Egzamin

Question 1

1. Omów budowę, ruchomość i funkcje kręgosłupa

Answer 1

Budowa
Kręgosłup to kolumna stanowiąca podporę dla całego ciała. Jest zbudowany z kręgów, krążków międzykręgowych (dysków), rdzenia kręgowego wraz z nerwami rdzeniowymi i wiązadeł. Dzieli się na odcinek szyjny (7 kręgów), piersiowy (12), lędźwiowy (5), krzyżowy (5) i kość ogonową. Jest wygięty w naturalne boczne krzywizny - lordozę szyjną, kifozę piersiową i lordozę lędźwiową.

Ruchomość
Zakres ruchomości poszczególnych kręgów w stosunku do siebie jest niewielki, ale nieznaczne ruchy kręgów wolnych sumują się i dają dużą ruchomość całego kręgosłupa. Najmniej ruchomym odcinkiem kręgosłupa jest część piersiowa. Największa ruchomość występuje w odcinku szyjnym. Kompletnie nieruchoma jest kość krzyżowa i guziczna (ogonowa). Ruchy kręgosłupa zachodzą wtrzech płaszczyznach:
- wpłaszczyźnie strzałkowej -zgięcie iprostowanie
- wpłaszczyźnie czołowej -zgięcie boczne
- wpłaszczyźnie poziomej -ruchy obrotowe

Funkcje

• podstawowa jednostka konstrukcyjna
• utrzymuje ciężar ciała
• zapewnia równowagę
• stanowi zaczep dla wielu innych kości ludzkiego ciała
• amortyzuje wstrząsy
• stanowi ochronę rdzenia kręgowego oraz nerwów rdzeniowych

Question 2

2. Omów budowę, ruchomość i funkcje kończyny górnej i dolnej

Answer 2

Chwytna, do przemieszczania się, do wykonywania cynności życiowych

Question 3

3. Budowa układu nerwowego, wyjaśnij podstawowe pojęcia: istota biała, istota szara, synapsa, receptor, efektor

Answer 3

Układ nerwowy zbudowany jest z komórek nerwowych i glejowych. Składa się z ośrodkowego u.n. (mózgowie i rdzeń kręgowy) oraz obwodowego u.n. (nerwy obwodowe - czaszkowe i rdzeniowe).

Istota biała - dobrze unaczynione skupiska wypustek neuronów (dendrytów i aksonów) zazwyczaj otoczonych osłonką mielinową (fosfolipidy - stąd kolor), jeden z dwóch (obok istoty szarej) podstawowych składników ośrodkowego u.n.
Istota szara - skupisko ciał neuronów, wspólnie z istotą białą buduje ośrodkowy u.n.
Synapsa - umieszczone na połączeniu końca aksona i błony komórkowej miejsce przekazywania impulsu nerwowego z jednego neuronu na drugi lub na narząd wykonawczy (gruczoł, mięsień).
Receptor - zakończenie nerwowe, wyspecjalizowana komórka lubnarząd składający sięz wielu komórek, który odpowiada zaodbieranie bodźców.
Efektor - narząd wykonujący lub zmieniający swoją czynność pod wpływem pobudzeń nerwowych (końcowa część łuku odruchowego) - mięśnie szkieletowe i gruczoły.

Question 4

4. Ogólna budowa i funkcja układów krążenia

Answer 4

a) Układ krwionośny
Budowa
Układ krwionośny to zamknięty obieg zbudowany z serca i naczyń krwionośnych - tętnic (wyprowadzają z serca), żył i naczyń włosowatych.

Funkcje

• transport: gazów oddechowych, substancji odżywczych, zbędnych produktów przemiany materii, hormonów
• odporność
• utrzymanie stałej temperatury ciała,

b) Układ limfatyczny
Budowa
Układ limfatyczny to otwarty układ zbudowany naczyń limfatycznych oraz z tkanki limfatycznej, z której zbudowane są węzły chłonne, grudki chłonne, grasica, migdałki, śledziona. Płynie nim limfa.

Funkcja

• ułatwia powrót płynów tkankowych do układu krwionośnego
• pełni funkcję odpornościową
• produkuje limfocyty
• pobiera i transportuje tłuszcz z przewodu pokarmowego

Question 5

5. Ogólna budowa i funkcja układów oddechowego, omów mechanikę oddychania

Answer 5

Budowa
Na układ oddechowy składają się górne (jama nosowa, gardło) i dolne (krtań, tchawica, oskrzela) drogi oddechowe oraz płuca.

Funkcja

• wymiana gazowa (dostarczanie tlenu do organizmu i usuwanie dwutlenku węgla)
• zabezpieczenie dróg oddechowych i płuc przed drobnoustrojami oraz zanieczyszczeniami z powietrza
• wytwarzanie dźwięków mowy
• ogrzewanie i nawilżanie powietrza dostającego się do płuc

Mechanika
W oddychaniu wyróżniamy dwie fazy: wdech i wydech. Jest to proces wciągania powietrza do płuc i wypuszczania go z powrotem, przy czym wdech jest czynnością czynną, a wydech bierną.
W czasie wdechu mięśnie międzyżebrowe i przepona kurczą się i powodują ruch żeber w górę i na zewnątrz i obniżenie kopuły przepony. W czasie wydechu mięśnie międzyżebrowe i przepona rozkurczają się, a żebra opadają w dół, kopuła przepony wraca na swoje miejsce. Mechanizm oddychania jest procesem automatycznym, a więc nie zależy od naszej woli.

Question 6

6. Omów układ piramidowy

Answer 6

Układ piramidowy to część układu nerwowego kontrolująca ruchy dowolne i postawę ciała. Unerwia ruchowo wszystkie mięśnie poprzecznie prążkowane w całym ciele człowieka. Ma dwie drogi unerwiające - droga korowo-jądrowa (unerwienie mięśni twarzoczaszki, szyi, a także części mięśnia czworobocznego grzbietu), droga korowo-rdzeniowa (unerwia resztę mięśni organizmu). Obie drogi rozpoczynają się w korze ruchowej.
Układ ten jest utworzony przez ośrodkowy i obwodowy neuron ruchowy. Ośrodkowy neuron ruchowy leży w korze ruchowej, obwodowy w rogu przednim rdzenia kręgowego

Question 7

7. Definicja kinezjologii, zasady czynności i kontroli ruchów człowieka

Answer 7

Kinezjologia to interdyscyplinarna gałąź nauki zajmująca się ruchem ciała człowieka. W zakresie ruchu można wyróżnić dwa zespoły ośrodków i dróg nerwowych: układ piramidowy i pozapiramidowy - ściśle ze sobą współpracujące. Układ piramidowy, choć decydujący dla dowolnej motoryki, może jednak działać tylko przy ścisłej współpracy z układem pozapiramidowym. Układ piramidowy jest więc układem, który zapewnia tworzenie automatyzmów ruchowych oraz reguluje postawę ciała i napięcie mięśniowe.

Question 8

8. Omów ruchy i zaangażowania mięśni w wybranej pozycji w jodze

Answer 8

Orzeł
Ruchy
wysunięcie obręczy barkowej
zgięcie i rotacja wewnętrzna w stawie łokciowym
przywodzenie i zgięcie w stawie biodrowym
rotacja podudzia do wewnątrz
wyprost w stawie skokowym nogi oplatającej
nawracanie stopy nogi oplatającej
Mięśnie wzmacniane
Mięsnie rozciągane

Question 9

9. Omów prawidłowe ustawienie miednicy

Answer 9

Miednica powinna być ustawiona symetrycznie (można sprawdzić porównując położenie kolców biodrowych) w naturalnym przodopochyleniu (~30 lub 60 stopni, w zależności od metody mierzenia). Kolce biodrowe przednie i spojenie lonowe powinny byc ustawione w plaszczyznie czolowej.

Question 10

10. Omów mięśnie posturalne, podaj przykłady pozycji w jodze wzmacniające te mięśnie

Answer 10

Mianem mięśni posturalnych określa się wszystkie mięśnie biorące udział przy kształtowaniu prawidłowej sylwetki człowieka, działające poza świadomością. Zalicza się do nich głównie mięśnie pleców (prostownik grzbietu, najszerszy grzbietu, czworoboczny lędźwi), mięsień naramienny, piersiowy większy, górna część czworobocznego, dźwigacz łopatki, a także mięśnie tłoczni brzusznej (biodrowo-lędźwiowy, skośne brzucha), nóg (napinacz powięzi szerokiej, prosty uda, przywodziciel długi, brzuchaty łydki, poszczelowy tylny).
Tadasana.

Question 11

11. Budowa i funkcje stopy

Answer 11

Budowa
Stopa jest zbudowana z trzech grup kości:
-kk. stępu 7 (k. skokowa, k. piętowa, k. łódkowata, k. sześcienna, 3 kk. klinowate: przyśrodkowa, pośrodkowa, klinowata boczna)
-kk. śródstopia (zalicza się je do k. długich największa to k. ś. pierwsza i piąta)
-kk. palców utworzone są z paliczków, paluch zbudowany jest tylko z paliczka bliższego i dalszego, w pozostałe palce są zbudowane z 3 paliczków : bliższego, dalszego i środkowego.
Stopa ma sklepienie podłużne i poprzeczne.

Funkcje

• amortyzuje wstrząsy podczas chodzenia
• utrzymuje równowagę
• zapewnia kontakt z podłożem
• umożliwia sprężysty chód
• pozwala chodzić i biegać

Question 12

12. Prawidłowa praca kończyn dolnych w jodze (jakich ruchów należy unikać)

Answer 12

• przeprosty
• szpotawienie/koślawienie
• przeciążanie kolana (kolano nad stopą)

Question 13

13. Wymień przykłady pozycji w jodze, w których rozciąga się mięśnie grupy tylnej uda i podudzia

Answer 13

• Parśvottanasana (intensywnego rozciągania bocznego)
• wojownik 1
• pies z głową w dół
• skłony siedzące, np. Paścimottanasana (rozciągania do przodu w siadzie)

Question 14

14. Wymień przykłady pozycji w jodze, w których rozciąga się ograniczenie pełnego wznosu ramienia przez zgięcie

Answer 14

• potężny
• wojownik 1
• stanie na rękach?
• wszystkie pozycje z rękoma unoszonymi w leżeniu i potem w staniu

Question 15

15. Wymień przykłady pozycji w jodze, w których rozciąga się mięśnie zginające udo (biodrowo-lędźwiowy i prosty uda – różnice)

Answer 15

a) biodrowo-lędźwiowy (przeciwdziałanie pociągnia w dół i do przodu miednicy)
- gołąb
- sierp księżyca (bez rąk)
b) aby rozciągnąć prosty uda potrzebujemy pozycji, która zgina kolano i wyciąga biodro
- Supta Virasana

Question 16

16. Podaj definicję stresu oraz omów stadia przebiegu reakcji stresowej

Answer 16

Stres to reakcja organizmu (fizjologiczna i psychologiczna) na działanie stresorów.
Fazy stresu:
- Faza alarmowa. Początkowa, alarmowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu niedoświadczenia i konfrontacji z nową sytuacja. Wyróżniamy w niej dwie subfazy: stadium szoku i stadium przeciwdziałania szokowi
- Faza przystosowania (odporności). Organizm uczy się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem. Jeśli organizm poradzi sobie z trudną sytuacją wszystko wraca do normy. W innym wypadku następuje trzecia faza.
- Faza wyczerpania. Stałe pobudzenie całego organizmu (przewlekły stres) prowadzi do wyczerpania zasobów odpornościowych, co może prowadzić do chorób psychosomatycznych. W szczególnych wypadkach prowadzi nawet do śmierci.

Question 17

17. Stresory jako czynniki szkodliwe dla organizmu

Answer 17

Stresor to wewnętrzne lub zewnętrzne zdarzenie lub bodziec, który wywołuje stres.
Dystres (stres zły) - kiedy stres jest tak ciężki lub trwa tak długo, że wywołuje dezorganizację działania;
Eustres (stres dobry) - działanie mimo chwilowego dyskomfortu prowadzi do rozwoju osobowości.

Question 18

18. Metody radzenia sobie ze stresem

Answer 18

Radzenie sobie ze stresem to poznawcze i behawioralne wysiłki skierowane na opanowanie, zredukowanie lub tolerowanie zewnętrznych lub wewnętrznych żądań.

• OCENA PIERWOTNA (czy jestem w niebezpieczeństwie?)
• OCENA WTÓRNA (co mogę w tej sytuacji zrobić?)
• RADZENIE SOBIE zorientowane na emocje (metody wpływające na obiektywną sytuację przez zmianę elementów otoczenia lub też zmianę sposobu interakcji podmiotu z otoczeniem) lub proces (metody koncentrujące się na kontrolowaniu emocjonalnych skutków stresu, podjęcie wysiłku w celu przezwyciężenia napięcia emocjonalnego wynikającego ze stresu)

Question 19

19. Podaj zbieżności i różnice pomiędzy klasyczną psychologią jogi a współczesną psychologią akademicką

Answer 19

Joga dysponuje koncepcją człowieka, pozwala nam sie orientować w dzisiejszym świecie, kluczem jest antropologia i odpowiedz na pytanie czym/kim człowiek jest, joga mówi kim/ czym człowiek jest.
Współczesna nauka psychologii to zbiór różnych badań które niestety nie są zintegrowane. Psychologia nie ma przepisu - odpowiedzi czym jest człowiek i człowieczeństwo. Joga może być antidotum.

Question 20

20. Joga psychiczna w kontekście psychoanalizy

Answer 20

• cel obu jest podobny - introspekcja, czyli zbadanie “co jest we mnie? co się tam dzieje?” w znaczeniu myśli i emocji, nie trzewi
• obie techniki mają właściwości w pewnym sensie terapeutyczne
• joga psychiczna idzie niejako dalej niż psychoanaliza - bo nie tylko dąży do odkrycia różnych treści, ale też do ich integracji i scalenia
• obie techniki interesują się tym, co nie do końca uświadomione, mechanizmami wyparcia
• analitycy na czele z Jungiem czerpali z klasycznej jogi garściami

Question 21

21. Podaj definicję rekreacji ruchowej. Czy ćwiczenia fizyczne jogi mogą być traktowane jako ćwiczenia rekreacji ruchowej?

Answer 21

Forma aktywności fizycznej podejmowana dla wypoczynku i odnowy sił psychofizycznych, w czasie wolnym od pracy. W Polsce, zgodnie z ustawodawstwem, każda joga jest traktowana jako rekreacja ruchowa.

Question 22

22. Przedstaw rolę rekreacji ruchowej w promocji zdrowia i profilaktyce chorób cywilizacyjnych.

Answer 22

Ćwiczenia fizyczne jogi są specyficznym sposobem uprawiania rekreacji ruchowej, jest to trening zdrowotny. Ich celem jest uzyskanie i zachowanie wysokiej sprawności układów, narządów organizmu, a także psychiki człowieka. Dąży się do tego by ciało było stabilne, a umysł spokojny. Efektem tego typu ćwiczeń jest obserwacja uspokojenia umysłu, na podstawie harmonijnych sygnałów z ciała. Lepsza świadomość ciała, spokój umysłu wpływa na dobrostan organizmu człowieka.

Question 23

23. Przedstaw sposób prawnego zabezpieczenia zajęć z rekreacji ruchowej.

Answer 23

• pytania o dolegliwości (ustne lub kwestionariusz do wypełnienia)
• uprzedzanie o przeciwskazaniach
• nie naciskanie na wykonywanie asan
• przypominanie o nie przekraczaniu własnych granic
• ćwicz rekreacyjnie, nie wysilaj się, ćwicz na ile chcesz
• spokojna atmosfera
• ubezpieczenie

Question 24

24. Podaj podstawowe zasady planowania i przeprowadzania zajęć ruchowych z zakresu hatha jogi.

Answer 24

• część wstępna zajęć (instrukcje wstępne)
• część główna zajęć (asany stojące, siedzące i leżące)
• część końcowa zajęć (pozycje odwrócone, relaks)

Dobór asan:

• od łatwej do trudnej
• od znanej do nieznanej
• od prostej formy, do bardziej złożonej
• od krótszego czasu wykonywania asany, do dłuższego

Zasada wszechstronności:

• asany zwiększające ruchomość kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej
• asany zw. ruch. Kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej
• asany zw. ruch. Kręgosłupa w płaszczyźnie poprzecznej
• kształtujące równowagę
• związane z ruchomością w stawach biodrowych, barkowych, kolanowych, stóp
• asany wzmacniające ramiona, nogi, brzuch, grzbiet i pośladki
• asany odwrócone

Question 25

25. Podaj przykładową klasyfikację asan.

Answer 25

• stojące
• siedzące
• leżące
• odwrócone
• skłony w przód
• wygięcia
• skłony w bok
• skręty
• balanse na rękach
• różne

Question 26

26. Omów na przykładach sposób zalecanej pracy kręgosłupa w skłonach w przód i wygięciach do tyłu

Answer 26

Skłony w przód - prosty i wydłużony kręgosłup (wdech wydłużenie, wydech pogłębienie skłonu)
Wygięcia do tyłu - wygięcie w odcinku piersiowym, niepogłębianie lordozy

Question 27

27. Omów na przykładach sposób zalecanej pracy kręgosłupa w skłonach w bok

Answer 27

unikanie skrzywień bocznych i rotacji

Question 28

28. Omów na przykładach sposób zalecanej pracy kręgosłupa w pozycjach skrętnych

Answer 28

rotacja na prostym kręgosłupie, wdech - wydłużenie i prostowanie kręgosłupa, wydech - pogłębienie skrętu

Question 29

29. Podaj przykładowy zestaw asan który wykorzystałabyś/wykorzystałbyś do przeprowadzenia 45 minutowego treningu hatha jogi.

Answer 29

Koci grzbiet
Pies z głową w dół
3 Rundy Powitania Słońca
Drzewo
Trójkąt
Kąt rozciągnięty
Dandasana
Paschimottanasana
Baddha Konasana
Upavistha Konasana (kąt na siedząco)
Navasana
Świerszcz
Półmostek
Pozycja z nogami uniesionymi na ścianie
Savasana

Question 30

30. Omów kilka asan, które mogą stanowić ćwiczenia profilaktyczne w przypadku bólów kręgosłupa

Answer 30

• Dziecko z wałkiem
• Koci grzbiet
• Tadasana

Question 31

31. Omów kilka asan, które stanowią ćwiczenia profilaktyczne w przypadku wybranej przez Ciebie dokuczliwości mogącej wystąpić u uczestnika Twoich zajęć.

Answer 31

ból kręgosłupa

• Dziecko z wałkiem
• Koci grzbiet
• Tadasana

Question 32

32. Scharakteryzuj dowolną wadę postawy ciała i omów asany przydatne w jej korekcie

Answer 32

Plecy okrągłe - zmniejszone przodopochylenie miednicy, co prowadzi to do spłycenia lordozy lędźwiowej, pogłębienie kifozy piersiowej- widoczny garb (zwiększoną lordozą szyjną i pochyleniem głowy do przodu)
Asany na otwarcie klatki piersiowej, wzmocnienie mięśni na grzbiecie
pies z głową w górę na zmianę z psem z głową w dół
gomukhasana rąk (krowi pysk)
świerszcz
wielbłąd

Question 33

33. Podaj etymologię słowa joga.

Answer 33

Słowo YOGA wywodzi się z sanskrytu

• połączenie
• ujarzmienie

Question 34

34. Omów wybrany stopień jogi klasycznej

Answer 34

Osiem stopni
1. JAMY - ZASADY MORALNE, WSTRZYMANIE SIĘ, ZAKAZY (niekrzywdzenie, umiłowanie prawdy, niekradzenie, wstrzemięźliwość, nieposiadanie)
Zakazy te, pilnie przestrzegane, mają na celu uchronienie ucznia przed nawykiem popadania w utarte błędne wzorce postępowania, myślenia jak i odczuwania. Nie należy rozumieć wskazań Jamy w znaczeniu tylko dosłownym.

Question 35

35. Omów podstawową różnicę pomiędzy metodami relaksacji Jacobsona i Schultza

Answer 35

Trening Jacobsona polega na nauce napinania i rozluźniania mięśni. Napinanie i rozluźnianie służy najpierw wyuczeniu zdawania sobie sprawy z różnicy wrażeń płynących z mięśnia napiętego i rozluźnionego. Systematyczne ćwiczenia uczą także nawyku rozluźniania własnych mięśni. Praca fizyczna, która wpływa na umysł.
Trening Schultza (autogenny) technika relaksacji neuromięśniowej, polegająca na wywołaniu doznać poprzez autosugestię (czucie ciężaru, uczucie ciepła, regulacja pracy serca, regulacja swobodnego oddychania, uczucie ciepła w całym organizmie, uczucie chłodu na czole). Uczy koncentracji na organizmie i sterowania organizmem. Brak pracy fizycznej, tylko umysłowa

Question 36

36. Na czym polega od strony psychologicznej piąty etap jogi klasycznej (pratyahara)

Answer 36

Pratyahara to praktyka wycofania zmysłów. Ma przynieść panowanie nad zmysłami i narządami działania. Najpopularniejsze praktyki pratyahary to: głęboka śavasana, yoga nidra, mudry. Sednem pratyahary jest praca z pojawiającymi się wrażeniami. Musimy pozwolić „wejść” wszystkim wrażeniom, które się pojawiają (nie zatrzymywać ich, nie kontrolować), pozwolić im przepływać przez nasz „system”, ale jednocześnie zachować uważność i obserwować przepływ tych wrażeń. Co ważne obserwacja ta musi być zupełnie bezstronna, beznamiętna, bez cienia kontroli. Dzięki temu wchodzimy w świeży stan umysłu, w którym umysł jest w pełni zrelaksowany, ale jednocześnie uważny. Z drugiej strony uczymy się reagować w sposób neutralny nawet na nieprzyjemne wrażenia, co znajduje później zastosowanie w sposobie reagowania w życiu codziennym, jak również przełożenie na większą łatwość koncentracji w praktykach medytacyjnych.

Question 37

37. Jaka jest różnica pomiędzy ćwiczeniami koncentracji umysłu a medytacją

Answer 37

Medytacja - spokojna obserwacja (czasem też skupienie)

Koncentracja umysłu - skupienie świadomości

Question 38

38. Wymień przykładowe ćwiczenia związane z mudrami dłoni lub oczu, które mogą być pomocne w praktykach jogi psychicznej

Answer 38

Mudra dłoni - Gyana mudra - gest poznania, uniwersalne ułożenie przy wszelkich ćwiczeniach związanych z energią
Mudra oczu - Nasikagra Drishti - czubek nosa, można po palcu, 30 sekund, odpoczynek - koncentracja i wzmocnienie mięśni