[FISZKI] kolokwium 4 Flashcards
(57 cards)
1
Q
z tego samego peptydu prekursorowego powstają hormony podwzgórza … i dzięki jakim enzymom
A
- PIH
- GnRH
dzięki proteazie
2
Q
GHIH poza wpływem na poziom GH wpływa też na
A
hamowanie TSH i PRL
3
Q
TRH poza wpływem na poziom TSH wpływa też na
A
wzrost PRL
4
Q
Sermorelina wykorzystywana jest w:
A
- diagnostyce niedoboru GH (odróżnienie przyczyny przysadkowej czy poodwzgórzowej)
- terapeutycznie w niedoborze GH z przyczyn podwzgórzowych
- w kacheksji w AIDS
5
Q
Tesamorelina wykorzystywana jest w:
A
- zapobieganiu lipodystrofii podczas podawania inhibitorów proteaz (HIV)
6
Q
mechanizm działania greliny
A
- stymuluje uwalnianie GH niezależnie od układu GHRH/GHIH
- działa przez własne receptory
- jest też produkowana w przewodzie pokramowym
7
Q
Mechanizm działania somatostatyny
A
- hamuje produkcję GH przez przysadkę, hh. jelitowe i trzustkowe
- Aktywuje receptory somatostatynowe (SSTR1 - SSTR5)
8
Q
okres półtrwania somatostatyny
A
bardzo krótki, kilka minut, dlatego w leczeniu wykorzystuje się jej analogi
9
Q
gdzie i w jakim wypadku wykorzystuje się analogi somatostatyny
A
- w terapii guzów litych, szczególnie gruczolaki przysadki (niezależnie od wydzielanego hormonu)
- jeśli operacja neurochirurgiczna jest niemożliwa czy występuje wznowa gruczolaka po operacji
10
Q
leki wykorzystywane w leczeniu farmakologicznym gruczolaka przysadki
A
- analogi somatostatyny
- agoniści receptorów dopaminowych
- antagoniści receptora GH
11
Q
jakie receptory somatostatynowe obecne są w zdrowej przysadce
A
SSTR1
SSTR2
SSTR3
SSTR5
12
Q
jakie receptory somatostatynowe obecne są w gruczolakach przysadki
A
SSTR1
SSTR2
SSTR3
SSTR5
13
Q
jakie receptory somatostatynowe obecne są w nowotworach złośliwych przysadki
A
SSTR2
SSTR5
14
Q
Oktreotyd mechanizm działania
A
- analog somatostatyny
- hamuje przede wszystkim SSTR2
15
Q
Lanreotyd mechanizm działania
A
- analog somatostatyny
- hamuje przede wszystkim SSTR2
16
Q
czas i sposób podawania Oktreotydu
A
- co 8 h w iniekcjach podskórnych
- raz w miesiącu domięśniowo (forma LAR)
17
Q
czas i sposób podawania Lanreotydu
A
- w formule długo działającej raz w tygodniu
- w formie autożelu (wodny roztwór octanu) raz w miesiącu
18
Q
Pazyreotydem mechanizm działania
A
- wieloreceptorowy analog somatostatyny
- hamuje SSTR1, SSTR2, SSTR3, SSTR5
19
Q
Pazyreotydem stosowany w
A
- akromegalii opornej na dotychczasowe leczenie
- niektórych guzach litych
20
Q
substancje uwalniające GH
A
- sermorelina
- tesamorelina
- grelina
21
Q
hamowanie produkcji GH
A
- somatostatyna
22
Q
zastosowanie analogów somatostatyny
A
- terapia guzów litych (np. gruczolaki przysadki)
- leczenie nieoperacyjnych guzów neuroendokrynnych prz. pokarmowego (np. hamowanie wytwarzania VIP - hamowanie zesp. rakowiaka)
- krwawienie z żylaków przełyku (hamowanie prod. czynników naczyniorozszerzających i obkurczaniu tętniczek)
23
Q
lek zaprojektowany specjalnie do leczenia krwawień żylaków, mechanizm działania, jaka grupa
A
- wapreotyd
- analog somatostatyny
- pobudza receptory somatostatynowe SSTR-2, SSTR-5, mniej SSTR-4
24
Q
podawanie wapreotydu
A
- najpierw dożylnie w bolusie
- potem w powolnym wlewie dożylnym
25
działania niepożądane analogów somatostatyny
- zab. żołądkowo-jelitowe
- nasilenie powstawania kamieni żółciowych
- hamowanie wydzielania insuliny (może sprzyjać hiperglikemii, rozwojowi cukrzycy)
26
leczenie akromegalii
- analogi somatostatyny
- agoniści receptorów dopaminowych
- pegwisomant
27
który podtyp receptora dopaminowego obecny w przysadce
D2
28
niewybiórczy agonista receptora dopaminowego
bromokryptyna
29
wybiórczy agonista receptora D2
kabergolina
30
kabergolinę stosuje się zwłaszcza w przypadku guzów przysadki, które
wydzielają PRL lub TSH (z lub bez GH)
31
działania niepożądane agonistów receptorów dopaminowych
- zab. żoł.-jelitowe
| - zaburzenia zastawek serca po dużych dawkach
32
mechanizm działania agonistów receptorów dopaminowych
- stymulują produkcję GH fizjologicznie
| - hamują produkcję GH w przypadku nadmiernego jej wydzielania (np. akromegalia)
33
jak przyjmowane są agoniści receptorów dopaminowych
doustnie
34
receptory somatostatynowe i dopaminowe - połączenie
receptory somatostatynowe są dimerami, które mogą tworzyć heterodimery z receptorami dopaminowymi
- skuteczniejsze hamowania wydzielania GH
35
analog GH, o działaniu antagonistycznym do receptora GH i na co się stosuje
pegwisomant
| na akromegalię
36
podawanie pegwisomantu
w codziennych zastrzykach podskórnych
37
co daje pegylacja pegwisomantu
- wydłuża okres półtrwania
| - zmniejsza sznse na wytworzenie przeciwciał przeciw niemu
38
działania niepożądane pegwisomantu
- zaburzenia wątroby
| - podrażnienie skóry w miejscu podania
39
leczenie niskorosłości
syntetyczne GH:
- somatotropina
- somatrem
- upewnienie się o prawidłowej produkcji somatomedyn
40
zespół Larona
- stężenie GH prawidłowe
| - ani egzo, ani endogenny GH nie wywołuje wzrostu somatomedyn (IGF)
41
leczenie zepsołu Larona
- podawanie mekazerminy (IGF-1)
- równomolarna mieszanka IGFBP-3 + IGF-1 (u osób z przeciwciałami przeciw GH i u osób, u których IGF-1 wywoływało hipoglikemię)
42
zastosowanie mekazerminy z IGFBP-3
- kacheksja nowotworowa / AIDS
- w stwardnieniu zanikowym bocznym
- nie w zespole Larona! ( problem z patentem)
43
użycie hormonów podwzgórzowych PRH PIH
nie są używane
44
neurony dopaminergiczne podwzgórza a PRL
- pobudzenie receptorów dopaminowych hamuje wydzielanie PRL
| - hamowanie receptorów dopaminowych (leczenie schizofrenii) wzrost PRL
45
lek na niewystarczającą laktację i mechanizm działania
- metoklopramid
| - działanie antagonistyczne na recept. dopaminowe
46
efekty prolactinomy
- miejscowy rozrost/ucisk (zab. widzenia)
- spadek libido
- spadek płodności
47
leczenie prolactinomy
- terapia agonistami receptorów dopaminowych (a nie jak w innych gruczolakach przysadki interwencja chirurgiczna!)
48
działania niepożądane wybiórczych agonistów D2, i które leki to są
- kabergolina i chinagolid
- nudności, wymioty, zawroty głowy, zaparcia
- w dużych dawkach kabergolina: wzrost ryzyka niewydolności zastawki trójdzielnej (głównie w ch. Parkinsona, bo tam stosowane większe stężenia leku)
49
zastosowanie protyreliny
- diagnozowanie przyczyn niedoczynności tarczycy (podwzgórze, przysadka, tarczyca)
-
50
działanie TRH
- uwalnianie TSH z przysadki
- neuromodulator w OUN
- dział. przeciwbólowe, przeciwdrgawkowe
- chroni ukł. oddechowy wcześniakó
- dział. neuroprotekcyjne (np. w zwyrodnieniu rdzeniowo-móżdżkowym)
51
leczenie niedoczynności tarczycy
- stosowanie T3, T4 (tańsze, skuteczniejsze)
| - nie podaje się TSH
52
wykorzystanie TSH
- diagnostyka (różnicowanie pierwotnej i wtórnej niedoczynności tarczycy)
- leczenie pacjentów z rakiem tarczycy
i wolem wieloguzkowym (wychwyt radioaktywnego I131)
53
wykorzystanie CRH
- diagnostyka nadmiernej produkcji GKS
- rzadko wykorzystywany terapeutycznie
- w obrzękach mózgu - częściej podawane są jednak GKS, ale są obarczone większymi działaniami niepożądanymi i ryzykiem niewydolności nadnerczowej po odstawieniu ich
54
diagnostyka nadmiernej produkcji GKS
1) hormonalnie czynny gruczolak przysadki
- ACTH wysokie -> GKS wysokie
- podanie CRH: wzrost ACTH i GKS
2) hormonalnie czynny guz nadnerczy
- ACTH niskie; GKS wysokie
- podanie CRH: brak wzrostu ACTH
3) ektopowa prod. ACTH (rak drobnokom. płuc)
- ACTH wysokie -> GKS wysokie
- podanie CRH: brak wzrostu ACTH
55
peksacerfont mechanizm działania, zastosowanie
- antagonista receptora typu 1 dla CRH (CRHR1)
| - lek anksjolityczny (zab. lękowe)
56
gen POMC (proopiomelanokortyna) koduje
- ACTH
- lipotropinę
- B-endorfinę
- hormon melanotropowy
57
stosowanie ACTH
- nie jest stosowany, zasątpiony przez syntetyczną kortykotropinę, krótszą
ma mniejszą immunogenność, rzadko stosowany terapeutycznie
- diagnostyka niewydolności nadnerczy
- różnicowanie wrodzonego przerostu nadnerczy od hiperandrogenizmy jajnikowego
