E-module 3: Vet Flashcards
Waar bestaan vetten uit?
Vetten zijn esters van vetzuren met glycerol
Welke twee groepen van vetzuren zijn er?
Verzadigd: geen dubbele bindingen
Onverzadigd: een of meer dubbele bindingen
Hoe komt TAG de dunnen darm in?
In grote druppels (omdat vet hydrofoob is), wat vervolgens afgebroken wordt tot kleinere druppels door gal (emulsificatie)
Hoe wordt TAG afgebroken?
Door lipase.
Gal helpt de werking van lipase doordat het de oppervlakte waarop lipase kan werken vergroot
Wat doen galzouten?
Ze gaan om de vetzuren een monoglyceriden zitten om micellen te vormen.
Micellen hebben een vetzuur core met een wateroplosbare buitenkant. Hierdoor kunnen ze de enterocyten in.
Wat gebeurt er als de micellen de vetzuren + monoglyceriden afzetten in de dunne darm cellen?
Die vormen weer TAG
Wat gebeurt er met de galzouten nadat ze als micellen naar de dunne darm cellen zijn gegaan?
Ze blijven in het darmlumen en worden geabsorbeerd in het ileum, waar ze in de portale circulatie in de lever terechtkomen.
Wat gaat de TAG in de dunne darm vervolgens vormen?
Waarvoor is TAG belangrijk?
In welke klassen kunnen lipiden worden verdeeld?
- Verzeepbare lipiden
- Niet-verzeepbare lipiden
Wat zijn verzeepbare lipiden?
Verzeepbare lipiden maken deel uit van de ester functionele groep. Ze bevatten vetzuren die verbonden zijn met alcohol. Verzeepbare lipiden omvatten triacylglycerolen, wassen, fosfolipiden en glycolipiden. Vetzuren kunnen worden geclassificeerd als verzadigd (geen dubbele begrenzing) of onverzadigd (1 of meer dubbele begrenzingen). Bij kamertemperatuur zijn veel onverzadigde lipiden vloeibaar (olie) en veel verzadigde vetten vast (vet).
Wat zijn wassen?
Wassen zijn eenvoudige, relatief apolaire lipiden die bestaan uit een vetzuur met een lange keten in combinatie met een monohydrische alcohol met een hoog moleculair gewicht. Bijenwas is een bekend voorbeeld. Wassen zijn wijdverspreid in planten en dieren, waar ze meestal een beschermende functie hebben.
Wat zijn niet-verzeepbare lipiden?
Niet-verzeepbare lipiden vormen geen esters. Ze bestaan voornamelijk uit ringstructuren. Bijvoorbeeld steroïden, carotenoïden en vetoplosbare vitamines behoren tot deze groep. Ze worden ook wel de structurele lipiden genoemd.
Wat zijn steroïden?
Steroïden bestaan uit sterolen, galzuren, bijnierhormonen en geslachtshormonen. Ze hebben een gemeenschappelijke structurele eenheid van een fenantreenkern gekoppeld aan een cyclopentaanring.
Wat zijn carotenoïden?
Carotenoïden zijn geel/oranje/rode organische pigmenten die worden geproduceerd door planten, algen, bacteriën en schimmels. Ze geven de karakteristieke kleur aan bijvoorbeeld wortelen, pompoenen, tomaten en zalm.
Wat zijn belangrijke functies van voedingsvetten?
- Productie van ATP
- Absorptie van vetoplosbare vitaminen (ADEK)
- Smakelijkheid
- Het levert de essentiële vetzuren alfa-linoleenzuur en linolzuur, die deel uitmaken van celmembranen en voorlopers zijn van eicosanoïden.
Hoe wordt een vetzuur vaak genoteerd?
Wat zijn de 3 belangrijkste vetzuur ‘families’?
Waarom zijn vetzuren omega 3 en 6, linolzuur en alfa-linolzuur essentieel?
Dieren kunnen geen dubbele bindingen inbouwen voor het 9de C-atoom (tellende vanaf de terminale CH3 groep)
Wat kun je doen met de basic vetzuren?
Je kunt ze verlengen of desatureren (dubbele bindingen toevoegen)
Zie de afbeelding voor de omzetting van vetzuren, met links omega-6 en rechts omega-3, met bovenaan linolzuur (C18:2, n-6) en alfa-linoleenzuur (C18:3, n-3). Met behulp van desaturase en elongase worden extra dubbele bindingen geplaatst (na het 9e C-atoom) en wordt de keten verlengd. Van de oorspronkelijke vetzuren kunnen vetzuren binnen dezelfde “familie” worden gemaakt.
Wat ontbreekt er bij katten?
Katten hebben geen delta-6-desaturase en een beperkte delta-5-desaturase-activiteit (zie de rode cirkels in de afbeelding). Dit betekent dat katten naast linolzuur en alfa-linoleenzuur ook arachidonzuur en eicosapentaeenzuur (EPA) nodig hebben voor de productie van eicosanoïden.
Welke verbinding zie je hier?
TAG
