Jakie grupy funkcyjne tworzą aminokwas
-COOH i -NH2 - tworzą aminokwas
52
Z jakich Pierwiastków biogennych składają się węglowodany
Węglowodany = węgiel - wodór - tlen
53
Z jakich Pierwiastków biogennych składają się lipidy
Lipidy = węgiel - wodór - tlen
54
Z jakich Pierwiastków biogennych składają się Białka
Białka = węgiel - wodór- tlen - azot- siarka
55
Z jakich Pierwiastków biogennych składają się Kwasy nukleinowe
kwasy nukleinowe + węgiel - wodór - tlen- fosfor- azot
56
Opisz Wiązanie: Kowalencyjne spolaryzowane
( Polarne)- wspólna para elektronów jest przesunięta, cząsteczka ma charakter polarny ( jest dipolem)
57
Opisz Wiązanie: Kowalencyjne niepolarne
podobna siła przyciągania, rozmieszczenie pary elektronów jest równomierne
58
Opisz Wiązanie: jonowe
wiązanie silne, jeden z atomów oddanie elektron, z drugi go "kradnie"
59
Opisz Wiązanie: wodorowe
wiązanie słabe, ale często występują w dużej liczbie, między dodatnio naładowanym atomem wodoru a innym naładowanym ujemnie
60
Opisz oddziaływania hygrofobowe
Wiązania słabe, powstają gdy w środowisku wodnym, są cząsteczkami które nie są dipolami np tłuszcze. Mają znaczenie podczas tworzenia się błon biologicznych
61
Opisz siły Van der Waalsa
słabsze niż wiązania wodorowe, wiążą molekuły ( kowalencyjne wiążą atomy)
62
Jakie właściwości ma woda
1.Budowa cząsteczki : jest polarna (diploidalna)
2.Uniwersalny rozpuszczalnik
3.Napięcie powierzchniowe
4.Gęstość mniejsza w stanie stałym niż ciekłym.
5.Duże ciepło parowania
6.Duże ciepło właściwe
63
Pojęcie: Kohezja
siły spójności cząsteczek wody ( przyciąganie między cząsteczkami wody) - ( krew nie rozrywa się na kulki tylko jest stałym słupem)
64
Pojęcie: Adhezja
siły powierzchniowego przylegania cząsteczek wody
65
Wyjaśnij właściwość wody: Budowa cząsteczki : jest polarna (diploidalna)
Cząsteczki wody łączą się ze sobą i innymi cząsteczkami za pomocą wiązania wodorowego.
66
Wyjaśnij właściwość wody: Uniwersalny rozpuszczalnik
Charakter polarny - cząsteczki wody rozrywają inne wiązania wodorowe i zastępują swoimi przez co substancje rozpuszczają się w wodzie.
67
Wyjaśnij właściwość wody: Napięcie powierzchniowe
( tworzy się sprężysta błonka), kohezja i adhezja
68
Wyjaśnij właściwość wody: Gęstość mniejsza w stanie stałym niż ciekłym.
Lód chroni niższe części wody - stopnie są pod lodem - zwierzęta mogą tam żyć.
Gęstość wody jest większa niż powietrza- np. walenie( duże zwierzęta, utrzymują się w wodzie.
69
Wyjaśnij właściwość wody: Duże ciepło parowania
funkcja termoregulacyjna - pot
70
Wyjaśnij właściwość wody: Duże ciepło właściwe
chroni przed nagłymi zmianami otoczenia, aby podnieść temperaturę trzeba dużo energii dostarczyć, aby ją obniżyć trzeba dużo jej oddać
71
Pojęcie : sole mineralne
większość rozpuszcza się w wodzie i występuje w postaci jonów.
1.regulują stan uwodnienia komórek
2.aktywują enzymy
3.wpływają na procesy wymiany wody i innych substancji między komórka a jej otoczeniem
4. warunkują prawidłowy przebieg większości procesów biochemicznych
5. stanowią fizjologiczne układy buforowe
72
Pojęcie: Cukry i podział
potocznie nazywane węglowodanami, ponieważ w ich cząsteczce oprócz C występuje też wodór i tlen w stosunku 2:1
Wyróżnia się 3 grupy sacharydów.
Monosacharydy
Oligosacharydy
Polisacharydy
73
Pojęcie Monosacharydy
Mono- jednocukry, cukry proste. Zawierają od 3 do 7 atomów węgla.
Rozpuszczalne w wodzie
Mają słodki smak
Między grupą - CHO lub -CO, a grupą -OH tworzy się mostek tlenowy, Zamykający cząsteczkę - jest to reakcja odwracalna, ale pierścienie 5 i 6 węglowe są na tyle trwałe że są podstawową formą niektórych sacharydów.
74
Czym jest Anomer Alfa i Beta?
Anomer Alfa ( grupa - OH w dół), Anomer Beta ( grupa - OH do góry),
Gdy maja wiązanie alfa- glikozydowe - są one rozkładane przez ludzki organizm, Wiązanie beta- glikozydowe nie jest trawione przez ludzki organizm. ( roślinożercy mają w bakterie trawiące te wiązania)
75
Pojęcie : aldoza i Ketoza
Aldoza
Grupa - CHO
Ketoza
Grupa - CO
76
Glukoza jest aldozą czy ketozą?
Aldozą
77
Rodzaje monosachorydów
Triozy( C3)
Aldehyd Glicerynowy
Pentozy (C5)
Ryboza
Deoksyryboza
Heksozy (C6)
Glukoza
Fruktoza
Galaktoza
78
Różnica: glukoza, fruktoza
(glukoza i fruktoza)
Ten sam wzór sumaryczny, ale inny strukturalny = może przekształcić się w glukozę, ale nie będzie składnikiem oddychania
79
Pojęcie: Rybonukleotyd
nośnik energi
80
Pojęcie: Aldehyd Glicerynowy
nie występuje w stanie wolnym. Produkt pośredni np. w oddychaniu komórkowym, produkt ostateczny w fotosyntezie
81
Pojęcie: Ryboza
składnik RNA, niektórych witamin, składnik rybo-nukleotydów
82
Pojęcie: Deoksyryboza
Składnik DNA
83
Pojęcie: Glukoza
forma transportowa cukrów u zwierząt. substrat w oddychaniu komórkowym.
84
Pojęcie: Fruktoza
najsłodszy z występujących naturalnie cukrów
85
Pojęcie: Galaktoza
budulec laktozy
86
Oligosacharydy
Oligosacharydy - połączenie od 2 do 10 atomów węgla ( od 2 do 5 cząsteczek cukrów prostych)
Połączone są wiązaniem O- glikozydowym
Najważniejsze są disacharydy ( dwucukry)
Oligosacharydy o dłuższych łańcuchach (więcej niż z 2 cukrów prostych), często łączą się z białkami lub z tłuszczami tworząc związki wchodzące w skład błon komórkowych.
Np. Determinują grupę krwi.
87
Rodzaje Oligosacharydów
Sacharoza
Laktoza
Maltoza
88
Sacharoza
( glukoza + Fruktoza połączone 1,2 - alfa glikozydowym) - Funkcja transportowa cukru u roślin. Dużo w buraku cukrowym
89
Laktoza
(glukoza + galaktoza 1.4 beta glikozydowe) - mleko ssaków - funkcja odżywcza.
90
Maltoza
(glukoza + glukoza 1,4 alfa glikozydowe) - Funkcja zapylająca i odżywcza - robi nektar słodkim, powstaje w wyniku trawienia skrobi i glikogenu
91
Polisacharydy:
Wielocukry - Ponad 10 cukrów prostych połączone wiązaniami O-glikozydowymi
Nierozpuszczalne w wodzie (nie chcemy żeby ściany i magazyny się rozpuszczały)
łańcuchy mogą być proste lub rozgałęzione
92
Rodzaje polisacharydów:
ZAPASOWE
Glikogen
Skrobia
BUDULCOWE
Celuloza
Chityna
93
Pojęcie: Glikogen
( składa się z cząsteczek glukozy) zapasowe u grzybów i zwierząt (1,4 i 1,6 alfa- glikozydowe) magazynuje się w mięśniach, wątrobie, sercu
94
Pojęcie: Skrobia
składa się z 2 wielocukrów ( amylozy i amylopektyny). Występuje w bulwach ziemniaków i nasionach zbóż. Zapasowa u roślin
95
Pojęcie: Celuloza
( składa się z reszt glukozy) ( beta- glikozydowe - nie potrzebujemy trawić). Składnik ścian komórkowych u roślin i protistów. Ma nierozgałęzione łańcuchy
96
Pojęcie: Chityna
( beta- glikozydowe - grzyby - szkielety stawonogów), Główny składnik ścian kom. grzybów i oskórka stawonogów Jej monomerem jest glukozamina.
97
Pojęcie: Heparyna
polisacharyd zbudowany z pochodnych glukozy oraz kwasów organicznych ułożonych w określonej kolejności
98
Pojęcie : glukozamina
( różni się od glukozy tym że przy 2 atomie węgla ma -NH2 zamiast -OH).
99
Jak znaleźć skrobie?
Jodyną (płyn Lugola) po ziemniaku - barwi na granatowo
100
Pojęcie: Odczynnik Fehlinga I
Pojęcie: Odczynnik Fehlinga II
1.wodny roztwór siarczanu(VI) miedzi(II)
2.Wodorotlenek sodu i winianu sodowo-potasowego
Służą do wykrywania niektórych cukrów. Redukują grupę -CO i -CHO. przez co roztwór odbarwia się na ceglastoczerwony.
!!! Np. w sacharozie nie będzie reakcji
!!! Zmieszanie Odczynników powoduje krótkotrwały niebieski = mieszamy odczynniki, czekamy, dodajemy np. sok z winogron, ceglastoczerwony
101
