Geirfa BY5 Flashcards

(60 cards)

1
Q

Dyblygiad

A

Cromosonau’n gwneud copiau ohonynt eu hunain fel bod pob epilgell yn cael copi union o’r wybodaeth enynnol pan fydd celloedd yn rhannu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Rhagdybiaeth led-geidwadol

A

Pob moleciwl newydd yn ffurfio o un edefyn gwreiddiol a un edefyn o ddeunydd newydd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Uwchallgyrchydd

A

Cylchdroi tiwbiau allgyrchu sy’n cynnwys daliannau hylifol ar funaedd uchel iawn gan achosi i’r gronynnau mwyaf dwys wahanu’n is yn y tiwb na gronynau ysgafnach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Genyn

A

Darn o DNA ar gromoson sydd yn codio un polypeptid penodol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Trawsgrifiad

A

Y broses lle mae rhan o’r DNA, y genyn, yn gweithredu fel templed i gynhyrchu mRNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Trosiad

A

Trosi codonau ar yr mRNA i greu dilyniant o asidau amino o’r enw polypeptid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Sbermatogenesis

A

Y broses o ffurfio sbermau mewn caill

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Oogenesis

A

Y broses o ffurfio wyau mewn ofari

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Gametogenesis

A

Y broses o gynhyrchu gametau yn y celloedd rhyw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Is ffrwythlondeb

A

Yr anhawster i genhedlu’n naturiol am resymau sy’n effeithio’r gwryw y fenyw neu’r ddau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Anffrwythlondeb

A

Anallu llwyr i genhedlu plentyn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Gwrthgorff monoclonaidd

A

Llawer o gopiau o’r un math o wrthgorff

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Antigen

A

Protein o’r tu allan i’r organeb sy’n cael ei adnabod gan y system imiwnedd ac yn achosi ymateb imiwn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Peilload

A

Trosglwyddo gronynnau paill o anther i stigma planhigyn o’r un rhywogaeth

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Cysgiad

A

Cyfnod ble mae twf actif wedi’i atal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ecosystem

A

Uned naturiol o gyfrannau byw (biotig) mewn ardal benodol, yn ogystal â’r ffactorau anfyw (anfiotig) y maen nhw’n rhybgweithio gyda nhw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Troffig

A

Bwydo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Egnieg ecolegol

A

Astudiaeth llif egni drwy ecosystem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Poblogaeth

A

Grwp i unigolion sy’n perthyn i’r un rhywogaeth sy’n byw mewn ardal benodol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Cymuned

A

Grwp o nifer o boblogaethau yn byw mewn cybefin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Cynefin

A

Ardal benodol wedi’i feiddiannu gan boblogaeth

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Effeithlonrwydd ffotosynthetig

A

Gallu planhigyb i ddal egni golau

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Cynhyrchedd cyntadd crynswth

A

Cyfradd ffurfio cynhyrchion fel glwcos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Cynhyrchiant net

A

Yr hyn sy’n weddill ar ol resbiradaeth

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Cynhyrchedd eilaidd
Cyfradd cronni egni mewn ysyddion ar ffurf celloedd neu meinweoedd
26
Effeithlonrwydd ecolegol crynswth
Canran o egni sydd yn cael ei ymgorffi o un lefel troffig i'r nesaf
27
Biomas
Mas y defnydd byw sy'n bresennol ar adeg benodol
28
Olyniaeth
Newid i adeiledd a chyfansoddiad rhywogaethau mewn cymuned dros amser
29
Cymuned uchafbwynt
Cymuned sydd wedi cyrraedd cydbwysedd â'i hamgylchedd lle mad oes mwy o newid
30
Dilyniant
Cyfnod mewn olyniaeth
31
Ymwrthedd
Gallu organeb i ororai dos o wenwyn a fyddai fel rheol yn ei lladd
32
Cadwraeth
Cynnal biosffer a gwella bioamrywiaeth yn lleol
33
Ecsploetio amaethyddol
Y gwrthdaro rhwng cynhyrchu a chadwraeth
34
Erydiad pridd
Cael gwared ar uwchbridd sy'n cynnwys maetholion gwerthfawr
35
Clôn
Grwp o organebau genetig unfath wedi'u ffurfio o un rhoant o ganlyniad i atgenhedlu anrhywiol neu dilliau artiffisial
36
Gwahaniaethu
Celloedd yn arbenigo ar gyfer gwahanol swyddogaethau
37
Peirianneg meinwe
Tyfu celloedd byw ar fframwaith o ddefnydd synthetig i gynhyrchu meinwe fel meinwe croen
38
Celloedd llwyralluog
Gallu aeddfedu i ffurfio unrhyw corffgell
39
Genom dynol
Yr holl ddilyniannau DNA sydd wedi'u cynnwys yng nghromosomau organeb
40
Chwiliedydd genynnau
Darn byr DNA a'i ddilyniannau'n gyflenwol i'r dilyniannau wedi mwtanu
41
Liposom
Sfferau bach iawn o folecylau lipid sy'n medru cludo DNA
42
Genoteip
Cyfansoddiad genetig organeb | Holl alelau mewn organeb
43
Ffenoteip
Nodweddion sydd i'w gweld mewn organeb
44
Alel
Un o wahanol ffurfiau genyn
45
Hetrosygaidd
Dau alel gwahanol ar gyfer genyn penodol un trechol ac un enciliol
46
Homosygaidd
Dau alel yr un peth ar gyfer genyn penodol yn bresennol
47
Enciliol
Alel sy'n cynhyrchu ffenoteip dim ond pan mae'n bresennol yn homosygaidd
48
Trechol
Alel sy'n cynhyrchu yr un ffenoteip boed tn bresennol yn homosygaidd neu hetrosygaidd
50
Etifeddiad deugroesryw
Dau nodwedd gwahanol ar yr un pryd
52
Ail deddf mendel
Gall y naill neu'r llall bar o nodweddion cyferbyniol gyfuno a'r naill neu'r llall bar arall
53
Cyd drechedd
Alelau'n mynegi eu hun yn gyfartal yn y ffenoteip
54
Cysylltedd cyflawn
Dau genyn gwahanol ar yr un cromoson
55
Mwtaniad
Newid i swm trefniad neu adeiledd DNA organeb
56
Mwtaniad genynnol
Mwtaiad sy'n newid adeiledd moleciwl DNA sy'n cynhyrchu alel gwahanol genyn
57
Mwtaniad cromoson
Mwtaniad sy'n achosi newidiadau i adeiledd neu nifer cromosonau cyfan mewn celloedd
58
Anwahaniad
Cellraniad diffygiol lle mae un o'r epilgelloedd yn cael dau gopi o gromoson a'r llall yn cael dim
59
Polyploidedd
Cynnydd yn nifer y setiau cyflawn o gromosomau
60
Carsinogenau
Unrhyw gyfrwng sy'n achosi cancr
63
Etifeddiad monocroesryw
Etifeddiad un nodwedd
65
Deddf cyntaf cadwraeth mendel
Mae nodweddion organeb yn cael eu pennu gan ffactorau (alelau) sy'n bodoli mwn parau. Dim ond un o bâr o ffactorau (alelau) sy'n gallu bod yn bresennol mewn un gamet