Doktryny Flashcards
(94 cards)
1
Q
Krytykował lichwę i uważał, że pieniądz sam w sobie nie może rodzić nowych wartości. Rozróżniał ekonomię naturalną od chrematystyki (nienaturalnego gromadzenia bogactwa)
A
Arystoteles
2
Q
Twierdził, że gospodarstwo domowe (oikos) to podstawowa jednostka ekonomiczna i podkreślał rolę zarządzania majątkiem oraz odpowiednią organizację w domu.
A
Ksenofont
3
Q
Podkreślał, że praca rolnika jest podstawą pomyślności społecznej i przedstawiał rolę bogactwa jako czegoś ograniczonego przez naturę i prawo.
A
Hezjod
4
Q
Jego ekonomiczne nauki koncentrowały się na cnocie i moralności w zarządzaniu
majątkiem, uważał, że bogactwo samo w sobie nie jest celem, a środkiem do osiągania
dobra.
A
Sokrates
5
Q
Rozwinął koncepcję sprawiedliwej ceny i uczciwej wymiany, twierdząc, że transakcje handlowe muszą być oparte na wzajemnej uczciwości i sprawiedliwości.
A
Św. Tomasz z Akwinu
6
Q
Podkreślał znaczenie podziału pracy oraz edukacji w zarządzaniu majątkiem, zalecał, aby władca starał się maksymalizować dochody państwa poprzez umiejętne zarządzanie
zasobami.
A
Platon
6
Q
Co to lichwa?
A
Pobieranie wygórowanych odsetek za pożyczone pieniądze.
6
Q
Skąd powstała pierwsza „teoria”?
A
Mikroekonomii
7
Q
Gdzie powstały pierwsze idee dotyczące zagadnień ekonomicznych?
A
W starożytnej Grecji
7
Q
Kogo nazywamy ojcem ekonomii?
A
Mr. Adam Smith
8
Q
Komu zawdzięczamy pierwsze idee dotyczące zagadnień ekonomicznych?
A
Filozofom
9
Q
Kto to mercante?
A
Kupiec bogacący się na
handlu
10
Q
Na czym polegał paradoks zapobiegliwości?
A
Jak oszczędzam po to by inwestować to te oszczędności są dobre, ale jeżeli ktoś
oszczędza tylko dla oszczędzania to wycofuje pieniądz z obiegu gospodarczego, co szkodzi gospodarce.
Oszczędzanie jest dobre, jeżeli czemuś służy!!
11
Q
Ziomo Jean Bodin
A
Francuski prawnik i polityk, zapoczątkował ilościową teorię pieniądza (czyli zauważył tendencje do wzrostu cen przez to, że podaż kasy rośnie)
12
Q
Ziomo John Law
A
Ekonomista ze Szkocji, zapoczątkował epokę teorii pieniądza papierowego (i na co mu to było jak wszyscy kart używają XDD)
13
Q
Ziomo Richard Cantillon
A
Ogólnie to był kupiec z zamiłowaniem do ekonomii, po jego śmierci na światło dzienne wyszedł esej dotyczący podstawowych zasad ekonomii.
14
Q
Ziomo René Louis Voyer d’Argenson (POWODZENIA W ZAPAMIĘTANIU)
A
Francuz, który uważał rolnictwo za główny filar gospodarki. Zainicjował hasło wolności gospodarowania oraz ograniczenia interwencji państwa (ogólnie chciał wprowadzić warunki dla wolnego handlu).
15
Q
Ziomo Vincent de Gournay
A
Francuski kupiec i podróżnik, Propagował walkę z przywilejami
w handlu i przemyśle. „Dajcie nam swobodę działania i ruchu!!”
Vincent mógłby uczestniczyć w jakiś strajkach teraz XDD
16
Q
Ziomo François Quesnay
A
Francuski lekarz, twórca szkoły fizjokratycznej. Stworzył Tablicę Ekonomiczną.
17
Q
Jakie są trzy filary porządku naturalnego? (FIZJOKRATYZM)
A
-wolność osobista - człowiek musi być wolny aby mieć motywację do działania
-wolność ekonomiczna - swoboda decyzji na temat działalności
w sferze ekonomicznej
-wolność prywatna - gwarancja, że to, co uzyskamy z działalności ekonomicznej zasili nasz majątek
18
Q
Co to leseferyzm?
A
Silnie liberalne poglądy dotyczące gospodarki. Rola państwa miała być ograniczona do roli „nocnego stróża”, który miał strzec fundamentalnych zasad wolności gospodarowania i prywatnej własności.
19
Q
Co to merkantylizm?
A
Definiuje się jako system poglądów, według którego dobrobyt państwa zależy głównie od ilości kruszcu, jaki ono posiada. Tzw. KAPITALIZM KUPIECKI
20
Q
Ziomo William Petty
A
Twórca STATYSTYKI! Próbował dokonać pomiaru ludności, eksportu, importu,
zasobu kapitału naturalnego.
Jako pierwszy obliczył dochód narodowy w Anglii i Walii !!!
21
Q
Ziomo Bernard Mandewille
A
Filozof, zaprzeczał że występuje naturalna dobroć rodzaju ludzkiego. Uważał, że egoizm jest moralną wadą, ale dobro społeczne może być wynikiem egoistycznych czynów.
22
Ziomo David Hume
Twierdził, że utrzymanie korzystnego
bilansu handlowego w długim czasie
jest niemożliwe. Fan liberalizmu w handlu zagranicznym.
Bestie Smitha <33
23
Ziomo Adam Smith
NASZ OJCIEC EKONOMII !!!
Autor "Badań nad naturą i przyczynami
bogactwa narodów", mistrz szkoły klasycznej. Propagował tzw. grę "fair play"
24
Co to Homo oeconomicus?
Jednostka racjonalna, nastawiona na
maksymalizację użyteczności, właściwie
jednostka uniwersalna, pozakulturowa.
Model człowieka analizowany przez
neoklasyków.
25
Ziomo David Ricardo
Ekonomista angielski, klasyk ekonomii. W 1817 stworzył Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania– szczytowe
osiągnięcie szkoły klasycznej!
Bardzo koncentrował się na roli pracy w ekonomii.
26
Jak Ricardo definiował wartość towaru?
ilość jakiegoś innego towaru, który można otrzymać w zamian, zależy od względnej ilości pracy niezbędnej do jej wytworzenia, nie zaś od sumy płacy, zysku i renty.
27
Prawo malejącej wydajności czynników produkcji
Jeżeli udział jednego z czynników produkcji (ziemi, kapitału, pracy)
rośnie, podczas gdy pozostałych jest stały, to stopa wzrostu produktu globalnego będzie się zmniejszać.
28
Co to renta gruntowa?
Część produktu ziemi, którą płaci się jej
właścicielowi za jej użytkowanie.
29
Co to cena naturalna?
Minimalne koszty utrzymania pracownika, cena niezbędna, aby umożliwić ogółowi pracowników
utrzymanie i zachowanie swojego gatunku, nie zwiększając ani też nie zmniejszając ich liczby.
30
Ziomo Thomas Malthus
Angielski Ekonomista, Sformułował prawo ludności, Upatrywał we wzroście demograficznym zagrożenie
prowadzące nieuchronnie do klęski głodu oraz nędzy.
31
Czym jest zysk?
Potrąceniem z produktu wytworzonego przez robotnika.
32
Teoria przewagi absolutnej
A. Smith – korzyści z wymiany międzynarodowej, jeśli każdy z
partnerów specjalizuje się w produkcji i eksporcie towarów, które jest w stanie wytworzyć relatywnie mniejszym nakładem pracy niż jego partner.
33
Teoria przewagi komparatywnej
D. Ricardo – uwzględnia także relatywną wydajność wewnątrz gospodarki każdego partnera
34
Na czym polegała polityka opodatkowania?
Ograniczenie opodatkowania,
wydatki rządowe nie służą produkcji i obniżają akumulację kapitału; zalecał korzystanie z form obciążających rentę
gruntową.
35
Na czym polegała polityka obronna?
Interwencjonizm, opodatkowanie wojenne właścicieli ziemi i kapitału, wzrost krajowego dochodu netto
źródłem potęgi obronnej („złote kajdany handlu”).
36
Na czym polegała Liberalna polityka ekonomiczna?
Polityka uprzemysłowienia,
wolny handel zagraniczny, swoboda decyzji przedsiębiorczości prywatnej.
37
Ziomo Jean Baptiste Say
-Sformułował prawo rynków,
-Zakłada podażowy charakter gospodarki narodowej –popyt jest bierny i zawsze dostosowuje się do podaży,
-Podaż jest czynnikiem tworzącym popyt,
-Nadprodukcja występuje w sytuacjach wyjątkowych.
38
Ziomo James Mill
-Szkocki filozof, historyk, polityk,
ekonomista
-Utylitarysta
-Prowadził również badania w dziedzinie teorii edukacji
39
Co to utylitaryzm?
Inaczej filozofia zdrowego rozsądku, kierunek etyki zapoczątkowany w XVIII wieku, według którego najwyższym dobrem jest pożytek jednostki lub społeczeństwa, a celem wszelkiego działania powinno być największe
szczęście największej liczby istot żywych.
40
Ziomo Jeremy Bentham
-Angielski prawnik, filozof
i ekonomista,
-Jeden z autorów filozoficznej
koncepcji utylitaryzmu,
-Zwolennik wolnego rynku.
41
Ziomo John Stuart Mill
-Angielski filozof, politolog i ekonomista
-Twórca podstaw współczesnego liberalizmu.
42
Ziomalka Harriet Taylor Mill
-Brytyjska filozof i feministka
pierwszej fali
-Współpracowniczka i żona
Johna Stuarta Milla
-1869 John S. Mill wydał książkę The Subjection of Women (Poddaństwo kobiet) napisaną wraz z Harriet
43
Ziomo Jean-Charles-Leonard Simonde de Sismondi
-krytyka w kategoriach
uniwersalizmu ekonomii
klasycznej - poglądy ekonomii
klasycznej są słuszne, ale tylko
w odniesieniu do krajów bogatych
-podział społeczeństwa na klasy:
--> właściciele
-->najemna siła robocza
-bronił interesów drobnych rzemieślników, kupców i rolników
-zalecał przeciwdziałanie monopolizacji i koncentracji kapitału, ochronę drobnego rolnictwa, stworzenie dla robotników prawa zrzeszania się i umożliwienie im tworzenia małych przedsiębiorstw, ochronę dobrobytu społecznego
-jeden z twórców ekonomii drobnomieszczańskiej
44
Niemiecka szkoła narodowa
- ekonomii nie można oddzielić
od innych sfer życia społecznego
-nie ma uniwersalnych reguł
ekonomii, bo ekonomii nie da się oddzielić od innych sfer życia
45
Ziomo Adam Müller
-niemiecki filozof, publicysta i dyplomata
-czołowy przedstawiciel niemieckiego
romantyzmu politycznego
-społeczeństwo to jedność: polityki,
ekonomii, religii, estetyki i moralności.
Istnieje duch narodowy
-bogactwo – dobra narodowe i kapitał duchowy
-uważał, że społeczeństwo pozbawione oparcia idei wspólnotowych i tradycji przestanie istnieć
46
Ziomo Friedrich List
Założyciel niemieckiej ekonomii
politycznej.
Państwo powinno tak regulować gospodarkę (cła, żeglugę), aby
zapewnić wzrost potęgi narodu, mimo konkurencji ze strony innych
narodów. Dopiero po osiągnięciu odpowiedniego stopnia rozwoju,
gdy konkurencja ze strony innych narodów nie jest groźna, należy
znosić bariery i promować współpracę międzynarodową.
47
Starsza szkoła historyczna
-powstała na terenie Niemiec
-analiza ekonomiczna tylko z wykorzystaniem faktów historycznych
-nie ma uniwersalnych reguł w ekonomii, bo każdy naród z natury ma swoją specyfikę
-w fizyce jest miejsce na prawo, ale w ekonomii nie
48
Ziomo Wilhelm G.F. Roscher
-przedstawiciel niemieckiej szkoły historycznej
-podkreślał ścisły związek ekonomii politycznej ze wszystkimi naukami społecznymi
-życie narodu – jedność 7 elementów: język, religia, sztuka, nauka, prawo, gospodarka, państwo
-brak ekonomii czystej –odseparowanej od innych obszarów życia społecznego
49
Socjalizm utopijny na czym polegał?
-wolność nie gwarantuje sprawiedliwości -błędem ekonomii klasycznej jest utożsamianie wolności
ze sprawiedliwością
– prawa natury nie decydują kto ma być bogaty a kto biedny
50
Ziomo Henri de Saint-Simon
-francuski historyk, filozof
i ekonomista
-podział ludzi: industrialiści
(każdy, kto coś tworzy), próżniacy
(żyją z tego, że mają własność) niesprawiedliwe !!
-nowe społeczeństwo rządzone przez ludzi pracy, bankierów i techników; władza dyktatorska miała spoczywać w rękach fachowców
-uznawany jest za jednego z prekursorów idei
wspólnotowych w Europie
51
Ziomo Charles Fourier
-twórca terminu feminizm
-Ludzie mają być równi !!
52
Ziomo Robert Owen
-"człowiek jest taki, jak środowisko,
w którym funkcjonuje"
-humanizacja stosunków pracy -
niestandardowa fabryka
-idea spółdzielczości !!
53
Ziomo Karol Marks
Napisał "KAPITAŁ", który ma 4 tomy...
1. relacja władzy politycznej do ekonomicznej
2.tworzenie bogactwa i stosunków podziału
3.stabilność systemu gospodarczego
4. koncentracja własności
Generalny wniosek: zmiana możliwa tylko na drodze radykalnej
zmiany ustrojowej – rewolucja!!!!!!!
54
Ziomo John Maynard Keynes
-Keynes - przeciwnik rozwiązań
na wzór radziecki
-Zwolennik gospodarki rynkowej
z ingerencją państwa
-1936 „Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza” -
najbardziej znana książka Keynsa
Ogólnie ziomek wymyślił tzw. MECHANIZM/ EFEKT MNOŻNIKOWY, który informuje jak zmieni się produkcja/dochód przy zmianie popytu globalnego
55
Co to Keynesizm?
-Ekon. popytowa teoria dochodu narodowego, w której dominującą rolę odgrywają wydatki inwestycyjne,
-Poziom produkcji i zatrudnienia wynika z popytu globalnego
56
Ziomo William Stanley Jevons
-Jeden z twórców teorii krańcowej użyteczności.
-W swojej pracy "Theory of Political Economy" (1871) wprowadził koncepcję subiektywnej użyteczności i
analizy marginalnej.
57
Ziomo Carl Menger
-Austriacki ekonomista, który jest uważany za jednego z założycieli
szkoły austriackiej w ekonomii oraz współtwórcę teorii krańcowej
użyteczności.
-W "Principles of Economics" (1871) podkreślił rolę
subiektywnej użyteczności w kształtowaniu wartości
dóbr i rzadkości jako kluczowego czynnika
ekonomicznego.
58
Ziomo Léon Walras
-Koncepcja równowagi ogólnej,
-Rozwinął teorię równowagi ogólnej, opisującą, jak różne rynki jednocześnie osiągają
równowagę.
-Jego praca "Éléments d'économie politique pure" (1874) jest fundamentem matematycznej analizy ekonomicznej.
59
Ziomo Alfred Marshall
-Jego prace przyczyniły się do połączenia
koncepcji klasycznej ekonomii z nowymi ideami
marginalizmu.
-Marshall stworzył podstawy współczesnej mikroekonomii, wprowadzając kluczowe pojęcia i narzędzia analizy,
które są nadal stosowane w teorii ekonomicznej.
-W "Principles of Economics" (1890) wprowadził pojęcia
elastyczności cenowej popytu, równowagi częściowej oraz krzywe
podaży i popytu (to przez niego będziemy płakać na ekonomii menadżerskiej)
60
Ziomo Friedrich Hayek
-Jeden z najbardziej wpływowych
ekonomistów austriackiej szkoły ekonomii
-Przeciwnik interwencjonizmu
-1974 otrzymał Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii m.in. za „pionierskie badania w dziedzinie teorii pieniądza i cyklów koniunkturalnych”
61
Monetaryzm- zadania?
-stabilizacja cen
-przyczynianie się do stabilizacji gospodarki
-stwarzanie warunków dla niezakłóconego przebiegu procesów
gospodarczych będących konsekwencją swobodnego działania
podmiotów gospodarczych
62
Ziomo Milton Friedman
-Twórca monetaryzmu
-Przedstawiciel chicagowskiej szkoły
ekonomii
-Laureat nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla
w dziedzinie ekonomii w 1976 roku
-Obrońca i propagator wolnego rynku (był prywaciarzem)
-Chciał ograniczyć rolę państwa w gospodarce,
-Zwolennik wolnego handlu międzynarodowego!
Ogólnie to on był hejterem Keynesa!
63
Co to podaż pieniądza?
Główny czynnik wpływający na poziom PKB
64
Co to inflacja?
Jedynie zjawisko pieniężne, a więc aby zapewnić
stabilizację gospodarczą należy zwiększać podaż pieniądza
w tempie odpowiadającym wzrostowi PKB
65
Co to wgl jest monetaryzm?
Doktryna ekonomiczna charakteryzująca się silnym poparciem
i wiarą w skuteczność mechanizmów rynkowych i niechęcią
do nadmiernej interwencji państwa w gospodarkę.
66
"CZIKAGO" i szkoła ekonomii co i jak?
-Założyciele: Friedman i Stiegler,
-bardzo ograniczoną rola dla państwa,
-neoklasyczna teoria cen pozwala wyjaśnić
postępowanie podmiotów gospodarczych
-mechanizm wolnego rynku efektywnie alokuje zasoby
OFC postawi Chicago BOYSSSS
67
Chicago boys
Ogólnie to dzięki nim był Chilijski cud. Opracowali taki plan ekonomiczny, który przyczynił się do mega zmian w gospodarce Chile, np. chcieli sprywatyzować gospodarkę, obniżyć wydatki budżetowe i podatki, ograniczyć związki zawodowe oraz zreformować system edukacji i emerytalny.
68
Co to ekonomia instytucjonalna?
Heterodoksyjny nurt w ekonomii, który
koncentruje się na roli instytucji – zarówno
formalnych (jak prawo, rządy, organizacje),
jak i nieformalnych (normy społeczne, tradycje) – w kształtowaniu procesów
gospodarczych i wyników ekonomicznych.
Było sporo nagród Nobla dot. tej ekonomii właśnie.
69
Kto to konsument?
-Podmiot racjonalny
-Opiera proces podejmowania decyzji
na zasadzie optymalizacji
-Dąży do osiągania maksymalnych korzyści
z konsumpcji dóbr
70
Bandwagon effect
Efekt naśladownictwa,
przyłączania się do większości
71
Efekt snobizmu
Konsumpcja na rynkach towarów niszowych
72
Dobra Veblena
Dobra luksusowe, na które wielkość popytu wzrasta wraz ze wzrostem ceny, np. jakieś zajebiste samochody.
73
Dobro Gifenna
Zawsze jest dobrem niższego rzędu, czyli takim, na które wraz ze wzrostem dochodów spada popyt, np. u nas w Polsce chleb albo ziemniaki. Jak ludzie będą mieć dużo kasy to nie będą chcieli jest ziemniaków tylko jakieś sushi czy inne kawiory.
74
Paradoks spekulacyjny
Decyzja na podstawie
oceny sytuacji, która nastąpi w przyszłości (giełda,
rynek nieruchomości). Np w pandemii te płyny do dezynfekcji i maseczki baaardzo podrożały, więc ludzie robili chorej ilości zapasy.
75
Efekt szoku i oswojenia
np. zakup benzyny, no słabo, że jest droższa, ale nic nie zrobisz, a auto musisz zatankować jak chcesz dojechać do pracy
76
Efekt Coca-Coli
Konsument nie lubi zmian, była taka akcja, że cola wypuściła jakąś new wersje i pomimo, że ta nowa bardziej smakowała ludziom to woleli kupić tą classic.
77
Zakotwiczenie cenowe
Traktowania pierwszej
widzianej ceny jako punktu odniesienia
78
Dysonans poznawczy
Usprawiedliwienie
nieracjonalnego zakupu- każda baba po zakupach :DD
79
Efekt posiadania (endowment effect)
Przypisywanie wyższej wartości posiadanym
przedmiotom- np. to dzieje się często jak starzy ludzie sprzedają mieszkanie. Pomimo, że jest w słabym stanie to oni chcą za nie milion dollars, bo "ja tu całe życie mieszkałem i dzieci wychowałem"
80
Efekt darmowości
Psychologiczne zjawisko, które sprawia, że ludzie postrzegają produkty lub usługi oferowane za darmo jako znacznie bardziej atrakcyjne niż te, za które muszą zapłacić, nawet jeśli cena jest bardzo niska.
81
Postrzeganie ceny jako wyznacznika jakości
Decyzja na podstawie oceny sytuacji, która nastąpi
w przyszłości (giełda, rynek nieruchomości)
82
Instytucja co to?
-Zbiór fundamentalnych zasad politycznych,
społecznych i prawnych tworzących strukturę
produkcji, dystrybucji i wymiany (North 1994).
Składają się na nie zasady formalne, nieformalne
oraz mechanizmy służące ich egzekwowaniu.
-Podstawowa funkcja instytucji: zapewnienie
możliwości współdziałania jednostkom w świecie
pełnym konfliktów.
-Są instytucje społeczne i gospodarcze
83
Jakie są typy instytucji?
-Instytucje formalne: takie które tworzy się na podstawie prawa i których działalność regulują przepisy prawne,
-Instytucje nieformalne:społecznie podzielane reguły, zwykle niepisane, powstające ewolucyjnie, przekazywane i egzekwowane poza oficjalnymi kanałami
-Instytucje-organizacje-organizacja będąca zespołem współdziałających osób wyposażonych w zasoby
84
Jakie są współczesne modele gospodarki rynkowej?
-Anglosaski
-Nadreński
-Japoński
-Skandynawski
85
Model anglosaski
Charakteryzuje się wysokim poziomem wolności gospodarczej oraz ograniczoną rolą państwa do minimum
86
Model nadreński
- społeczna gospodarka rynkowa,
-wyrównanie społeczne,
-gospodarka i społeczeństwo na równym poziomie,
-często jest uwzględniany interes publiczny
- Państwo jako taki gwarant przestrzegania zasad rynkowych
87
Model Japoński
-Silna rola państwa w planowaniu i wspieraniu kluczowych sektorów gospodarki
-słabość związków zawodowych
-ograniczony zakres opieki socjalnej
-ścisłe więzi między pracownikami, a firmą
-praca>>>dom
88
Model skandynawski
-Silna rola państwa w zapewnianiu rozbudowanego systemu opieki społecznej i usług publicznych
-równowaga między rozwojem gospodarczym a społeczną sprawiedliwością,
-Wysoki poziom opodatkowania, finansujący politykę równych szans i minimalizację nierówności społecznych
89
Co to kapitalizm prorozwojowy?
Model, w którym państwo wspiera rozwój gospodarczy poprzez inwestycje w edukację, innowacje i infrastrukturę, łącząc mechanizmy rynkowe z politykami promującymi długoterminowy wzrost i dobrobyt społeczny.
Ogólnie skupienie na rozwoju i technologiach, tak powstały azjatyckie tygrysy!!!!
90
Chiński model współczesnej gospodarki co i jak?
-Uprawia się kapitalizm z silną rolą państwa, nie w
pełni wolnym rynkiem i skomplikowaną siatką
zależności i powiązań pomiędzy biznesem i
władzą.
-Na dole pracowite społeczeństwo, pośrodku
rzutcy biznesmeni, a na górze autorytarna władza.
No ogólnie to taki trochę "Jesteśmy najmądrzejsi, wszystko mamy the best i wprowdźmy komunizm!!"
91
Ekonomia Behawioralna co i jak?
Nauka interdyscyplinarna na pograniczu ekonomii i psychologii, badająca wpływ czynników psychologicznych, społecznych, poznawczych oraz emocjonalnych na podejmowanie decyzji gospodarczych przez jednostki i instytucje oraz konsekwencje tych decyzji.
