College 6 Huidinfecties en manifestaties van infectieziekten

Question 1

wat zijn twee routes voor huidinfecties?

Answer 1

1. exogeen: extern reservoir
2. endogeen: intern reservoir bvb bij chirurgische ingreep, trauma of lactatie

Question 2

Door welke mechanismen zorgt de huid voor een goede barriere functie tegen infecties?

Answer 2

• hoornlaag
• talg (lipiden) –> als je te veel je handen wast, was je dit weg
• anti-microbiele peptiden
• huidflora

Question 3

uit welke lagen bestaat de epidermis?

Answer 3

• str. basale
• str. spinosum: bouwstenen
• str. granulosum: eiwitten en vetten
• str. conreum: celkernen zijn weg (eelt: dikker), kan ook dunner zijn (bvb liezen)
• str. lucidum: op speciale plekken waar het dik moet zijn (handpalmen, voetzolen)

Question 4

waardoor komen secundaire infecties?

Answer 4

verstoren van Barriere functie van de huid
bvb door:
- eczeem
- trauma
- wonden
- krabben
- chronische (lymf)oedeem
- navelstomp
- infecties: HSV, Schimmel ,parasiet

Question 5

waaruit bestaat de dermis?

Answer 5

BW
- collageenvezels = stevigheid (70%)
- elastinevezels = elasticitiet (30%)

Question 6

wat zijn veel voorkomende verwekkers van bacteriele huidinfecties?

Answer 6

Gram+ kokken: geven een pyodermie
- s. aureus
- s. pyogenes (meestal groep A, maar kan ook B, C of G)

gram- staven
- pseudomonas

Question 7

Van oppervlakkig naar diep, welke bacteriele huidinfecties zijn er?

Answer 7

1. Impetigo vulgaris of bullosa
   - str. corneum
2. ecthyma
3. folliculitis
   - haarzakje –> zit wel in de darmmis
4. furunkel: acute necrotiserende folliculitis
5. karbunkel = samenvloeiing van furunkels
6. erysipelas:
   - dermis
   - oppervlakkige subcutis
   - oppervlakkige lymfevaatjes
7. cellulitis
   - dermis
   - subcutis
8. faciitis necroticans

Question 8

Waardoor wordt impetigo vulgaris veroorzaakt? wat is kenmerkend en bij wie komt het voor?

Answer 8

Door
- 90% s. aureus
- 10% s. pyogenes

Kenmerken:
- goudgele koorsten in gelaat rond de mond
- erythemateuze bodem

Wie:
- jonge kinderen

Question 9

Is impetigo vulgaris primair of secundair? waarmee heeft het een associatie?

wat is de behandeling?

Answer 9

Kan
- primair: direct penetrerend
- secundair: bvb bij eczeem

behandeling:
- lokaal: eraf wassen van korsten (vol met bacterien) –> is str. corneum waardoor geen bloed of pijn
–> hierdoor besmettelijkheid weg
- Kan anti-septisch of met AB
- Als s. aureus: flucloxaciline (PO)
- als aangetoonde GAS: systemische behandeling –> want belangrijkste veroorzaker van nierfalen bij kinderen!!!

Question 10

wat is impetigo bullosa? Waardoor komt het? wat is kenmerkend? wat is de behandeling?

Answer 10

= vorm van impetigo
= blaarvormende stafylokokken infectie

Door: exfoliatieve toxines van de s. aureus (groep 2 coagulase +)]

kenmerken:
- oppervlakkige blaren die makkelijk kapot gaan
- LET OP: de bacterien zitten in de blaren!!

Behandeling:
- AB lokaal of systemisch (flucloxaciline)

Question 11

Wat is SSSS?

Answer 11

Stafylokokken scalded skin syndrome

systemische ziekte waarbij de bacterien eigenlijk op een andere plek zitten (bvb bij faryngitis)

LIJKT OP: impetigo bullosa

Het is een huid manifestatie en ziekte zit dus niet primair in de huid

Behandeling: systemische AB (PO of IV)

Question 12

hoe kan je onderscheid maken tussen SSSS en impetigo bullosa?

Answer 12

Bij SSSS zijn de bacterien niet in de huid aanwezig of vindbaar!

BIj impetigo wel in de blaren!!

Question 13

waarom loopt met op reis een groter risico op secundaire infecties? Hoe ziet dit eruit?

Answer 13

Door warme, vochtige omgeving kan het minder goed geklaard worden

natteende, pissige plekken

Question 14

wat is kenmerkend voor ecthyma? Waarvoor wordt het veroorzaakt? HOe gaat de diagnostiek en de behandeling?

Answer 14

• Ulcera (kommetjes)
• meer necrotiserende variant van impetigo (wel in iets diepere huidlagen)

Door:
- streptokokken
- PVL+ s. aureus
–> vaak agressieve bacterien

Diagnostiek: kweken

behandeling:
- antiseptisch voor wondverzorging
- streptokok: penicilline
- s. aureus: flucloxaciline
- meng: flucloxaciline of augmentin

Question 15

wat is een folliculitis? waar wordt het door veroorzaakt? Wat is kenmerkend? en de Behandeling?

Answer 15

= oppervlakkige ontsteking van follikel (zit in de dermis)

Door:
- s. aureus
- gisten

Bacterieel:
- pijnlijk
- rode bodem
- veel pus

Behandeling:
- staken provocerende factoren
- antiseptica: niet want komen er niet goed bij!!!
- AB

Question 16

wat zijn provocerende factoren voor een folliculitis?

Answer 16

• trauma bvb scheren
• occlusie: olie, strakke broeken, zittend werk (buschauffeur), talg, zweet, huidcellen
• topicale CCS

Question 17

Wat is een furunkel? Wat zijn de symptomen? Waardoor wordt het veroorzaakt? wat is de behandeling?

Answer 17

= acute necrotiserende folliculitis = steenpuist

symptomen:
- koorts
- malaise
- pus: stinkt
- pijnlijke, pussige ulcus/papel

Door: s. aureus

BH:
- ontlasten
- AB
- desinfectie

Question 18

Wat is furunculose?

Answer 18

Recidiverede furunkels (elke keer als een opgelost komt een ander wel weer terug)

Door: dragerschap van s. aureus in de neus –> ontsnapt hier aan AB (want goede bescherming lokaal)
–> als men dan in neus zit met vingers en vervolgens op de huid zal hier dit kunnen blijven ontstaan

BH:
- AB zodat infectie van de huid weg is
- AB neuszalf: zodat weg uit de neus

Question 19

Wat is een karbunkel? wat zijn symptomen? waardoor komt het? Wat is de BH?

Answer 19

= samenvloeiing van furunkels = negenogen

symptomen:
- koorts
- malaise

Door: s. aureus en vaak een verwaarlozing van furunkels (zorgmijders)

BH:
- ontlasten
- AB
- desinfectie

Question 20

In welke huidlagen zit erysipelas? Waardoor komt het? Wat zijn symptomen en kenmerken? Waar komt het vaak voor? Wat zijn risicofactoren? En wat is de BH?

Answer 20

huidlagen:
- dermis
- oppervlakkige subcutis
- oppervlakkige lymfevaatjes

Door: pyogene streptokokken

Symptomen:
- hoge koorts
- koude rilliingen
- malaise
- acuut ziek

Kenmerkend:
- scherp begrensd erytheem
- oedeem, induratie (verharding)
- warm
- soms blaren: door acute ontsteking veel oedeem tussen de keratinocyten –> huidcellen uit elkaar gedrukt –> blaren (vooral als het erg snel ontstaat)

risicofactoren:
- verstoorde huidbarriere
- oedeem: veneus of lymfoedeem –> verstoord en vertraagd de wondgenezing
- DM

Locatie:
- gelaat
- extremiteiten

BH:
- flucloxacilline: IV of PO
Of clindamycine IV of PO
- Ambulante compressie na acute fase voor verminderen oedeem (zwachtelen, steunkous)
- indien recidiverend: maandelijks benzylpeniciline (IM)

Question 21

wat is kenmerkend voor een infectie met pyogene streptokokken?

Answer 21

Geven vaker algemene ziekteverschijnselen

Question 22

wat is de relatie tussen de scherpte van de grenzen van het erytheem en de diepte in de huid?

Answer 22

Hoe dieper, hoe vager begrensd

Question 23

waarom is het zeer belangrijk om oedeem te voorkomen/tegen te gaan bij erysipelas?

Answer 23

Omdat elke keer dat er oedeem ontstaat er nieuwe schade aan de lymfevaten ontstaat waardoor weer meer oedeem komt –> vicieuze cirkel

Question 24

wat is een veel voorkomende plek voor erysipelas?

Answer 24

De voeten omdat er dan oppervlakkige schimmelinfecties bvb tussen de tenen voorkomen (vaak tussen 4 en 5) omdat het hier warm en vochtig is –> kloven en irritatie

Question 25

wat is een cellulitis? IN welke huidlagen zit dit? Wat zijn de kenermekn? Door welke MO komt dit?

Answer 25

= (sub)acute/chronische bacteriele infectie - dermis - subcutis Kenmerken: - minder scherp begrensd - patienten kunnen erg ziek zijn Door: - streptokokken - s. aureus - Hib - nog vele meer

Question 26

wat zijn risicofactoren voor een cellulitis?

Answer 26

- verminderde lymfe afvloei of arteriele/veneuze circulatie - defect in de huid barriere bvb eczeem, schimmelinfecties - obesitas

Question 27

Wat zijn kenmerken van faciitis necroticans? Waar komt dit vaak voor?

Answer 27

- onscherp begrensde erytheem - met veel pijn en zwelling - na 2-3 dg overgaand in roodpaarse tot donkerblauwe verkleuring van de huid met formatie van bullen (hemorrhagisch) en zwarte necrose (pijn verdwijnt dan) Locatie: - extremiteiten - romp - perineum: Fournier's gangreen

Question 28

wat zijn risicofactoren voor fasciitis necroticans?

Answer 28

- trauma: brandwonden, chirurgie - IV-drugs - Varicella - bestaande weke delen infectie - Algemeen: Immunosuppressie, DM, ondervoeding, alcoholisme, leeftijd > 60 jr, verminderde nierfunctie, maligniteit, perifeer arterieel vaatlijden

Question 29

Welke MO zijn vaak de veroorzakers van fasciitis necroticans?

Answer 29

- GAS: 10-15% - GBS - Enterokokken - s. aureus - e. coli - pseudomonas - proteus serratia - clostridium - candida - MRSA

Question 30

wat is de behandeling van fasciitis necroticans?

Answer 30

- ruimte excisie!! - AB obv verwachte verwekker(s)

Question 31

Welke virussen veroorzaken huidinfecties?

Answer 31

- HSV 1 en 2 - VZV - HPV (wratten) - molluscum contagiosum virus: waterwratjes

Question 32

Waar en wat voor problemen geeft het HPV?

Answer 32

> 150 genotypes Waar: - Cutaan: huidwratten - mucosaal: oppervlakkige cellagen die de organen en holtes bekleden Ernst: kan oncogeen en niet oncogeen Klacht: kan symptomatisch en asymptomastisch

Question 33

wat is het koebner fenomeen?

Answer 33

Wanneer men aanleg heft voor een bepaalde huidaandoening infectie, kan bij een minimaal trauma/schade aan de huid een manifestatie van de infectie of ziekte ontstaan

Question 34

HOe behandel je wratten?

Answer 34

Geen goede behandeling Afhankelijk van: - locatie - uitgebreidheid Behandeling: - geen - salicylzuur/collodion ad verrucas: maakt de bovenste laag zacht waardoor eraf eraf kan vijlen uiteindelijk - stifstof: bevriezen - imiquimod 5% crème: immuunmodulerend - 5-fluorouracil creme - sinecatechinezalf 15%: lokaal anti-viraal middel - laser - duct tape

Question 35

Wat is molluscum contagiosa? Wat is kenmerkend? Waar komt het voor? Wat zijn risicofactoren en wat is de behandeling?

Answer 35

= waterwratjes Kenmerken: - clusters - half bolvormige papels: halve bolletje smet een kuiltje in het midden - Vaak bij kinderen of in epidemie Risicofactoren: - krabben en verstoorde huidbarreire - uitgebreid constitutioneel eczeem VW: genitaal BH: - niet (spontane genezing) LET OP: uitgebreide infecties op VW leeftijd kunnen wijzen op een afweer stoornis

Question 37

wat is de behandeling van wratten?

Answer 37

Geen goede behandeling voor en is afhankelijk van locatie en uitgebreidheid - geen - salicylzuur/collodion ad verrucas: laat de bovenste huidlagen zachter maken waardoor het eraf gevijld kan worden - stikstof: bevriezen - imiquimod 5% crème: immuunmodulerend - 5-fluorouracil creme - sinecatecinezalf 15%: lokaal stimulerend IS - laser - duct tape: afplakken hiermee, na aantal dagen eraf halen waarna de hoornlaag eraf geschuurd kan worden

Question 38

wat is molluscum contagiosa? Wat is kenmerkend? Wat zijn de risicofactoren en de BH?

Answer 38

= waterwratjes Kenmerkend: - clusters - vaak bij kinderen of epidemieen - halve bolvormige papels met een kuiltje in het midden - VW: vaak genitaal Risicofactoren: - verstoorde huidbarriere - constitutioneel eczeem (vaak uitgebreid beeld) BH: niet, spontane genezing MAAR: dit soort infectie op volwassen leeftijd kunnen duiden op een afweer stoornis

Question 39

Welke twee soorten herpes infecties zijn er?

Answer 39

Primo infectie: vaak herpes gingivostomatitis --> blaasjes mondslijmvlies en patient kan fors ziek zijn Reactivatie: virus blijft latent in sensibele ganglia --> uit zich in gordelroos (herpes zoster) --> branderige pijn en vaak een band van blaasjes HSV1: vaak oraal HSV2: vaak genitaal Kenmerkend: clustering van blaasjes met vaak een branderige pijn

Question 40

wat zijn luxerende factoren voor een recidief van herpes?

Answer 40

- zonlicht: UV geeft verminderde weerstand van de huid - stress - menstruatie - trauma - koorts

Question 41

wat is de BH van herpes?

Answer 41

Alleen behandeling als: - secundaire bacteriele infecties - frequente recidieven - immuungecomprom. - ernstige gecompliceerde infecties Aciclovir

Question 42

wat is een complicatie van herpes? wat zijn kenmerken? De diagnose en BH?

Answer 42

Eczema herpeticum: - door eczeem is de huidbarriere verstoord - HSV komt erbij - snelle uitbreiding --> kan zelfs leiden tot sepsis en tot overlijden (of meningitis, encefalitis) Kenmerkend: - branderige pijn in gezicht - blaasjes en/of erosies (kapotte blaasjes) Diagnose: PCR BH: meteen bij verdenking starten met aciclorvir

Question 43

wat is een frequent voorkomende schimmelinfectie van de huid?

Answer 43

Dermatomycosen = dermatofyten (= ringworm)

Question 44

wat is kenmerkend voor dermatomycosen? Welke huidlaag vindt dit plaats? Waar zien we het? Wie krijgt het?

Answer 44

Kenmerken: - ronde plek - rand activiteit: roodheid - schilfering stratum corneum (oppervlakkig) Locatie - huid -nagels - haren Diagnose: Heel gemakkelijk op de schilfers, hier makkelijk de schimmel in vinden Wie: afhankelijk van host factoren - lokale huid factoren - vochtigheidsgraad en temp - onderliggend: endocrien (DM), afweerstoornis

Question 45

HOe noemen we een schimmel infectie van de nagels?

Answer 45

Onychomycose = kalknagels --> kan icm de huid

Question 46

Hoe noemen we een schimmelinfectie van de hoofdhuid/de haren?

Answer 46

Tinea capitis

Question 47

Wat is kenmerkend voor Tinea capitis?

Answer 47

Kenmerken: - korstjes - pus - kale plekken Overdragen via contact: - schoolkinderen!!! (onder VW minder vaak) - familie - huisdieren

Question 48

wat is de diagnostiek van dermatomycosen, onychomycosen en Tinea capitis?

Answer 48

KOH-preparaat - afnamen schilfertjes (vooral aan de randen) - glaasje met kaliloog: oplossen keratine - schimmeldraden zichtbaar maken --> Je kan het ook in een biopt zien, maar we doen hiervoor GEEN biopt nemen!!

Question 49

Is candida een commensaal of is het een vreemd organisme voor het lichaam?

Answer 49

Commensaal in de: - mond - tr. digestivus - vagina

Question 50

Wat zijn kenmerken voor een Candida infectie? En wat zijn risicofactoren?

Answer 50

Kenmerkend: - symmetrisch - schilferkraag - centrale erosie - eilandjes voor de kust: plekjes waarbij aan de randen nog stukjes schilfers vastzitten locatie: - slijmvliezen - plooien: warm en vochtig - mond: afschraapbaar Risicofactoren: - afweer stoornis - obesitas - iatrogeen: bvb AB

Question 51

wat is specifiek een bepaalde "locatie" waar schimmelinfecties voorkomen?

Answer 51

Smetplekken = intertrigo Locatie: warme, vochtige plekken --> vaak plooien

Question 52

wat is de behandeling van intertrigo?

Answer 52

- bestrijden warmte, vocht en wrijving - huidplooien schoon en droog houden - afvallen bij overgewicht - ernstig: iets tussen de plooien stoppen (gazen) - bestrijden incontinentie - beschermende cremes: zn met antibacteriële, antimycotische en/of anti-inflammatoire (CCS) toevoedingen

Question 53

Wat is de behandeling van gist en schimmelinfecties?

Answer 53

Algemeen: - droog houden - bestrijden secundaire infecties - onderliggend lijden Lokaal antimycotica: - azolen: miconazol of ketoconazol - Whitfield creme of zalf: Benzoëzuursalicylzuur --> fungistatisch, antibacterieel en salicylzuur is keratinolytisch - ciclosporox creme: anti-fungi middel Systemisch/orale antimycotica: 1. azolen: itraconazol, fluconazol VOOR: dermatofyten, gisten zoals candida 2. terbinefine VOOR: dermatofyten (NIET gisten) 3. Nystatine: VOOR: candida (PO)

Question 54

Welke orale behandeling geven we bij dermatofyten, gisten, candida en schimmels?

Answer 54

Dermatofyten: azolen of terbinefine Gisten: azolen Candida: nystatine of azolen Schimmels: azolen

Question 55

wat is kenmerkend voor scabiës? in welke huidlaag? Hoe draagt men het over? Wat is de DD?

Answer 55

Kenmerken: - erythemateuze papels (pustels), vesikels en gangetjes - enorme jeuk vaak s nachts (LET OP: bij ouderen niet altijd!!!) - zeer besmettelijk - soms vooral krabeffecten zichtbaar - Kleine kinderen: papeltjes die sterk kunnen lijken op eczeem --> kijk daarom goed naar de voorkeursplekken Huidlaag: str. corneum Doorgeven: lichamelijk contact DD: - atopisch eczeem - blaasziekte

Question 56

wat zijn de voorkeursplekken voor scabiës?

Answer 56

- polsen - lunaire zijde van de hand - liezen - vingerwebs - enkels - genitaal - oksels - tepels - billen - penis - voeten

Question 57

wat is belangrijk om voor te waken bij scabiës?

Answer 57

Bacteriele superinfecties met s. aureus of s. pyogenes Met daarbij: post-streptokokken endocarditis en glomerulonefritis (belangrijkste oorzaak van nierfalen in endemische gebieden)

Question 58

wat is de diagnostiek van scabiës?

Answer 58

- dermatoscolpie: 10x vergroten --> deltasign = kop en voorpoten van de mijt in vorm van driehoekje --> Kunnen hiermee dus al zichtbaar gemaakt worden - microscopie - histopathologie

Question 59

wat is een uitgebreide vorm van scabiës?

Answer 59

Scabies norvegica = scabies crustosa - Enorme vermenigvuldiging met huidschilfers waardoor zich grijze korsten vormen (op voorkeursplekken) Door: - immuunstoornis - niet krabben (voelen geen jeuk bij bvb immuunstoornis of onderdrukking)

Question 60

wat is het grootste probleem van scabiës crustosa?

Answer 60

De schilfers waaien de lucht in waardoor lichamelijk contact niet nodig is voor besmetten van andere mensen (wat normaal wel nodig is bij scabiës)

Question 61

Hoe behandelen we scabiës?

Answer 61

3 pijlers: 1. medicamenteus a) Permetrine creme b) ivermectin tabletten --> ALs beiden geven is > 90% effectief --> Geven op dag 3 en 8 c) zwangeren: Benzoylbenzoaat smeersel 2. Alle contacten behandelen als > 15 min of regelmatig huidcontact 3. hygiene maatregelen!!!! - was en lucht voorschriften - vermijden van > 15 min contact met besmette personen of kleding tot 12h na behandeling

Question 62

werkt de behandeling voor scabiës vaak goed?

Answer 62

27-53% therapiefalen - vooralsnog geen resistentie aangetoond - waarschijnlijk bij uitvoering van de therapie van de patient - kunnen psychische ontsporen bij herhaal therapie falen!!!