Deel 2: recht en gender

Question 1

Wat is recht?

Answer 1

Recht is het geheel van regels en technieken tot ordening en aansturing van een bepaalde samenleving en tot oplossing van conflicten of problemen in die samenleving. Daarbij gaat het recht altijd menselijke rechtsverhoudingen regelen, er is altijd minstens één particulier bij betrokken.

Twee verhoudingen die het recht regelen:

• Burgerlijk recht. Verhoudingen tussen particuliere personen onderling.
• Publiek recht. Verhouding tussen overheid en een particuliere persoon.

Question 2

Wat zijn de doelstellingen van een democratische rechtsstaat en welvaartstaat?

Answer 2

• Scheppen van sociale orde
• Bevorderen van niet-gewelddadige conflictbeslechting
• Bewerkstelligen van een zo rechtvaardig mogelijke verdeling van schaarse goederen in de samenleving (wat is rechtsvaardig?)
• Kanaliseren van sociale verandering
• Garanderen van ontplooiing en autonomie van burgers

Question 3

Wat zijn stereotypen? Geef eveneens soorten en een voorbeeld.

Answer 3

Een veralgemeende opvatting of vooroordeel over eigenschappen of kenmerken die leden van een bepaalde groep bezitten, of over de rollen die sommige leden van een bepaalde groep zouden moeten spelen, overtuigingen over een groep mensen, een vooropgezette overtuiging die wordt gevormd voordat volledige kennis of bewijs beschikbaar is over de eigenschappen, kenmerken of rollen van een sociale (sub)groep.

Soorten:

• beschrijvende/descriptief (vrouwen zijn kleiner dan mannen)
• prescriptief (mannen huilen niet)
• roltyperend (slachtoffers zijn vrouwen)
• foutief (mensen met een zwarte huidskleur zijn minder intelligent)
• grond van waarheid (mannen zijn groter dan vrouwen)
• negatief (vrouwen kunnen geen wiskunde)
• schijnbaar positief (vrouwen zijn zorgzamer dan mannen)
• over individuen
• collectieve opvattingen
• onbewust/bewust

Question 4

Wat zijn genderstereotypen?

Answer 4

• Seksestereotypen. Verbonden aan man/vrouw zijn
• Genderrolstereotypen. Verbonden aan genderrollen
• Seksualiteitsstereotypen. Verbonden aan seksualiteitsbeleving
• Intersectionele stereotypen. Mix van bovenstaande

Question 5

Gevolgen van stereotypering in de context van het recht en geef voorbeelden.

Answer 5

• Sommige mensen hebben toegang tot het recht, anderen niet. Vóór 1989 had de man recht op seks en mocht dit met geweld afdwingen bij zijn vrouw.
• De toepassing van juridische vervolging is anders. Vroeger was partnergeweld strafbaar maar werd het niet vervolgd.
• Het heeft een impact op de objectieve instelling van ‘de mensen van het recht’. Een rechter kan obv vooroordelen over de dader twijfelen in voordeel van.
• Impact op de strafmaat. Daders worden juridisch niet aansprakelijk gesteld.
• Dit bemoeilijkt correct begrip van de aard van het misdrijf. Valse overschrijvingsbewijzen aan sekswerkers werd gezien als oplichting ipv verkrachting.
• Heeft een impact op de geloofwaardigheid van dader, slachtoffers en getuigen

Question 6

Hoe stereotypering tegengaan?

Answer 6

• Genderstereotypen ontkrachten. Gaat vaak over wetenschappelijk materiaal.
• Genderanalyse van wetgeving en gerechtelijke uitspraken. Kijken naar welke (sancties van) misdrijven gepleegd worden door/op mannen of vrouwen.
• Wets- en beleidswijzigingen die deze tegengaan.
• Aantonen van problemen tgv juridische genderstereotypering.
• Belichten van goede praktijken.
• Juridische ‘capacity building’ inzake het vermijden van genderstereotypering. Ze werken omdat ze onzichtbaar zijn; toon mensen hoe ze werken, hoe ze te herkennen zijn en hoe ze ze kunnen vermijden.

Question 7

Vanwaar komt ‘me too’?

Answer 7

• Organisatie Tarana Burke 2006

- Strijd aangaan tegen meisjes en vrouwen in achtergestelde buurten van New York

Question 8

Wat wordt gezien als grensoverschrijdend gedrag?

Answer 8

• Seksuele intimidatie.
• Stalking. Drie groepen: minder dan een maand, van een maand tot een jaar, meer dan een jaar.
• Voyeurisme.
• Seksueel geweld.