Definicje Flashcards
(91 cards)
Liryka - skład
- elegia,
- fraszka,
- hymn,
- oda,
- pieśń,
- sonet
- tren
Aforyzm
zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólną prawdę filozoficzną lub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy.
akt komunikacji językowej
Aktem komunikacji nazywamy każdą sytuację, w której będziemy starali się porozumieć z drugą osobą/osobami
Aliteracja
to powtórzenie w celach ekspresywnych jednej lub kilku głosek na początku lub w akcentowanych pozycjach kolejnych wyrazów tworzących zdanie lub wers
Aluzja literacka
w tekście literackim nawiązanie, odwołanie się do innego tekstu, stylu, zjawiska za pomocą określonych sygnałów rozpoznawalnych dla odbiorcy.
Anafora
celowe powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na początku kolejnych segmentów wypowiedzi. Stosowana jest w poezji i oratorstwie.
Anakolut
błąd składniowy zniekształcający budowę zdania, powodujący zanik związku logicznego między jego członami; inaczej jest to wypowiedź zorganizowana pod względem składniowym tak, że jej poszczególne człony kłócą się z porządkiem logicznym zdania i są niepoprawne pod względem gramatycznym.
Animalizacja
inaczej uzwierzęcenie, to środek stylistyczny używany w celu nadania rzeczom lub osobom cech zwierzęcych. Przykład: “Moja teściowa szczeka”.
Animizacja
Animizacja inaczej ożywienie – literacki środek stylistyczny polegający na nadaniu przedmiotom nieożywionym lub pojęciom abstrakcyjnym cech istot żywych, np. morze ryczy, chmura goni chmurę.
Antonim
termin oznaczający przeciwieństwo, odwrotność znaczeniową innego terminu, antonimy to terminy przeciwstawne. Są nimi np. ciepło - zimno, mądry - głupi, syty - głodny. Dziedzina wiedzy zajmująca się m.in. antonimami to językoznawstwo.
Antropomorfizacja
zabieg językowy, polegający na nadawaniu niebędącymi ludźmi przedmiotom, pojęciom, zjawiskom, zwierzętom itp. cech ludzkich i ludzkich motywów postępowania. Często odnosi się do wyobrażenia bogów na obraz i podobieństwo człowieka.
Antyteza
figura retoryczna polegająca na zestawieniu dwóch elementów znaczeniowo przeciwstawnych w jedną całość treściową dla uzyskania wyższej ekspresji (np. “gromobicie ciszy”, “lepiej z mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć”).
Apokalipsa
Apokalipsa Jest to rodzaj utworu biblijneg. Słowo apokalipsa pochodzi z języka greckiego (apokalipsis ) i oznaczało odsłonięcie, objawienie. w którym mówi się o tajemnicach dotyczących sensu dziejów i końca świata.
Apostrofa
składniowa figura retoryczna, charakteryzująca się bezpośrednim zwrotem do osoby, bóstwa, idei, wydarzenia, pojęcia lub przedmiotu (dochodzi wówczas do personifikacji adresata wypowiedzi). Dominuje styl podniosły, czasami patetyczny. Apostrofa zazwyczaj jest skierowana do osób, przedmiotów, zjawisk itd., które nie pełnią roli tematu utworu.
Barok
- powrót do średniowiecza
- obfitość
- Kontrreformacja
Barok, typowe środki stylistyczne
- Paradoksy
- oksymorony
- antytezy
- porównania
- gradacja
- epitety
- Hiperbole
Biblia Pac perum
biblia dla ubogich, obrazkowa
Blaize Pascal
Blaize Pascal - genialny matematyk i filozof. Twórca geometrii rzutowej i rachunku całkowitego. Stworzył tzw. zakład Pascala polegający na: wierze w boga opartej na tym że bardziej się to opłaca, gdyby oka
Cechy Eposu
- epickość,
- rozbudowana, wielowątkowa fabuła, mająca charakter epizodyczny (tzn. składająca się z często
- niezależnych od siebie wydarzeń, luźno zespolonych, nie powiązanych relacjami przyczynowo-skutkowymi),
- ukazywanie dziejów legendarnych lub historycznych bohaterów w momentach przełomowych dla danej społeczności,
- obecność bohatera zbiorowego,
- inwokacja na początku utworu – rozwinięta apostrofa umieszczona na początku utworu, w której poeta zwraca się do Muzy, bóstwa lub duchowego patrona z prośbą o inspirację; w inwokacji przedstawia się nam narrator, później dystansujący się wobec świata i wydarzeń;
- rozbudowane, bardzo szczegółowe opisy (batalistyczne, przedmiotów, sytuacji, wyglądów i inne), powodujące retardację,
- narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący i obiektywny, zachowujący jednolity dystans wobec opowiadanych wydarzeń, ujawniający przy tym często swoją obecność w bezpośrednich wypowiedziach do odbiorców,
- paralelizm dwóch płaszczyzn fabularnych – świata bogów i świata ludzi,
- porównania homeryckie,
- patetyczny styl,
- występowanie stałych epitetów (np. „szybkonogi Achilles”)
- heksametr jako miara wierszowa.
- treść skupiona wokół postaci centralnej
- mała rozpiętość czasowa narracji;
- fabuła niezależna od chronologicznego następstwa zdarzeń;
- kontrastowo zestawione sceny;
- występowania skomplikowanych sytuacji, które rozwijają fabułę;
- główne siły przeciwstawne spotykają się pod koniec eposu;
Komedia
Komedie cechuje pogodny nastrój, komizm, najczęściej żywa akcja i szczęśliwe dla bohaterów zakończenie. Komedia rozwijała się już w starożytnej Grecji i Rzymie. Przedstawia komicznie sytuacje i wady bohaterów.
Cechy kroniiki Gala
- brak dat
- chronologia wydarzeń
Cechy poematu literackiego
- Inwokacja
- Podział na księgi
- Wzniosły patriotyczny styl
- Porównania homeryckie (rozbudowane porównania odnoszące się do świata przyrody)
- Narrator obiektywny paraleizm płaszyczyzn
- Epitety stałe
Cechy romantyzmu
- Zerwanie z tradycyjnymi zasadami kompozycji
- indywidualizm
- szukanie wzorów w sztuce średniowiecznej oraz mitologii
- Synkretyzm: mix wszystkich gatunków literackich (epiki liryki dramatu)
- Bohater romantyczny
Daniel Naborowski
Daniel Naborowski - urodzony w 1573 roku w krakowie, zmarły w 1640 w Wilnie, polski poeta barokowy, dyplomata, tłumacz i wyznawca kalwinizmu
