Coğrafya - Türkiye'nin Akarsuları; Aşındırma ve Biriktirme Şekilleri Flashcards

(119 cards)

1
Q

Akarsuların doğduğu yere ne ad verilir ?

A

Kaynak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Akarsuyun denize ya da göle ulaştığı bölgesine ne denir ?

A

Ağız

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Bir akarsuda yıl boyunca görülen akım değişikliği nedir ?

A

Akarsu rejimi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Bir akarsuyun bir noktasından bir saniyede geçen su miktarına ne denir ?

A

Debi (akım)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Türkiye’nin akarsularının genel özellikleri nelerdir ?

A

Kaynakları yüksek, dağlık > hidroelektrik potansiyeli ve aşındırma gücü yüksek > Bulanık akarlar
Debisi yüksek >
Rejim düzensiz > denge profilinden uzak (iklim bakımından)
Taşımacılık ve ulaşıma uygun değil
Boyları kısa, havzaları açık (kıyının gerisinde yüksek uzanan dağlar, yer şekilleri - iklim ve yarım ada oluşumuz kaynaklı, hemen dökülür)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Düzenli rejimli akarsulara örnekler ?

A

Çoruh, Fırat, Dicle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ülkemizde doğup yurt dışında denize dökülen akarsularımız nelerdir ? (5)

A

Çoruh > Gürcistan’dan Karadeniz’e dökülür
Kura
Aras
Fırat
Dicle
Zap

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Türkiye sınırları dışında olup Türkiye’de denize dökülen akarsular nelerdir ? (2)

A

Meriç
Asi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Dağlık Doğu Karadeniz üzerinden inen ve hidroelektrik potansiyei yüksek olan Çoruh Nehri üzerindeki barajlar nelerdir ?

A

Deriner ve Yusufeli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Sivas’tan doğan, Gökırmak, Devrez ve Delice kollarına sahip Türkiye sınırları içerisinde doğup Türkiye sınırları içerisinde denize dökülen ve Canik Dağları’nı aşarak Samsun’da Bafra Ovası’nı - Deltası’nı oluşturan en uzun akarsu nedir ?

A

Kızılırmak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Türkiye’nin en uzun akarsuyu hangisidir ?

A

Fırat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kaynağını Gümüşhane’den alan, Kelkit koluna sahip olup Samsun’da Canik Dağları’nı karşılayıp topladığı alüvyaller ile Çarşamba Ovası’nı-Deltası’nı oluşturan akarsuyumuz hangisidir?

A

Yeşilırmak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kaynağı Gğmüşhane olan, Gürcistan’dan Karadeniz’e dökülen temiz akarsuyumuz hangisidir ?

A

Çoruh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Üzerinde Hirfanlı, Kesikköprü, Altınkaya barajları bulunan akarsuyumuz hangisidir ?

A

Kızılırmak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Akarsularımızdan hangisinde istisna olarak taşımacılık yapılabilir ?

A

Bartın Çayı - Kocaırmak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kaynağını Küre Dağları’ndan alan ve yatağı II. jeolojik zamanda oluştuğu için - denge profiline yaklaştığı için üzerinde turistik teknelerle ve kereste taşımacılığı yapılmasına izin veren akarsuyumuz hangisidir ?

A

Bartın Çayı - Kocaırmak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kaynağı’nı Köroğlu Dağları’ndan alan ve Karabük’ün demir - çelik sanayisinin su ihtiyacını karşılayan ve sanayi bölgesinden geçtiği için kirli olan akarsuyumuz hangisidir ?

A

Filyos (Yenice)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kaynağını Ege Denizi’nden alarak sırasıyla Ege - İç Anadolu - Karadeniz - Marmara Bölgesi’nden Karadeniz’e dökülen, Eskişehiir Porsuk Çayı ve Ankara koluna sahip, Karasu Deltası’na sahip en kirli akarsuyumuz hangisidir ?

A

Sakarya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Karma rejimli akarsu nedir ?

A

Akarsu rejiminin dolaştığı bölgelerin iklimine göre rejiminin değişmesi durumudur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Karadeniz Havzası’na dökülen akarsularımız hangileridir ? (7)

A

Çoruh
Doğankent - Harşit
Yeşilırmak
Kızılırmak
Filyos (Yenice)
Bartın
Sakarya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Üzerinde Sarıyar, Gökçekaya ve Yenice Barajları bulunan, Karasu Deltası’na sahip, Adapazarı Ovası’nı oluşturan en kirli akarsuyumuz hangisidir ?

A

Sakarya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Marmara Denizi’ne dökülen akarsuyumuz hangisidir ?

A

Susurluk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Kaynağını Kütahya’dan alan Balıkesir’den Marmara Denizi’ne dökülen; kolları Biga-Gönen-Nilüfer Çayı olan, aşındırma gücü-akış hızı-hidroelektrik potansiyeli az olan akarsuyumuz hangisidir ?

A

Susurluk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Ayran, höşmerim tatlısı ve bor madeni ile ünlü şehrimiz hangisidir ?

A

Balıkesir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Ege Havzası'na dökülen akarsularımız nelerdir? (5)
Meriç Bakırçay Gediz Küçük Menderes Büyük Menderes
26
Kaynağı Bulgaristan olup Yunanistan ile doğal sınırımız olan ve Ergene Nehri koluna sahip olup Ege'ye dökülen, Meriç Deltası'nı oluşturan kirli akarsuyumuz hangisidir ?
Meriç
27
Taşkınlara neden olan akarsularımız nerededir ?
Geniş tabanlı vadilerin olduğu yerler: Meriç, Ergene, Edirne, Kızılırmak'ın Bafra'da, Seyhan Ceyhan Çukurovada'da, Yeşılırmak Çarşamba'da
28
Taşkınları-bataklığı-su içerisinde oluşu nedeniyle pirinç üretimine elverişli coğrafi alanımız neresidir ?
Meriç Nehri'nin geçtiği Meriç Ovası
29
Barajı olmayan, Graben içinde, yüzey vadide akan, taşkın yapma ihtimali fazla Dikili Deltası'ndan Ege Denizi'ne akan akarsuyumuz hangisidir ?
Bakırçay
30
Üzerinde Demirköprü Barajı olan, Graben içinde, yüzey vadide akan, taşkın yapma ihtimali fazla Menemen Deltası'ndan Ege Denizi'ne akan akarsuyumuz hangisidir ?
Gediz
31
Türkiye^de deltalar en fazla hangi bölgemizde görülür ?
Ege Bölgesi
32
Barajı olmayan, Graben içinde, yüzey vadide akan, taşkın yapma ihtimali fazla Selçuk(Kuşadası) Deltası'ndan Ege Denizi'ne akan akarsuyumuz hangisidir ?
Küçük Menderes
33
Üzerinde Adıgüzel - Kemer Barajları olan, Graben içinde, yüzey vadide akan, taşkın yapma ihtimali fazla Balat Deltası'ndan Ege Denizi'ne akan akarsuyumuz hangisidir ?
Büyük Menderes
34
Akdeniz Havzası'na dökülen akarsular hangileridir ? (11)
Dalaman Çayı Eşen Alakır Dragon Aksu Köprüçay Manavgat Göksu Seyhan Ceyhan Asi
35
Karstik kaynaklardan beslendiği için yıl içinde potansiyeli değişmeyen akarsularımız hangileridir ?
Manavgat, Köprüçay, Aksu, Alakır, Eşen, Göksu
36
Türkiye'de yer altı suları en fazla hangi bölgede bulunur *
Akdeniz
37
Yağışlardan etkilenen akarsular hangii bölgelerimizde hangi mevsimlerde daha çok akar ?
İç Anadolu - ilkbahar Doğu Anadolu - yaz Karadeniz - sonbahar Marmara, Ege, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu - kış Akdeniz'de karstik kaynaklardan beslenen Dalaman, Eşen, Alakır, Aksu, Köprüçay ve Manavgat yazın da kışın da aynı akar.
38
Üzerinde Bartın Çayı gibi taşımacılığın yapıldığı hem yaz hem de kışın potansiyelini koruyan turistik akarsuyumuz hangisidir ?
Manavgat
39
Kuzey Kıbrıs Su Temini'nde kullanılan akarsuyumuzun adı nedir ?
Dragon Çayı
40
Kuzey Kıbrıs Su Temini'nde kullanılan akarsuyumuzun adı nedir ?
Dragon Çayı
41
Kuzey Kıbrıs Su Temini'nde kullanılan akarsuyumuzun adı nedir ?
Dragon Çayı
42
Kuzey Kıbrıs Su Temini'nde kullanılan akarsuyumuzun adı nedir ?
Dragon Çayı
43
Kuzey Kıbrıs Su Temini'nde kullanılan akarsuyumuzun adı nedir ?
Dragon Çayı
44
Kuzey Kıbrıs Su Temini'nde kullanılan akarsuyumuzun adı nedir ?
Dragon Çayı
45
Rafting su sporlarına izin veren, hem yaz hem de kış potansiyelini koruyan karstik kaynaklarla beslenen akarsuyumuz hangisidir ?
Köprü Çayı
46
Göksu hangi deltayı oluşturur ? ***
Silifke
47
Obruk Platosu'nun oluşum nedeni nedir ? ***
Yer altı sularının-artezyenlerin aşırı kullanımı sonucu yer altı mağaralarının tabanları çöker ve çöküntü depremi sonucu obruk oluşur
48
Mavi Tünel Projesi nedir ?
KOP-Konya Ovası Projesi'nin önemli hamlelerindendir. Göksu'nun suyunun Konya sulama alanlarına ulaştırılmasını sağlar.
49
Türkiye'nin en büyük deltası hangisidir ?
Çukurova
50
Kaynağını Kayseri'den alarak Çukurova Deltası'nı oluşturan, üzerinde Seyhan ve Çatalan Barajları bulunan akarsuyumuz hangisidir ?
Seyhan
51
Kaynağını Kahramanmaraş'tan alarak Çukurova Deltası'nı oluşturan, üzerinde Aslantaş, Menzelet, Berke ve Sır Barajları bulunan akarsuyumuz hangisidir ?
Ceyhan
52
Çukurova Deltası'nı oluşturan akarsularımız hangileridir ?
Seyhan ve Ceyhan
53
Kaynağını Menteşe Dağları'ndan alarak Akdeniz'e dökülen; Ege ve Akdeniz Bölgeleri'nin sınırlarını çizen akarsuyumuz hangisidir *
Dalaman
54
Kaynağını Göller Yöresi'nden alarak Akdeniz'e dökülen, üzerinde Kovada 1-2, Kepez Barajları bulunan akarsuyumuz hangisidir ?
Aksu
55
Kaynağını Göller Yöresi'nden alarak kanyon vadi içerisinden Antalya'ya dökülen akarsuyumuz hangisidir ?
Köprüçay
56
Kaynağını Batı Toroslardan alarak kanyon vadiler içerisinde şelaleler yaparak Akdeniz'e dökülen ve üzerinde Oymapınar Barajı olan akarsuyumuz hangisidir ?
Manavgat
57
Kaynağını Karaman'dan alan, üzerinde Gezende, Kaynaktepe Barajları olan, kanyon vadiler içerisinde Mersin Silifke Deltası'nı oluşturan; KOP kapsamında tarım ürünlerini sulama amacıyla suyunu Mavi Tünel Projesi'ne veren akarsuyumuz hangisidir ?
Göksu
58
Kaynağını Lübnan'dan alan ve Suriye sınırımızın küçük bir bölümünü çizen Hatay'dan Akdeniz'e dökülen akarsuyumuz hangisidir ?
Asi
59
Türkiye sınırı dışında doğup Türkiye sınırları içerisinde denizlere akan, doğal sınır çizen, pirinç yetiştirme olanağı sağlayan ve sık sık taşan akarsularımız hangileridir ?
Meriç ve Asi
60
Basra Körfezi'ne dökülen akarsularımız hangileridir ? (3)
Fırat Dicle Zap suyu
61
Doğu Anadolu Bölgesi'nde başlayıp Suriye oradan da Irak üzerinden Basra Körfezi'ne dökülen; üzerinde Atatürk, Keban, Karakaya, Birecik ve Karkamış Barajları olan akarsuyumuz hangisidir ?
Fırat
62
Doğu Anadolu Bölgesi'nde başlayıp Suriye oradan da Irak üzerinden Basra Körfezi'ne dökülen; bir kolu Uluçay-Botan diğeri Zap suyu olan, üzerinde Devegeçidi, Ilısu, Batman, Cizre ve Kralkızı Barajları olan akarsuyumuz hangisidir ?
Dicle
63
En temiz akarsuyumuz hangisidir ?
Zap suyu
64
Hakkari'de başlayıp aslında Dicle'nin bir kolu olan ve Irak'ta Dicle ile birleşip Basra Körfezi'ne dökülen en temiz akarsuyumuz hangisidir ?
Zap suyu
65
Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bölgeye ne ad verilir ?
Mezopotamya
66
Fırat ve Dicle nehirlerinin birleştiği bölgeye ne ad verilir ?
Şattülarap
67
Türkiye'nin en büyük barajı hangisidir ?
Atatürk
68
Tarihi Hasankeyf Harabeleri'ni sular altında bırakan ve Dicle akarsuyu üzerinde bulunan baraj hangisidir ?
Ilısu Barajı
69
Hangi barajımız GAP'a dahil değildir ?
Keban Barajı - daha öncesinden vardır
70
Ermenistan'dan geçerek Azerbaycan üzerinden Hazar Denizi'ne dökülen akarsularımız hangileridir ?
Aras Kura
71
Arpaçay koluyla Ermenistan'a sınır çizen ve Kura ile birleşerek Hazar Denizi'ne dökülen akarsuyumuzun adı nedir ?
Aras
72
Türkiye'nin kapalı havzaları nelerdir ?
Hazar Denizi - Aras ve Kura dökülür Van Gölü Tuz Gölü Göller Yöresi Konya Ovası - Burdur ve Acıgöl Afyon Akarçay Seyfe Gölü
73
Türkiye'nin en büyük hapalı havzası nedir ?
Tuz Gölü ve çevresi
74
Türkiye'nin kapalı havzaları hangi bölgelerde daha çok görülür ?
İç Anadolu Bölgesive iç bölgeler. Güneyde ve kuzeyde denize paralel dağlar akarsuların denizlere ulaşmasını önler. Ve iklim. Yağış az.
75
Alüvyal toprak nedir ?
Diğer adıyla lığ; akarsular tarafından taşınan kil, kum, çakıl taşı gibi kütle parçalarının, suyun akış hızının azalması sonucu elverişli yerlere birikmesiyle meydana gelen tortulardır
76
Kolüvyal toprak nedir ?
Dağ yamaçlarında fiziksel çözülme sonucu ayrışan malzemelerin yağmur ve sel suları ile taşınarak eğimin azaldığı dağların etek kısımlarında birikmesi ile oluşan toprakladır.
77
Türkiye'de akarsuların aşındırma şekilleri nelerdir ?
Kırgıbayır - Peribacaları Plato Şelale - Devkazanı Peneplen Vadi
78
Türkiye'de akarsuların biriktirme şekilleri nelerdir ?
Irmak - Kum adası Birikinti Konisi - Yelpazesi Dağ eteği ve Dağ içi ovalar Delta Ovası
79
Türkiye'de akarsuların hem aşındırma hem de biriktirme şekilleri nelerdir ?
Menderes (Büklüm) ve Seki (Taraçalar)
80
Menderes görülen arazilerin özellikleri nelerdir ?
Eğim az, derine aşındırma az, taşma çok, taşıma az, hidroelektrik az, uzun boy
81
Mendereslerin sırasıyla biriktirdiği ve aşındırdığı bölgelerine ne denir ?
Yığınak, Çarpak
82
Kaç çeşit seki oluşumu gözlenir ?
Akarsu ve Epirojenez
83
Akarsu aşındırma şekilleri nelerdir ?
Vadi -çentik, boğaz, asimetrik, kanyon, tabaklı Çağlayan Dev kazanı Peribacası Kırgıbayır Plato Peneplen
84
Akarsuların kurumasıyla doğal geçitler haline gelen vadilere ne denir ?
Boğaz vadı - U Vadi
85
Ülkemizde doğal geitlerin isimleri nelerdir ?
Çubuk Sertavul Gülek Belen Kop
86
Tortul - karstik tabakaların aşınmasıyla oluşan vadi türüne ne ad verilir ?
Kanyon vadi
87
Kanyonlar Türkiye'de en çok nerede bulunur ?
Akdeniz'de Köprü Çayı üzerinde Köprülü Kanyon Milli Parkı Aksaray - Ihlara vadisi
88
Yüzeyde akarak taşkın yapma ihtimalinin yüksek olduğu vadi çeşidi nedir ?
Geniş tabanlı
89
Geniş tabanlı vadilere nerede rastlanır ?
Deltalarda
90
Muradiye Şelalesi (çağlayan-çavlan) nerededir ?
Van
91
Düden Şelalesi nerededir ?
Antalya
92
Tortum Şelalesi nerededir ?
Erzurum
93
Erfelek Şelalesi nerededir ?
Sinop
94
Şelalenin aktığı yerin aşağısında oluşan çukurlara ne ad verilir ?
Dev kazanı
95
Volkanik bölgelerde bulunan tüflerin sel suları tarafından aşındırılmasıyla meydana gelen akarsu aşınım şekli nedir ?
Peri bacaları
96
İç ve dış kuvvetin birlikte oluşturduğu yer şekli nedir ?
Peri bacaları
97
Peri bacaları nerelerde bulunur ?
Nevşehir Ürgüp Göreme Van Erzurum - Narman Peri bacaları
98
Hem doğal hem kültürel dünya miras listesi UNESCO'da yer alan iki şeklimiz nedir ?
Pamukkale travertenleri ve Roma hamamı - Denizli Peri bacaları ve yer altı şehirleri - Nevşehir
99
Yarı kurak iklim bölgelerinde sel sularının bitki örtüüsnden yoksun eğimli yamaçları aşındırmasıyla oluşan akarsu aşınım şekli nedir ?
Kırgıbayır (Badlands)
100
Kırgıbayır - badlands nerelerde bulunur ?
İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu
101
Akarsuların aşındırdığı ve IV. zamanda yükselen düzlükler nelerdir ?
Plato
102
Plato çeşitleri nelerdir ?
Karstik: Teke ve Taşeli Aşınım Düzlüğü: Çatalca Kocaeli, Safranbolu, Perşembe Tabaka Düzlüğü: Haymana, Obruk, Cihanbeyli, Gaziantep, Şanlıurfa, Bozok, Uzunyayla, Eskişehir Yazılıkaya, Adıyaman Volkanik: Erzurum, Kars, Ardahan Yazılıkaya, Bingöl
103
En çok plato ülkemizde nerede bulunur ?
İç Anadolu
104
Hevsel bahçeleri nerededir ?
Diyarbakır platosu
105
Akarsuların aşındırmasının son evresi, deniz seviyesindeki hafif dalgalı düzlüklere ne ad verilir ?
Peneplen - Yontukdüz
106
Peneplen olmaya en yakın bölgemiz neresidir ?
Marmara
107
Akarsu birikim şekilleri nelerdir ?
Birikinti konisi Birikinti yelpazesi Dağ eteği ovası Dağ içi ovası Delta Irmak adası - kum adacıkları
108
Hatay Erzene - Dörtyol ve Bursa hangi akarsu birikim şekline örnektir ?
Dağ eteği ovası
109
Erzincan hangi akarsu biriktirme şekline örnektir ?
Dağ içi ovası
110
Biriktirmenin kıyının gerisinde olduğu akarsu biriktirme şekli nedir ?
Taban seviyesi ovası - Antalya
111
Kum adacıkları hangi bölgemizde daha çok bulunur ?
Marmara, Ege; Çukurova yükselti az olmalı ki taşınma hızı yavaş olsun
112
Akarsuyun hem aşındırma hem de biriktirme şekilleri nelerdir ?
Menderes Seki (Taraça)
113
Akarsuların eğimlerin az olduğu yerlerde kıvrılarak akmasına ne ad verilir ?
Menderes
114
Menderes akarsu aşınım-biriktirim şekillerine örnekler nelerdir ?
Büyük Menderes Küçük Menderes Seyhan Ceyhan
115
Alüvyal tabanlı vadi üzerinde akarsuların yeniden canlanarak yatağı kazması sonucu oluşan yüksekte kalmış eski vadi tabanlarına ne denir ?
Seki - Taraça
116
Tabanlı vadi en çok nerede görülür ?
Ege Marmara
117
Kanyonlu vadi en çok nerede görülür ?
Akdeniz - Karstik
118
Dağ eteği ovasına örnekler nelerdir ?
Aydın ve Muş
119
Birikinti konisine örnek neresidir ?
Bursa