egzamin Flashcards
(130 cards)
1
Q
specyfikacja osiowa
A
ustalenie głównej osi ciała, u roślin jest to oś apikalno-bazalna
2
Q
specyfika regionalna
A
proces w wyniku którego komórki specjalizują się zgodnie z ich pozycją w zarodku
3
Q
jakie trzy typy komórek powstają z prazarodka (po zapłodnieniu)
A
protoderma, merystem podstawowy, prokambium
4
Q
ile gamet uczestniczy w zapłodnieniu
A
4: 2x żeńskie (kom. jajowa, kom. centralna) i 2x kom. plemnikowe
5
Q
podziały stereotypowe
A
podziały mitotyczne diploidalnej zygoty, które zachodzą w ściśle określony sposób. Są uporządkowane przestrzennie
6
Q
wzór ekspresji genów z zarodku
A
determinuje gdzie, kiedy i w jakiej kolejności powstają określone białka
7
Q
geny homeotyczne
A
aktywują transkrypcję innych genów
8
Q
jakie zapłodnienie występuje u roślin
A
podwójne, kom. jajowa i kom. centrala
9
Q
kiedy powstaje linia płciowa u roślin
A
podczas rozwoju postembrionalnym gdzie komórki powstają z komórek somatycznych
10
Q
jaką potencjalność mają zróżnicowane komórki roślin
A
są totipotecjalne
11
Q
kiedy określany jest plan budowy ciała
A
w czasie rozwoju postembrionalnym w merystemach, podlega wpływom środowiska
12
Q
jaka jest różnica między rozmnażaniem płciowym i bezpłciowym
A
w rozmnażaniu płciowym potrzebne są dwa osobniki, występuje podział mejotyczny, determinuje różnorodność genetyczną potomstwa. W bezpłciowym wystepuje jeden organizm, następuje podział mitotyczny, osobniki potomne są osobnikami klonalnymi
13
Q
mejoza
A
z diploidalnej komórki powstają cztery haploidalne, dwa podziały: redukcyjny i wyrównawczy
13
Q
trzy rodzaje mejozy
A
- gametyczna - powstają gamety: kom. jajowa i plemnik (wyst diplobiontów czyli u ludzi i u niekórych brunatnic oraz okrzemków)
- zygotyczna - cykl życiowy haplobiontów (zielenice, grzyby, pierwotniaki)
- pośrednia - wyniku mejozy powstają zredukowane zarodniki czyli mejospory. Faza diploidalna i haploidalna jest reprezentowana przez sporofit i gametofit
13
Q
gdzie zachodzi mejoza w roślinach nasiennych
A
w pręcikach i słupkach
14
Q
- podział mejotyczny
A
redukcyjny, poprzedzony replikacją DNA
1. leptoten
2. zygoten
3. pechyten
4. diploten
5. diakineza
15
Q
syngamia
A
jest to proces zlewania się, fuzji dwóch gamet. Następuje plazmogamia i kariogamia i powstaje diploidalna zygota
16
Q
3 typy syngamii
A
- izogamia
2.aniozogamia - oogamia
17
Q
izogamia
A
gamety są identyczne strukturalnie, pod względem fizjologicznym mogą mieć polarne typy, homogamiczne, nie są uwicione
18
Q
anizogamia
A
heterogamiczne, gamety różnią się wielkością: większa jest żenska, mniejsa jest męska, obie są uwicione
19
Q
oogamia
A
jak u ludzi, tylko plemnik jest uwiciony
20
Q
przemiana pokoleń
A
cykl rozwoju roślin, gdzie regularnie następują po sobie gametofity i sporofity
21
Q
jakie mamy rodzaje mejosporów
A
- izosporia
- heterosporia
22
Q
izosporia
A
sporofit produkuje dwa rodzjae zarodników, które nie różnią się wielkościowo, są słabo zróżnicowane morfologicznie (paprotniki, widłaki, mszaki, skrzypy)
23
heterosporia
rośliny produkują 2 rodzaje zarodników: makrospory (w wyniku podziałów mitotycznych rozwija się gametofit żeński) i mikrospory (w wyniku mitozy rozwija się gametofit męski)
23
przemiana pokoleń izomorficzna
- jednakowy udział sporofitu i gametofitu w cyklu życiowym
- pokolenia morfologicznie niezróżnicowane
24
przemiana pokoleń heteromorficzna
- dominuje jego pokolenie
- pokoleie mofologicznie zróżnicowane
25
cykl rozwojowy roślin nasiennych
faza wzrostu wegetatywnego
faza kwitnienia
26
jednoroczne
kiełkowanie, faza wegetatywna, kwitnienia i śmierćfa
27
dwuletnie
1. rok faza wegetatywna
2. rok kwitnienie które kończy się śmiercią
28
etapy zakwitnienia
1. indukcja kwiatu - zmiana budowy i funkcji merystemu wegetatywnego na merystem generatywny
2. inicjacja - rozwój merystemu kwiatowego
3. dyferencjacja - rozwój kwiatu
29
czynniki wpływające na indukcję kwiatu
1. temperatura (wernalizacja)
2. reakcja na fotoperiod
30
wernalizacja
okres chłodu jest bodźcem do inicjacji kwitnienia (odbierany wyłącznie przez merystem). W wyniku demetylacji odblokowuje geny VRN 1 i 2 a ich metylacja zablokowuje geny FLC.
31
jakie czynniki na poziomie molekularnym powodują kwitnienie
odblokowanie genów VRN 1 i 2, wydzielenie gibereliny i cytokin, uaktywnienie fitochromu Pfr oraz florigen (hipotetyczny hormon kwitnienia)
32
jak działa fitochrom
Pr. jest trwały i nieaktywny w ciemności, aktywna wersja Pfr
33
geny heterochronii
są to geny czasu zakwitania, regulacja konwersji wierzchołka wzrostu pędu w merystem kwiatowy
34
zmutowane geny określające tożsamośc merystemu kwiatowego
Leafy - strutkruy kwiatostanopodobne w miejscach powstawania
Apetala - nieprawidłowy wzór kwiatów
35
cetralna rola geny
LFY
- Aktywność konieczna i wystarczająca do determinacji merystemu
kwiatowego
- integrator sygnałów prowadzących do indukcji kwitnienia
- Głodny aktywator genów homeostatycznych ABCDE
36
3 klasy genów homeostatycznych
1. klasa A - okółki 1 i 2
2. klasa B - okółki 2 i 3
3. klasa C - okółki 3 i 4
37
Model ABC
Powstawanie i umiejscowienie 4 okółków kontrolowane jest przez
interakcje 3 klas genów
*
Dana kombinacja genów homeostatycznych odpowiada za
tożsamość kolejnych okółków
*
Domeny genów klas A i C nie pokrywają się, geny są w stosunku
do siebie represorami
38
monoecja
jednopienność
39
andromonoecja
obupłciowe albo tylko męskie
40
gynomonoecja
obupłciowe albo tylko źeńskie
41
dioecja
dwupiennośc, uniemożliwia samozapylenie
42
strategie chromosomowe determinujące płeć
system aktywnego chromosomy Y
- system X:A - oparty na liczbie chromosomów do liczby kompleksów autosomalnych
X:A > 1 płeć żeńska
X:A < 1 płeć męska
43
Kluczowe czynniki determinujące tożsamość komórek w
pylnikach
- receptoropodobne kinazy białkowe LRR-RLKs - tożsamość tapetum i mejocytów
- stres oksydacyjny (stan niedotlenienia) - pobudza rozwój tkanki sproogennej, a po mejozie niezbędne do programowanej śmierci tapetum
- glikoproteiny - koordynuje rozwój komórek somatycznych i generatywnych, MTR1
44
mikrosporogeneza
1. kariokineza - mejotyczny podział jądra
2. chondrokineza - rozdział organelli komórkowych do komórek potomnych
3. cytokineza
45
czynniki indukujące i stymulujące mikrosporogeneze
uwarunkowania genetyczne i stymulacja hormonalna, światło i temperatura
46
synteza białek specyficznych dla mejozy
białko L - odpowiada za odblokowanie replikacji zygDNA w okresie preleptotenu
mejotyna 1 - rola w kondensacji chromatyny współdziałania z histonem H1
47
tkanka merystematyczna - cechy
komórki silnie do siebie przylegają - komórki linii generatywnej -
tapetum pyłkowe przylega do komórek wypełniających wnętrze
*
* cienkie ściany komórkowe
* duże jądro komórkowe z wyraźnym jąderkiem
* gęsta cytoplazma
* drobne wakuole
* komórki zwarcie przylegają do siebie
* wysoka aktywność podziałowa
48
profaza I w KKM stadium leptotenu
zanik plezmodesm łączących KKM z komórkami tapetum, plazmodesmy łączące poszczególne KKM powiększają się
49
profaza I w KKm stadium pechytenu
początek syntezy kalozowej
50
kaloza
szybkie tempo syntezy, wysoki stopień selektywności, polisacharydowy komponent ściany komórkowej
51
rola ściany kalozowej w sporogenezie u angiospermae
fizyko-chemiczna bariera przepływu związków między komórkami, filt molekularny dla swobodnego przepływu mikromolekuł sygnałowych, źródło cząstek sygnałowych kluczowych w komunikacji międzykomórkowej, źródło związków odżywczych
52
geny mejotyczne
1. Geny kontrolujące inicjacje mejozy w komórkach sporogennych
Geny odpowiedzialne za tworzenie biwalentów
○ Geny asynapytczne
○ Geny desynaptyczne
2.
Geny kontrolujące tworzenie wrzeciona kariokinetycznego i
rozejście się chromosomów homologicznych
3.
4. Geny kontrolujące II podział mejotyczny
5. Geny kontrolujące cytokineze
53
funkcje tapetum
odżywianie komórek linii generatywnej, produkcja i uwalnianie enzymu kalazy - trwienie ściany kalozowej, synteza prekursorów sporopoleniny - udział w tworzeniu sporodermy, synteza niektórych białek sporodermy
54
procesy prowadzące do zwiększenia stopnia ploidalności
1. Brak cytokinezy po mitozie
2. Formowanie jąder restytucyjnych
3. Fuzje jąder
4. Endomitoza
5. Endoreduplikacja
55
tapetum sekrecyjne
są stabilne, ich dezintegracja następuje dopiero w okresie dojrzewania pyłku, zachowuje charakter komórkowy, spolyrozowane, nie wchodzą w bezpośredni kotakt z komórkami szlaku płciowego. Syntezują płyn komorowy - środowisko rozwoju KKM, oraz orbikule - froma prekursorów sporopoleniny
56
tapetum ameboidalne
komórki wcześnie tracą swoją indywidualność, są w bezpośrednim kontakcje z komórkami linii generatywnej
57
jak regulowana jest sterylność męska
opóźnieniem śmierci tapetum pylnikowego
58
symptomy apoptozy
- Obkurczanie komórek i jąder komórkowych
- Fragmentacja jądrowego DNA i kondensacja chromatyny
Degradacja plastydów i gromadzenie w nich lipidowych
plastoglobul
- Odkładanie lipidów w cytoplazmie
- Rozpad cystern ER i pozostałych organelli
- Zanik ciągłości błony komórkowej
- Uwolnienie produktów degradacji do komory pylnika
59
sporoderma
1. Intyna - celulozowo-pektynowa warstwa wewnętrzna
Egzyna - sporopoleninowa warstwa zewnętrzna
a. Negzyna - nieurzeźbiona
b. Segzyna - urzeźbiona warstwa zewnętrzna
60
ontogeneza sporodermy
I Primegzyna - ściana celulozowa
II Negzyna
III intyna
61
Elajosomy, tapetosomy
organelle swoiste dla tapetum, wytwarzają i gromadzą lipidowe komponenty opłaszczenia pyłku
62
cechy apertur specyficzne dla gatunku
liczba apertur, położenie, morfologia, kształt, długość, szerokość
63
sygnały specyficzności pyłku aktywne po zapyleniu
białko sporofitowe - syntezowane przez segzynę
białka gametofitowe - syntezowane w intynie
64
asymetryczny podział mikrospor
dwukomórkowe ziarno płku, rożnice w kondensacji chromatyny, pod koniec w mikrosporze (synteza czynników modyfikujących strukturę chromatyny jąder telofazowych)
65
komórka wegetatywna
funkcje somatycne. Środowisko różnicowania się komórki generatywnej, ransport komórki generatywnej
66
przygotowanie do rozwoju w łagiewkę pyłkową
- magazynowanie i uruchamianie rezerw pokarmowych
- synteza białek i RNA
- synteza prekursorów ścian komórkowych niezbędnych do wzrostu przyszłej łągiewki pyłkowej
67
komórka generatywna
wytworzenie gamet męskich, podczas dojrzewania przygotowywanie jądra mateirału genetycznego do podziału na dwa jądra plemnikowe, reorganizacja mitochondriów i plastydów, zmiana kształtu ułatwiająca jej transport w łagiewkę pyłkową
68
dwukomórkowe ziarna pyłku
stadium pośrednie - po degradacji ściany kalozowej
- komórka wegetatywna - cytoplazma bogata w rER, polisomy, aktywne diktiosomy
- komórka generatywna - nieiwelka ilość cytoplazmy, brak plastydów, mitochondria o prostej budowie
stadium późnne
69
MGU
męska jednostka rozrodcza, morfologiczny związek pomiędzy komórkami plemnikowymi i jądrem komórki wegetatywnej
70
cechy komórek plemnikowych
większość u nasiennych komórki izomorficzne, rzadko dymorfizm. Zróżnicowanie dotyczy: wielkości jąder i ich zawartości (heterspermia jądrowa) oraz wyposażenia w organelle komórkowe (heterospermia cytoplazmatyczna)
71
program pękania pylnika
* Degradacja warstwy pośredniej i tapetum
* Ekspansja endotecjum
* Nierównomierne pogrubienie ścian komórek endotecjum
Kwas jasmonowy
- Znacząca rola w procesie pękania pylników
72
geny męskosterylności
przebieg mikrosporogenezy i rozwój gametofitu męskiego, wytwarzają zdolne do zpałodnienia woreczki zalązkowe a nie pyłek
73
ekspresja genów męskosterylności powoduje:
brak rozowju pylnika, brak różnicowania się tkanki sporogennej, zaburzenia mejozy, zaburzenia cytokinezy, zaburzenia syntezy i rozpadu ściany kalozowej, zaburzenia zgromadzenia substancji zapasowych
74
męskosterylność warunkują czynniki:
jądrowe, cytoplazmatyczne i jądrowo-cytoplazmatyczne
75
męskosterylność jądrowa
homozygoty -> rośliny męskosterylne, funkcjonują tylko gamety żeńskie
heterozygoty -> rożliny w pełni płodne
76
CMS
geny męskosterylności cytoplazmatycznej, warunkowana genami zlokalizowaymi w pozachromosomowym materiale genetycznym, najczęściej geny mitochondrialne
77
cytologiczne symptomy CMS
przedwczesna lub opóźniona dezintegracja tapetum, nadmierna wakuolizacja komórek tapetum, nieprawidłowości struktur mitochodriów i ER
78
recepcyjne znamię słupka
zdolne do przyjęcia, rozpoznania i kontrolowanej hydratacji pyłku. Wykształcenie specyficznej powierzchni znamienia, zmiany biochemiczne
79
klasyfikacja znamion
suche - na zewnątrz komórek epidermy jest pelikula, u roślin o 3-komorowych ziarach pyłku
mokre komórki epidermy pokryte eksudatem - u roślin o 2-komorowym pyłku
80
skład pelikuli
aktywne enzymy, Ca2+, glikoproteiny, ochrona powierchni znamienia, kontrola adhezji ziaren pyłku, rozpoznawanie pyłku
81
skład eksudatu
aktywne enzymy, glikoproteiny, lipidy, monosacharydy. Ochona powierzchni znamienia, kontrola adhezji i hydratacji zairen pyłku, rozpoznawanie pyłku, odżywianie kiełkujących łagiewek
82
drogi wydzielanaie eksudatu
- granulokrynowa - na drodze egzocytozy treść pęcherzyków uwalnia na zewnątrz plazmolemmy
- holokrynowa - eksudat trasportowany i magazynowany w wauolach
- bezpośredniego przenikania lipidó
83
szyjka słupka
1. Ukierunkowany wzrost łagiewek pyłkowych
2. Źródło pokarmu dla rosnących łagiewek
3. Miejsce przekazywania sygnałów do zalążni
4. U wielu roślin rozpoznanie i hamowanie wzrostu niezgodnych
łagiewek
84
szyjki otwarte
obecny kanał centralny suchy lub wypełniony śluzowatą wydzieliną
85
szyjki zamknięte
wyepłnione tkanką transmisyjną
86
zalążnia
1. Miejsce powstawania zalążków
2. Miejsce wzrostu łagiewek pyłkowych i rozwoju nasion
3. Zalążnia przekształca się w owoc
87
placenta
1. Miejsce tworzenia zalążków
2. Miejsce ukierunkowanego wzrostu łagiewek pyłkowych
88
epistaza
na biegunie mikropylnym, transport związków odżywczych po zapłdnieniu zamyka mikropyle
89
hipostaza
na biegunie chalazalnym, miejsce syntezy i aktywności wielu enzymów, ściany komórek często zlignifikowae, regulują apoplastowy transport wody
90
operkulum i ubturator
ukierunkowują wzrost łagiewek pyłkowych, komórki mogą mieć charakter wydzielniczy, produkty sekrecji uczestniczą w regulacji wzrostu łągiewek
91
tapetum intergumenalne - endotelium
Udział w odżywianiu woreczka zalążkowego, zarodka
Może przekształcać się w barwną warstwę w dojrzałych nasionach
92
ośrodek zalążka
odpowiednik megasporangium, u większości gatunków jedna komórka archesporialna, archeospor wielokomórkowy
93
Kluczowe czynniki określające tożsamość komórek zalążka
Receptoropodobne kinazy białkowe - LRR-RLKs
- Bogate w leucyne
Glikoproteiny
Czynniki transkrypcyjne
Hormony i małeRNA
94
epigenetyczne czynniki tożsamości komórek zalążka
sRNAs
kontrola różnicowania komórek generatywnych w zalążku odbywa się na drodze sygnalizacji międzykomórej, różnicowanie komórki generatywnej w zalążku zależy od mobilnego sygnału przekazywania poprzez siRNA powodującego wyciszenie
95
Selekcja megaspory funkcjonalnej
izolacja degenreujących megaspor ścianą kalozową
96
czynniki kontroli selekcji megaspory funkcjonalnej FM
1. Poziom Ca++ - FM niezmiennie wysoki - degenerujące megaspory - wahania poziomu Ca, spadek poprzedza PCD
2. Regulacja hormonalna - aktywność cytokinin w chalazalnym
rejonie zalążka
AGP18 - marker FM, brak w KKM
97
typ megasporogenezy wyznacza typ rozwojowy gametofitu
żeńskiego
1. Monosporowy - rozwija się z 1-jądrowej megaspory
2. Bisporowy - rozwija się z 2-jądrowej megaspory
3. Tetrasporowy - rozwija się z 4-jądrowej cenomegaspory
98
Kryteria wyróżniania podtypów
Położenie megaspory funkcjonalnej w układzie tetracycline
megaspor
Liczba mitoz, którym podlega FM
Liczba i rozmieszczenie jąder w dojrzałym woreczku zalążkowym
Stopień ploidalności jąder w dojrzałym woreczku zalążkowym
99
Budowa organizowanego gametofitu żeńskiego
Aparat jajowy - komórka jajowa i dwie synergidy, komórki
gruszkowatego kształtu wyraźnie spolaryzowane
Komórka centralna - ponad 75% objętości woreczka w części
mikropylarnej jądra biegunowe, silna wakuolizacja części
centralnej
Antypody - najbardziej zmienny element woreczka zalążkowego
100
Morfogenetyczna aktywność auksyn
organizacja komóek w gametoficie żeńskim
101
Gradient auksyn a tożsamości komórek w woreczku zalążkowym
Najwyższy -> synergidy
Wysoki ->komórka jajowa
Średni ->komórka centralna
Niski ->antypody
102
Czynniki molekularne kontrolujące tożsamość komórek żeńskiej
jednostki rozrodczej
MYB98 - synergidy
* RKD - komórka jajowa
* AGL80, AGL61 - komórka centralna
* GCD1 - dojrzewanie gamet żeńskich
* SYCO - w komórce centralnej
* GCD1 - w komórce jajowej
103
Komórka jajowa
- komórka spolaryzowana
- w chalazalnej części jądro z rozproszoną chromatyną i dużym
jąderkiem
- w części chalazalnej brak ciągłej ściany komórkowej
104
Ściana komórkowa
- obecna w części mikropylarnej
- brak w części chalazalnej
105
Synergidy
- Komórki spolaryzowane
- Region mikropylarny z gęstą cytoplazmą
Aktywne diktiosomy, rozbudowane cysterny ER i wysoka
aktywność metaboliczna związana z funkcja wydzielniczą i
transferazową
- Synergidy wyróżnia wysoki poziom jonów Ca
106
aparat włókienkowy
znajduje się na biegunie mikropylarnym, to jest to zgrubienie, FA, charakterystyczny dla synergid.
107
funkcje synergid
- wydzielanie chemoatraktantów
- aktywnie uczestniczą we wnikaniu łagiewki pyłkowej do woreczka
zalążkowego
- podwyższony poziom jonów wapnia → powoduje pękanie
łagiewki pyłkowej przez co możliwe jest uwolnienie komórek
plemnikowych
- Produkują bialka mające zdolność przyciągania łagiewek
108
Komórka centralna
- gęsta cytoplazma w rejonie mikropylarnym
- silna wakuolizacja części centralnej
- struktura organelli wskazuje na wysoką aktywność metaboliczną
komórki
109
Antypody
najbardziej zmienny element woreczka zalążkowego pod
względem rozwoju, liczby, czasu trwania, struktury, cytologii
110
Endoreduplikacja
najczęstsza droga poliploidyzacji, oprócz tego mamy jeszcze acytokinetyczne mitozy, formowanie jąder restytucyjnych, fuzje wrzecion kariokinetycznych
111
szkielet tubulinowy
konfiguruje mikrotubule zależne od funkcji komóki, transport, generatywnym, troficzny
112
faza progamiczna
zapyalnie i adhezja pyłku, hydratacja i kiełkowanie ziaren pyłku na znamieniu, wzrost łagiewek pyłkowych
113
Mechanizmy zabezpieczające przed zapyleniem międzygatunkowym
oraz samozapyleniem
Ø Rozdzielnopłciowe kwiaty (dwupienne i jednopienne)
Ø Dichogamia (nierównoczesne dojrzewanie pręcików i słupka)
- Przedprątność
- Przedsłupność
- Niezgodność (cykl zjawisk związanych z rozpoznaniem i
odrzuceniem gatunkowo lub osobnicze niezgodnych ziaren pyłku)
114
samozapylenie
- autogamia, zapylanie pyłkiem pochodzącym z tego
samego osobnika lub tego samego kwiatu
ogranicza możliwość powstania u potomstwa nowych kombinacji
genów
115
zapylenie krzyżowe
allogamia, zapylenie pyłkiem z innej roślinyo
116
obcopylność
ksenogamia, występowanie przystosowań ułatwiających zapylenie krzyżowe a utrudniające lub uniemożliwiające samozapylenie
117
niezgodność
1. międzygatunkowa - zabezpieczająca przez wprowadzaniem obcych
genów do puli genowej danego kwiatu
2. wewnątrzgatunkowa - samoniezgodność, zapewnia stałą wymianę
alleli pomiędzy osobnikami tego samego gatunku
- heteromorficzna - kwiaty różnią się morfologicznie miedzy sobą
- homomorficzna - nie różnią się morfologicznie kwiaty w obrębie
gatunku
○ gametofitowa - ujawnia ekspresje w mikrosporze
○ sporofitowa - ujawnia ekspresje w mikrosporocycie
118
heterostylia
różnosłupkowość, przykład samoniezgodności heteromorficznej
- dwualleliczny gen - różne osobniki tego samego gatunku
wykształcają się 2 lub 3 typy morfologiczne kwiatów różniąc się
długością pręcików i szyjki słupka
○ distylia
○ tristylia
119
Samoniezgodność homomorficzna
u gatunków wytwarzających identyczne morfologicznie kwiaty
obupłciowe
- wieloalleliczny gen S - u jednego gatunku do kilkunastu do
kilkudziesięciu alleli S wśród różnych alleli kodominacja lub
dominacja jednych nad drugimi
- wymiana informacji między pyłkiem a słupkiem za pomocą
produktów genu S >w tkankach słupka i ziarnie pyłku produkty
tych samych alleli S > odrzucenie pyłku
120
samoniezgodność sporofitowa
-fenotyp pyłku determinowany jest przez oba allele S zawarte w
genotypie rośliny wytwarzającej pyłek, o samoniezgodności
decyduje genotyp sporofitu zarówno rośliny macierzystej słupka
jak i pyłku
-fenotypowe ujawnienie się tej cechy może być konsekwencja
ekspresji obydwu alleli -kodominacja- lub allelu dominującego
-głównie u gatunków wytwarzających 3-komórkowe ziarna pyłku a
ma znamiona suche
a. zgodne
- silna adhezja pyłku, pełne uwodnienie, kiełkowanie pyłku
- penetracja kutykuli znamienia, wzrost łągiewki pyłkowej
b.niezgodne
- słaba adhezja, słabe uwodnienie, zaburzenia w kiełkowaniu
- synteza kalozy w wierzchołku wyrostka znamienia
121
samoniezgodność gametofitowa
- fenotyp pyłku jest wyrazem ekspresji allelu który w wyniku mejozy
przekazywany jest do mikrospor i każda z mikrospor ma albo allel
S1 lub S2 i czynnik determinujący niezgodność
- powszechny typ u okrytozalążkowych głównie u gaunków
wytwarzających 2- komórkowe ziarna pyłku, znamiona mokre
a. zgodne
- wzrost łągiewki pyłkowej
b. niezgodne
- synteza kalozy na wierzchołku łągiewki pyłkowej
- pękanie jej wierzchołka
122
Faza progamiczna
zapylenie i adhezja pyłku na znamieniu
Ø hydratacja i kiełkowanie ziaren pyłku
Ø wzrost łagiewek pyłkowych w szlaku transmisyjnym słupka
Ø wejście łagiewki pyłkowej do woreczka zalążkowego zalążkowego
Ø uwolnienie gamet męskich
123
HYDRATACJA I KIEŁKOWANIE ZIAREN PYŁKU NA ZNAMIENIU
a. ziarno pyłku w stadium pylenia
- struktura odwodniona i nieaktywna fizjologicznie
b. ziarno pyłku na znamieniu
- po kilkunastu minutach - uwodnienie i pęcznienie
źródło wody - eksudat lub komórki palczastych wyrostków
znamienia
124
uwodnione ziarno pyłku - struktura spolaryzowana (powstaje
gradient Ca)
* endogenne Ca - uwalniane z błon cytoplazmatycznych
* egzogenne Ca - pobierane ze środowiska
125
1.W aperturze uwypuklenie intyny ujawniające powstanie
wierzchołka łagiewki
2. Widoczny ruch cytoplazmy - przemieszcza się do łagiewki i w
ziarnie powstają liczne wakuole
3. Do łagiewki przemieszcza się jadro komórki wegetatywnej oraz
komórka generatywna lub komórki plemnikowe; wakuolizacja w
ziarnie pyłku i starszych partiach łagiewek
- dwuwarstwowa ściana łagiewki
○ zew. pektynowo-celulozowa
○ wewn. kalozowych
4. Mitoza w komórce generatywnej i powstają 2 komórki
plemnikowe
126
Brak podwójnego zapłodnienia
U nagozalążkowych wystepuje proces podobny do podwójnego
zapłodnienia - komórka kanałowo-brzuszna rodni i komórka jajowa -
rozwijają się dwa bliźniacze zarodki
- procesy te powstały niezależnie w obu grupach
127
