Bloed- en weefselprotozoa Flashcards
klasse(s) waar de bloed- en weefselprotozoa onder vallen?
Flagellaten(Leishmania spp, trypanosoma spp.) en Apicomplexa (cryptosporidium, plasmodium spp, toxoplasma)
Toxoplasma algemeen
klasse: Apicomplexa
soort: gondii
Gastheerwisseling
locatie: wereldwijd
verwekker van toxoplasmosis
trofozoiten - 7-9 µ x 2-3µ
Toxoplasma besmette weefsels
spieren; endotheliale cellen; oog (oogtoxoplasmose); hersenen
Toxoplasma infecties
acute infectie - Sporozoiten in maag gaan naar darm, door de darmwand heen naar weefsel en worden trofozoiten. Ze worden in 2 a 3 weken volwassen (incubatietijd). Trofozoiten voeden zich met eiwitten uit weefselcellen en delen zich ongeslachtelijk door splitsing. Deze sneldelende intracellulaire vorm wordt ook wel tachyzoïet genoemd. Komt voor in elk orgaan, met name in long, hart, lymfe, oog.
Chronisch - Cysten komen voor in elk orgaan, maar het meest in hersenen,
hart, skeletspieren en long en in andere tussengastheren: rund, schaap, varken, kippen enz.
intra-uterine infectie - Bij zwangerschap kan de trofozoit (tachyzoit) door de placenta heen de vrucht besmetten
Toxoplasma symptomen
Aangeboren (congenitale T.) • ernst afhankelijk van trimester zwangerschap • oogafwijkingen • hydrocephalus • verkalkingen • mentale retardatie • doofheid • leerproblemen Verworven (postnatale T.) acute • meestal weinig symptomen • griepachtig met vermoeidheid • lymfeklierzwelling Chronisch infectie • lymfeklierontsteking • hepatitis • encephalitis • oogafwijkingen
Toxoplasma diagnostiek
Direct (in bloed, amnionvloeistof en weefselsecties)
Aantonen van de parasiet door microscopie en kweek (muis, weefsel)
Aantonen DNA van de parasiet door PCR/RT-PCR
Indirect (in bloed)
serologie: ELISA, DAT, latex agglutinatie ABBOTT, biomerieux. IgG, IgM, IgA antistoffen.
Toxoplasmose transmissie?
Inslikken van oocyste in kattefeces of weefselcyste in vlees; trofozoit van moeder naar ongeboren kind
Leishmania algemeen
Klasse: flagellaten
soorten: donovani, tropica, brasiliensis etc.
Gastheerwisseling (polyxeen)
locatie: (sub) tropen
verwekker van: cutane Leishmaniasis, mucocutane Leishmaniasis, viscerale Leishmaniasis ‘kala azar’
Leishmania transmissie
Steek van zandvlieg Phlebotomus promastigoot
Leishmania diagnostiek
- Aantonen parasieten in punctiemateriaal
• rondom zweer (muco)cutaan
• beenmerg of milt (visceraal) - PCR op bloed maakt punctie overbodig (in NL en ontwikkelde landen)
Viscerale Leishmaniasis ‘kala azar’ uitleggen
Infectie van beenmerg, lever en milt. Het immuunsysteem wordt aangetast, vaak sterke vermagering en pancytopenie (sterk verlaagde aantallen bloedcellen, vnl witte bloedcellen).
Leishmania spp levenscyclus
- Zandvlieg steektmens en injecteert promastigoten stage in de huid.
- promastigoten worden gefagocyteerd door macrofagen.
- promastigoten transformeren in amastigoten in de macrofagen.
- Amastigoten vermenigvuldigen zich in cellen (waaronder macrofagen) of andere tissues.
Leishmania besmette weefsels
macrofagen, lymfevaten, Huid; slijmvlies en kraakbeen van gezicht
Trypanosoma brucei algemeen
Klasse: flagellaten
Gastheerwisseling
locatie: Afrika
verwekker van Afrikaanse trypanosomiasis ‘ slaapziekte’
Trypanosoma brucei symptomen
• 1e fase (eerste weken)
koorts, hoofdpijn, gewrichtspijn en jeuk
Vermenigvuldiging van parasiet in bloed en lymfe
• 2e fase (na maanden) desoriëntatie en veel slapen
Parasiet heeft de bloed- hersenbarriere gepasseerd
Trypanosoma brucei transmissie
Tsetse vlieg steek
Trypanosoma brucei besmette weefsels
bloed, macrofagen, CZS
Trypanosoma brucei levenscyclus
- Steek van tsetse vlieg
- geïnjecteerde metacyclische trypomastigoten transformeren in de bloedstroom trypomastigoten die naar andere plekken genomen worden.
- trypomastigoten vermenigvuldigen door binary fission in veelzijdige vloeistofffen
- Trypomastigoten in het bloed
Trypanosoma cruzi algemeen
Klasse: Flagellaten
Gastheerwisseling
Locatie: Amerika
verwekker van de Amerikaanse trypanosomiasis ‘Chagas ziekte’
Trypanosoma cruzi ‘Chagas ziekte’
acuut - oogoedeem ‘chagoma’
Chronisch - Amastigoten in gladde spiervezels van hart en darm kanaal
Trypanosoma cruzi diagnostiek
Aantonen van trypanosomen in perifeer bloed
• Serologisch onderzoek met recombinant antigeen • Spierbiopt
Trypanosoma cruzi levenscyclus
- triatomine insect neemt een bloedmaaltijd
- geïnjecteerde metacyclische trypomastigoten penetreren gevarieerde cellen op de wondplek. Hierin veranderen ze in amastigoten.
- Amastigoten vermenigvuldigen door binary fission in geïnfecteerde tissues.
- Intracellulaire amastigoten transformeren in trypomastigoten waarna ze uit de cel barsten en enter de bloedstroom.
Trypanosoma cruzi transmissie
wants
promastigoot
Trypanosoma cruzi besmette weefsels
Hartspieren
