contextuele therapie Flashcards
contextuele therapie (47 cards)
Wat zijn de vijf dimensies ?
1e dimensie * de dimensie van de feiten
2e dimensie * de dimensie van de psychologie
3e dimensie * de dimensie van de interactie
4e dimensie * de dimensie van de relationele ethiek
5e dimensie * de dimensie van de ontologie
leg de vijf dimensies kort uit:
Dimensie van de feiten: Objectieve, levensbepalende omstandigheden zoals afkomst, religie, oorlogservaringen, gezondheid en financiële situatie.
Dimensie van de psychologie: Innerlijke wereld van een persoon, zoals behoeften, motivaties en de psychische verwerking van feiten.
Dimensie van de interactie: Relatiepatronen binnen systemen, zoals communicatie, rolverdeling en hechting.
Dimensie van de relationele ethiek: Focus op rechtvaardigheid in relaties, balans tussen geven en nemen, loyaliteit, verantwoordelijkheid en generaties.
Dimensie van de ontologie: Het wezenlijke afhankelijk zijn van anderen om jezelf autonoom te ontwikkelen
De vier dimensies bij contextuele therapie
Dimensie van de Feiten
Objectieve gebeurtenissen en omstandigheden zoals afkomst, gezin, gezondheid, en migratie.
Dimensie van de Psychologie
Hoe iemand de feiten beleeft en verwerkt (behoeften, emoties, leerprocessen, afweermechanismen).
Dimensie van de Interactie
Relatiepatronen en communicatie binnen systemen zoals families (rollen, macht, hechting).
Dimensie van de Relationele ethiek
Balans in geven en nemen, loyaliteit, en recht doen aan jezelf en anderen, bekeken vanuit generaties.
Dimensie van de Ontologie
De afhankelijkheid van relaties voor persoonlijke autonomie en bestaan.
Wat is parentificatie?
een proces waarbij een kind verantwoordelijkheden op zich neemt die niet passen bij zijn leeftijd. Dit kan emotioneel zijn (steun bieden aan een ouder, als vervanger van een partner) of instrumenteel (praktische taken zoals zorg voor broers/zussen of het huishouden). Het ontstaat vaak door overdracht binnen het gezin en kan de ontwikkeling van het kind nadelig beïnvloeden, zoals moeite met grenzen, eigenwaarde en balans in relaties.
(Parentificatie is wanneer een kind de rol van ouder op zich neemt in het gezin, door verantwoordelijkheden te dragen die normaal voor volwassenen zijn. Dit kan op twee manieren:
Emotionele parentificatie: Het kind wordt de emotionele steun voor de ouder, bijvoorbeeld door het geluk of welzijn van de ouder te dragen.
Instrumentele parentificatie: Het kind neemt praktische taken over, zoals zorgen voor broers of zussen, huishoudelijke klusjes, of andere verantwoordelijkheden die voor volwassenen bedoeld zijn.
In beide gevallen krijgt het kind verantwoordelijkheden die niet passen bij zijn of haar leeftijd).
noem twee vormen binnen de parentificatie?
instrumentel (praktisch) en emotionele (geluk van de ouders te dragen)
Wat is loyaliteit en de soorten?
gaat over de sterke band/diepe verbindingen tussen mensen, vooral in families. Het is gebaseerd op geven en ontvangen en draait om balans tussen rechten en plichten.
Soorten loyaliteit:
Existentiële loyaliteit: De band met je ouders, omdat je leven van hen komt.
Primaire loyaliteit: Loyaliteit aan je ouders, die altijd blijft bestaan.
Horizontale loyaliteit: Loyaliteit tussen gelijken, zoals broers, zussen of vrienden.
Verticale loyaliteit: Loyaliteit tussen generaties, zoals ouders en kinderen.
Verdiende loyaliteit: Loyaliteit die groeit door zorg en aandacht.
Onzichtbare loyaliteit: Loyaliteit die je niet bewust voelt, maar wel invloed heeft.
Gespleten loyaliteit: Een conflict als je moet kiezen tussen bijvoorbeeld twee ouders.
zijnsloyaliteit: loyaliteit die er is enkel doordat je op deze plaats in deze familie geboren bent
wat is onzichtbare loyaliteit?
Onzichtbare loyaliteit betekent dat je trouw bent aan een familielid, zoals een ouder, zonder dat je dat bewust doorhebt. Het kan ervoor zorgen dat je keuzes maakt of je gedraagt op een manier die eigenlijk voortkomt uit die band, zoals jezelf streng behandelen omdat je ouder dat ook deed.
Wat is loyaliteit binnen de contextuele therapie?
In de contextuele therapie, ontwikkeld door Ivan Boszormenyi-Nagy, verwijst loyaliteit naar de diepe, vaak onbewuste verbindingen tussen mensen, vooral binnen families. Deze loyaliteit is gebaseerd op een wederkerige band van geven en ontvangen, waarbij elke persoon verantwoordelijkheid draagt binnen de relatie. Het gaat om een balans tussen verplichtingen en rechten binnen generaties, zoals tussen ouders en kinderen.
Noem de verschillende soorten uitingen van loyaliteiten binnen de contextuele therapie?
Loyaliteit kan zich op verschillende manieren uiten:
- Existentiële loyaliteit: De onlosmakelijke band die voortkomt uit het feit dat we bestaan dankzij onze ouders. Deze loyaliteit is onverbrekelijk en vormt de basis van onze identiteit.
- Verworven loyaliteit: Relaties en verbindingen die ontstaan door vrijwillige keuzes, zoals in vriendschappen of romantische relaties.
- Gespleten loyaliteit: Dit treedt op wanneer iemand moet kiezen tussen loyaliteit aan verschillende personen of groepen, zoals een kind dat gevangen zit tussen gescheiden ouders.
In contextuele therapie wordt gewerkt aan het herstellen van een gezonde balans in loyaliteit, zodat relaties rechtvaardig en verbindend worden, met respect voor ieders behoeften en verantwoordelijkheden. ( chatgtp)
De verschillende uitingen van loyaliteiten binnen de contextuele therapie ? ( vanuit het boek CTH)
Loyaliteit: trouw, een relationele dynamiek die samenhangt met de balans tussen geven en
ontvangen:
* primaire loyaliteit: loyaliteit naar de (biologische) ouders;
* horizontale loyaliteit: loyaliteit naar mensen van dezelfde generatie, bijvoorbeeld tussen
broers en zussen, neven en nichten, maar ook naar vrienden of geliefden;
* verticale loyaliteit: loyaliteit waarbij de balans tussen geven en ontvangen over de generaties heen wordt gevonden, zoals tussen ouder en kind, ouder en grootouder, kind en grootouder;
* verdiende loyaliteit: loyaliteit die je opbouwt en ook weer kunt verliezen; ze ontstaat
bijvoorbeeld uit betrouwbaar aanwezig zijn, zorg en aandacht;
* zijnsloyaliteit: loyaliteit die er is enkel doordat je op deze plaats in deze familie geboren
bent;
* gespleten loyaliteit: een specifiek loyaliteitsconflict bij kinderen als ze worden betrokken
in ruzies tussen de ouders; om de ene ouder te steunen moet het de loyaliteit naar de
andere ouder doorbreken;
* onzichtbare loyaliteit: loyaliteit die onbewust invloed heeft op het gedrag.
Vorige twee kaarten zijn samengevoegd, de verschillende uitingen van loyaliteiten binnen de contextuele therapie ? ( vanuit het boek CTH)… is deze samenvoeging wel goed? en moet dit niet apart met loyaliteit en conflicten?
Existentiële loyaliteit: De onlosmakelijke band die voortkomt uit het feit dat we bestaan dankzij onze ouders. Deze loyaliteit is onverbrekelijk en vormt de basis van onze identiteit.
Verworven loyaliteit: Relaties en verbindingen die ontstaan door vrijwillige keuzes, zoals in vriendschappen of romantische relaties.
* primaire loyaliteit: loyaliteit naar de (biologische) ouders;
* horizontale loyaliteit: loyaliteit naar mensen van dezelfde generatie, bijvoorbeeld tussen
broers en zussen, neven en nichten, maar ook naar vrienden of geliefden;
* verticale loyaliteit: loyaliteit waarbij de balans tussen geven en ontvangen over de
generaties heen wordt gevonden, zoals tussen ouder en kind, ouder en grootouder, kind
en grootouder;
* verdiende loyaliteit: loyaliteit die je opbouwt en ook weer kunt verliezen; ze ontstaat
bijvoorbeeld uit betrouwbaar aanwezig zijn, zorg en aandacht;
* zijnsloyaliteit: loyaliteit die er is enkel doordat je op deze plaats in deze familie geboren
bent;
* gespleten loyaliteit: een specifiek loyaliteitsconflict bij kinderen als ze worden betrokken
in ruzies tussen de ouders; om de ene ouder te steunen moet het de loyaliteit naar de
andere ouder doorbreken; Dit treedt op wanneer iemand moet kiezen tussen loyaliteit aan verschillende personen of groepen, zoals een kind dat gevangen zit tussen gescheiden ouders.
* onzichtbare loyaliteit: loyaliteit die onbewust invloed heeft op het gedrag.
Wat is legaat?
Legaat: een recht. In de theorie van Nagy: een recht op de inspanning van een ander, zoals
een kind recht heeft op de zorg van zijn ouders.
( van chatgtp is Een recht dat je meekrijgt, zoals het recht van een kind op zorg en liefde van zijn ouders)
Wat is loyaliteitsconflict?
Loyaliteitsconflict: een conflict tussen twee verschillende loyaliteiten. Het ontstaat wanneer
trouw zijn aan de ene belangrijke relatie automatisch betekent ontrouw zijn aan een andere
belangrijke relatie.( begrippenlijst van Wanda)
nogmaals wat is loyaliteitsconflict?
Een botsing tussen twee belangrijke relaties, waarbij trouw aan de ene relatie leidt tot ontrouw aan de andere.
Loyaliteitsconflicten: Botsende loyaliteiten waarbij een keuze nodig is tussen trouw aan de ene of de andere relatie, zoals tussen vrienden en ouders. Losmaken van ouders kan voelen als ontrouw, maar meestal ontstaat een nieuw evenwicht.
Kinderloyaliteit: De natuurlijke loyaliteit van een kind aan zijn ouders. Als deze loyaliteit ondergronds raakt, kan dat leiden tot gezinsproblemen.
Gespleten loyaliteit: Een ernstig conflict waarbij een kind door tegenstrijdige eisen van beide ouders innerlijk verscheurd raakt, omdat het loyaal wil zijn aan allebei.
Een loyaliteitsconflict in de contextuele therapie ontstaat wanneer iemand wordt geconfronteerd met tegenstrijdige loyaliteiten, waardoor het moeilijk wordt om trouw te blijven aan meerdere relaties of verplichtingen tegelijk. Dit conflict komt vaak voor binnen families, waar loyaliteiten tussen ouders, kinderen, en andere familieleden elkaar in de weg kunnen zitten.
legaat is ( uit bestaan van Eline)
Legaat (blz 39): een kind ontvangt een erfenis van zijn ouders, dus uit 2 verschillende generaties. Het krijgt een erfenis en een opdracht, er wordt verwacht dat hij er iets mee doet. Het kind is verplicht deze legaten in het leven te integreren. Hierdoor kan er een legaatconflict ontstaan.
Wat is loyaliteit? uit bestand Eline.. ( hier volgens mij wel verschil tussen loyaliteit en loyaliteit conflicten ?) gespleten staat bv bij gespleten?
Loyaliteit (blz. 37 en 38): trouw zijn aan mensen met wie men een relatie heeft, die iets voor je betekenen. En die op voorrang gerechtigde aanspraak hebben bij het aangaan van een band. Als mensen meer voor elkaar betekenen, wordt hun band sterker. Ouders en kinderen zijn aan elkaar verbonden door loyaliteit omdat het kind zijn leven heeft gekregen van de ouders. Dit wordt versterkt door alles wat de ouders in de loop van de ontwikkeling voor hun kinderen doen en door wat het kind voor de ouders doet. De andere kant is dat de ouders verantwoordelijk zijn omdat ze het kind op de wereld hebben gezet, daar heeft het kind niet om gevraagd. Zo ontstaan er wederzijds rechten en plichten. Deze relatie tussen ouders en kinderen kan nooit verbroken worden.
Loyaliteit is een feitelijk gegeven: zijns-loyaliteit. Deze loyaliteit is iets anders dan liefde of loyaal voelen. Deze loyaliteit geldt ook voor het gezin waartoe men behoort. Gemeenschappelijke erfenis en gemeenschappelijke oorsprong vormen een niet te vervangen band tussen gezinsleden en tussen familieleden, door de generaties heen.
Er is existentiële loyaliteit- doordat het kind zijn leven heeft gekregen van de ouders en de ouders het leven hebben gegeven. En verworven loyaliteit-die wordt opgebouwd.
Ook is er verticale loyaliteit- verbinding van de ene generatie met de andere. En horizontale loyaliteit tussen generatiegenoten- broers, zussen, vrienden, huwelijkspartner en anderen.
loyaliteit conflict is:
Loyaliteitsconflicten: loyaliteiten kunnen botsen. Steeds moet er een keuze gemaakt worden tussen de loyaliteit van de een ten opzichte van de ander. Bijv. de wensen van vrienden die botsen met de verwachtingen van ouders. Losmaken van ouders kan als een deloyale daad worden ervaren. Maar meestal vindt men een nieuw evenwicht tussen oude en nieuwe loyaliteitsbanden. Als men klem komt te zitten tussen de horizontale en de verticale loyaliteit ontstaat er een loyaliteitsconflict.
Kinderloyaliteit: Loyaliteit van het kind aan de ouder. Onzichtbaar geworden kinderloyaliteit die ondergronds is gegaan, vormt de voornaamste factor in gezins- en relatieproblemen.
Gespleten loyaliteit is een zeer ernstig loyaliteitsconflict. Door tegenstrijdige eisen van de beide ouders, kan het kind maar aan één ouder loyaal zijn, ten koste van de loyaliteit aan de andere ouder. Het kind wil loyaal zijn aan beide ouders en wordt hierdoor innerlijk verscheurd: gespleten loyaliteit.
Wat is een legaat ? volgens bestaan Eline?
Legaat (blz 39): een kind ontvangt een erfenis van zijn ouders, dus uit 2 verschillende generaties. Het krijgt een erfenis en een opdracht, er wordt verwacht dat hij er iets mee doet. Het kind is verplicht deze legaten in het leven te integreren. Hierdoor kan er een legaatconflict ontstaan.
Wat is parentificatie? ( volgens bestand Eline)
Parentificatie( blz 83-84) Er is sprake van een subjectieve vervorming van een relatie, alsof het kind of de partner de eigen ouder is. Een kind gaat dan bijvoorbeeld in bepaalde opzichten de rol van de grootouder vervullen. Of het neemt een partnerrol aan. Het neemt dus verantwoordelijkheid voor een relatie die niet passend is bij zijn leeftijd. Hierdoor geeft het kind te veel. Tijdelijk is dat geen probleem, zo kan een kind verantwoordelijkheid leren dragen. Problemen ontstaan als het te lang duurt waardoor het kind overbelast raakt en zijn vertrouwensbronnen uitputten. Het kind zal aan de irreële verwachtingen van de ouders willen voldoen omdat het loyaal aan hen is. Maar dat lukt niet. Want als kind moet het gehoorzamen en tegelijk wordt het als een volwassene beschouwd. Het kind krijgt dan ook steeds het gevoel tekort te schieten.
Overtoegeeflijkheid is de meest voorkomende vorm. De ouders denken hun kind iets te geven, vrijheid van handelen, maar in feite laden de ouders een schuld op zich door het niet de ouderlijke zorg te geven waar het recht op en behoefte aan heeft
Wat is loyaliteitsconflict?
Dit gebeurt als je trouw bent, aan de een voelt als verraad aan de ander. Bijvoorbeeld als een kind moet kiezen tussen gescheiden ouders of tussen vrienden en familie.
Loyaliteitsconflicten ontstaan als trouw aan de ene relatie ontrouw betekent aan een andere, zoals bij botsende verwachtingen tussen ouders en vrienden. Dit kan spanningen, schuldgevoelens en destructieve patronen veroorzaken.
In contextuele therapie wordt gekeken hoe je deze conflicten kunt begrijpen en oplossen, zodat je trouw kunt zijn aan jezelf en aan anderen zonder spanning of schuldgevoelens.
De band tussen ouder en kind is volgens Nagy fundamenteel en blijvend. Een kind is afhankelijk van zijn ouders en bouwt daardoor een existentiële loyaliteit op, simpelweg omdat het door hen is geboren. Deze loyaliteit is niet vrijwillig en kan niet verbroken worden, zelfs niet als het kind zijn biologische ouders niet kent.
welke twee soorten loyaliteitsconflicten zijn er?
Er zijn twee soorten loyaliteit:
Zijns-loyaliteit: Loyaliteit door geboorte, vanzelfsprekend en onverbrekelijk.
Verworven loyaliteit: Loyaliteit die ontstaat door zorg en opvoeding.
Deze band wordt versterkt door tradities, familiegeschiedenis en gedeeld biologisch leven. Het geeft rechten en plichten aan zowel ouders als kinderen en blijft bestaan, ook over generaties heen.
Loyaliteitsconflict: een conflict tussen twee verschillende loyaliteiten. Het ontstaat wanneer
trouw zijn aan de ene belangrijke relatie automatisch betekent ontrouw zijn aan een andere
belangrijke relatie.( begrippenlijst van Wanda)
wat is loyaliteitsconflict?
Een botsing tussen twee belangrijke relaties, waarbij trouw aan de ene relatie leidt tot ontrouw aan de andere.
Loyaliteitsconflicten: Botsende loyaliteiten waarbij een keuze nodig is tussen trouw aan de ene of de andere relatie, zoals tussen vrienden en ouders. Losmaken van ouders kan voelen als ontrouw, maar meestal ontstaat een nieuw evenwicht
wat is roulerende rekening?
Ontstaat wanneer onopgeloste problemen tussen ouders en kinderen worden doorgeschoven naar volgende generaties. Dit gebeurt als de balans van geven en ontvangen verstoord is, bijvoorbeeld door:
Te veel geven: Een ouder geeft zijn kind overdreven veel, waardoor het kind niet kan “terugbetalen”. Later herhaalt dit kind hetzelfde patroon bij zijn eigen kinderen door hen te over beschermen.
Te weinig geven: Een ouder geeft onvoldoende zorg of aandacht, waardoor het kind zich tekortgedaan voelt. Later kan dit kind proberen van zijn eigen kinderen te halen wat het zelf niet heeft gekregen, zoals overdreven veel aandacht of zorg.
Deze patronen kunnen zich generaties lang herhalen als de balans niet wordt hersteld.
gerechtigd zijn is..
Gerechtigd zijn: In de contextuele therapie betekent gerechtigd zijn dat mensen binnen relaties recht hebben op wat ze eerlijk toekomt, gebaseerd op de balans tussen geven en ontvangen.
in de contextuele therapie verwijst gerechtigd zijn naar het ethische recht dat mensen hebben binnen hun relaties op basis van de balans tussen geven en ontvangen, met respect voor de verplichtingen en verantwoordelijkheden van de betrokkenen. Dit begrip is essentieel om conflicten, wrok en relationele onbalans te begrijpen en te herstellen.
