Biologische psychologie moeilijke cards Flashcards

Question

Schizofrenie: Dopaminehypothese: Klassieke versie: te veel dopamine (4)

Answer 1

- Aanwijzing voor verhoogde aanwezigheid dopamine-metabolieten in plasma + urine - Bescheiden toename D2-receptoren, m.n. in de frontale cortex - Zie eerder: rol COMT, invloed sociale isolatie op dopaminesysteem - Werking van dopamine (ant)agonisten

Answer 2

- Klassieke antipsychotica hebben sterke gunstige impact op positieve symptomen en zijn dopamine-antagonisten - Effectieve dosis kan zeer goed ingeschat worden obv. D2 receptor-affiniteit - Maar: *Veelal beperkte invloed op negatieve / cognitieve symptomen *Vaak nevenwerkingen gerelateerd aan verminderde beschikbaarheid dopamine vb. Parkinsonisme – bradykinesie, rigiditeit - Bovendien: substanties die positieve symptomen van schizofrenie veroorzaken: *Vaak D2-agonisten: amfetaminen, cocaïne, rilatine (dopamine reuptake inhibitie), L-DOPA (stimuleert synthese) *Effecten kunnen meestal ongedaan gemaakt worden met dopamine-antagonisten *Amfetaminen veelal auditieve hallucinaties vb. LSD - Mesolimbische route: VTA *Nucleus accumbens: reinforcement van ongepast gedrag / onafgestemde gedachten *Amygdala: bij paranoïde schizofrenie meer onterecht lezen van kwaadheid in neutrale gezichten, tgv. verhoogde dopaminerge input naar amygdala?

Answer 3

- Klassieke antipsychotica hebben sterke gunstige impact op positieve symptomen en zijn dopamine-antagonisten - Effectieve dosis kan zeer goed ingeschat worden obv. D2 receptor-affiniteit - Maar: *Veelal beperkte invloed op negatieve / cognitieve symptomen *Vaak nevenwerkingen gerelateerd aan verminderde beschikbaarheid dopamine vb. Parkinsonisme – bradykinesie, rigiditeit - Bovendien: substanties die positieve symptomen van schizofrenie veroorzaken: *Vaak D2-agonisten: amfetaminen, cocaïne, rilatine (dopamine reuptake inhibitie), L-DOPA (stimuleert synthese) *Effecten kunnen meestal ongedaan gemaakt worden met dopamine-antagonisten *Amfetaminen veelal auditieve hallucinaties vb. LSD - Mesolimbische route: VTA *Nucleus accumbens: reinforcement van ongepast gedrag / onafgestemde gedachten *Amygdala: bij paranoïde schizofrenie meer onterecht lezen van kwaadheid in neutrale gezichten, tgv. verhoogde dopaminerge input naar amygdala?

Answer 4

- Verhoogde aanwezigheid dopamine-metabolieten in plasma en urine minder uitgesproken dan andere catacholamines (noradrenaline, adrenaline), volgens sommige auteurs geen basale verhoging - Toename D2-receptoren, mn in de frontale cortex, kan net duiden op compensatie voor tekort! - Geen correspondentie bindingssnelheid antagonisten – afname van de symptomen - Sommige mensen met schizofrenie reageren in het geheel niet - Sommige effectieve medicijnen kunnen prefrontale dopaminevrijgave verhogen - Gunstige effecten gerapporteerd van gecombineerde antipsychotica + L-dopa ⇒ Wellicht is “te veel dopamine” simplistisch; te weinig dopamine is mogelijk zelfs deel van het probleem - in bepaalde regio’s

Answer 5

- Negatieve en cognitieve symptomen: wellicht cruciale rol prefrontalecortex *Supra: DLPFC verminderde grijze stof, minder dendritische spines * Verminderde activatie prefrontale cortex, i.h. bijzonder dlPFC tijdens rust en tijdens neuropsychologische taken die erop leunen, verminderde prestatie op dergelijke taken * Bij discordante identieke tweelingen: minder prefrontale perfusie (bloedtoevoer) in de sibling met diagnose 21 *Normaal inhibitoire invloed op mesolimbische route → indirecte rol in positieve symptomen - Dopamine-agonisten → positieve symptomen, maar angel dust (PCP), ketamine → (positieve), negatieve en cognitieve symptomen en hypofrontaliteit

Answer 6

- Zowel PCP / ketamine zijn glutamaat-antagonisten; veroorzaken tevens verminderd dopaminegebruik in de dlPFC (à mogelijk toename D2 receptoren?) - Gereduceerde hoeveelheid glutamaatconcentraties in CSV van schizofreniepatiënten - Clozapine vermindert dopaminevrijgifte in mesolimbisch systeem, maar verhoogt vrijgave dopamine in prefrontale cortex; werkzaam tegen positieve, negatieve én cognitieve symptomen

Answer 7

Waarin ligt de adaptiviteit - vb. gereduceerd risico op een aantal kankers / auto-immuunaandoeningen ??? – zeer gemengde bevindingen - Mogelijk vooral evolutionair voordeel voor niet-schizofrene verwanten - Creativiteit: mate waarin mensen met een creatief beroep een mentale kwetsbaarheid vertonen * Minder kans op schizofrenie bij creatieve beroepen * Kans op ouder met creatief beroep dan weer verhoogd

Answer 8

1. Beloningssysteem 2. Executieve systemen 3. Stress systemen

Answer 9

Projecties VTA → dopamine release in ventraal (nACC) en dorsaal striatum

Answer 10

- Noodzakelijke (maar niet voldoende) voorwaarde voor bekrachtiging - Geldt voor ervaringen als eten als je honger hebt, seksueel genot, … - Cruciale rol in positieve bekrachtiging in verslaving processen - Dopamine release typisch veel sterker dan voor natuurlijke bekrachtigers

Answer 11

- Rol van methode van toediening: *Hoe sneller piek, hoe sterker de associatie tussen gedrag en belonend effect substantie (grotere contiguïteit) vb. drugs inspuiten heeft sneller effect dan drugs oraal innemen - Verschil morfine – heroïne: heroïne gaat sneller in je brein - Methadone behandeling: zelfde receptoren als heroïne, maar: * ‘Gestaag’: receptoren blijven redelijk lang ‘bezet’ → verminderde rush bij gebruik heroïne *Naast reductie craving → je kan nog functioneren

Answer 12

- Reductie basale niveaus dopamine in nACC, reductie #dopaminereceptoren, ... - Verminderde respons op zelfde dosis - Cue reactiviteit - Ook: minder sterke reactie in striatum op andere bekrachtigers (vb. geldelijk gewin, erotische stimuli, eten)

Answer 13

- Minder reactie op substantie zelf (ventraal striatum): downregulatie - Sterkere reacties op gebruiksgerelateerde stimuli vb. afbeeldingen ervan, vooral in dorsaal striatum → stimuli tonen die geassocieerd is met gebruik - Verschuiving instrumenteel gedrag (R-S, operant) naar habitueel / compulsief (S-R, klassiek) leren - Dopaminerespons: * Cues ipv. gebruik zelf *Fungeert als voorspellingssignaal: eerst krijg je piek door middel, later krijg je piek wanneer je het middel voorspelt *Cues veroorzaken drang

Answer 14

- Promoten van gedrag dat leidt tot gunstige / adaptieve uitkomsten (dingen die goed voor je uitkomen) - Ook indien distaal / complex → rol van voorspelling via associatie - ‘Hijacking’ in geval van verslaving → je gaat gedragingen stellen die niet goed zijn voor je (≠ adaptief)

Answer 15

inhibitie functies boosten zoals aandachtsbiasmodificatie → foto’s van drank tonen waaraan jij aan verhangend bent → elke keer wanneer je alcohol ziet die foto wegduwen en andere drank naar jezelf toe trekken

Answer 16

- HPA-as activiteit ondergraaft prefrontale inhibitie functies - Trauma als belangrijke risicofactor - CRH (CRF): 25 *Verhoogde circulatie tijdens abstinentie, geassocieerd met subjectieve angst en agitatie (zie ook ‘relief’ motivatie) *CRH-antagonisten onderdrukken deze negatieve toestand tijdens abstinentie

Answer 17

Stroom induceren in hersenweefsels mbv magnetisch veld - Spoel (“coil”) t.h.v. schedel - Magnetisch veld opgewekt - Elektrische stroom geïnduceerd - Als intensiteit groot genoeg is à actiepotentiaal

Answer 18

- Locatie - Intensiteit - Frequentie

Answer 19

intensiteit die zodanig hoog is dat er een actiepotentiaal ontstaat

Answer 20

(1-5 Hz): 1 magnetische puls per seconde bij 1 hz → reductie corticale excitabiliteit → hyperpolarisatie → “inhibitie” van corticaal gebied

Answer 21

(5-20 Hz): toename corticale excitabiliteit → depolarisatie → “excitatie” (drempel voor activatie ligt lager)

Answer 22

(5-20 Hz): toename corticale excitabiliteit → depolarisatie → “excitatie” (drempel voor activatie ligt lager)

Answer 23

impulsen aan bepaalde patronen aan hoge frequentie toedienen bv. 3 pulsen aan 50 Hz = “burst” → aan 5 Hz

Answer 24

- Neuropathische pijn: HF rTMS van primaire motorische cortex (M1) contralateraal aan pijnlijke zijde - Depressie: HF rTMS van dorsolaterale prefrontale cortex (DLPFC) - Herstel van handmotoriek na beroerte: LF rTMS van contralaterale M1 - FDA cleared (USA): MDD, migraine, OCD, tabakstop - CE certificaat (EU): Depressie

Answer 25

- Stroom induceren in hersenweefsels mbv zwakke gelijkstroom - Werkingsmechanisme: niet helemaal gekend - Rustmembraanpotentiaal wordt beïnvloed - Indirecte effecten op subcorticaal niveau? - Sinds +- 2000: sterk toegenomen interesse in tDCS (en andere NIBS technieken) - Zeker effectief bij depressie → bij andere zaken zoals pijn, Parkinson… minder duidelijkheid over effectiviteit

Answer 26

- High definition is veel specifieker stimuleren

Answer 27

Huidige oscillerende hersenactiviteit modelleren mbv externe toepassing wisselstroom

Answer 28

- Alpha: 8-12 Hz - Beta: 13-30 Hz - Gamma: > 30 Hz

Answer 29

- De ziekte van Parkinson - Epilepsie - Chronische pijn - Depressie

Answer 30

- Gamma tACS van dLPFC kan het geheugen verbeteren bij dementie - Alpha tACS kan inhibitoire controle verbeteren bij alcoholmisbruik - Individualized tACS kan motorische en cognitieve uitkomsten verbeteren bij Parkinson - Gamma tACS van dLPFC kan cognitieve uitkomsten verbeteren bij MCI (meer dan tDCS)

Answer 31

- Gamma tACS van dLPFC kan het geheugen verbeteren bij dementie - Alpha tACS kan inhibitoire controle verbeteren bij alcoholmisbruik - Individualized tACS kan motorische en cognitieve uitkomsten verbeteren bij Parkinson - Gamma tACS van dLPFC kan cognitieve uitkomsten verbeteren bij MCI (meer dan tDCS)

Answer 32

→ Ontregeling (verminderde activiteit) 3 grote monoaminesystemen 1. Serotonine (5-hydroxytryptamine of 5-HT) 2. Noradrenaline (NE) 3. Dopamine (DA)

Answer 33

- Lagere niveaus van serotonine (5-HT) of metaboliet (afbraakproduct) 5-HIAA. - Verhoogde activiteit serotonine-receptoren die presynaptisch afgifte remmen van serotonine. - Verhoogde SERT (serotonine transporter protein) activiteit en/of meer SERT-genen. SERT voor afvoer serotonine, waardoor de beschikbaarheid van serotonine in de synaptische spleet verlaagt. - Effect van tryptofaandepletie (precursor serotonine)

Answer 34

- Cortisolsecretie verhoogd bij opgenomen patiënten, ook in vergelijking met de psychiatrische controlegroep - Stress tijdens kinderjaren zorgt voor blijvende aantasting HPA-as en cortisolhypersecretie ⇒ Dus geen gevolg, maar oorzaak

Answer 35

- Afname volume grijze materie (verlies van neuronen, verminderende neurogenese) ⇨ inkrimping o.m. hippocampus (geheugen en leren) - m.n. bij terugkerende depressie

Answer 36

Ontregeling communicatie limbisch systeem en cortex

Answer 37

→ verhoogde stressrespons - Rustmetabolisme linker amygdala abnormaal verhoogd. Verband met hypersecretie cortisol - Jongeren met historiek van emotionele verwaarlozing vertonen grotere activatie thv de amygdala (L) en anterieure hippocampus (R) bij verwerking van angstige gezichten

Answer 38

→ minder effectieve cognitieve controle/top-down regulatie - Ontregeling top-down regulatie/cognitieve controle

Answer 39

→ minder effectieve cognitieve controle/top-down regulatie - Ontregeling top-down regulatie/cognitieve controle

Answer 40

= herhaaldelijk negatief denken over symptomen, oorzaken en gevolgen van negatief affect - Reflection = actief, probleemoplossend - Brooding = passief, maladaptief Rol in ontwikkeling en instandhouding - Voorspelt aanvang van een depressieve episode - Voorspelt de ernst van de symptomen bij niet-depressieve personen - Experimenteel geïnduceerd rumineren verhoogt de bestaande dysfore stemming

Answer 41

= herhaaldelijk negatief denken over symptomen, oorzaken en gevolgen van negatief affect - Reflection = actief, probleemoplossend - Brooding = passief, maladaptief Rol in ontwikkeling en instandhouding - Voorspelt aanvang van een depressieve episode - Voorspelt de ernst van de symptomen bij niet-depressieve personen - Experimenteel geïnduceerd rumineren verhoogt de bestaande dysfore stemming

Answer 42

- Emotieregulatieconditie: cognitieve reappraisal na zien van negatieve beelden - MDD verlaagde activatie dorsale anterior cingulate cortex (dACC) en supplementaire motorische cortex (SMA) bij (beginfase) emotieregulatie ⇒ Verminderde top-down emotieregulatie - Ontregeling top-down emotieregulatieprocessen leidt tot verminderd emotioneel inzicht en probleemoplossend gedrag, verwachting situatie te kunnen veranderen, …

Answer 43

- Emotieregulatieconditie: cognitieve reappraisal na zien van negatieve beelden - MDD verlaagde activatie dorsale anterior cingulate cortex (dACC) en supplementaire motorische cortex (SMA) bij (beginfase) emotieregulatie ⇒ Verminderde top-down emotieregulatie - Ontregeling top-down emotieregulatieprocessen leidt tot verminderd emotioneel inzicht en probleemoplossend gedrag, verwachting situatie te kunnen veranderen, …

Answer 44

→ Kunnen we ontregeling corticolimbisch circuit aanpakken via behandeling? - Medicatie (ADM) zou rechtstreeks inwerken op verlagen activiteit limbisch systeem - Cognitieve therapie (CT) zou rechtstreeks inwerken op verhogen activiteit PFC → bewust leren omgaan met negatieve gedachten - TMS (Transcranial magnetic stimulation) * Stimulatie linker dlPFC * Bv. 10-30 sessies van 20 min elk * Respons gelijkaardig aan antidepressiva, weinig negatieve neveneffecten - DCS (transcranial Direct Current Stimulation) * Stimulatie linker dlPFC *Bv. 15-20 sessies van 20 min elk

Answer 45

- Stressoren omgeving lokken activatie uit van latent aanwezige, depressogene schema’s - Disfunctionele attitudes die leiden tot negatieve automatische gedachten over zichzelf, de wereld en de toekomst (zgn. negatieve cognitieve triade)

Answer 46

- Emoties zijn knopen in associatief netwerk - Elke emotie activeert automatisch een stemmingscongruent geheugen netwerk: * Gedragingen, cognities, herinneringen ... - Mood-congruent memory: betere herinnering van stemmingscongruente informatie. - Effect sterker in MDD → droevige stemming activeert droeve herinneringen

Answer 47

- Reageer op kleur, negeer woordbetekenis - Emotioneel Stroop effect: RTn emotioneel > RTn neutraal MDD - Krijgen aandacht moeilijker weg van negatieve en depressie gerelateerde woorden - Effect wordt niet teruggevonden bij positieve woorden - MDD * Verhoogde activatie rechter precuneus bij droevige woorden → verhoogde automatische aandacht voor negatieve woorden * Verhoogde activatie van linker ACC bij droevige woorden *Positieve correlatie linker ACCactivatie en RTn droevige woorden ⇒ Moeten meer moeite doen om negatieve woorden te onderdrukken

Answer 48

Aandacht richten op fixatiekruis, daarna bolletje zien en kijken naar die locatie + cue (gezicht, woord) → emotionele waarde van cue verschilt - RT emotioneel < RT neutraal → aandacht bevindt zich thv emotionele S - Paren van gezichten → Blij vs. neutraal // Droef vs. neutraal - MDD - Effect droef : RTs droef valide < RT droef invalide (= neutraal) → roef trekt aandacht! 32 - Geen effect blij - Vroege verwerking: validiteitsffect droef → verhoogde P1 ⇒ Automatische, bottom-up aandacht negatieve S - Late verwerking: validiteitsffect droef ⇒ Verhoogde P3 = top-down aandacht negatieve S

Answer 49

Vroege verwerking - MDD besteden automatisch meer aandacht aan negatieve prikkels - Engagement => BU (limbisch systeem, vroege aandacht) Late verwerking - MDD krijgen aandacht er ook niet meer van weg eens negatieve informatie in de aandachtsfocus is! - Disengagement => TD (PFC, cognitieve controle, late aandacht)

Answer 50

- Algemeen * MDD: betere recall negatieve dan neutrale of positieve S *Controles: betere recall positieve dan neutrale of negatieve S - MDD betere herinnering negatief - Tegelijk aanwijzingen voor specifieke copingstrategieën om hiermee om te gaan ovv stoornissen in het autobiografisch geheugen

Answer 51

MDD - Minder specifieke herinneringen, meer algemene autobiografische herinneringen - Ook voor positieve gebeurtenissen - Veralgemening goede voorspeller voor herstelsucces (hoe meer veralgemening, hoe slechter) - MDD tov controles verlaagde activiteit thv hippocampus/striatum en parahippocampale gyrus - MDD tov controles verlaagde activiteit thv insula (emotionele verwerking) bij specifieke AB herinnering → repressieve coping

Answer 52

- Negatief affect, gekoppeld aan specifieke herinneringen, vermijden of onderdrukken - Verspreidt zich naar positieve gebeurtenissen

Answer 53

- Negatief affect, gekoppeld aan specifieke herinneringen, vermijden of onderdrukken - Verspreidt zich naar positieve gebeurtenissen

Answer 54

- Ook al subklinisch cognitieve bias: rumineerders die geen depressieve symptomen vertonen - Ook bij kinderen van ouders met MDD – risico x 3 (genetische component) - Negatieve stemmingsinductie gevolgd door dot-probe taak - Enkel negativity bias bij dochters zonder diagnose van moeders met recurrente MDD - Ontregeld reward systeem (dopaminecircuits) * Overgevoeligheid voor negatieve feedback * Ondergevoeligheid voor positieve feedback

Biologische psychologie moeilijke cards Flashcards

(78 cards)