Clio's laboratorium Flashcards
(58 cards)
Clio
De muze van de geschiedenis
=> Net zoals bijna elk vak een ‘muze’ heeft
Paleografie
De techniek waarmee we het schrift bestuderen en ontcijferen
Capitalis elegans
Een schrift uit de oudheid, een traag en zorgvuldig gevormd schrift voor prestigieuze auteurs
Romeins nieuw cursief
Het dagelijks gebruik en administratie
=> Door spontaniteit en veel grafische verbindingen moeilijk te ontcijferen
Schrifttypes verschillen door
- Graad van cursiviteit
- Modulus = formaat van het schrift
- Ductus = Het aantal en de volgorde van de letterdelen
- Verkortingssystemen
- Versieringen
Functies paleografie
- Ontcijferen
- Dateren en lokaliseren van ongedateerde teksten
- Echtheidsproces
Echtheidsproces
- Het schrift kan gebruikt worden om na te gaan of een tekst echt of vals is, of het net positief aan de juiste auteur toe schrijven
Palimpsesten
Slecht leesbare teksten of overschrijfbare woorden verscholen onder nieuwere teksten op herbruikt perkament
Dyplomatiek
- De studie van de stijlkenmerken van de oorkonden
- Met diplomatische bronnen
Cultuurhistirisch paradigma
Archeologie is beschrijvend en inductief en beschouwt zich als een hulpwetenschap van de geschiedenis
Vere Gordon Child
Heeft de traditionele opvatting om geschiedenis zo getrouw mogelijk weer te geven, zowel chronologisch als causaak
Doel statistiek
Streven om de geschiedenis te verwetenschappelijken, om tot een statuut te komen dat vergelijking met de positieve wetenschappen kan doorstaan
Methode van statistiek
- Alleen homogene gegevens mogen in een tabel komen
- Gegevens moeten doorlopend voorhanden zijn met vermelding van de hiaten
- De basis van de bron voor statistiek moet kritische gewogen worden
- De wet van grote getallen (men moet zoveel mogelijk mensen ondervragen uit zoveel mogelijk verschillende categorieën en lagen van de maatschappij)
- Evolutie van koopkracht schetsen
- Een trend duidelijk maken doet men meet gegevens verwerkt tot 5- of 10-jaarlijkse gemiddelden
- Niet zomaar conclusies trekken uit statische gegevens
Demografische evoluties
- Preventive check = Late huwelijken zijn de belangrijkste rem op de overbevolking
Crimineel gedrag
Het aantal moorden verminderde naarmate de tijd vorderde
Cliometrie van de New-Economic History
methodiek die bestaat sinds 1960
⇒ uitgebouwd in de zogenaamde New-Economic History = de statistische invalshoek wordt hier radicaal doorgetrokken, historische gebeurtenissen worden volstrekt herleid tot abstracte formules waarbij het kwalitatieve element volledig wordt teruggetrokken
= de toepassing van de statistische economische wetten op historisch materiaal ⇒ de integratie van alle componenten is belangrijk
⇒ het concrete individu verdwijnt
⇒ het gaat allemaal over historische feiten, maar die zijn gewoon over het hoofd gezien bij de observatie door tijdgenoten (wegens geen groot overzicht, een beperkte blik)
⇒ ingezet door de tweede Annales-school
⇒ grote vragen over globale evoluties over een lange periode
⇒ comparatieve geschiedenis sluit hier bij aan
Ontcijferen
Het ontcijferen van de vele alfabetten en letterbeelden
=> Om gesproken talen in schrift vast te leggen
Kalligrafie of geposeerd schrift
Het propere schrift, gebruikt voor officiële dingen
Snelschrift of cursief schrift
Het schrift gebruikt om snel iets neer te pennen
Kerkelijke milieus, schriftvaders
Schreven met ronde e, cursief schrift
Unciaal schrift
- Een schrift uit de oudheid, gebruikt in de kerkelijke milieus
- Het geposeerde schrift voor mooie bijbels
=> Bestaat enkel uit hoofdletters
=> De schachten zijn gebogen en afgerond
=> Waarschijnlijk ontstaan uit het minuskelgeschrift
Wereldlijk milieu
Veel hoekigere letters, bijna alsof ze ergens un gekerfd moeten worden
Carolijnse minuskel, ‘Carolina’
=> Tijden van Karel de Grote, Karolingische tijden
= Geschrift uit de Karolingische renaissance in de 9de eeuw
=> Later, in de 15de - 16de eeuw, ging men op zoek naar het schrift van de oudheid
=> Men dacht dat carolina het geschrift was van de Oudheid
=> Werd het na te volgen standaard geschrift
=> Het geschrift van de boekdrukkunst
Geposeerd Gotisch boekschrift
=> Men wil mooi schrijven, indruk maken, epateren
=> Combinatie van snelheid, efficiëntie en esthetiek
=> Mix van cursief en geposeerde vorm
=> Zorgde voor vele bastaardschriften in de Gotiek
