Gijsbert Van den Brink + Ian Barbour Flashcards
(34 cards)
Wat is een secularisatiethese?
gedachte dat religie en geloof vanzelf verdwijnen, naarmate het moderniseringsproces vorderde
Wat is het standaardbeeld van de wetenschap? Wat is de taak van de wetenschapsfilosofie?
- constante progressie
- sterke link met natuurwetenschappen
- overtuiging van vaststaande en eenduidige werkwijze
= hecht trio
taak van de wetenschapsfilosofie is het verfijnen van het standaardbeeld en dus de werkelijkheid van de wetenschap achterhalen
Wat zijn 2 problemen bij het verificatiebeginsel
- wiskundige, logische uitspraken zijn niet gestoeld op empirie
- inductieprobleem (veralgemenen)
Wat zijn 3 problemen bij het confirmatiebeginsel?
- niet verifieerbaar
- moeilijk operationaliseerbaar
- Poppers demarcatieprobleem
Wat is de these van Duhem en Quine?
- aannemen dat instrumenten kloppen
- weg tot conclusie toeval of rationeel?
- falsificatie kan niet persee aantonen wat verkeerd is
Wat zijn wetenschappelijke paradigma’s?
uispraken worden geverifieerd opbv paradigmatische afspraken en theorieën. Deze uitspraken zijn niet altijd even geldig in andere paradigma’s
Leg Lakatos’ kritiek op Popper en Kuhn uit
Popper: één anomalie is niet genoeg om hele theorie los te laten, want men kan er altijd nog een mouw aan passen
Kuhn: meer omslagen, namelijk binnen onderzoeksprogramma’s en minder incommensurabiliteit. Onderzoeksprogramma’s kunnen naast elkaar bestaan
Wat zijn novel facts?
Nieuwe feiten opbv voorspellingen vanuit de kern of oplossingen van anomalieën.
Wat is de empirische cyclus?
theorie -> hypothese -> feiten -> wetmatigheden -> theorie
= ideale methode, maar gebeurt niet altijd zo in de wetenschap!
Wat zegt Russel Hanson over de waarneming?
Russell Hanson noemde de menselijke visuele waarneming theoriegeladen. Waarneming is onlosmakelijk verbonden met interpretatie. Er is een wisselwerking tussen waarneming en categorieën van waaruit we dingen zien.
Waarom is TFS waarschijnlijk onjuist?
men kan niet denken zonder geloven! anders ‘foundationalisme’
Wat vormen de uiteenlopende ideeën over de rationaliteit en morele normen volgens MacIntyre?
Traditie! Goede redenen dat ene traditie beter is dan de andere.
Wat wordt er tegen de subjectiviteit van de openbaring en objectiviteit van de empirie ingebracht?
beiden berusten op empirische waarnemingen en worden geïnterpreteerd
Noem 3 andersoortige visies die kritische staan tegenover het standaardbeeld van de wetenschap (nulla scientiam nulla sanis)
- Het maatschappijkritische perspectief van Adorno en Habermas (wetenschap is niet waardevrij)
- Wetenschapsconcepten in feministische academische kringen (wetenschap is androcentrisch)
- Wetenschapstheoretische anarchisme van Feyerabend (wetenschap is niet de enige die tot kennis leidt)
Welke eigenschappen hebben bewijzen?
- persoonsrelatief (persoon bepaalt dwingende argumenten door het inzien dat deze steekhoudend, geldig, overtuigend)
- instrumenteel (gebruik van voorkennis)
Wat is theologie?
- onderzoek naar de opvattingen en gedragingen van gelovigen
- systematische bestudering van de christelijke traditie-
- > kan theologie op wetenschappelijk verantwoorde wijze spreken over God?
Waarom is het falsificationisme belangrijk voor theologie?
- afweging met andere theorieën is belangrijk voor de theologie
- Flew’s challenge: Is er een mogelijkheid die denkbaar is voor christenen om hun geloof op te geven?
Hoe verwerkt Pannenberg de inzichten van Kuhn? Welke kritiek kreeg hij?
- Pannenberg gaat niet voorbij aan oudere wetenschapsfilosofie: stemt met Popper in dat uitspraken alleen voor cognitief inhoudsvol en wetenschappelijk gehouden kunnen worden, wanneer ze in principe toetsbaar zijn, maar waaraan deze toetsbaar moeten zijn blijft voor Pannenberg de vraag.
- Aansluiting bij Kuhn:
1) het geheel is bepalend
2) elke gemeenschap heeft zijn eigen conventies, die niet uitputtend te toetsen zijn ( Popper) - Kritiek: Pannneberg laat het kritische rationalisme niet volledig los door zich te verzetten tegen elk subjectief commitment. Dit is echter in strijd met het godsdienstig geloof. Voor de gelovige is God geen hypothese maar de werkelijkheid, ook al begrijpen we deze niet. Dit geldt voor elke wetenschapsdiscipline
Hoe verwerkt Murphy de inzichten van Lakatos? Welke kritiek kreeg zij hierop?
- Murphy plaatst godsdienstig geloof in de harde kern van een onderzoeksprogramma. Uitwerking:
1) harde theoretische kern bestaat uit basaal uitgangspunt
2) uitvoerders vinden het waard om deze theoretische kern te verdedigen
3 bestaan van God is de moeite waard voor theologie om te beschermen dmv hulphypothesen - Huyssteen geeft haar hiervoor kritiek op.
1) wetenschappelijkheid niet gegarandeerd van theologische onderzoeksprogramma (principe van onderzoeksprogramma niet vooronderstelt)
2) afwijzing van theïstische uitgangspunten als goede kandidaten voor de harde kern van een theologisch onderzoeksprogramma (doet dit zonder aan te geven op basis van welke criteria hij dat doet)
3) kritiek op intersubjectieve communicatie over theologische kennisaanspraken (terecht want criteria voor het ontwerpen van theorieën voor de theologie is slechts binnen de eigen geloofstraditie erkend -> publieke functie wordt geriskeerd)
Wat zijn eigenschappen van de theologie als we het christelijk geloof bekijken als paradigma
- studie heeft karakter van hypothese (proof of the pudding is in the eating)
- theologie beanwoordt niet enkel zinvragen, maar beroept zich op de openbaring en moet dus de dingen plaatsen in een groter geheel van de praktijk van het leven
- aantal concurrerende paradigma’s is in de theologie groter dan bij de natuurwetenschappen, maar dit grote aantal ook te zien bij atheïsme en ietsisme
- multiplex ordo: disciplines van de theologie als bouwstenen om waarheidsvraag drievoudig gericht (kerk, academie en samenleving) bespreekbaar te maken
Hoe liggen de zaken wat betreft het conflictmodel in het heden?
Barbour wijst op twee stromingen die zijns inziens de relatie tussen geloof en wetenschap in termen van conflict zien
1) Het wetenschappelijk materialisme (sciëntisten) enerzijds. Deze heeft een metafysische en kerntheoretische kant: het omvat een geloof over hoe de werkelijkheid eruit ziet en hoe wij haar leren kennen.
2) Het creationisme anderzijds. Voor het creationisme geldt hetzelfde als voor het wetenschappelijk materialisme,
Terecht om creationisten onder het conflictmodel te scharen aangezien zij zich niet openlijk uitspreken tegen de wetenschap?
Waarom is boedelscheidingsmodel een redelijk alternatief?
- feitelijk tov zingevend
- existentialisme (godsdienstig geloof heeft geen betekenis)
- taalanalytisch
Waarom is boedelscheidingsmodel niet overtuigend?
- gelovigen vatten hun geloof cognitief en empirisch op
- wetenschappelijke theorieën hebben tendens in de richting van levenscbeschouwelijke en morele implicaties bv. materialisme: alles wat men niet waarneemt, is niet belangrijk
- de wetenschapper heeft een gedreven persoonlijkheid
Hoe communiceert geloof in richting van de wetenschap?
- de christelijke wortels liggen in de materie
- > onderzoekbaar
- antropisch principe
- beeldspraak over onbegrijpbare dingen
