Decubitus en IAD

Question 1

Wat zijn risicofactoren voor decubitus?

Answer 1

1.Leeftijd;
-inactiviteit en immobilitiet
-minder bloedvaatjes per oppervlak huid, die voorzien weefsel van zuurstof en voedingsstoffen. Door verminderde bloedtoevoer is het herstelvermogen verminderd

2.Verstoorde Perfusie en Zuurstofvoorziening door;
- DM
- Ischemisch vaatlijden
- Cardiovasculaire instabiliteit

3.Voedingstoestand;
- onvoldoende of niet goed samengestelde voeding leidt tot ondervoeding. Dit is weer aanleiding tot decubitus en vertraagde wondgenezing.
Cachexie= extreme vorm van magerheid

4.Vochttoestand van de huid;
- huidvochtigheid door urine of fescesincontinentie, gevolgen van schuifkrachten treden makkelijker op bij een vochtige huid.

5.Zintuigelijke waarneming;
- minder voelen van pijn bij neuropathie, dwarslaesie of tijdens/na OK
-minder zien leidt tot minder goed kunnen observeren van huiddefecten

6. Algemene gezondheidstoestand
   - decubitus komt vaker voor bij een verminderde gezondheidstoestand, bv terminale fase of beademing.
7. Bij een verhoogde lichaamstemperatuur is risico op decubitus aanwezig.

Question 2

Voorkeursplaatsen voor decubitus

Answer 2

Bot dat dicht op het oppervlak van de huid zit.
Bv hielen, stuit, ellebogen

Question 3

Hoe ontstaat decubitus

Answer 3

Door druk en/of schuifkrachten;
- in bed / stoel
- schuifkracht bij wisselligging
- transfer van bed/stoel, stoel./bed
- materialen als katheters, infuuslijnen, beademingscanules

Question 4

Classificatie Decubitus

Answer 4

EPUAP
NPUAP

Question 5

Waar staat NPUAP voor?

Answer 5

National Pressure Ulcer Advisory Panel

Question 6

Waar staat EPUAP voor?

Answer 6

European Pressure Ulcer Advisory Panel

Question 7

Hoeveel classificatie categorieën zijn er voor Decubutus?

Answer 7

Vier

Question 8

Benoem CAT I decubitus

Answer 8

-Intacte huid
-Niet weg drukbare roodheid
-Pijn, stijf, zacht, warm, koud
-Bij donkere huid rood heid niet zichtbaar!

Question 9

Benoem Cat II decubitus

Answer 9

-Verlies van gedeelte huidlaag/blaar
-Deel verlies van lederhuid
-Oppervlakkige wond zichtbaar
-Rode/roze wondbodem zonder beslag
-Mogelijk open of gescheurde blaar met vocht/serum of bloed

Question 10

Benoem Cat III decubitus

Answer 10

-Verlies van volledige huidlaag
-Subcutaan vet mogelijk zichtbaar
-Bot, spieren, pezen niet zichtbaar
-Beslag mogelijk maar verbergt diepte niet
-Ondermijning/Tunneling mogelijk

Question 11

Benoem Cat IV decubitus

Answer 11

-Verlies van volledige weefsel laag met blootliggende bot/pezen/spieren
-Vervloeid beslag of necrotische korst
-Meestal ondermijning/Tunneling

Question 12

Wat is niet wegdrukbare roodheid?

Answer 12

Bij druk op de huid wordt het niet wit, dit is verstoring van de microcirculatie
** Mogelijk verharding, warmte en oedeem aanwezig
** van belang bij om hier op te letten bij donkere huid

Question 13

Wat zijn de risico inschatting instrumenten bij decubitus?

Answer 13

-Bradenschaal
-Waterlowschaal
-Nortonschaal
-PrePurseschaal

• altijd in combi met klinische blik! Opletten op niet wegdrukbare roodheid!

Question 14

Wat is van belang bij de wondzorg bij decubitus?

Answer 14

Wondbehandeling en effect 1x per week evalueren!

Question 15

Hoe wordt de wond beoordeelt tijdens de wondzorg van decubitus?

Answer 15

-Locatie
-Kleur
-Exsudaat
-Infectie
-Wondrand
-Pijn
-Geur

Question 16

Beoordeling decubitus locatie

Answer 16

-Meest op stuit en hiel door druk en schuifkrachten
-Proberen te voorkomen vanwege nadelige gevolgen voor genezing en moeilijkheden bij fixeren wondmaterialen
- Andere plaatsen zijn, oren, gewrichten zoals enkel en elleboog
* Creativiteit bij knippen van wondmateriaal en vrij leggen van ledematen

Question 17

Beoordeling Kleur/Diepte/Exsudaat bij decubitus

Answer 17

-Via WCS classificatie TIME
*kleur in %
*diepte, oppervlakkig of diep
* exsudaat, veel of weinig

Question 18

Beoordeling infectie bij decubitus

Answer 18

• Primaire kenmerken
  Rood/zwelling/warmte/pijn

-Secundaire kenmerken
* gebrek aan gezond granulatieweefsel
* kleurverandering van wondbed
* broos en snel bloedend granulatieweefsel
* stagnatie of achteruitgang van heling
* onverklaarbare wondpijn

Question 19

Beoordeling wondranden bij decubitus

Answer 19

• Mate van intactheid = re-epithelisatie mogelijk
• Wondomgeving; maceratie, eczeem, ondermijning of eelt

Question 20

Beoordeling pijn bij decubitus

Answer 20

Pijn zowel in rust als bij activiteiten.
Door;
* verbandwisseling, gebruik moderne wondbedekkers en verminder wisseling
* uitdroging wondbed, zorg voor vochtig wondmilieu door occlusief verband
* lokale druk, wisselligging schema, mobilisatie, AD voorzieningen zoals AD kussen of matras (alterneren of low-air)
* necrotectomie, verwijder necrose pas als voldoende demarcatie is, gebruik zo nodig lokaal anestheticum
* wondpijn door complicaties zoals osteomyelitis, abces of infectie -> bestrijd de complicatie
* algemeen, pas een lokale pijnstillende therapie toe

Question 21

Beoordeling geur bij decubitus?

Answer 21

Anaerobe bacteriën geven geuroverlast, vooral bij wonden met necrose en in ondermijnde wonden gedijen deze bacteriën goed.
Behandelen;
- verwijderen necrose
- geur neutraliserende verbandproducten
- geur neutraliserende sprays

Question 22

Wat beteken IAD?

Answer 22

Incontinentiegeassocieerde dermatitis = incontienentieletsel

Question 23

Wat is IAD?

Answer 23

Irritatie van de huid door langdurig contact met urine en of feces.

Question 24

Wat is voornamelijk het probleem bij IAD?

Answer 24

Met name door een verhoogd PH (zuurgraad) die de huid aantast. De natuurlijke barrière wordt verstoord.

Question 25

Hoe ziet IAD eruit?

Answer 25

Als een ontsteking of erytheem met of zonder erosie

Question 26

Mensen met IAD zijn ook nog gevoelig voor andere zaken?

Answer 26

Secundaire infecties, zoals bv Candida (schimmelinfectie)

Question 27

Bij wie komt IAD voor?

Answer 27

Voornamelijk bij ouderen

Question 28

Wat zijn de kenmerken van IAD?

Answer 28

Veel pijn en moeilijk te behandelen

Question 29

Prevalentie (hoeveel mensen momenteel met de aandoening leven) en Incidentie (huidige risico op het krijgen) van IAD?

Answer 29

P 5,6% - 50% I 3,4% - 25% ICD-10 ontbreekt!

Question 30

Diagnose IAD

Answer 30

Moeilijk te onderscheiden van andere huidletsels als decubitus of smetletsels

Question 31

Kosten IAD?

Answer 31

-Kosten zijn onduidelijk maar hoog. -Preventie van belang uit economisch oogpunt en kwaliteit van zorg

Question 32

Risicofactoren voor IAD

Answer 32

* leeftijd is GEEN onafhankelijke risicofactor -incontinentie dunne ontlasting (meeste irritatie huid) -dubbele incontinentie (urine en feces) -incontinentie van urine -hoge frequentie van urine, en vooral fecaal -gebruik van occlusieve producten -verminderde huidconditie tgv veroudering, gebruik van steroïden of DM -verminderde activiteit/mobiliteit -verminderd cognitief bewustzijn -problematiek persoonlijke hygiëne -pijn en koorts -medicatie als; AB, Prednison* en Cytostatica* ( *worden mogelijk uitgescheiden bij urine en feces en hebben etsende werking op huid) -slechte voedingstoestand -verslechterde algehele gezondheidstoestand (multimorbiditeit)

Question 33

Classificatie IAD

Answer 33

- In 2016 door Beeckma - GLOBIAD

Question 34

Wat betekent GLOBIAD en bij welke aandoening hoort dit?

Answer 34

- Bij IAD - Ghent Global IAD Categorisation Tool

Question 35

Hoe wordt IAD gediagnosticeerd?

Answer 35

Klinische tekenen op basis van visuele inspectie van de huid in de getroffen zones

Question 36

Doelstellingen GLOBIAD

Answer 36

-Creëren van internationaal overeengekomen omschrijving van IAD -Standaardisatie van het documenteren in klinische praktijk en voor onderzoeksdoeleinden

Question 37

Classificatiesysteem IAD

Answer 37

CAT IA - aanhoudende roodheid Zonder klinische tekenen van infectie CAT IB - aanhoudende roodheid MET klinische tekenen van infectie CAT 2A - Ontvelling ZONDER klinische tekenen van infectie CAT 2B - Ontvelling MET klinische tekenen van infectie

Question 38

Beoordeling van huid/wond igv IAD?

Answer 38

1. Scheiden en inspectie van huidplooien Tegenovergestelde huid beoordelen op; huidlaesies verkleuring vochtproductie * ontsteking meest te zien in de diepste plooi 2. Beoordelen Secundaire Infectie bv Candida

Question 39

Scheiden van decubitus en vochtletsel?

Answer 39

Letten op; -locatie -vorm van laesie -aanwezigheid van necrose -kenmerken van de rand -kleur van de laesie -omliggende huid (kleur etc) Combi van letsel mogelijk! Onderscheid Decubitus CAT I en II is moeilijk te onderscheiden van IAD!

Question 40

Behandelen IAD

Answer 40

-Reiningingsmiddelen met PH waarde van 5,4 - 5,9 -zachte handdoeken -hydraterende producten -Barriere producten (obv vaseline, silicone, zinkoxide, vloeibare filmvormende acrylaten) - absorberende opvangproducten -antischimmelproducten bij een schimmelinfectie -steroïden gebaseerde anti-inflammatoire producten en topische AB in specifieke gevallen

Question 41

Wanneer inschakelen van een specialist bij IAD? bv wondvpk of wondconsulent

Answer 41

Als er binnen 2 weken geen herstel is van letsel

Question 42

Preventie en Follow Up bij IAD?

Answer 42

- informeren van patient mbt risico's van IAD -management van incontinentie -minimaliseren van huidcontact urine/feces -toepassen van goede huidzorg

Question 43

Wat is goede huidzorg bij IAD?

Answer 43

-huidvriendelijke perineale reiniging -zachte handdoeken -hydraterende producten -beschermende barriereproducten -of gebruik van verzorgend wassen (vochtige washandjes) -gebruik van absorberende incomateriaal -uitvoeren van huidobservaties