fiszki do fizyki Flashcards
nauka do egzaminu na koniec roku (15 cards)
Omów mechanizmy elektryzowania się ciał.
Elektryzowanie się ciał zachodzi poprzez trzy główne mechanizmy:
Pocieranie – dotyk dwóch ciał powoduje przemieszczenie ładunków, np. pocieranie balonu o włosy.
Indukcję – przyciąganie ładunków bez kontaktu, np. zbliżenie ciała naładowanego do neutralnego, co powoduje przemieszczanie się ładunków w tym ciele.
Dotyk – kontakt ciała naładowanego z ciałem neutralnym powoduje wymianę ładunków, co prowadzi do elektryzowania się obu ciał.
Czym jest napięcie elektryczne, a czym natężenie prądu elektrycznego? Jak mierzymy te wielkości?
Napięcie elektryczne to różnica potencjałów między dwoma punktami w obwodzie. Mierzymy je woltomierzem.
Natężenie prądu elektrycznego to ilość ładunków przepływających przez przekrój poprzeczny przewodnika w jednostce czasu. Mierzymy je amperomierzem.
Podaj źródła i właściwości pola magnetycznego.
Źródłem pola magnetycznego jest każdy poruszający się ładunek elektryczny.
Właściwości:
Jest wektorowe (ma kierunek i zwrot).
Oddziałuje z poruszającymi się ładunkami elektrycznymi, zmieniając ich kierunek ruchu (ale nie przyspieszając ich).
Magnesuje materiały ferromagnetyczne, nadając im stałe pole magnetyczne.
Czym jest prąd elektryczny? W jakim kierunku płynie? Czy w każdym materiale nośnikami ładunku są ruchliwe elektrony?
Prąd elektryczny to uporządkowany przepływ ładunków elektrycznych.
Płynie od bieguna ujemnego do dodatniego (w konwencjonalnym kierunku, mimo że w rzeczywistości elektrony płyną w przeciwnym kierunku).
W metalach nośnikami ładunku są elektrony, w gazach zarówno elektrony, jak i jony, a w roztworach nośnikami są jony.
Pole magnetyczne w zwojnicy. Czym jest elektromagnes? Jaką rolę pełni w nim rdzeń?
Zwojnica to przewodnik zwinięty w spiralę.
Elektromagnes to zwojnica nawinięta na rdzeń z materiału ferromagnetycznego (np. żelaza), który wzmacnia pole magnetyczne.
Rdzeń wzmacnia pole magnetyczne, ponieważ sam zostaje namagnesowany pod wpływem prądu elektrycznego.
Co to jest ładunek elementarny? Z czego wynika jego wartość?
Ładunek elementarny to najmniejsza jednostka ładunku elektrycznego.
Jego wartość wynosi
1,602×10^−19
C (kulomb).
Można ją uzyskać dzieląc kulomba przez liczbę elektronów.
Przedstaw właściwości siły Coulomba, równanie, i cechy szczególne.
Siła Coulomba opisuje oddziaływanie między dwoma ładunkami elektrycznymi.
Właściwości:
Siła rośnie, gdy ładunki są większe.
Siła maleje, gdy ładunki się oddalają.
Działa wzdłuż prostej łączącej ładunki.
Jest przyciągająca, jeśli ładunki mają przeciwne znaki, lub odpychająca, jeśli ładunki mają ten sam znak.
Siła nie zależy od drogi, tylko od położenia.
Równanie:
F = kq1q2/r^2
Gdzie:
F – siła Coulomba,
k – stała elektrostatyczna,
q 1,q 2 – ładunki,
𝑟 – odległość między ładunkami.
Cechy szczególne:
Jest siłą centralną, działa wzdłuż linii łączącej ładunki.
Podobnie jak siła grawitacji, działa na odległość i maleje wraz ze wzrostem kwadratu odległości.
W przeciwieństwie do grawitacji, może być zarówno przyciągająca, jak i odpychająca.
Nie zależy od rodzaju ośrodka, jeśli zakładamy próżnię (w przeciwnym razie zależy od przenikalności elektrycznej ośrodka).
Przedstaw pierwsze prawo Kirchhoffa i prawo Ohma.
Pierwsze prawo Kirchhoffa (prawo węzłów):
Ile ładunków wpływa do węzła, tyle z niego wypływa (prawo zachowania ładunku).
Prawo Ohma:
Natężenie prądu jest wprost proporcjonalne do napięcia między końcami przewodnika i odwrotnie proporcjonalne do oporu.
Równanie: I = U/R
I = natężenie prądu
U = napięcie
R = opór
Jakie znaczenie dla życia na Ziemi ma jej pole magnetyczne?
Pole magnetyczne Ziemi chroni nas przed:
Burzami słonecznymi – zapobiega wyparowywaniu pierwiastków niezbędnych do życia.
Promieniowaniem kosmicznym – zmniejsza ryzyko mutacji komórek i powstawania nowotworów.
Pomaga zwierzętom w nawigacji.
Jak udzielić pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym?
Wyłączamy zasilanie – jeśli to możliwe.
Jeśli nie możemy wyłączyć zasilania, nie dotykamy osoby porażonej rękami, używamy materiałów nieprzewodzących prąd, np. drewna lub gumy.
Sprawdzamy przytomność osoby. Jeśli nie oddycha, przystępujemy do RKO i wzywamy karetkę.
Jeśli osoba oddycha, ale jest nieprzytomna, wciąż wzywamy kartkę.
Jeśli osoba jest przytomna i ma regularne tętno, ale nie wymaga natychmiastowej pomocy, skierować ją do lekarza.
W przypadku nieregularnego tętna lub innych niepokojących objawów, natychmiast wzywamy pomoc (112).
Czym jest pole elektryczne? Jak interpretujemy jego natężenie? Jakimi regułami należy się kierować rysując linie pola elektrycznego?
Pole elektryczne to przestrzeń, w której działa siła na naładowane ciała.
Natężenie pola elektrycznego to stosunek siły działającej na jednostkowy ładunek do wartości tego ładunku.
E=F/q
Gdzie:
E = natężenie pola
F = siła działająca na ładunek
q = wartość ładunku
Zasady rysowania linii pola elektrycznego:
Linie pola wychodzą z ładunków dodatnich i wchodzą w ładunki ujemne.
Linie są prostopadłe do powierzchni przewodników.
Linie nie mogą się przecinać.
Im bliżej siebie, tym linie są gęstsze.
Omów w jaki sposób należy podłączać woltomierz i amperomierz do obwodu elektrycznego.
Woltomierz podłączamy równolegle do elementu obwodu, ponieważ ma dużą rezystancję i nie wpływa na pomiar.
Amperomierz podłączamy szeregowo, ponieważ mierzy natężenie prądu płynącego przez dany element i ma bardzo małą rezystancję, aby nie zakłócać pomiaru.
Jak liczymy moc prądu elektrycznego i energię wydzielaną na skutek przepływu prądu elektrycznego?
Moc prądu elektrycznego: P = U * I (napięcie razy natężenie)
Energia wydzielana: E = P * t = U * I * t (moc razy czas)
Jakie właściwości ma prąd elektryczny doprowadzony do domowej sieci elektrycznej?
Jest prądem przemiennym (zmienia kierunek przepływu)
Ma napięcie 230 V w Europie
Częstotliwość 50 Hz
Może być niebezpieczny dla człowieka
Omów zasadę działania transformatora.
Transformator składa się z dwóch cewek na wspólnym rdzeniu ferromagnetycznym.
Działa na zasadzie indukcji elektromagnetycznej – zmienne pole magnetyczne wytwarzane przez uzwojenie pierwotne indukuje napięcie w uzwojeniu wtórnym.
Może podwyższać lub obniżać napięcie w zależności od stosunku liczby zwojów w uzwojeniu pierwotnym i wtórnym.
