Chapter 11 - Blad1 Flashcards
(31 cards)
Wat is ethiek? En wat is het onderscheid hierin tussen algemene filosofie en politieke filosofie?
- Ethiek is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de analyse van het juiste handelen * Algemene filosofie: hoe een individu moet handelen * Politieke filosofie: richting de samenleving/hoe moet de samenleving zijn/zich gedragen?
Wat zijn morele waarden?
Morele waarden zijn principes of ideeën die wij hebben die uitdrukken wat we belangrijk vinden en sturen ons gedrag in relatie tot wat goed en slecht is - Privacy, eerlijkheid, veiligheid, respect voor andere personen en dieren, rechtvaardigheid, gelijke kansen voor iedereen, loyaal zijn - Normen zijn gebaseerd op waarden (normen vloeien voort uit waarden)
Wat is het evrschil tussen descriptief en normatief?
Bij descriptief wordt er iets omschreven, terwijl normatief het identificeren van een norm is en kijken hoe men zich daar naar moet gedragen.
Descriptief cultureel relativisme
- Het is louter de observatie dat verschillende culturen verschillende waarden en normen hebben - Niemand ontkent deze positie - Er zijn verschillen tussen culturen in termen van religie, voedsel, overheid, etc. - Er zijn verschillen in culturen in termen van moraliteit <br></br> Het heeft<i>niet</i>te maken met ethiek, puur met het bschrijven van cultuur.
Normatief moreel relativisme (ethiek)
- Het is niet toegestaan om een waardeoordeel te vellen over de moraliteit van andere culturen - Wat gebeurt in een samenleving kan alleen worden beoordeeld op basis van de moraliteit van die samenleving
Hoe is normatief moreel relativisme een reactie op ethnocentrisme en wat is het?
Ethnocentrisme is een term die gebruikt wordt om de neiging te beschrijven waarbij mensen hun eigen etnische groep, cultuur, of nationaliteit zien als superieur ten opzichte van anderen.<br></br><br></br>Dit gebeurde nogal veel in de koloniale tijd, en we komen terug op wat we daar gedaan hebben omdat we niet kunnen stellen dat hetgeen wat we toen deden okay was. Daarom is de opvatting gekomen dat je niet kunt zeggen dat 1 ethiek/moraliteit beter is dan de andere.
Wat wordt er mee bedoeld dat normatief moreel relativisme symmetrisch is?
Wij mogen niet oordelen over hen, dus zij ook niet over ons.
Wat is kritiek op normatief moreel relativisme?
Als iedereen zijn eigen ethiek heeft, dan heeft ethiek geen zin meer en komt het vakgebied niet van de grond.
Wat zijn argumenten<u>voor</u>normatief moreel relativisme?
Het zorgt voor bewustzijn over het bestaan van verschillende moraliteiten Het is een reactie op de omhoudbaarheid van moreel objectivisme. Moreel relativisame promoot tolerantio en dat is goed voor geopolitieke verhoudingen en multiculturele samenleving.
Wart wordt er bedoeld met moreel objectivisme, en waarom is het niet houdbaar?
Er zijn geen empirishc emethodes om het te onderzoeken. Als ehtici het als niet eens kunnen worden over “een juiste theorie” , dan is die er misschien ook wel niet. <br></br>
Wat zijn argumenten tegen normatief moreel relativisme?
Relativisten <b>overdrijven</b> culturele diversiteit Er is een grote hoeveelheid gedeelde waarden (vertrouwen, vriendschap, moed etc.)en ook geboden (bv. moord en incest) De gulden regel “wat u niet wil dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet” geldt in bijna iedere samenleving.<br></br><br></br> Relativisme <b>negeert diversiteit</b> in/binnen culturen Het lijkt te claimen dat iedereen in een cultuur dezelfde waarden heeft, maar dat is natuurlijk onwaar.<br></br><br></br> Relativisme implicieert dat sommige moreel verwerpelijke daden <b>acceptabel </b>zijn. Oftewel, kunnen we niet gewoon stellen dat sommige acties verwerpelijk zijn? Denk aan holocaust.<br></br><br></br> De relativistische positie over<b>tolerantie</b>is problematisch Er zit verschil tussen respect voor iets kunnen opbrengen en het vedragen. Universele tolerantie is incosistent en leidt tot paradoxen (dan moet je ook tolereren dat je eigen theorie niet klopt en mensen er niet naar handelen). <br></br><br></br><br></br>
Wie was de grondlegger van consequentialisme/gevolgenethiek?
Jeremy Bentham
Wat is het uitgangspunt van gevolgen ethiek?
<div>Een handeling is goed of slecht naarmate het het meeste geluksgevoel bevordert</div>
Wat was het standpunt van John Stuart Mill (1806 - 1873)
<div>- “Actions are right in proportions as they tend to promote happiness; wrong as they tend to produce</div>
<div>the reverse of happiness. By happiness is intended pleasure and the absence of pain; by unhappiness,</div>
<div>pain and the privation of pleasure”<br></br><br></br></div>
<div>- Plezier en pijn worden subjectief bepaald</div>
Wie is Peter Singer (1964)
<div>- Australische filosoof</div>
<div>- Past gevolgenethiek toe op dierenrechten en welzijn, armoede in ontwikkelingslanden en vele</div>
<div>andere dingen (voegt daad aan het woord)</div>
<div>* Boeken: animal liberation, practical ethics, the msot good you can do</div>
Wat is consequentialisme?
<div>- Een benadering/theorie in de ethiek die de gevolgen van handelingen benadrukt</div>
<div>- De morele waarde van een handeling is louter gebaseerd op de gevolgen: intenties en empathie zijn niet zo belangrijk (gaat om consequenties van je acties)</div>
<div>- Utilitarisme: maximaliseer utiliteit, oftewel maximaliseer geluk/welzijn en minimaliseer pijn</div>
<div>- Simpele theorie: doe wat de beste gevolgen creëert</div>
Wat voor theorie is cosneuquentialisme mbt schaal.
<div>(Objectivistische) Universalistische theorie: moet overal worden toegepast (moet over de hele</div>
<div>wereld worden geïmplementeerd).</div>
<div><br></br></div>
Waarom worden dieren ook betrokken bij utiliteit?
<div>Dieren kunnen ook pijn kunnen voelen (wel bepaalde complexiteit hersenen nodig -> plezier/pijn voelen), dus ook voor hen geldt dat</div>
<div>pijn gereduceerd moet worden</div>
Wat zei bentham over de waarde van individuen bij utiliteit/consequentialisme?
<div>- Alle mensen hebben een gelijke waarde</div>
<div>* Bentham: “every man to count for one, nobody to count for more than one”</div>
Wat is het trolley-probleem?
<h3>Basisopzet van het Trolleyprobleem:</h3>
<ol><li><strong>Situatie:</strong> Er is een trolley (tram) die oncontroleerbaar een spoorlijn afrijdt.</li><li><strong>Twee Sporen:</strong><ul><li><strong>Hoofdspoor:</strong> Op het hoofdspoor liggen vijf mensen vastgebonden.</li><li><strong>Zijspoor:</strong> Op een zijspoor ligt één persoon vastgebonden.</li></ul></li><li><strong>Wissel:</strong> Jij staat bij een wissel. Als je niets doet, rijdt de trolley over de vijf mensen. Als je de wissel omzet, verandert de trolley van spoor en raakt alleen de ene persoon op het zijspoor.</li></ol>
<h3>De Twee Keuzes:</h3>
<ol><li><strong>Niets Doen:</strong><ul><li><strong>Resultaat:</strong> Trolley doodt vijf mensen.</li><li><strong>Ethische Overweging:</strong> Passieve keuze, je grijpt niet actief in.</li></ul></li><li><strong>Wissel Omzetten:</strong><ul><li><strong>Resultaat:</strong> Trolley doodt één persoon.</li><li><strong>Ethische Overweging:</strong> Actieve keuze, je besluit bewust om één leven op te offeren om vijf levens te redden.</li></ul></li></ol>
<h3><br></br></h3>
Utilitarisme gaat uit van wat het goede is. Wat is het goede bvolgen Bentham en Mill?
<div>plezier of geluk is het hoogste goed en het enige</div>
<div>dat intrinsieke waarde heeft (want ze creëren positieve gevolgen)</div>
<div>- Vriendschap, lekker eten, vrijheid, etc zijn goed alleen omdat ze positieve gevolgen creëren: ze</div>
<div>geven mensen plezier en maken mensen gelukkig</div>
<div>Welzijn, geluk en plezier nastreven</div>
Waarom wordt hedonisme door veel filosofen verworpen?
<div>Veel filosofen verwerpen hedonisme omdat er andere dingen zijn die intrinsieke waarde hebben,</div>
<div>zoals gezondheid, eerlijkheid, vriendschap, familie, kennis, waarheid, etc</div>
<div><br></br></div>
<div>deze zijn vaak belangrijker dan alleen plezier.</div>
<strong>Pluralisme omtrent intrinsieke waarde</strong>
Dit is het idee dat er meerdere, vaak conflicterende, maar even legitieme waarden of standpunten bestaan. In de ethiek houdt pluralisme in dat er verschillende manieren kunnen zijn om te bepalen wat goed of slecht is, en dat geen enkele manier absoluut superieur is aan de andere.
Wat was het geachte experiment van the experiment machine?
Het gedachte-experiment van de “Experience Machine” van Robert Nozick stelt voor dat een machine ons elke gewenste plezierige ervaring kan laten beleven, onderscheidbaar van de werkelijkheid. Nozick vraagt of we voor altijd op deze machine aangesloten zouden willen zijn, waarbij alle ervaringen kunstmatig maar uiterst plezierig zijn. Dit experiment daagt het idee uit dat geluk of plezier het enige is dat waardevol is in het leven, en benadrukt het belang van echtheid en realiteit in menselijke ervaringen.
- Intensiteit: Hoe intens is het plezier of de pijn die de actie veroorzaakt?
- Duur: Hoe lang duurt het plezier of de pijn?
- Zekerheid of Onzekerheid: Hoe zeker is het dat het plezier of de pijn zal optreden?
- Nabijheid of Verwijderdheid: Hoe dichtbij of ver weg in de tijd is het plezier of de pijn?
- Vruchtbaarheid: In welke mate zal het eerste plezier of de pijn leiden tot meer van hetzelfde?
- Zuiverheid: In welke mate is het plezier vrij van pijn (en omgekeerd)?
- Uitgestrektheid: Hoeveel mensen worden beïnvloed door het plezier of de pijn?
- Daadutilitarisme
- Regelutilitarisme
- - Voer altijd de handeling uit die de grootste hoeveelheid welzijn veroorzaakt (korte termijn aanpak)
- - Het verwerpt rigide, op regels gebaseerde ethiek zoals de tien geboden en zelfs de wet
* Verbreken van de wet genereert soms meer geluk voor mensen dan jezelf eraan houden
- Het is een fout om typen handelingen altijd als goed of fout te zien, het ligt altijd aan de
consequenties
- De wet is ondergschikt aan de gevolgen van dingen. Als dokters, rechters, en anderen altijd het utiliteit (welzijn en geluk) vergroten, dan kan niemandmeer vertrouwen hebben in het rechtssysteem en het medische systeem -> onwenselijke gevolgenvoor de maatschappij, zou uiteindelijk leiden tot minder welzijn
- Je kunt niet meer uitgaan van beloftes, je kunt dus niemand vetrouwen.
- Te veeleisend, je zou bv. al je geld aan een goed doel moeten geven.
- Onpartijdigheid is onrealistisch stel dat je moeder 385 euro nodig heeft voor eenoogoperatie, maar volgens daadutilisme zou je dat geld aan de Fred Hollows Foundation moetengeven want die creëren veel meer utiliteit
