FA mondeling Flashcards
Theorieën om accountantscontrole te onderbouwen
- Informatietheorie (om risico op onjuiste informatie te verkleinen)
- Agency theory (controle is monitoring cost tussen principaal en agent)
- Verzekeringstheorie (controle is vergoeding voor overdragen risico van onjuiste informatie)
- Vertrouwenstheorie (bestaansrecht van accountant afhankelijk van vertrouwen dat de controlefunctie wekt bij het maatschappelijk verkeer)
Verordening EU inzake OOB’s
- Inperking advieswerkzaamheden bij controle OOB (Nederland is hierin strenger dan EU verordening)
- OKB (opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelaar)
- Uitgebreide controleverklaring (significante risico’s en reactie daarop benoemen, materialiteit, belangrijke issues in controle)
- Aanstelling accountant door audit committee. Ook uitgebreidere rapportage aan audit committee in accountantsverslag.
- Kantoorroulatie na 10 jaar, afkoelperiode 4 jaar.
- Partnerroulatie 7 jaar, afkoelperiode 3 jaar (in NL strenger, 5 jaar en 2 jaar)
- Overdrachtsdossier, jaar voordat nieuwe accountant begint moet deze al meekijken.
Wta
Bestemd voor accountantsorganisatie. Aanleiding zijn verschillende boekhoudschandalen. Doel is herstel van vertrouwen in financiële verslaggeving, accountantsverklaring en werking financiële markten. Referentie is 8e EU richtlijn Wettelijke Controles.
- Heeft alleen betrekking op wettelijke controles.
- Regelt vergunningsplicht kantoren en houdt bij in register. Dit register houdt ook bij wie kan aftekenen.
- Regelt toezicht door Minister van Financien, AFM en NBA als beroepsorganisatie.
- Welke organisaties zijn OOB en basisregels
- AFM geeft akkoord op benoeming beleidsbepalers, meerderheid stemrechten moet in bezit zijn van RA’s/AA’s, er moet stelsel van kwaliteitsbeheersing zijn, onafhankelijkheid (niet in ViO voor acc.org.), geheimhouding (niet in VGBA voor acc.org.), beheerste en integere bedrijfsvoering
- OOB eisen vanuit verordening, voor controlejaar 2 jaar lang geen samenstelopdracht toegestaan
- Meldingsplicht fraude: geen melding als er schriftelijk plan is met maatregelen, deze toereikend is volgens accountant en maatregelen voldoende zijn uitgevoerd.
- Beoordeling acc.org. door AFM elke 6 jaar, elke 3 jaar bij OOB kantoren
Bta
Nadere uitwerking van Wta.
- Algemene eisen kwaliteitsbeheersing (COS 220, cliëntenadministratie, controledossier, aanvaarding/continuering opdrachten, standaarduitvoering controle), begeleiding/toezicht/beoordeling medewerkers, consultatieprocedure en vastlegging hiervan, 7 jaar bewaren controledossiers COS 230.
- Stelsel kwaliteitsbeheersing (schriftelijk vastleggen beleid, dit mededelen aan medewerkers, compliance officer aanstellen, jaarlijks verslag maken.
- Onafhankelijkheid acc.org.: geen vergoeding die afhankelijk is van strekking acc.verkl., grondslag voor berekening fee vooraf met klant overeenkomen, aandeelhouders acc.org. mogen zich niet zodanig met een controle bemoeien dat de extern accountant niet meer onafhankelijk is.
- Verdere praktische invulling vergunning acc.org.
Wie is bevoegd om verordening vast te stellen?
Ledenvergadering NBA. Wetgever moet wel nog goedkeuren.
Verschil verordening en nader voorschrift?
Nader voorschrift is een uitwerking van een verordening. Voor verordening moet een meerderheid van de stemmen in de ledenvergadering behaald worden, voor nadere voorschriften hoeven leden alleen gehoord te worden.
Vao
Verordening accountantsorganisaties werkt de volgende onderwerpen uit de Wta en Bta verder uit:
stelsel kwaliteitsbeheersing, onafhankelijkheid en integere bedrijfsvoering.
NVKS
Nadere voorschriften kwaliteitsstandaarden. Bevatten regels over inrichten van kwaliteitssysteem in een accountantseenheid. Niet van toepassing op wettelijke controles, hier is Wta en Bta al van toepassing.
Uitgangspunt van de NVKS is:
‘een accountant levert kwaliteit als hij de doelstellingen verwezenlijkt van de standaarden (NV COS) die
betrekking hebben op de opdracht’.
Wab
Wet op het accountantsberoep. Geldt voor individuele accountants.
- Stelt NBA aan als verordenende bevoegdheid (ontwikkelen COS, behartigen belangen leden, zorgdragen eer van stand - dus een zaak starten als dit niet gebeurt, zorgdragen voor praktijkopleiding)
- Ministerie van Financien houdt toezicht op NBA.
- NBA houdt accountantsregister bij (AFM acc.org. register).
- Basis voor WTRA
NBA Handreiking
Schakel lager dan verordening of nader voorschrift. Best practice vanuit NBA.
WTRA
Wet tuchtrechtspraak accountants. Via Accountantskamer Zwolle. Waarschuwing, berisping, geldboete (max 7.600), doorhaling (tijdelijk/definitief). Straffen kunnen ook gecombineerd worden. Procedure kan via klachtencommissie NBA of via klacht bij Accountantskamer worden gestart. Wanneer een RA de normen uit de VGBA heeft geschonden. Hoger beroep via College van Beroep voor het Bedrijfsleven.
Verschil waarschuwing en berisping.
Berisping is zwaarder, wanneer er ernstig nalatig handelen kan worden verweten.
VGBA
Verordening Gedrags- en Beroepsregels Accountants. Het uitgangspunt van de VGBA is dat een accountant optreedt in het algemeen belang en daarin zijn verantwoordelijkheid neemt.
De fundamentele beginselen van accountants zijn (PIOVV):
- Professionaliteit
Professionaliteit moet de accountant in elke werkomstandigheid vasthouden. Onder een professionele dienst wordt volgens de VGBA verstaan: werkzaamheden waarvoor vakbekwaamheid als accountant wordt of kan worden aangewend. Bijvoorbeeld ook bij de belastingaangifte van een familielid. Of bijv. je bent penningmeester bij een voetbalclub.
- Integriteit: de accountant treedt eerlijk en oprecht op.
Bijv. als je onjuiste informatie doorkrijgt moet je zorgen dat wel de juiste informatie wordt gegeven.
- Objectiviteit: de accountant laat zich bij zijn afwegingen niet ongepast beïnvloeden.
Bijvoorbeeld als een klant vraagt of je wilt helpen bij de onderhandelingen van een bedrijf en het in gesprek gaan met de bank voor een lening. De accountant moet zich hiervan distantiëren.
- Vakbekwaamheid en zorgvuldigheid: het voldoen aan de NV COS, ViO en PKI
- Vertrouwelijkheid: geen aandelen kopen op basis van inzicht in de klant.
In de VGBA worden de volgende categorieën van bedreigingen genoemd:
- Eigenbelang
Wanneer je een aandeel hebt in een bedrijf en dat bedrijf ook controleert om meer winst te halen.
- Zelftoetsing
Het toetsen van je eigen werkzaamheden. Bijvoorbeeld advies verzorgen en datzelfde advies controleren.
- Belangenbehartiging
Als de accountant het belang van de klant gaat verdedigen (bijv. in een rechtbank) dan is de accountant niet meer onafhankelijk.
- Vertrouwdheid
Indien de accountant te vertrouwd raakt met de klant en daardoor geen objectieve mening meer kan geven.
- Intimidatie
Bijv. als de klant dreigt niet te betalen indien er geen goedkeurende verklaring wordt gegeven.
ViO
Verordening inzake Onafhankelijkheid. Twee aspecten:
Onafhankelijk in wezen: je moet onafhankelijk te werk gaan. In schijn: alle schijn die je onafhankelijkheid kunnen bedreigen, moet je wegnemen (bijv. ontvangen van giften van klanten). Geldt voor assurance opdrachten, maar niet voor non-assurance opdrachten.
Samenloop onafhankelijkheid dienstverlening
Betrokken bij besluitvorming –> niet toegestaan.
Indien dit niet het geval is, is er sprake van een materiële invloed van de dienst op het controle-object (bij subjectieve/niet-routinematige werkzaamheden, verwerkingswijze is niet passend, of er is sprake van belangenbehartiging) –> maatregel treffen.
CTA
Commissie toekomst accountancysector. Ingesteld door Minister van Financiën. Er moet worden geïnvesteerd om het vertrouwen in de controle door de accountant terug te winnen. Er moeten maatregelen worden genomen om de kwaliteit van wettelijke controles duurzaam te verhogen. 22 maatregelen, o.a.:
- AQI’s vaststellen om de kwaliteit van controles inzichtelijker te maken. De AQI’s moeten: 1) eenduidig zijn, 2) centraal en publiek beschikbaar zijn, 3) beoordeeld zijn door de toezichthouder
- Accountantsorganisaties moeten periodiek over de kwaliteit van controles rapporteren aan de hand van de AQI’s. Deze worden op één plek samengebracht om de vergelijkbaarheid te verhogen.
- Er moet meer onderzoek komen naar kwaliteit Nederlandse accountancysector.
- Effectieve werking van tuchtrecht moet nader onderzocht worden.
- Binnen wettelijke controles moet meer aandacht zijn voor aspecten van fraude en discontiuïteit. Grote en middelgrote klanten –> standaard forensisch expert op team. In PE meer aandacht voor fraude.
- Niet financiële informatie: moet niet volledig aan accountant worden voorbehouden, accountants moeten hierover ook transparant zijn.
- Nader onderzoek naar alternatieven zoals audit only en joint audit.
- Analyse van buitenlandse ervaringen met alternatieven.
- Experimenteren met een intermediair model (waarbij een semipublieke instelling accountants aan bedrijven koppelt).
- Uitbreiding takenpakket RvC van OOB acc.org. (goedkeuring belangrijke besluiten zoals winstuitdeling, bezoldigingsbeleid en investeringen). Kwaliteit moet hierbij centraal staan.
- Cultuurverandering moet doorgaan (softskills, werkdruk, worklife balance, professionele oordeelsvorming).
- OOB criteria beter afbakenen.
- Onderzoeken of qua wetgeving en toezicht onderscheid kan worden gemaakt op klantniveau in plaats van op niveau acc.org.
- Artikel 17 vierde lid over verlengingstermijn uit verordening opnemen in Wta (en beter aansluiten met Europese richtlijn)
- Bevoegdheid geven aan Minister van Financiën om accountant toe te wijzen als organisatie geen accountant kan vinden.
- Onderzoek doen naar mogelijkheid om werking IB meer tot uitdrukking te laten brengen.
- Nader onderzoek naar communicatie tussen RvC en aandeelhouders over wijze waarop opdrachtverlening heeft plaatsgevonden.
- Uitvoering toezicht door AFM (de jure en de facto)
- Beoordeling van kwaliteitssystemen moet centraal staan.
- Bij de toezichthouder moet mogelijkheid zijn om door accountants en acc.org. gebreken in controles te melden.
- Belemmeringen in toepassing nieuwe technologie wegnemen en in opleiding hieraan aandacht te besteden.
- Kwartiermakers (2) benoemen die implementatie van de maatregelen waarborgt.
MCA
Monitoring Commissie Accountancy. Opgericht door NBA en bedoeld om de voortgang bij de kantoren te monitoren. 3 rapporten uitgebracht. Eerste rapport ‘Veranderen in het publiek belang’. Tweede rapport ‘Doorpakken’. Laatste rapport ‘Spiegel voor de Accountancysector’ stelt dat het zelfbeeld van de sector te positief is en de tijd van veranderen nog niet voorbij is. In eerste rapport 53 voorgestelde maatregelen. Meer intrinsiek gemotiveerde benadering i.p.v. compliance gerichte benadering. Wicked problems:
- Verdien- en businessmodel
- Partnermodel en intern verrekenmodel tussen advies en controle
- Rol accountant binnen fraude
- Onvoldoende eenduidigheid over audit quality
- Gevolgen beperkte marktwerking binnen sector
Werkgroep Toekomst Accountantsberoep
In 2014 gevormd en kwam met 53 maatregelen (Rapport In het Publiek Belang)
AFM rapport 2017.
Van 32 wettelijke controles, 19 onvoldoende. Met name over: controle effectieve werking IB, uitvoering detailcontroles en cijferanalyses, kritische evaluatie van controle-informatie. Aantal OOB kantoren op goede weg, aantal niet. Grant Thornton helemaal onvoldoende.
Overige verordening naast VGBA en ViO
Verordeningen op de kwaliteitsbeoordelingen (eens in 6 jaar kwaliteitssysteem acc.org. getoetst)
Verordening op ledengroepen (splitsing register in 3 groepen: extern, intern/overheid, in business)
Verordening raad van geschillen (geschillen binnen beroepsgroep, bijv. geschillen omtrent vergoede van schade. Het is dus geen tuchtrecht)
Verordening op kennistoets (stelt PE punten verplicht)
Wet
Komt (i.t.t. verordening of nader voorschrift) vanuit Eerste en Tweede Kamer en is wetgeving.
Vertrouwenstheorie Limperg
Het bestaansrecht van de accountant is afhankelijk van het vertrouwen dat de controlefunctie van de accountant wekt bij het maatschappelijk verkeer.
1) enerzijds wekt de accountant vertrouwen op bij het maatschappelijk verkeer, hier moet de accountant zijn werkzaamheden op aanpassen.
2) anderzijds moet de accountant ervoor zorgen dat er geen groter vertrouwen wordt opgeroepen dan zijn werkzaamheden en bevindingen rechtvaardigen.
Verschil accountantspraktijk, accountantsorganisatie, accountantskantoor
Accountantspraktijk is verzamelnaam voor alle accountantsorganisaties en accountantskantoren.
Accountantsorganisatie heeft een vergunning van AFM om wettelijke controles uit te voeren en valt daarom onder Wta, Bta en Vao.
Accountantskantoor mag geen wettelijke controles uitvoeren en valt onder NVKS.
Wat valt niet onder Wta en Bta
Andere assurance opdrachten (niet-wettelijke controles en andere), samenstellingsopdrachten 4400 en AUP 4410
Langdurige betrokkenheid ViO
Key partner na 5 jaar OOB
Overige executive na 7 jaar OOB
Key partner en overige executives na 7 jaar geen OOB, onderbouwen dat er geen bedreiging is
2 jaar afkoelen
Bedreigingen VGBA
Eigenbelang Zelftoetsing Belangenbehartiging Vertrouwelijkheid Intimidatie
Tijdslijn publiek debat sector
Al jaren discussie over controlekwaliteit in NL en de rol van de accountant hierin.
2014: beroep als eerst onder vuur na aantal slechte AFM inspecties. Beroep heeft toen zelf initiatief genomen en 53 verbetermaatregelen ontwikkeld. Eén daarvan was het vormen van de MCA, met als doel het monitoren van de verbetermaatregelen. MCA heeft drie kritische rapporten uitgebracht.
2017: AFM doet nieuwe dossierreviews, nog steeds teveel onvoldoende, Grant Thornton niet eens meegenomen.
2018 nov: Op basis van de MCA rapporten heeft Minister ook zelf een commissie benoemd, Commissie Toekomst Accountancysector (CTA). Had als doel om te onderzoeken en aanbevelingen te doen over hoe de controlekwaliteit verbeterd kon worden. CTA had als doel om ook te kijken wat er juridisch haalbaar is, daarom heeft de MCA het bijv. wel over wijzigingen in structuurmodellen, en de CTA niet.
2020: zowel van MCA (30 maatregelen) als van CTA (22 maatregelen) een rapport. In beide rapporten stonden aanbevelingen. Minister van Financien heeft deze meegenomen in een kabinetsreactie. Recent besproken in Tweede Kamer, hier gaan we mee verder. O.a. kwartiermakers ingesteld voor 3,5 jaar. Enerzijds veel aandacht voor technische kant (fraude, going concern), anderzijds veel aandacht voor cultuurverandering (worklife balance, werkdruk). Daarnaast publiceert AFM follow up report. Er zijn verbeteringen, maar nog niet genoeg.
NOW 1
Compensatie van salaris voor maanden maart, april en mei 2020. Afhankelijk van % omzetverlies. Minimale omzetverlies moet 20% zijn. Maximale vergoeding is 90% van deze loonsom.
Loonsom * 0,9 * omzetverlies = compensatie.
Welke soort verklaring bij NOW?
Afhankelijk van:
1) controleplichtig ja/nee
2) ontvangen compensatie
NOW voor werkmaatschappijen
NOW kan ook worden aangevraagd voor concerns die minder dan 20% omzetverlies hebben, maar waarbinnen werkmaatschappijen wel 20% omzetverlies hebben op basis van hun eigen individuele omzetverlies. Dit is besloten omdat bij een benadering vanuit de groep, niet altijd werkgelegenheid kon worden behouden. In dit geval is er wel ALTIJD sprake van een accountantsverklaring met redelijke mate van zekerheid.
Wel een aantal voorwaarden:
- mag geen personeels BV zijn (activiteiten mogen niet voor meer dan de helft bestaan uit het ter beschikking stellen van arbeidskrachten)
- vooraf overeenkomen met werknemers (of vakbond) dat er werk zal worden behouden
- verbod op dividenden en bonussen
- andere werkmaatschappijen mogen geen ‘klussen overnemen’ van andere werkmaatschappijen die normaal gesproken door de maatschappij zelf zouden worden uitgevoerd.
- omzet van concern als geheel minder dan 20% in die drie maanden
- als werknemers van de maatschappij (tijdelijk) gaan werken voor een andere groepsmaatschappij, is er alsnog sprake van behoud werkgelegenheid en moet de omzetdaling worden bijgesteld (er kan minder subsidie worden ontvangen)
- dezelfde verrekenprijsregels en grondslagen als laatste vastgestelde jaarrekening.
- mutaties in voorraad gereed product worden toegerekend aan omzet
NOW: voorschot < 20.000, vaststelling < 25.000
Geen verklaring nodig.
NOW: voorschot tussen 20.000 en 100.000, vaststelling tussen 25.000 en 125.000
Verklaring van derde. Valt onder 4400N en is NVKS opdracht. Ministerie SZW heeft werkzaamheden vooraf gedefinieerd. Accountant of andere derde voert het uit en rapporteert.
De derdenverklaring bevat een overzicht van de interacties tussen de deskundige derde en de aanvrager van een subsidie. Daarbij geeft de aanvrager inzage in de administratie waaruit de omzetdaling en de loonsom blijken. Als eventueel geconstateerde afwijkingen niet zijn aangepast mag de verklaring niet worden afgegeven door de derde deskundige.
NOW: vaststelling tussen 125.000 en 375.000
Bij een niet-controleplichtige klant –> 4415
Bij controleplichtige klant –> 3900N met BEPERKTE mate van zekerheid
NOW: vaststelling hoger dan 375.000
Bij een niet-controleplichtige klant –> 3900N met BEPERKTE mate van zekerheid
Bij controleplichtige klant –> 3900N met REDELIJKE mate van zekerheid