Dur Flashcards
(65 cards)
1577-1590 Osmanlı İran Savaşı
Şah İsmail kışkırtması. İran şahının ölmesi İranda iç karışıklık meydana getirmiş III.Murat İrana sefere düzenlemiştir. Bu savaşlar Osmanlı galibiyetiyle sonuçlanmıştır. sonuç: Ferhat Paşa (I. İstanbul Ant (1590)
Ferhat Paşa (I. İstanbul Ant (1590)
Azerbaycan, Dağıstan, Gürcistan, Luristan, Tebris, Tiflis Osmanlı’ya bırakılmıştır. Osmanlı sınırları doğuda Hazar denizine kadar uzanmıştır. (Osmanlı’nın doğudaki en geniş sınırları)
1603-1611 Osmanlı vs. İran Savaşları
Bu dönemde Osmanlı’nın Avusturya ile savaşta olmasını ve celali isyanlarını fırsat bilen İran Osmanlıya saldırmış bu savaşlar İran galibiyetiyle sonuçlanmıştır. İran Tebriz ve Revanı alıp Diyarbakır ve Musul’a kadar ilerlemiştir.
sonuç: Nasuh paşa (II. İst) Ant (1612)
1612 Nasuh Paşa Anlaşması (II. İst)
İrandan daha önce alınan(Ferhat Paşa Anlaşmasıyla) topraklar İran’a geri verilmiştir. Buna karşılık İran her yıl Osmanlı’ya 200 deve yükü ipek vermeyi kabul etmiştir.
(Osmanlı Devletinin doğuda yenilip toprak kaybettiği ilk anlaşma)
1614-1618 Osmanlı İran Savaşı
İran Nasuh Paşa anlaşmasının şartlarına uymayarak ipekleri göndermemiştir ve Osmanlı elçisini tutuklamıştır. Bu savaşlar sonunda İran mağlup olmuş ve barış istemiştir. Serav anlaşması (II.Osman) imzalanmıştır.
Serav Anlaşması (1618)
İran vergisi 100 deve yük ipek kumaşa indirilecek.
Sınırlar Nasuh Paa anlaşmasına göre çizilecek
1635-1639 Osmanlı İran savaşları
XVII. yydaki en şiddetli savaşlar bu dönemde yapılmıştır, IV.Murat’ın çocuk yaşta padişah olmasından yararlanan İran hileyle Bağdat’ı almış.
Sadrazam Hüsrev Paşa’nın seferi sonuçsuz kalmıştır. Bağdat subaşı ayaklanmış İran’dan yardım istemiştir akabinde İran Bağdat’a girmiş ve Bağdat’ı sınırlarına katmıştır. Bu dönemdeki savaşların ilk yıllarında IV.Murat otorite kurana kadar İran savaşlarda üstündür,
1635-37′de Revan, 1638′de ise Bağdat geri alınmıştır. Bu sırada İrandada taht değişikliği yaşanmıştır. Yeni şah barış istemiştir.
Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639)
İki taraf için de savaş bitmiştir.
Azerbaycan ve Revan İran’a bırakılmıştır
Bağdat Osmanlı’da kalmıştır.
Zagros dağları iki devlet arasında sınır sayılmıştır Günümüzdeki İran-Türk sınırı çizilmiştir.(En eski sınırımız)
1593-1606 Osmanlı vs. Avusturya Savaşları
Bu dönemde 2 devlet arasında sınır sorunları hat safhadadır
Avusturya Osmanlıya vergi vermeyi kabul etmez III.Mehmet Avusturya’ya sefere çıkarak Eğri Kalesini alır.
1596 Avusturya vs. Osmanlı Haçova Savaşı –> Kanuni Sultan Süleymandan sonra ordunun başında sefere çıkan ilk padişah olan III.Mehmet’in galibiyetiyle sonuçlanmıştır. Osmanlı tarihinde padişahın orduya komuta etmesiyle kazanılan son savaştır
Batıda (ve büyük bir devlete karşı kazanılan son meydan savaşıdır.
III. Mehmetten sonra I. Ahmet zamanında Kanjie ve Estergon kaleleri alınmıştır.
1606 Zitvatoruk Anlaşması
Eğri, Kanije, Estergon Osmanlıda kalıyor.
Avusturya yıllık vergi vermeyecek bir defaya mahsus savaş tazminatı verecek
Avusturya padişahı Osmanlı padişahına denk sayılacak. Kendisine Cesar (imparator) denecek. (1533 İstanbul Anlaşmasıyla Osmanlı Sadrazamının Avusturya padişahına(Arşidüküne) denk sayılıyordu)
Osmanlı Avusturyaya karşı üstünlüğünü kaybetmiştir
1658 - 1664 Savaşları (IV. Mehmet Dönemi)
Sebep: Erdel, Eflak ve Boğdan beyliklerinin, Avusturya kışkırtmasıyla isyan etmesi
Avusturya Erdel’in içişlerine karıştı, Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Avusturya üzerine sefere çıktı Uyvar ve Zenivar kalelerini aldı.
Vasvar Ant (1664)
Uyvar novigrad kaleleri Osmanlıda kalacak
Avusturya Erdel’in içişlerine karışmayacak
Avusturya savaş tazminatı ödeyecektir
Bu anlaşma Osmanlı askeri gücünün Avusturya askeri gücünden daha üstün olduğunu gösteren son anlaşmadır. Avusturya ile yapılan son kazançlı anlaşmadır
1683 - 1699 II. Viyana Kuşatması
Macarların ayaklanıp Osmanlıdan yardım istemesi
Viyana’nın Osmanlı Devletine karşı ortak saldırı merkezi konumunda olması
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (Sadrazam) Viyanayı kuşattı ama alamadı.
Viyana’nın alınamamasındaki bazı nedenler:
Lehistan’ın Avusturya’ya yardıma gelmesiyle Osmanlı ordusu 2 ateş arasında kaldı
Kırım hanlığı Osmanlı’ya destek göndermedi Viyana yolu üzerindeki önemli kaleler alınmadı
Belgrad’tan savaşın kaderini değiştirebilecek önemli ağır toplar getirilmedi
Merzifonlu çok yavaş hareket etti savaş-kuşatma gereğinden fazla uzadı
Papanın teşvikiyle Lehistan, Malta, Venedik Avusturyaya yardıma geldi
Viyana kuşatmasının sonuçları:
Türkleri balkanlardan atma düşüncesi arttı
Avusturya, Lehistan, Venedik, Malta kutsal ittifak kurdu(Sonradan Rusya’da dahil oldu)
Osmanlı bu savaştan sonra toprak kaybetmeye başladı. Sakarya savaşına kadar geriçekilme sürdü.
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edildi Bu savaş akabindeki 16 yıl boyunca Osmanlı Devleti ağır yenilgiler almaya başladı Bu ağır yenilgilerin ardından 1699 yılına gelindiğinde Avusturya, Lehistan, Venedik, Maltayla Karlofça Anlaşması imzalandı.
1699 Karlofça Anlaşması
Temeşvar dışındaki tüm Macaristan, Erdel Avusturyaya verilecek
Podolya ve Ukrayna Lehistana verilecek
Mora ve Dalmaçya Venediğe verilecek
Anlaşma 25 yıllığına Avusturya garantörlüğünde olacak Anlaşmayı Malta da imzaladı fakat bir kazanç elde edemedi
Karlofça anlaşması Osmanlı Devletinin batıda kalıcı toprak kaybettiği ilk anlaşmadır
Osmanlı gerileme dönemine girdi.
Osmanlı Devletinin avrupadaki üstünlüğü sona ermiştir Osmanlı gerilemeye başladı, bu gerileme Sakarya Savaşına kadar devam etti (Gerileme devrine girildi) İlk kez büyük çapta toprak kaybı
Rusya ile de 1700 yılında İstanbul Anlaşması imzalandı. Ruslara Azak kalesi ve İstanbulda elçi bulundurma hakkı verildi.
1621 Hotin Seferi (II. Osman)
(1575 yılında Sokullu Mehmet Paşa Lehistan’ı Osmanlı himayesine almıştır.
1587 yılında III.Murat döneminde Lehistan Osmanlıdan ayrılmıştır)
Lehistan; Avusturya ile işbirliği yaparak Eflak, Boğdan, Erdelin içişlerine karışmaya başlamıştır
II.Osman Lehistan’a sefere çıkmış, Hotin Kalesini kuşatmış ancak alamamıştır.
Yeniçerilerin itaatsizliği kalenin alınamamasındaki en önemli nedenlerdir.
1621 Hotin Antlaşması
Hotin kalesi Osmanlı himayesindeki Boğdan’a verilecek Lehistan Kırım Hanlığına vergi ödeyecek. Saldırmayacak.
Lehistan İstanbulda elçi bulundurabilecek
II.Osman (Genç Osman) bu savaş sonunda itaatsiz Yeniçeri Ocağını kaldırmak istemiş ancak başarılı olamamıştır. Hatta bu girişimin ardından yeniçeriler ayaklanmış ve bu ayaklanma II.Osman’ın ölümüyle sonuçlanmıştır.
1672-1676 Osmanlı vs. LehistanSavaşları
Sebep:
Lehlerin Bucaş ant’ın zararını kapatmak istemesi
sonuç: Osmanlıya saldırdılar. Bir şey yapamadılar. 1676’da izvança ant oldu.
İzvança: Büyük oranda Bucaş ile aynıdır. Lehistanın para ödeme zorunluluğu kalktı, Ukraynanın batısında üçte birlik bir bölge Lehistan’a bırakıldı.
1672 Lehistan Savaşı (IV. Mehmet)
Lehistan Ukrayna kazaklarına saldırmış, IV.Mehmet ve Köprülü Fazıl Ahmet Paşa Lehistan üzerine sefere çıkmış Lehistan ise barış istemek zorunda kalmıştır. Bucaş Ant (1672) imzalandı.
1645-1669 Osmanlı Venedik Savaşı (Girit Kuşatması)
Girit adası Osmanlı Devletinin yükselme döneminde alamadığı tek adadır
Girit’e yerleşen korsanlar ticaretle uğraşan müslüman gemiler ile hac gemilerine zararlar vermekteydi. 1645 yılında kuşatıldı ( 1645 – 1669 )
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa fethi gerçekleştirdi. Osmanlı Devletinin denizlerdeki son başarısıdır.
Doğu Akdeniz Osmanlı’nın hakimiyetine girmiştir.
Bundan sonraki dönemlerde Osmanlı donanması defalarca imha edilmiş tekrar yapılandırılmış ancak genel olarak gerilemiştir.
Osmanlı’nın Rusya ile ilk imzaladığı antlaşma
1687 Çehrin (Bahçesaray) Ant
Nemçe
Avusturya
Acem
İran
Duraklamanın sebepleri
İç Nedenler Merkezi yönetim bozuldu Ekonomi bozuldu Eğitim sitemi bozuldu Ordu ve donanma yapısı bozuldu İmparatorluğun yapısı Sadrazam değişikliği en çok duraklama döneminde yapıldı (Sebebi: Merkez isyanları (Yeniçeriler) )
Dış Nedenler
İmparatorluk doğal sınırlara ulaştı
Coğrafi Keşifler
Rönesans ve Reform
Duraklamanın sebepleri: merkezi yönetimin bozulması
Sınırlar genişledi buna bağlı olarak otorite kurmada sıkıntılar başgösterdi
Veraset Sistemi değişti –> I.Ahmet’ten itibaren Ekber (En büyük) ve Erşad (En olgun) sistemi uygulandı
Değişen veraset sistemiyle şehzadelerin sancağa çıkma uygulaması son buldu, sarayda “kafes usulü” denen bir sistem getirildi. Sancaklara gönderilerek yerinde tecrübe ve deneyim kazanan şehzadeler değişen bu sistemle tecrübesiz ve deneyimsiz bir şekilde işin sadece teori kısmı öğretilerek eğitildiler
Son sancağa çıkan –> III. Mehmet
Sancağa çıkmadan padişah olan ilk şehzade –> I.Ahmet
Kafes Usülü: Şehzadelerin sarayda yetiştirilmesi esasına dayanır, buda yetersiz, ilgisiz, tecrübesiz padişahların tahta geçmesine ortam hazırlamıştır, buna ek olarak padişahlar çocuk yaşlarda tahta geçmeye başlamış saray kadınları devlet işlerine karışmaya başlamıştır.
Eyaletlerde rüşvet ve iltimas(kayırma) ile yeteneksiz kişiler göreve gelmeye başladı
Yönetim anlayışında büyük sıkıntılar başgösterdi –> haksız beylerbeyi ve sancakbeyi atamaları
Adalet ve güvenlik sistemi bozulmaya başladı