de eeuw van de sigaret (gebrek) aan preventie in historisch perspectief Flashcards
Staat, samenleving en gezondheid in de 20ste eeuw (na 1900)
Staat ging er meer aan doen om gezondheid te verbeteren en ging ook niet meer alleen ziektes bestrijden maar ging ook aan preventie doen.
Gezondheid werd belangrijk, omdat je een sterk/gezond leger wilde. Ook gezonde arbeiders–> meer productiviteit. Arbeiders stemde op partijen die goede voorwaarde voor hen regelde–> NL werd een verzorgingsstaat
Verschil tussen curatieve en preventieve gezondheidszorg
Curatief: Pt gaat op eigen initiatief een afspraak voor behandelcontact omdat hij klachten heeft. Zorg voor individu.
Preventief: gezonde/asympto mensen worden door overheid/publieke gezondheidsinstanties benaderd. Het gaat hier om zorg voor populatie.
opkomst van surveillance medicine
- 2 dingen waarop gericht wordt
Pathologisch model vs surveillance model
Surveillance medicine volgens D.armstrong
-vanuit wie initiatief?
-medicalisering te veel?
Initiatief komt vanuit artsen en instanties, je kan dit een beetje paternalistisch vinden–> bevolking opvoeden. Mag je nog wel een ongezonde leeftstijl hebben?
Medicalisering:
Mensen die nog geen symptomen hebben ga je al behandelen. Hierdoor maak je een risicocultuur waarbij we ons steeds meer zorgen gaan maken over onze gezondheid.
Maar initiatief komt niet alleen vanaf boven, want samenleving van nu wil ook steeds gezonder leven, dus vraagt er ook zelf om.
Welke aspecten dragen bij aan waar we preventie voor gaan opzetten (6)
-voorbeeld waar we ons in nl op richten
Om een goede preventie op te starten moet je maatregelen aanpassen op al deze aspecten.
cultuur is hierbij heel belangrijk: in nl richten we ons heel erg op roken en eigenlijk heel weinig op alcohol.
Opkomst van roken in de samenleving
Vanaf begin 20ste eeuw werd roken heel normaal. Begon in WO1 bij soldaten en daarna was er heel veel massa marketing, waarbij roken geassocieerd werd met seksuele aantrekkingskracht, viriliteit, onafhankelijkheid, moderniteit enzovoort.
Hierdoor rookte bijna iedereen, massa en elite en ook artsen.
Het werd een culturele gewoonte en norm
Wetenschap en roken 20ste eeuw
Er werd een correlatie tussen roken en longkanker gevonden. Maar om echt een causaal verband te bewijzen was nog lastig. Omdat de gezondheidseffecten van roken heel lang duurde om te ontwikkelen en omdat er een verschuiving was van kijken naar een ziekte met multifactoriele oorzaken.
Hierdoor geloofde niemand hier echt heel erg in en was het vooral stoer om niet naar de wetenschap te luisterde. Hier was ook veel marketing voor vanuit de tabaksindustrie.
Tabaksindustrie lobbyde ook bij dokters en deze kwamen in reclames.
ook hielden dokters nog niet zoveel van collectieve maatregelen en wilde ze vooral ziektes behandelen
Roken in jaren 50-60
-wetenschap
-politiek
Er was een verschuiving van wetenschap naar politiek
Omdat het wetenschappelijke debat nu opgelost was wilde de politiek ingrijpen. Dit werd een groot sociaal debat.
De industrie die deed het slim en zei dat er een vrij land leefde. Politiek mocht zich er niet mee bemoeien.
Er kwamen alleen teksten van roken is dodelijk op de pakjes. Maar dit kwam ze wel goed uit, want zo konden ze geen claims krijgen. Industrie verkondigde dat mensen een indiciduele verantwoordelijkheid en vrije keuze had (staatspaternalisme vs individuele autonomie). Het ging eigenlijk alleen maar beter met de tabaksindustrie met een recordverkoop in 1966.
Argumenten van de antirooklobby
3e punt deed het goed en heeft heel veel geholpen in een verandering
Keerpunt van rookgedrag
-wat deed nl fout (3)
-cultuur in nl wat niet mee hielp
fouten nl:
-te weinig geld besteed aan campagnes
-accijnzen: te laag en steeds met te kleine stapjes verhoogd
-tabak overal gemakkelijk te koop
cultuur nl:
In nl hebben we extreme mate van individualisme, waarbij burgers in hun waarde gelaten willen worden en hun eigen keuzes willen maken.
Wat heeft tabaksindustrie allemaal gedaan om zoveel mogelijk mensen te laten roken
