Dur Flashcards

(65 cards)

1
Q

1577-1590 Osmanlı İran Savaşı

A

Şah İsmail kışkırtması. İran şahının ölmesi İranda iç karışıklık meydana getirmiş III.Murat İrana sefere düzenlemiştir. Bu savaşlar Osmanlı galibiyetiyle sonuçlanmıştır. sonuç: Ferhat Paşa (I. İstanbul Ant (1590)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ferhat Paşa (I. İstanbul Ant (1590)

A

Azerbaycan, Dağıstan, Gürcistan, Luristan, Tebris, Tiflis Osmanlı’ya bırakılmıştır. Osmanlı sınırları doğuda Hazar denizine kadar uzanmıştır. (Osmanlı’nın doğudaki en geniş sınırları)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

1603-1611 Osmanlı vs. İran Savaşları

A

Bu dönemde Osmanlı’nın Avusturya ile savaşta olmasını ve celali isyanlarını fırsat bilen İran Osmanlıya saldırmış bu savaşlar İran galibiyetiyle sonuçlanmıştır. İran Tebriz ve Revanı alıp Diyarbakır ve Musul’a kadar ilerlemiştir.
sonuç: Nasuh paşa (II. İst) Ant (1612)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

1612 Nasuh Paşa Anlaşması (II. İst)

A

İrandan daha önce alınan(Ferhat Paşa Anlaşmasıyla) topraklar İran’a geri verilmiştir. Buna karşılık İran her yıl Osmanlı’ya 200 deve yükü ipek vermeyi kabul etmiştir.
(Osmanlı Devletinin doğuda yenilip toprak kaybettiği ilk anlaşma)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

1614-1618 Osmanlı İran Savaşı

A

İran Nasuh Paşa anlaşmasının şartlarına uymayarak ipekleri göndermemiştir ve Osmanlı elçisini tutuklamıştır. Bu savaşlar sonunda İran mağlup olmuş ve barış istemiştir. Serav anlaşması (II.Osman) imzalanmıştır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Serav Anlaşması (1618)

A

İran vergisi 100 deve yük ipek kumaşa indirilecek.

Sınırlar Nasuh Paa anlaşmasına göre çizilecek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

1635-1639 Osmanlı İran savaşları

A

XVII. yydaki en şiddetli savaşlar bu dönemde yapılmıştır, IV.Murat’ın çocuk yaşta padişah olmasından yararlanan İran hileyle Bağdat’ı almış.
Sadrazam Hüsrev Paşa’nın seferi sonuçsuz kalmıştır. Bağdat subaşı ayaklanmış İran’dan yardım istemiştir akabinde İran Bağdat’a girmiş ve Bağdat’ı sınırlarına katmıştır. Bu dönemdeki savaşların ilk yıllarında IV.Murat otorite kurana kadar İran savaşlarda üstündür,
1635-37′de Revan, 1638′de ise Bağdat geri alınmıştır. Bu sırada İrandada taht değişikliği yaşanmıştır. Yeni şah barış istemiştir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639)

A

İki taraf için de savaş bitmiştir.
Azerbaycan ve Revan İran’a bırakılmıştır
Bağdat Osmanlı’da kalmıştır.
Zagros dağları iki devlet arasında sınır sayılmıştır Günümüzdeki İran-Türk sınırı çizilmiştir.(En eski sınırımız)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

1593-1606 Osmanlı vs. Avusturya Savaşları

A

Bu dönemde 2 devlet arasında sınır sorunları hat safhadadır
Avusturya Osmanlıya vergi vermeyi kabul etmez III.Mehmet Avusturya’ya sefere çıkarak Eğri Kalesini alır.

1596 Avusturya vs. Osmanlı Haçova Savaşı –> Kanuni Sultan Süleymandan sonra ordunun başında sefere çıkan ilk padişah olan III.Mehmet’in galibiyetiyle sonuçlanmıştır. Osmanlı tarihinde padişahın orduya komuta etmesiyle kazanılan son savaştır
Batıda (ve büyük bir devlete karşı kazanılan son meydan savaşıdır.
III. Mehmetten sonra I. Ahmet zamanında Kanjie ve Estergon kaleleri alınmıştır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

1606 Zitvatoruk Anlaşması

A

Eğri, Kanije, Estergon Osmanlıda kalıyor.
Avusturya yıllık vergi vermeyecek bir defaya mahsus savaş tazminatı verecek
Avusturya padişahı Osmanlı padişahına denk sayılacak. Kendisine Cesar (imparator) denecek. (1533 İstanbul Anlaşmasıyla Osmanlı Sadrazamının Avusturya padişahına(Arşidüküne) denk sayılıyordu)
Osmanlı Avusturyaya karşı üstünlüğünü kaybetmiştir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

1658 - 1664 Savaşları (IV. Mehmet Dönemi)

A

Sebep: Erdel, Eflak ve Boğdan beyliklerinin, Avusturya kışkırtmasıyla isyan etmesi
Avusturya Erdel’in içişlerine karıştı, Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Avusturya üzerine sefere çıktı Uyvar ve Zenivar kalelerini aldı.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Vasvar Ant (1664)

A

Uyvar novigrad kaleleri Osmanlıda kalacak
Avusturya Erdel’in içişlerine karışmayacak
Avusturya savaş tazminatı ödeyecektir
Bu anlaşma Osmanlı askeri gücünün Avusturya askeri gücünden daha üstün olduğunu gösteren son anlaşmadır. Avusturya ile yapılan son kazançlı anlaşmadır

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

1683 - 1699 II. Viyana Kuşatması

A

Macarların ayaklanıp Osmanlıdan yardım istemesi
Viyana’nın Osmanlı Devletine karşı ortak saldırı merkezi konumunda olması
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (Sadrazam) Viyanayı kuşattı ama alamadı.

Viyana’nın alınamamasındaki bazı nedenler:
Lehistan’ın Avusturya’ya yardıma gelmesiyle Osmanlı ordusu 2 ateş arasında kaldı
Kırım hanlığı Osmanlı’ya destek göndermedi Viyana yolu üzerindeki önemli kaleler alınmadı
Belgrad’tan savaşın kaderini değiştirebilecek önemli ağır toplar getirilmedi
Merzifonlu çok yavaş hareket etti savaş-kuşatma gereğinden fazla uzadı
Papanın teşvikiyle Lehistan, Malta, Venedik Avusturyaya yardıma geldi

Viyana kuşatmasının sonuçları:
Türkleri balkanlardan atma düşüncesi arttı
Avusturya, Lehistan, Venedik, Malta kutsal ittifak kurdu(Sonradan Rusya’da dahil oldu)
Osmanlı bu savaştan sonra toprak kaybetmeye başladı. Sakarya savaşına kadar geriçekilme sürdü.
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edildi Bu savaş akabindeki 16 yıl boyunca Osmanlı Devleti ağır yenilgiler almaya başladı Bu ağır yenilgilerin ardından 1699 yılına gelindiğinde Avusturya, Lehistan, Venedik, Maltayla Karlofça Anlaşması imzalandı.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

1699 Karlofça Anlaşması

A

Temeşvar dışındaki tüm Macaristan, Erdel Avusturyaya verilecek
Podolya ve Ukrayna Lehistana verilecek
Mora ve Dalmaçya Venediğe verilecek
Anlaşma 25 yıllığına Avusturya garantörlüğünde olacak Anlaşmayı Malta da imzaladı fakat bir kazanç elde edemedi

Karlofça anlaşması Osmanlı Devletinin batıda kalıcı toprak kaybettiği ilk anlaşmadır
Osmanlı gerileme dönemine girdi.
Osmanlı Devletinin avrupadaki üstünlüğü sona ermiştir Osmanlı gerilemeye başladı, bu gerileme Sakarya Savaşına kadar devam etti (Gerileme devrine girildi) İlk kez büyük çapta toprak kaybı
Rusya ile de 1700 yılında İstanbul Anlaşması imzalandı. Ruslara Azak kalesi ve İstanbulda elçi bulundurma hakkı verildi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

1621 Hotin Seferi (II. Osman)

A

(1575 yılında Sokullu Mehmet Paşa Lehistan’ı Osmanlı himayesine almıştır.
1587 yılında III.Murat döneminde Lehistan Osmanlıdan ayrılmıştır)

Lehistan; Avusturya ile işbirliği yaparak Eflak, Boğdan, Erdelin içişlerine karışmaya başlamıştır
II.Osman Lehistan’a sefere çıkmış, Hotin Kalesini kuşatmış ancak alamamıştır.
Yeniçerilerin itaatsizliği kalenin alınamamasındaki en önemli nedenlerdir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

1621 Hotin Antlaşması

A

Hotin kalesi Osmanlı himayesindeki Boğdan’a verilecek Lehistan Kırım Hanlığına vergi ödeyecek. Saldırmayacak.
Lehistan İstanbulda elçi bulundurabilecek
II.Osman (Genç Osman) bu savaş sonunda itaatsiz Yeniçeri Ocağını kaldırmak istemiş ancak başarılı olamamıştır. Hatta bu girişimin ardından yeniçeriler ayaklanmış ve bu ayaklanma II.Osman’ın ölümüyle sonuçlanmıştır.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

1672-1676 Osmanlı vs. LehistanSavaşları

A

Sebep:
Lehlerin Bucaş ant’ın zararını kapatmak istemesi
sonuç: Osmanlıya saldırdılar. Bir şey yapamadılar. 1676’da izvança ant oldu.

İzvança: Büyük oranda Bucaş ile aynıdır. Lehistanın para ödeme zorunluluğu kalktı, Ukraynanın batısında üçte birlik bir bölge Lehistan’a bırakıldı.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

1672 Lehistan Savaşı (IV. Mehmet)

A

Lehistan Ukrayna kazaklarına saldırmış, IV.Mehmet ve Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Lehistan üzerine sefere çıkmış Lehistan ise barış istemek zorunda kalmıştır. Bucaş Ant (1672) imzalandı.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

1645-1669 Osmanlı Venedik Savaşı (Girit Kuşatması)

A

Girit adası Osmanlı Devletinin yükselme döneminde alamadığı tek adadır
Girit’e yerleşen korsanlar ticaretle uğraşan müslüman gemiler ile hac gemilerine zararlar vermekteydi. 1645 yılında kuşatıldı ( 1645 – 1669 )
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa fethi gerçekleştirdi. Osmanlı Devletinin denizlerdeki son başarısıdır.
Doğu Akdeniz Osmanlı’nın hakimiyetine girmiştir.
Bundan sonraki dönemlerde Osmanlı donanması defalarca imha edilmiş tekrar yapılandırılmış ancak genel olarak gerilemiştir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Osmanlı’nın Rusya ile ilk imzaladığı antlaşma

A

1687 Çehrin (Bahçesaray) Ant

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Nemçe

A

Avusturya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Acem

A

İran

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Duraklamanın sebepleri

A
İç Nedenler 
Merkezi yönetim bozuldu 
Ekonomi bozuldu 
Eğitim sitemi bozuldu 
Ordu ve donanma yapısı bozuldu 
İmparatorluğun yapısı 
Sadrazam değişikliği en çok duraklama döneminde yapıldı (Sebebi: Merkez isyanları (Yeniçeriler) ) 

Dış Nedenler
İmparatorluk doğal sınırlara ulaştı
Coğrafi Keşifler
Rönesans ve Reform

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Duraklamanın sebepleri: merkezi yönetimin bozulması

A

Sınırlar genişledi buna bağlı olarak otorite kurmada sıkıntılar başgösterdi
Veraset Sistemi değişti –> I.Ahmet’ten itibaren Ekber (En büyük) ve Erşad (En olgun) sistemi uygulandı
Değişen veraset sistemiyle şehzadelerin sancağa çıkma uygulaması son buldu, sarayda “kafes usulü” denen bir sistem getirildi. Sancaklara gönderilerek yerinde tecrübe ve deneyim kazanan şehzadeler değişen bu sistemle tecrübesiz ve deneyimsiz bir şekilde işin sadece teori kısmı öğretilerek eğitildiler
Son sancağa çıkan –> III. Mehmet
Sancağa çıkmadan padişah olan ilk şehzade –> I.Ahmet

Kafes Usülü: Şehzadelerin sarayda yetiştirilmesi esasına dayanır, buda yetersiz, ilgisiz, tecrübesiz padişahların tahta geçmesine ortam hazırlamıştır, buna ek olarak padişahlar çocuk yaşlarda tahta geçmeye başlamış saray kadınları devlet işlerine karışmaya başlamıştır.
Eyaletlerde rüşvet ve iltimas(kayırma) ile yeteneksiz kişiler göreve gelmeye başladı
Yönetim anlayışında büyük sıkıntılar başgösterdi –> haksız beylerbeyi ve sancakbeyi atamaları
Adalet ve güvenlik sistemi bozulmaya başladı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Duraklamanın sebepleri: Ekonominin Bozulması:
Uzun süren ve sonuç alınamayan savaşlar geliri azalttı (Ganimet elde edilememesi). Coğrafi keşiflerle ticare yön değiştirdi. Kapitülasyonlar yaygınlaştırıldı ( Osmanlı toprakları açık pazar haline geldi) Gümrük vergileri azalmıştır Sık sık değişen padişah değişiklikleri hazineye yük teşkil etmeye başladı (Cülus bahşişi vs.) Coğrafi Keşifler ile Amerika ve sömürgelerinden avrupaya bol miktarda gümüş ve altın getirilmesi (Merkantilizm, ihracat azaldı Osmanlı parasının değer kaybetmesine yol açtı Tımar sistemi bozuldu ve tarım gelirleri önemli miktarda düştü Gereksiz harcamalar arttı, lüks ve israf arttı (Saray masrafları) Lonca kuralları sebebiyle yabancılarla rekabet edilememesi
26
Duraklamanın sebepleri: Ordu ve donanmanın bozulması:
Devşirme sistemi bozulmaya başladı. Askere alımlarda düzenlikler yaşandı ve zamanla yeniçeri sayısı önemli miktarda artmaya başladı. Yeniçeri ocağı bozulmaya başladı. Askeri rütbesi olmaayn komutanlar "ocak devlet içindir anlayışı" yerine "devlet, ocak içindir anlayışı" egemen olmaya başladı Tımarlar gelişigüzel dağıtılmaya başlayarak tımar sistemi ve tımarlı sipahilerde bozulmalar yaşandı İltizam sistemi yaygınlaştı Yabancı teknolojiler
27
Duraklamanın sebepleri: sosyal düzenin bozulması
Tımar sisteminin bozulması Nüfus artışı Celali İsyanlarının halkta tepkiye neden olması Şehirlerde işşizliğin artması ve iç göçün yoğunlaşması Güvenliğin bozulması
28
Duraklamanın sebepleri: eğitim sisteminin bozulması
``` Avrupada skolastik(baskıcı) düşünce yapısı terk edilmeye başlanıp bilim ve eğitimde önemli gelişmeler yaşanırken Osmanlı uleması ve medreseler gelişmelere ayak uyduramadı. Beşik Ulemalığı : Ulemalık babadan oğula geçmeye başladı. (Yeni doğan çocukların müderris olması) Zamanla Felsefe, tıp, matematik ve fen bilimlerinden uzaklaşılmaya başlandı. ```
29
Duraklamanın dış sebepleri:
İmparatorluk doğal sınırlarına ulaştı, Avusturya ve İranla komşu olunması iç isyanların artarken sınırların genişletilememesi Coğrafi keşifler avrupa ekonomisini canlandırırken osmanlı ekonomisini dağıttı, keşifler sonucunda sömürgecilik faaliyetleri arttı, osmanlı elindeki ticaret yolları önemini kaybetmeye başladı Avrupadaki rönesans ve reform hareketlerine Osmanlı ayak uyduramadı A vrupa ülkeri kapitülasyonları çok iyi kullanarak zamanla dahada genişleterek Osmanlıyı sömürdü Avrupada merkezi yapı ve yönetimler güçlenmeye başladı Avrupa haçlı anlayışı
30
Duraklama dönemi ıslahatları
XVII.yy ıslahatlarında öncelik isyanların bastırılmasını sağlamak ve iç düzeni korumaya yönelik önlemler almaktı fakat Gerileme Dönemine girilmesine engel olunamadı Şahıslara özel olması, ıslahatçıya özgü kalması Avrupa örnek alınmadı (Batı üstünlüğü kabul edilmedi – Batı takip edilmedi) Sorunların temellerine inilmedi yüzeysel çözümler bulundu . düşünce aşamasında kaldı. Çıkar grupları tepki gösterdi İsyanları önlemeye yönelik yapıldığından genelde askeri alanlarda ıslahatlar yapıldı Topluma hitap etmediğinden kalıcıda olamadı Baskı ve şiddete dayalı uygulamalar yapıldı Yapılan ıslahatların temel amacı: yükselme dönemindeki ihtişama geri dönebilmek
31
I.Ahmet Islahatları
Ekber (En yaşlı) ve erşad (En olgun) şehzadenin padişah olması öngörülüyordu, şehzade ayaklanmaları ve taht kavgalarını önleme amacı vardır lakin tecrübesiz padişahların tahta çıkmasına sebep olunmuştur. Sıkça adaletname yayınlandı. Hollanda'ya imtiyaz hakkı tanındı. * sancağa çıkmadan padişah olan ilk kişi * en son sancağa çıkarak padişah olan: III. mehmet
32
III.Mehmet Islahatları
Kanuniden sonra ordu başında sefere çıkan ilk padişahtır Kafes usulünü getirdi Şehzadelerin sancağa gönderilmesi uygulaması sona erdi
33
sancağa çıkma sıraları
Sancağa ilk çıkan padişah I.Murat Sancağa son çıkan padişah III.Mehmet Sancağa çıkmadan tahta oturan ilk padişah I.Ahmet
34
Kuyucu Murat Paşa
I. Ahmet Dönemi sadrazamı. Bozulan devlet düzeni ve otoriteyi korumaya yönelik yenilikler yapmıştır Şiddet kullanarak anadolu (Celali) isyanlarını bastırmıştır
35
II.Osman (Genç Osman) ıslahatları
İlk ciddi ıslahat girişiminde bulunmuştur (Yeniçeri Ocağını kaldırmak, başkenti Yozgat yapmak istemiş, isyan eden yeniçerilerce öldürülmüştür) İlk kez saray dışından evlenme geleneğini başlattı (Saray halka açıldı) İlmiye sınıfının yetkileriyle ilgili yenilikler yapmıştır (Şeyhülislamın kadı-müderris tayin etmesini yasaklamıştır, merkezi otoriteyi güçlendirmeye çalışmıştır.) Sosyal durumu düzeltmeye halk-devlet arası ilişkiyi güçlendirmeye devlete güveni arttırmaya çalışmıştır
36
osmanlının ilk sarayı kimin döneminde
Topuz bendi barağı - II. Osman
37
II. Osmanın Divan Edebiyatındaki mahlası
Farisi
38
IV. Murat Islahatları
Saraydaki kadın ve saray ağalarınn etkinliğini kırmak için çalıştı. İstanbulda gece dışarı çıkma yasağı ilan etti İçki, kumar ve tütünü yasakladı Yeniçerileri azalttı. (İstanbulun güvenliği sağlandı) Yeniçerilerle işbirliği yapan Şeyhülislam ve sadrazamlarını öldürttü Orduda düzenlemeler yaptı Baskı ve şiddet kullanarak anadoluda iç düzeni sağlamaya çalıştı Duraklama döneminin sebeplerini raporlatarak bu sorunları düzeltmek adına girişimlerde bulundu (En önemli rapor Koçi bey Risalesi ve Katip çelebi Risalesi(raporu) –> Merkezi otoritenin bozulma nedenlerini içerir. Tımar sipahilerinin sayısının öğrenebilmek için yoklama yaptırmıştır. IV.Murat’ın ölümüyle rapordaki sorunların çözümlenmesi adına yapılması düşünülen planlarda uygulanamadı)
39
IV. Murat devrindeki önemli kişiler
``` Nefi Hazerfan çelebi Lagari Hasan Çelebi Bekri Mustafa Evliya Çelebi Şeyhülislam Yahya ```
40
Nefi önemi
IV. Murat zamanında hicivci. öldürülmüş.
41
IV. Murat Divan mahlası
Muradi
42
Lagari hasan çelebi önemi
IV. Murat zamanı, füze ve roketçiliğin babası
43
İlk kez şeyhülislam idam ettiren kişi
IV. Murat (Ahizade Hüseyin Paşa)
44
Koçi Bey Risalesi kimlere sunuldu?
IV. Murat ve Kardeşi I. İbrahim
45
Katip Çelebi Risalesi kime sunuldu?
IV. Murat
46
Lütfi Paşa risalesi adı
Asafname
47
Gelibolulu Mustafa Ali risalesi
Sultanlara Tavsiyeler
48
Veysi Risalesi
Habname
49
Tarhuncu Ahmet Paşa dönemi
IV. Mehmet dönemi sadrazamı Saray masraflarını azaltmaya çalıştı İlk kez denk bütçeyi hazırladı, gelir-gider dengesi kurarak ilk modern bütçeyi oluşturdu Dirlik sahipleri gelirlerinin bir kısmının hazineye aktarılması sağlanmıştır. Kemankeş Kara Mustafa ile Tarhuncu Ahmet Paşa, çıkarları zedelenenler (Bazı yöneticiler, Saray kadınları vs.) tarafından idam edildiler.
50
Köprülü Mehmet Paşa dönemi
Köprülü Mehmet Paşa sadrazam olmayı önce kabul etmedi ve bazı şartlar öne sürdü: (IV. Mehmet) Sadrazam olmak şartları Saray devlet işlerine karışmayacak Devlet işleriyle ilgili önerileri kabul edilecek Memurları kendi atayacak Kendisi hakkında şikayet olursa savunması alınmadan karar verilmeyecek Osmanlı Devletinde şartlar ileri sürerek sadrazam olan tek kişidir Islahatları Ulema arasindaki tartışmalara son verdi Rüşvet ve iltimas’ı (kayırma) engelledi Anadoluda güven ve düzeni baskıyla sağladı Orduyu ve bürokrasiyi disiplin altına aldı Bütçe açığını kapadı, saray masraflarını azalttı. Duraklama döneminde yükselme devri yaşatmıştır
51
Köprülü Fazıl Paşa dönemi
(IV. Mehmet) Orduyu disiplin altına aldı Maliyeyi düzene soktu Babasının oluşturduğu güven ortamını devam ettirdi Köprülü Mehmet ve Fazıl Ahmet Paşa döneminde İstanbul Çemberlitaş'ta kütüphane kurdurdu. Önemli günlerde saray ve devlet adamlarına hediyeyi yasakladı. Saray masraflarını kıstı Ulemanın kaldırılmasını hedefledi Osmanlı Devleti tekrar güçlenmeye başlamış fakat bu güçlenme kalıcı olamamıştır
52
Köprülü Fazıl Mustafa Paşa dönemi
(IV. Mehmet) vergilemede düzenlemeye gitmiştir.
53
Köprülü Amcazade Hüseyin paşa
(II. Süleyman) Baruthane-i Amire imalathanesini kurdurdu Yeni donanma çalışmaları yürüttü Osmanlı akçesinin değerini arttırmaya çalıştı Naima Tarihi eserini yazdırdı
54
IV. Mehmet ilginçlikleri
Avcı mehmet olarak da bilinir. İstanbul Yeni Cami ve Mısır Çarşısını yaptırdı En uzun süre valide sultanluk yapan bunun anası Hatice Turhan Sultan
55
II. Ahmet ilginçlikleri
Tahta geçtikten sonra Edirne'de yaşamış, İstanbula dönmemiştir.
56
II. Osman lakabı
Farisi
57
Duraklama döneminde yaşayan ünlüler
Evliya çelebi ilk vakanüvis Naima halk ozanı Karacaoğlan bestekar Itri
58
İstanbul (merkez) isyanları sebepleri
Kapıkulu askerleri çıkardı. Ekonominin kötü gidişiyle asker maaşları geç ya da düşük verilmeye başlandı Devşirme sistemi ve kapıkulu askeri sistemi bozuldu, yeniçeri ocağına askerlikle ilgisi olmayanlar alınmaya başlandı, yeniçeriler kendilerine yasak olan askerlik dışı işlerle uğraşmaya başladılar. Ulema ve Ümera (Yönetici, emir), halk ve öğrenciler yeniçerileri kışkırttılar Bu isyanların nedenleri genellikle ekonomiktir ve kişilere yöneliktir.
59
Önemli merkez isyanları
İlk ciddi isyan III.Murat döneminde değeri düşük akçe bastırılmak istendiğinde çıktı En ciddi ve en önemli isyan Hotin Savaşı sonrasında disiplinsiz ve itaatsiz yeniçerileri ve yeniçeri ocağını kaldırmak isteyen II.Osman (Genç Osman)’ın öldürülmesiyle sonuçlanan isyandı IV.Mehmet döneminde yeniçeriler 36 devlet adamının idam edilmesine neden olmuşlardı, bu devlet adamları Çınar ağaçlarına asılarak idam edildikleri için bu olaya Çınar Olayı da denmiştir. ( Çınar Olayı, Vaka-i Vakvakiye) Bu olay sonrasında devlet merkezinde huzur ve güven ortamı kalmamıştır IV.Murat dönemindeyse Kösem Sultan ve Topal Recep Paşa yeniçerileri kışkırtmış bu kışkırtmalar sonucundaysa yeniçeriler saraya hücum ederek isyana girişmiş IV.Murat’ın sevdiği hocalarından olan Hafız Ahmet Paşa öldürülmüştü.
60
İstanbul (merkez) isyanları sonuçları
Düzen değiştirmeye değil, kişilere yönelik İstediklerini hep yaptırdılar. güçleri arttı. devlet adamlarını görevden aldılar, hatta öldürdüler. Devlet otoritesi zayıfladı İstanbulda asayiş bozuldu Halk zor durumda kaldı Şehirde yangınlar çıktı Yağmalar
61
Anadolu (Celali) İsyanları özellikleri
Yavuz Sultan Selim döneminde Bozoklu (Yozgatlı) Celal tarafından çıkarılan isyan bastırılmıştır fakat daha sonra anadoluda meydana gelen isyanlara celali isyanları denilmiştir. İsyanı halk çıkarmış, kaçak askerler fişeklemiştir.
62
Anadolu (Celali) İsyanları sebepleri
Merkezi otoritenin bozulması ve yetersizliği Devşirme devlet adamlarının halkla kaynaşamaması Tımar sisteminin bozulmasıyla halk toprakları terketmeye başladı ve işsizlik artış gösterdi. kaçaklar eşkıyalık yaptı. Eyalet ve taşra yönetimlerine yeteneksiz kişiler geldi Uzun süren İran ve Avusturya savaşlarıyla ekonomi kan kaybına uğradı ve paranın ayarı düştü Kadıların adaletsiz davranmaları Vergilerin ağırlaşması, adaletsiz vergi toplanması ve yapılan yolsuzluklar Askeri, ekonomik ve sosyal yapıda bozulmalar yaşanması
63
Celali İsyanları sonuçları
Halkın devlete güveni azaldı ve Büyük Kaçgun yaşandı Vergiler düzenli toplanamadı zaten kötüye giden ekonomik yapı olumsuz etkilendi Toprak yönetimi iyice bozuldu, üretim azaldı Tımarlı sipahiler ordu özelliklerini kaybetmiştir. Köyden kente göç başladı, sosyal denge bozuldu İran ve Avusturya savaşlarının kötüye gitmesine sebep Celali isyanları devlet yönetimini değiştirme yada dini – ideolojik isyanlar değildir. Celali isyanları kanlı şekilde bastırılmıştır, bu isyanları bastırmada Kuyucu Murat Paşa ve Köprülü Mehmet Paşa başarılı olmuştur
64
Önemli Celali isyanları
``` Karayazıcı Abdullah Deli Hasan Vardar Ali Paşa Canpolatoğlu Abaza Mehmet Paşa Abaza Hasan Paşa Katırcıoğlu Kara Haydar Kalenderoğlu Kör Mahmut Gürcü nebi Tavil Ahmet ```
65
Eyalet İsyanları
XVII. yy’da merkezi otoritenin bozulması, eyalet yöneticilerinin devletten ayrılmak istemesi, devşirmelerin tutumu, vergilerin keyfi arttırılması bu isyanları körükleyen en önemli nedenlerdendir. Anadolu-Rumeli toprakları gibi merkez toprakları dışındadır–> Eflak, Boğdan, Yemen, Bağdat, Basra, Kırım, Trablusgarp Eyalet isyanlarını feodal güçler avrupa devletleri desteklemiştir. Abaza Mehmet Paşa, Fahrettin Paşa, Vardar Ali paşa gibi yöneticiler de yer almıştır. Bu azınlık isyanlarında milliyetçilik söz konusu değildir!