Bronchien, brochiolen en longen Flashcards

Question

Psittacose (papegaaienziekte) en ornithose [A, Z]

Answer 1

``` Papegaaien, parkieten, kaketoes en ara’s. Kippen, kalkoenen, duif en kanaries. ``` ``` Chlamydia psittaci behoort tot de familie Chlamydiaceae Intracellulaire bacterie. Uitscheiding via excreta van gastheer. Incubatietijd 5 dagen tot enkele (6) weken. ``` Symptoomloze dragers komen veel voor. Bij papegaaien: sufheid, bol zitten, anorexie, gewichtsverlies en soms ook oog- en luchtweginfecties, mucopurulente neusuitvloeiing en niezen. Geelgroene verkleuring van uraatfractie door hepatitis. ``` Diagnose door swab van conjunctivae/choane en cloaca à sneltest. Daarna PCR/Stampkleur. Intramusculaire doxycyclineinjectie min. 6 weken. + desinfectie met formaline/halamid. ``` ``` Ook schapen, geiten en GD kunnen incidenteel geïnfecteerd raken en de ziekte naar de mens overdragen (griep, koorts en longontsteking). Reservoir zijn vogels in de vrije natuur. Immuniteit is kortdurend (6-9 mnd) ```

Answer 2

Pluimvee Mycoplasma gallisepticum en Mycoplasma synoviae Geen verschijnselen, hoogstens tijdelijk proesten. CRD: dyspneu, proesten, rochelende ademh, chronisch vermageren. Mycoplasmata zijn zeer gevoelig voor desinfectantia. Evt. AB. M. gallisepticum + virus/bacterie à chronic respiratory disease. Verspreiding over korte afstand of ei.

Answer 3

Schaap en geit (6 weken tot 12 maanden oud in mei, juni en juli) ``` Multifactorieel. Mannheimia haemolytica zorgt voor acute bronchopneumonie. Of infectie met kokken, E. Coli, Klebsiella en Bordetella ``` Groeiachterstand, neus- en ooguitvloeiing, hoesten en inspanningsintolerantie. In terminale stadium: schuimig kwijl uit bek. Soms zonder klinische verschijnselen ineens dood (jonge lammeren). ``` Diagnose op basis van anamnese, klinische verschijnselen en postmortaal onderzoek. AB bij sec. bac. infectie. Preventie: vermijden van stress en eventueel vaccinatie. ``` Predisponerende factoren zijn extreem warm weer en het uitvoeren van behandelingen (bv. toediening van geneesmiddelen en castratie).

Answer 4

Rund Mycoplasma mycoïdes mycoïdes Infectie dmv aerogene weg ``` Na incubatietijd van 3-6 weken worden dieren ernstig ziek. Anorexie, koorts, dyspneu, polypneu, hoesten en neusuitvloeiingen. Mortaliteit kan oplopen tot 50% ``` ``` Behandeling niet toegestaan. Overheid (NVWA) neemt besmette dieren over. Zeer ernstige bronchopleuropneumonie Sinds 1999 geen uitbraken meer in Europa. Dieren blijven jarenlang drager. ```

Answer 5

Lentivirussen Ze kunnen chronische, ongeneselijke infecties veroorzaken, veelal met progressief verloop. Verschillende organen kunnen worden aangetast. De meeste vertonen geen verschijnselen. Soms dyspneu gekenmerkt door ¯ uithoudingvermogen, accessoire adembewegingen en met open bek ademen. ``` Diagnose op basis van anamnese, klinische verschijnselen en antilichaamtiter. Meerdere monsters nemen! Of PCR. Er is geen therapie, vaak hele bedrijf ruimen. Prognose: gereserveerd tot slecht ``` ``` Zwoegerziekte (= Maedi Visna) Typisch chronische interstitiële pneumonie. Zeer efficiënte besmetting van moeder op lam door biest/melk. ```

Answer 6

Kalveren jonger dan 3-5 maanden ``` Multifactorieel (bezettingsgraad, huisvesting, klimaat, etc). Primair: PI3, BRSV, BHV1 en Mycoplasma spp. Secundair: Mannheimia haemolytica en Pasteurella multocida ``` Milde tot ernstige dyspneu en koorts. Hoesten. Bij auscultatie: verscherpt ademen en rhonchi en op cranioventrale longdelen bronchiaal ademen. Soms milde diarree. Ziekteverloop duurt 4-7 dagen. Mortaliteit blijft meestal onder de 5% ``` Diagnose op basis van klinische verschijnselen. Ter preventie van sec. bac. infectie kan AB worden gegeven en huisvesting verbeteren is heel belangrijk! P: gereserveerd ``` ``` Shipping fever= bijzondere vorm van enzoötische pneumonie die optreedt bij kalveren na transport of andere stressvolle gebeurtenis (kan ook bij paarden voorkomen). Transmissie via direct contact en/of aerosolen. ```

Answer 7

Rund (jonge runderen tussen 2 weken en 5 maanden) Infectie met bovine respiratory syncytial virus (BRSV). Soms in combinatie met para-influenzavirus type 3 (PI3-virus) Sterk variërend ziektebeeld. Mild: hoesten, vooral als dieren in beweging komen. Tranenvloed als gevolg van lichte conjunctivitis. Koorts is wisselend, ademfrequentie verhoogd, sereuze neusuitvloeiing, speekselen (evt. geringe groeivertraging en gewichtsverlies). Ernstig: Ademfrequentie hoog, benauwd, kreunen, speekselen, bloederig schuim rond mond, slijmvliezen cyanotisch -> sterfte. ``` Diagnose op grond van anamnese, klinisch beeld en aantonen van BRSV. Alleen in vroege stadium kan isolatie van virus plaatsvinden uit tracheobronchiaal secretum. NSAIDs/cortico’s en evt. AB wanneer sec. bac. infectie. Vaccinatie voor opstallen, 2 keer met tussentijd van 3-4 weken P: ongunstig tot goed. ``` ``` Acute interstitiële bronchopneumonie met interstitieel oedeem en een catarrale tot necrotiserende ontsteking met syncytiële cellen. Vanaf 12-15 maanden treedt er een leeftijdsresistentie op. Infectie via inhalatie en verschijnselen vanaf 2-8 dagen. Virusvermeerdering in slijmvliezen van neus, trachea en bronchi ```

Answer 8

Varken ``` Mycoplasma hyopneumoniae (ander die een rol spelen: A. pleuropneumoniae, H. parasuis en S. suis) ``` Naïeve populatie: treft alle dieren, niet eten, koorts, dyspneu, mortaliteit tot 50%, soms hoesten. Chronisch: Luide, droge hoest die 50 dagen kan aanhouden à secundaire pneumonie. Mortaliteit laag. ``` Patho: hyperplastische lymfoïde ‘cuffs’ rond brochi, bronchiolen en kleine arteriën. Bevestiging dmv IFT/PCR/isolatie. Antibiotica kan helpen tegen groeivertraging. Verbetering HV. ``` ``` Besmetting kan plaatsvinden via lucht over een afstand van 2,5 kilometer. Varkens kunnen drager zijn zonder ziekteverschijnselen. EP is economisch belangrijk, omdat het zorgt voor groeivertraging. ```

Answer 9

Varken (vaak bij vleesvarkens jonger dan een jaar) ``` Actinobacillus pleuropneumoniae Er zijn 15 serotypen, waarvan 2, 9 en 11 klinische problemen veroorzaken. -> toxinen zorgen voor lekkage van allerlei soorten membranen ‘pore vorming toxins’. ApxIV toxine. ``` Het klinisch verloop hangt van veel factoren af. Infecties kunnen snel fataal aflopen à dood gevonden dieren met bloederig schuim uit neus. Ernstige dyspneu, expiratoir kreunen, ‘hondenzit’ en naar buiten gebogen schouders. Ook koorts, apathisch en anorectisch. Soms hoesten (bij mild verloop). Mortaliteit kan oplopen tot 50%, sterfte treedt meestal op tijdens eerste twee dagen na infectie door weefselschade en hartfalen. ``` Diagnose op basis van sectie en kweek van bacterie. Het aantonen van bacterie in levende dieren is praktisch niet uitvoerbaar. Parenterale toediening van antibiotica, klimaat- en managementfactoren. Vaccinatie met subunit vaccin, voorkomt ernstige verschijnselen (maar nog steeds leasies in longen) ``` ``` Fibrineuze tot hemorragischnecrotiserende pleuropneumonie. Virus verspreidt zich vooral door direct contact. Infectie in alveolaire ruimte leidt binnen 3-6 uur tot ernstige vaatlekken van longcapillairen. Explosieve vermeerdering waarbij toxinen worden geproduceerd. P: slecht wanneer cyanose, anders groeivertraging (mild) of dood. ```

Answer 10

Varken ``` Complex van respiratoire infecties (Primaire agentia: PRRSV, PCV2, influenzavirus en Mycoplasma hyopneumoniae) ``` Sloomheid, anorexie, koorts, dyspneu en hoest. Groeivertraging en verhoogde voederconversie. Mortaliteit (5-10%) Verbeteren van omgevingsfactoren (klimaat, hygiëne en management). Veroorzaakt aanzienlijk economische schade!

Answer 11

``` Varken (vleesvarkens en gespeende biggen tussen 4e en 16e levensweek) ``` Porcine circovirus type 2 (PCV2) veroorzaakt een ernstige vorm van interstitiële pneumonie Koorts, dyspneu en een te abdominale ademhaling. Ook hoesten kan voorkomen. - ``` Sectie: aangetaste longen zijn slecht samengevallen, rood of grijs van kleur en te stevig van consistentie. Histologisch: lymfohistiocytaire interstitiële pneumonie met hypertrofie en proliferatie van type 2 pneumocyt + necrotische cellen ```

Answer 12

Varken Porcine respiratory coronavirus PRCV vermenigvuldigd zich alleen in respiratietractus Vaak zonder verschijnselen. Klinische verschijnselen die gezien kunnen worden zijn minimaal en bestaan uit hoesten, anorexie, koorts en dyspneu Diagnose dmv PCR Behandeling is meestal niet nodig. Preventie: optimale huisvesting Prognose: goed PRCV is mutant van TGE-virus en veroorzaakt kruisimmuniteit

Answer 13

``` Vooral varken, maar ook herkauwers, honden, katten en paarden ``` ``` Porcine herpesvirus 1 Na infectie -> vermenigvuldiging in voorste luchtwegen -> verplaatsing virus via nervi naar centrale zenuwstelsel en lymfeknopen -> Virus blijft latent aanwezig in zenuwweefsel. ``` Voor herkauwers, honden en katten is de ziekte vrijwel altijd fataal door encefalitis. Een zeer typisch verschijnsel is heftige jeuk -> automutilatie door likken en schuren. Excitatie, ataxie, paralyse en hoge koorts. Varkens treedt geen jeuk op. Jonge biggen: sloom, koorts en neurologische verschijnselen. -> Sterfte Gespeende biggen: verschijnselen vergelijkbar, maar minder ernstig. Vleesvarken: rhinitis, neusuitvloeiing, niezen, pneumonie, hoest en dyspneu. Evt. sec. inf. met Actinobacillus pleuropneumoniae. Zeugen en beren: zelfde als vleesvarken + abortus ``` Het klinische beeld is niet altijd duidelijk. Virus aantonen door PCR uit neusswab. Er is geen therapie. Vaccinatie zodra virus is aangetoond en vervroegde slacht. ``` ``` NL sinds 1 Januari 2009 officieel vrij. Monitoring dmv bloedonderzoek op antilichamen (gE-ELISA). Infectie via epitheel van luchtwegen via (in)direct contact of aerosolen (enkele kilometers). Virus kan in sperma zitten! ```

Answer 14

Slachtdieren Echinococcus granulosus (lintworm van hond, kat en vos) Vrijwel nooit klinische verschijnselen, ondanks dat de blaas zo groot kan worden als een kinderhoofd… :O - Veel dieren waaronder de mens is tussengastheer

Answer 15

Paard (vooral jongere veulens vanaf één maand) Rhodococcus equi. Vooral in zomermaanden op overbevolkte stoeterijen met slechte hygiëne. Verhoogde ademhaling, een abdominaal ademtype, purulente neusuitvloeiing, hoesten, een rochelende stridor, verhoogde temperatuur. De mandibulaire lymfeknopen kunnen iets vergroot zijn. Bij auscultatie duidelijke rhonchi. Veroorzaakt door purulente tot chronische pyogranulomateuze bronchitis met later atelectase/pneumonie. Kan ook een ulceratieve colitis veroorzaken welke gepaard gaat met mesenteriale abcesvorming, koorts en diarree. Ook in hersenen, wervellichamen en ruggenmerg -> hersenverschijnselen en ataxie. En immuungemedieerde polyartritis ``` Diagnose op basis van verschijnselen, lichamelijk onderzoek, röntgenfoto’s en bacteriologisch onderzoek (van transtracheaal genomen spoelsel). Rhodococcus equi is gevoelig voor veel antibiotica, maar de aanwezigheid van bacterie in pyogranulomen maakt keuze van middelen in vivo beperkt. Evt. Secretolytica, bronchospasmolytica en ontstekingsremmers ``` ``` Rhodococcus equi kan ook als commensaal gevonden worden, maar wordt gezien als opportunist. Voornamelijk infectie door inhalatie. Het is een facultatief intracellulair micro-organisme in mononucleaire fagocyten en kan fuse van fagolysosomen tegengaan. Pyogranulomen Preventie: hygiëne en adequate biest voorziening! Zieke dieren in isolatie. Prognose: zonder behandeling slecht ```

Answer 16

``` Paard (vaak bij veulens van hetzelfde jaar (EHV-4), maar kan ook bij volwassen paarden voorkomen) ``` ``` Equine herpesvirus type 1 en 4 (EHV-1 en EHV-4) EHV-1: veroorzaakt respiratoire afwijkingen, abortus en neurologische verschijnselen. EHV-4: alleen ``` respiratoire afwijkingen. -> Vaak sec. infectie met Streptococcus equi zoöepidemicus Respiratoir: rhinitis, faryngitis en bronchitis. Bifasische koortsverloop, depressie, anorexie, dieren hoesten soms, mandibulaire lymfeknopengezwollen, sereuze tot mucopurulente neusuitvloeiing en soms conjunctivitis. Abortus: drachtige merrie kan foetus met EHV-1 besmetten -> abortus/zeer zwak veulen -> vrucht/vlies besmettelijk! Neurologisch: Ataxie en neurologische verschijnselen (parese van blaas en staart) bij wat oudere paarden. Virus tast bloedvaten van zenuwweefsel aan. ``` Klinische niet met zekerheid te stellen. Bevestiging dmv neusswab (PCR) tijdens koortsfase of pathologisch onderzoek van vrucht. Causale therapie is niet mogelijk. Prognose: respiratoir is gunstig, neurologisch ongunstig. Vaccinatie kan bij veulens vanaf 5 maanden, maar er is geen langdurige/volledige bescherming ``` ``` Verspreiding door aerogeen, direct en indirect contact. Virus kan normaliter niet lang overleven buiten het paard. Het virus vermeerderd zich op het neusslijmvlies en verspreidt zich via (T-)lymfocyten naar andere organen. Besmette paarden blijven drager. ```

Answer 17

Paard ``` Influenza A subtypes H7N7 en H3N8 leiden tot klinische verschijnselen. Amerikaanse H3N8 is op dit moment verantwoordelijk voor uitbraken en onderhevig aan antigene drift. ``` Rhinitis, faryngitis, laryngitis, tracheïtis en bronchi(oli)tis. Aanvankelijk hoge koorts, sereuze neusuitvloeiing, tranenvloed, droge, pijnlijke hoest, minder eetlust. Lymfeadenopathie en tachypneu. Vooral bij jonge en oudere dieren kunnen complicaties optreden: bronchopneumonie en zelfs pleuritis. Uitzonderlijk zelfs hersen, MDK, parenchymateuze orgaan en hartspier aantasting. ``` Vooral in meerdere gevallen met acute bronchitis gepaard met ernstig ziek is influenza waarschijnlijk. Diagnose bevestigd door PCR van neusswab. AB bij sec. bac. infectie. Stofvrij, goed geventileerde stal, thilhaaractivator en sputumverdunners. ``` ``` Histopathologisch: degeneratie en necrose van het bronchi(o)laire epitheel met infiltratie van neutrofielen en lymfocyten, soms in combi met interstitiële bronchopneumonie. Prognose: volwassen paard redelijk gunstig, veulen slechter. Preventie: 1-2 keer/jaar vaccineren ```

Answer 18

Pluimvee ``` Aviaire influenza type A. Intraveneuze pathogeniteitsindex (IVPI) wordt uitgedrukt in een getal tussen 0 (geen merkbaar zieken) en 3 (alle dieren sterven binnen 10 dagen). ``` Virulente HPAI virus repliceert in vele celtypen en kan daardoor overal in het lichaam organen aantasten. Verschijnselen van LPAI stammen zijn voornamelijk beperkt tot de luchtwegen. Respiratieproblemen, digestiestoornissen, reproductiestroonissen en neurologische verschijnselen. Sterfte van 0-100%. Cyanotisch, blaasjes en pokachtige leasies op kam en lellen en oedeem aan de kop. ``` Diagnostiek door overheid. PCR van virusisolatie uit bebroede kippeneieren à HPAI/LPAI. Besmette pluimvee bedrijven worden geruimd + ophokplicht voor andere. Vaccinatie is mogelijk, maar moeilijk vanwege verschillende virustype ``` ``` AI virus met IVPI van 1 of hoger vertoont is hoog pathogeen (HPAI). Alle H5 en H7 serotypen worden beschouwd als aangifteplichtig. Potentiele virusbronnen voor pluimvee zijn wilde (water)vogels, siervogels en andere (zoog)dieren. Incubatieperiode is enkele dagen. Veel en snelle horizontale transmissie. ```

Answer 19

Infectieuze aandoening waarbij onder meer de luchtwegen betrokken zijn. Het wordt veroorzaakt door virussen uit de groep Orthomyxoviridae uit het geslacht Influenzavirus A. Binnen type A zijn er verschillende subtypen, die gebaseerd zijn op het hemagglutinine (H) en het neuramidase (N) op het oppervlak van het virion. Er zijn 16 subtypen van H en 9 van N aantoonbaar. Het zijn RNA virussen in de vorm van 8 losse genoomfragmenten -> antigene shift.

Answer 20

``` Hond (vaak bij oudere honden van kleine rassen à Yorkshire terriër) ``` ``` Onbekend. Verkregen, langzaam verlopende, progressieve en degeneratieve aandoening van het kraakbeen van de trachea, waardoor stevigheid van het kraakbeen verloren gaat. Kan ook ontstaan door chronisch geforceerde ademhaling (vb. longfibrose) ``` Bij matige en ernstige tracheacollaps wordt luid hoesten (bij opwinding en inspanning) als belangrijkste verschijnsel waargenomen. Bij zeer ernstige collaps: hele dag hoesten, benauwd, hypoxie, flauwtes en eventueel stikken. ``` Geen oorzakelijke behandeling, maar er kan eventueel een intratracheale stent worden geplaatst (bij honden die veel hoesten en/of kortademig zijn). -> dit is niet mogelijk bij bronchomalacie. Evt. hoestonderdrukkers. ``` ``` De trachea is in een dorsoventrale richting afgeplat en het dorsale membraan wordt uitgerekt. Als de bronchiën ook zijn aangetast spreken we van bronchomalacie. ```

Answer 21

Pluimvee en vogels ``` Syngamus trachea (gaapworm) bij hoenderachtige en grote zangvogels. Syngamus brochialis bij watervogels (eendachtige) PPP: 16-20 dagen Volwassen wormen kunnen 9 maanden leven. Eieren zijn 9 maanden infectieus. L3 in gastheer kan jaren overleven. ``` In geval van zware infectie worden klinische verschijnselen gezien bij jonge vogels door migratie door longen. Dit kan resulteren in emfyseem, oedeem, longontsteking en dood. Bij minder zware infecties kan hemorragische tracheïtis ontstaan, door volwassen worden die zich hechten aan trachea mucosa à overvloedig slijmproductie. Kan zorgen voor obstructie waardoor dieren happen naar lucht, hoesten en met kop schudden. ``` Diagnose op basis van anamnese, klinische verschijnselen, endoscopie en eieren in feces. Bevestiging door sectie: volwassen wormen in tracheale mucosa. Anthelminticum (benzimidazolen, ivermectine of bij commercieel gehouden hoenderachtige flubendazol). Ivermectine is toxisch voor vinkachtige ``` ``` Volwassen wormen leggen eitjes die worden opgehoest en ingeslikt. Uitscheiding feces à ontwikkeling L3. Infectie op drie manieren: (1) opname ei met L3, (2) opname L3 welke is uitgekomen of (3) opname L3 via transportgastheer (slak, kever en vooral regenworm). Na opname migratie van MDK via bloed naar longen. ```

Answer 22

Kippen (vooral vleeskuiken) Coronavirus. Pathogeniteit varieert per variant. Weinig specifiek. Neusuitvloeiing, minder geconcentreerde urine à nat strooisel en besmeuring verenkleed. Groeiachterstand. Tubulo-intersitiële nefritis. ``` Diagnose op basis van histologisch onderzoek. Er wordt geen therapie ingesteld. Verspreiding moeilijk te voorkomen ``` Door recent doorgemaakte ziekte (of vaccinatie) zijn ze extra gevoelig voor Escherichia Coli infectie (= colibacillose).

Answer 23

``` Alle vogels Hoendervogels zijn het meest gevoelig. Eenden en watervogels vertonen geen ziekte verschijnsel en. ``` ``` Aviaire paramyxovirus serotype 1 (APMV-1) Er bestaat grote variatie in virulentie van verschillende varianten van APMV-1. Bij papagaaien en parkieten komt ook APMV-3 voor en dit veroorzaakt geen respiratoire problemen, maar draainekken. Bij duiven APMV-1 variant specifiek voor duif à kan zich ontwikkelen tot kipvariant in kip. ``` Klinische beeld wordt bepaald door vele factoren (leeftijd, soort, virulentie virus, infectiedosis en –route, het milieu en immunostatus van gastheer). De dieren rochelen, proesten, maken soms hoge fluitende geluiden, hennen stoppen met leggen, zijn algemeen ziek, in elkaar gedoken, dichtgeknepen ogen en opgezette veren. Uitval tot 100%! Klein percentage krijgt na 1-2 weken neurologisch verschijnselen (zoals torticollis, pootverlamming en ataxie) ``` Diagnostiek wordt door overheid uitgevoerd. Definitieve diagnose dmv viruskweek en identificatie van virus. Er is geen behandeling, koppels met NCD moeten worden geruimd. Er is een wettelijke verplichting voor enting tegen NCD voor bedrijfsmatige gehouden, samenbrengen en transport van hoendervogels. ``` ``` Zoönose: bij mens conjunctivitis en soms griepachtige verschijnselen. Incubatietijd 3-6 dagen. Virus uitscheiding via luchtwegen en feces. Virus kan minstens 3-4 weken infectieus blijven buiten het lichaam. Verticale transmissie van het virus kan niet, wel via contact met het ei. ```

Answer 24

Kippen, fazanten en pauwen ``` Herpesvirus dat behoort bij de subfamilie Alphaherpesvirinae.- Komt overal voor en vooral waar kippen in grotere aantallen worden gehouden. ``` Oog- en neusuitvloeiing en tracheïtis. Ook vertoont de conjuctivazak een ‘rode stip’. Tracheïtis is zeer kenmerkend: eerst hemorragisch en dan fibronecrotiserend. Proesten, gapen, kokhalzen, ernstige benauwdheid, bloed uit trachea, stoppen met eieren leggen. ``` Morbiditeit hoog, mortaliteit wisselend (5 tot 70%). Ziekte bedraagt meestal 2 weken. Diagnose op basis van klinisch, sectie en virologisch onderzoek. Behandeling niet mogelijk. Vaccinatie met ‘levende’ vaccins, oculonasale toediening. ``` ``` Infectie vindt plaats in de voorste luchtwegen via stof en druppels. Het is matig besmettelijk. Bloodstelling leidt in 6 tot 12 dagen tot acute respiratoire verschijnselen. ```

Answer 25

``` Rund (alle leeftijden) Ook pathogeen voor kleine herkauwers en de in het wild levende herkauwers. ``` ``` Bovine herpesvirus subtype 1 (BHV1) Het veroorzaakt een purulente tot fibronecrotiserende ontsteking van de voorste luchtwegen en vooral van de trachea. Kan ook zorgen voor abortus en conjunctivitis. Bij koe: infectieuze pustuleuze vulvovaginitis (IPV) Bij stier: infectieuze pustuleuze balanopostitis (IPB) -> Er kan een secundaire bacteriële infectie ontstaan (bv. Mannheimia haemolytica) ``` Bij jonge dieren: IBR voornamelijk op bedrijven waar kalveren worden samengebracht van diverse bedrijven. Incubatietijd 2-4 dagen, eerste verschijnselen zijn speekselen en verminderde eetlust. Daarnaast sloom, suf, koorts, slijmvliezen rood, beiderzijds neusuitvloeiing (sereus tot hemorragisch), zeer sterke dyspneu, hevig hoesten (met uitgestoken tong), soms stridor en buccaal ademhalen. Bij melkkoeien: verschijnselen vaak milder. Incubatietijd van 3-6 dagen, sterke melkgift daling, koorts en verminderde eetlust. Ademhaling verhoogd, slijmvliezen roder, beiderzijds sereuze neusuitvloeiing en droge hoest. ``` Virus uitscheiding gedurende 10- 16 dagen. Er is een sterke verdenking op IBR gebaseerd op de verschijnselen. Bevestiging dmv secreet uit neus/vagina/oog van acute fase representanten en PCR uitvoeren. Nooit 100% bewijzend voor verschijnselen, kan ook ander virus zijn. Antibiotica/chemotherapeutica tegen secundaire bact. infectie. Vaccinatie is mogelijk ter preventie van ziekte. Prognose: redelijk goed, maar blijven altijd drager. ``` ``` Na infectie treedt immuniteit op, maar niet levenslang. Verspreiding door middel van direct contact en druppelinfectie over korte afstand. Eerste virusvermeerdering vindt plaats in voorste luchtwegen of genitale tractus (IPV), daarna verspreiding via viremie en zenuw, slijmvliezen, lymfeknopen en MDK. Virus zorgt voor epitheelceldegeneratie en necrose. Het virus persisteert in sensorische ganglia! ```

Answer 26

Hond ``` Meerdere oorzaken. Belangrijkste primaire is Bordetella brochiseptica en predisponerende factoren zijn het Canine adenovirus (CAV- 1/CAV-2), het Canine parainfluenzavirus (CPV), het hondenziektevirus (CDV), herpesvirussen, retrovirussen en mycoplasmata. ``` Twee vormen: (1) Ongecompliceerde vorm: deze kan voorkomen bij volledige gevaccineerde honden, vaak in de herfst of het voorjaar. Na incubatietijd van 3-10 dagen ontstaat een droge harde hoest, soms met kokhalzen, die 1- 3 weken aanhoudt. Niet algemeen ziek/koorts. (2) Gecompliceerde vorm: vooral bij groepen honden (kennels). Variërend van droge, soms productieve hoest, oog- en neusuitvloeiing met tonsillitis tot een ernstige bronchopneumonie. Wel algemeen ziek, koorts en minder eetlust. ``` Diagnose op basis van klinische verschijnselen, vaccinatiestatus en het externe bedrijf. Extra bevestiging kan door bacteriologisch/cytologisch onderzoek van nasale/faryngeale swab of van bronchiaal spoelsel. Doorgaans is de ziekte zelflimiterend, wel vermijden van inspanning. Daarnaast bevordering wateropname en zacht voedsel. Goede ventilatie en hygiëne!! Evt. AB en antitussiva (bij droge hoest) ``` ``` Het is een acute, zeer besmettelijke ontsteking van de larynx, trachea en bronchi en soms de neus. Door vaccinatie kan de ziekte niet helemaal worden voorkomen, maar het leidt wel tot sterke vermindering van verschijnselen. Beste is intranasale vaccin!! ```

Answer 27

Alle dieren Van plantaardig materiaal tot knikkers Acuut heftig hoesten, kokhalzen en dyspneu. Eventueel asfyxie en bronchopneumonie. ``` Diagnose op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek. Verwijdering van obstructie door middel van endoscopie (en in ernstige gevallen tracheotomie) ``` ``` Prognose gunstig wanneer op tijd verwijderd. Vogels: uitvoering van tubus door huid in (linker caudale) luchtzak. ```

Answer 28

Alle dieren Bijttrauma of trauma met stomp/scherp voorwerp Bij kleine scheurtjes: subcutaan emfyseem dat zich over een groot oppervlak kan verspreiden. Bij grote scheur: dood door asfyxie (zonder therapie) Diagnose op basis van anamnese, subcutaan emfyseem en vinden van wondjes of hematomen in de hals. Chirurgisch. Spontane genezing is mogelijk. Prognose afhankelijk van ernst.

Answer 29

Vogel Inademing van pathogenen Beeld van acute aspergillose met hoge sterfte. Behandeling vaak niet eenvoudig, want slechte doordringbaarheid in exsudaat en necrotisch materiaal. Langdurige behandeling nodig. Luchtzakken zijn geheel andere structuur dan die van het paard. Meestal ontsteking in caudale luchtzakken (mogelijk vanwege unidirectionele flow van lucht)

Answer 30

Paard ``` Onbekend. Kan bij veulen aangeboren zijn door niet goed functioneren van klep van buis van Eustachius. ``` Duidelijk zichtbare zachte zwelling in de keelstreek, waardoor de glandula parotis naar buiten wordt gedrukt. Soms inspiratoire stridor. Soms slikproblemen à regurgitatie en hoesten ``` Bij percussie van zwelling wordt tympanisch toon gehoord. De zwelling is meestal gemakkelijk leeg te drukken. Chirurgie ``` Luchtzak overvuld met lucht. Komt zelden voor en meestal eenzijdig.

Answer 31

``` (1) Infectie vanuit de farynx via de buis van Eustachius (2) Infectie als gevolg van geabcedeerde retrofaryngeale lymfeknopen direct in luchtzakken (droes) ``` ``` Verschijnselen van de primaire aandoening. Bij sterke overvulling: keelstreek vol, glandula parotis naar buiten gedrukt en stridor. Chronisch: luchtzakstenen (= concrementen) ``` Specialist in kliniek Luchtzak= verwijding van buis van Eustachius. Als ziekte verwekker worden primaire en secundaire bacteriële luchtwegpathogenen (meestal streptokokken) gevonden en in geval van necrotiserende luchtzakontsteking een schimmel (meestal Aspergillus fumigatus)

Answer 32

Paard (bij dieren die maximale inspanning leveren) Oorzaak niet bekend, maar aanwijzingen voor neurogene disfunctie. Snurkend bijgeluid bij inspanning (inspiratoir en expiratoir), overheersing bij expiratie. Endoscopie tijdens arbeid. Houdingsverandering van het hoofd en anders chirurgische behandeling ``` Bij sterke (re)tractie van de larynx en hoge luchtsnelheden kan het gebeuren dat het palatum molle dorsaal van de epiglottis komt te liggen. ```

Answer 33

Paard (vooral grote paarden) Eenzijdige verlamming van de (linker) stemband als gevolg van progressieve uitval van vezels in de linker N. laryngeus recurrens. ``` Typisch hoogtonig inspiratoir bijgeluid, dat vooral tijdens inspanning optreedt. Ademnood en verminderd preseteren bij ernstige cornage. ``` ``` Diagnose op basis van hoogtonig bijgeluid en endoscopie. Chirurgie bij diergeneeskundige noodzaak. ``` Kan ook ontstaan als gevolg van trauma en ontsteking van nervus, waardoor rechter of beiderzijds verlamt raakt.

Answer 34

Hond - Congenitaal: bouvier des Flanders, bulterriër, siberische husky en dalmatiërs. - Verkregen: secundair door trauma, polyneuropathie, myopathie, hypothyreoïdie en neoplasie (bij labrador, afghaanse windhond en ierse setter) Obstructie van de luchtweg à milde tot ernstige dyspneu, laryngeale stridor, dysfonie en hoesten ``` Diagnose op basis van signalement, anamnese, lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek (röntgenfoto en EMG van larynxspieren). Chirurgie. ``` ``` Compleet of gedeeltelijk falen van de larynxspieren (dorsale cricoarytenoïde spiertjes) om de stembanden te abduceren tijdens inspiratie ```

Answer 35

``` Hond Een aanvalsgewijs spasme van de farynxspieren, waardoor de nasofarynx wordt afgesloten. Het is een reflex voor transport van stof/slijm van naso- naar orofarynx. Hond probeert toch te ademen à snurkend geluid en dyspneu. Slikken (door kriebelen aan keel of dichthouden neus) geeft direct relaxatie. Het kan enkele inspiraties of enkele minuten duren. ```

Answer 36

Alle dieren, maar vooral bij jonge varkens Tromboflebitis van vena jugularis, allergische reactie, insectenbeet door opgehapt insect, te nauw halster, verwurging door halster, te strakke halsband, inademen toxische stof, incorrecte intubatie of onstekingsprocessen ``` Acuut tot peracuut optredende benauwdheid en een duidelijke inspiratoire stridor laryngealis, soms echter ook expiratoir. Evt. cyanose en verslikkingspneumonie ``` ``` Diagnose door endoscopie. Bij ernstige benauwdheid à tracheotomie. Oplossen primaire oorzaak en evt. toedienen van cortico’s ``` Plica aryepiglottica sterk oedemateus gezwollen.

Answer 37

Schaap ``` Ontsteking van het slijmvlies van de larynx door irritatie in verband met versterkte luchtstroom -> ontsteking arytenoïde kraakbeentjes - ``` Parenterale toediening van AB en eventueel eenmalig cortico’s/NSAIDs Secundaire infecties worden onder meer veroorzaakt door streptokokken. Komt niet vaak voor bij geit

Answer 38

``` Herkauwers (vooral bij kalveren van 2 weken tot 3 maanden) ``` ``` Fusobacterium necrophorum is een anaerobe gramnegatieve bacterie -> veroorzaakt necrotiserende ontsteking als er een primaire laesie is (door krachtig hoesten). ``` Inspiratoire stridor laryngealis, koorts en anorexie. In ernstige gevallen is de stridor expiratoir. Vaak ontstaat er ernstige dyspneu. Diagnose op basis van inspiratoire stridor, necrosegeur in uitademingslucht en endoscopie. Evt. kweek van materiaal. AB (penicilline), NSAIDs, isolatie van dier (ondanks ubiquitaire bacterie) en aparte drinkemmers. Prognose matig tot slecht Necrotiserende laryngitis. Komt vaker voor bij dikbilrassen, omdat deze een nauwere trachea hebben.

Answer 39

Paard (jonge paarden) Heel veel verschillende oorzaken, misschien zelfs wel fysiologisch fenomeen Symptoomloos, hoesten, geen zieke indruk, geen koorts Endoscopie. Alleen therapie bij symptomen, enige nuttige therapie is eventueel codeïne bij ernstig hoesten. Volledig herstel kan lang duren. Chronische hyperplasie van lymfoïd weefsel in de submucosa met vorming van grote aantallen lymfefollikels in de farynx.

Answer 40

Paard Streptococcus equi equi - Alle paarden maken de infectie wel een keer in meer of mindere mate door. Algemeen ziek, koorts, weigeren voedsel, moeilijk slikken (evt. verslikken). Hectische temperatuur, snurken en soms zelf stikken. Abces bij mandibulaire/retrofaryngeale lymfeknopen -> doorbraak naar luchtzakken/buiten. Purulent materiaal uit neus of abces. 50% van paarden hoest soms. ``` 6-8 weken besmettelijk en kan drager blijven. Diagnose op basis van klinisch beeld. Therapie afhankelijk van bevinding: - geen abces, wel AB - wel abces, geen AB (anders rijping abces vertraagd) Quarantaine en hygiëne maatregelen! Prognose is goed, tenzij complicatie. ``` ``` Verslagen droes: abcessen treden elders in het lichaam op. Aanhoudende koorts en progressief vermageren à prognose slecht tot infaust. Evt. complicatie is purpura haemorrhagica door vastlopende immuuncomplexen ```

Answer 41

De farynx en larynx zijn beide een slappe buis die als een sok is opgehangen aan de schedelbasis. De buis blijft open staan ten gevolge van spiertjes (innervatie N. Vagus). De buis kan samenvallen als gevolg van aandoeningen aan de takken van deze zenuw. Daarnaast spelen ze een belangrijke rol bij het goed verlopen van lucht/voedsel, omdat ze de kruising zijn van de luchtwegen en digestietractus. De farynx is slap en hierdoor kan het makkelijker worden ingedrukt door ruimte-innemende processen die lumen dichtdrukken.

Answer 42

Alle diersoorten Paard: Chronische sinusitis komt regelmatig voor, door streptokokken. Vooral sinus maxillaris. Ook acute sinusitis van sinus maxillaris door kiesproblemen van M1 door saprofyten. Prognose redelijk gunstig, maar behandeling kostbaar door lange duur. Rund: Chronische ontsteking van sinus frontalis door trauma of onthoorning. Vogel: Ontsteking van de sinus infraorbitalis -> uilenkop door zwellen. Veroorzaakt door meerdere agentia o.a. Mycoplasma spp. Alle dieren: trauma kan zorgen voor bloed in sinussen en poliepen/tumoren kunnen ook voorkomen. -> Verschijnselen zijn niet specifiek. Percussie van nevenholte is vaak zeer pijnlijk. Endoscopie, röntgen en CT-scan kan worden gedaan à Behandeling: in eerste instantie niets, trepanatie (gaatje maken in sinus) en spoelen van de sinus en opheffen van primaire oorzaak (AB).

Answer 43

Kat ``` Onduidelijk, maar er zijn aanwijzingen voor zowel congenitale als verkregen factoren. Men denkt aan chronische voorste luchtweginfectie met een chronische otitis media. ``` ``` Neusuitvloeiing, niezen, snuivend-snurkende stridor, ‘reverse sneezing’, kokhalzen, dyspneu, dysfagie, Horner’s syndroom en soms paralyse van aangezichtszenuw. ``` ``` Zichtbaar maken van poliepen met röntgenfoto’s of CT-scan van schedel en endoscopie. Poliepen met tractieavulsie verwijderen of chirurgisch. ``` ``` Gesteelde ontstekingspoliepen die uitgaan van de mucosale bekleding van het middenoor, de buis van Eustachius of de nasofarynx. ```

Answer 44

Paard De oorzaak is onbekend, maar er wordt uitgegaan van een afwijkende vasoproliferatieve reactie op bloeding in de submucosa. Bloedneuzen en luchtwegblokkering bij erge progressie. Diagnose op basis van endoscopie en de mate van uitbreiding wordt vastgesteld met CT-scan. Behandeling: lasertherapie of lokale injectie formaline ``` Het is een op een hematoom gelijkende, gestaag in omvang toenemende poliep, die meestal uitgaat van het slijmvlies van het zeefbeen (os etmoïdale) ```

Answer 45

Alle huisdieren ``` Uitgaande van het bekledende epitheel, de klierbuisjes, bloedvaten en van het omgevende ondersteunende weefsel. MaediVisnavirus (een retrovirus) in carcinoom van het etmoïd gevonden - - Vaak maligne ```

Answer 46

Diverse diersoorten, maar vooral bij hond Schimmels: Aspergillus en Penicillium in de slijmvliezen van de neus en nevenholten. ``` Begin: eenzijdige neusuitvloeiing, niezen en ‘reverse sneezing’. Later: beiderzijds neusuitvloeiing en zwelling sinussen. Depigmentatie planum nasale en bloedneus. ``` ``` Diagnose op basis van karakteristieke afwijkingen op röntgenfoto of CTscan, rinoscopisch onderzoek en het aantonen van schimmels in uitvloeiing of een slijmvliesbiopsie. Lokaal antimycotische middelen. ``` Predisponerende factoren: verminderde afweer of lokale slijmvliesbeschadiging

Answer 47

Konijn Pasteurella multocida - Stress en slechte huisvestigingsomstandigheden spelen een belangrijke rol in de ernst Rhinitis, conjunctivitis, otitis media, tracheïtis en fibronecrotiserende bronchopneumonie Antibiotica Dieren blijven drager

Answer 48

Varken ``` Lokale infectie van neusslijmvlies met Bordetella bronchiseptica en/of Pasteurella multocida. Beide produceren toxinen die verantwoordelijk zijn voor concha-atrofie. Slechte klimaatomstandigheden ``` ``` Veelvuldig niezen, bloedneuzen, verstopte traanbuis, traanstrepen, ‘mopsneuzen’ en deviaties van de as van de kop. Moeite met voeropname door pijnlijke neus. ``` ``` Diagnose op basis van verschijnselen, keel- en neusswab of sectie à PCR. In populatie met klinische verschijnselen zijn veel dieren symptoomloos drager van Pasteurella. Antibiotica als behandeling. Vaccinatie zeugen ter preventie. ``` ``` Ontsteking en atrofie van de conchae. Niet-progressief: Bordetella op cilliaire epitheel à kraakbeenafbraak Wel-progressief: Pasteurella op mucus (en Bordetella) à botafbraak en ¯ botnieuwvorming ```

Answer 49

Hond (vooral jonge honden) en fret is is ook bijzonder gevoelig. Hondenziektevirus (Morbillivirus), ook wel ‘canine distemper virus’ (CDV) genoemd. Systemische infectie waarbij respiratoire en gastrointestinale verschijnselen op de voorgrond treden

Answer 50

Kat ``` Belangrijkste: Feline herpesvirus (FHV) en feline calicivirus (FCV). Chlamydophila felis kan catarrale conjunctivitis en sereuze tot mucopurulente rhinitis veroorzaken. Mycoplasma spp. en Bordetella Bronchiseptica ook maar frequentie is gering. ``` ``` Koorts, anorexie, rhinitis, conjunctivitis, niezen, depressie, neusuitvloeiing en stomatitis. Evt. ulcera van cornea en ooguitvloeiing. Bij jonge kittens kan sterfte optreden ``` ``` Geen lang aanhoudende immuniteit! Diagnose op basis van klinische verschijnselen. Agens isoleren door PCR, bacteriologisch onderzoek van oog/neusswab. Vaak zelflimiterend, eventueel een ondersteunende therapie. Prognose is gunstig, maar dieren blijven drager en de verschijnselen kunnen recidiveren/persisteren. ``` ``` Acute infectie van de voorste luchtwegen. Vooral bij groepshuidvesting! Infectie komt tot stand via slijmvliezen door direct contact of indirect in grotere druppeltjes (max. 1,5 m ver). Virus vermeerderd zich in voorste luchtwegen en conjunctivae en veroorzaakt daar necrose. ```

Answer 51

Hond, kat en paard IgE-gemedieerde ontsteking (overgevoeligheidsreactie type 1) Jeuk, niezen rinorroe (waterige neusuitvloeiing) en congestie (abnormale bloedophoping) ``` Diagnose op basis van verschijnselen, afwezigheid van koorts en algemeen ziek. Na uitsluiting van andere oorzaken. Vermijden allergenen en evt. a1- sympaticamimetica of cortico’s ``` ``` Eosinofielen in neusslijmvlies van biopt Prognose: redelijk tot goed, maar levenslange behandeling. ```

Answer 52

Hond, kat en konijn (zelden bij paard) Takjes, grassprieten en grasaartjes ``` Niezen, wrijven met de kop over de grond, wrijven met poten langs de neus, snurkende geluiden, ‘reverse sneezing’ en dyspneu. ``` Röntgenfoto’s, rinoscopie (otoscoop), grondige inspectie van de neus. Verwijderen corpus alienum

Answer 53

Alle dieren ``` Van buitenaf (botsen, vallen en vechten) of van binnenuit (corpus alienum of neussonde). . ``` Ulcera, tumoren, aspergillose, hemorragische diathese of zonder aanwijsbare oorzaak Bloed uit neus - Bloedneus = epitaxis Andere oorzaken: cardiale ritmestoornissen of longbloeding

Answer 54

``` Hond en kat (met name Engelse Buldog, Boston terriër, Chinese pug, pekinees, sharpei en Himalayaanse en Perzische kat) ``` ``` Anatomische aangeboren abnormaliteiten van de kop. De weke delen van de kop zijn niet proportioneel gereduceerd en zijn in overmaat aanwezig ``` ``` Milde tot ernstige dyspneu, verminderd uithoudingsvermogen, stridor, mondademhaling, kokhalzen, rusteloze slaap, cyanose en collaps. ``` ``` Extra zuurstof, intubatie of tracheotomie. Prognose afhankelijk van ernst van dyspneu en lokalisatie afwijking à chirurgische ingreep ``` ``` Te nauwe neusopening, afwijkende conchae, farynfeale hypoplasie met een te lang palatum molle en larngeale hypoplasie ```

Bronchien, brochiolen en longen Flashcards

(78 cards)