GIS Flashcards

Question

Nasopharynx’de bulunan tonsillalar

Answer 1

Tonsilla pharngea-tubaria(gerlach bademciği)

Answer 2

Torus tubarius

Answer 3

``` Plica salpingopharyngea (M. Salpingopharngea) Plica salpingopalatina (İçi boş) ```

Answer 4

Recessus pharngeus

Answer 5

M. Constrictor pharyngeus superior’un bit parçası oluşturur. Yutma sırasında yumuşak damakla birlikte orofarinks ve nasofarinks bağlantısını keser.

Answer 6

N. Glossofaringeus | Bu yüzden bağdemciği ağrıyan çocuğun kuşağı da ağrır.

Answer 7

Pars laryngea pharngis’in ön-yan duvarıdır. Mukoza altında n. laryngeus süperior’un r. internus dalı geçer. Plica metni laryngei oluşur. Burası yiyeceklerin takıldığı bir yerdir.

Answer 8

M. Salpingopharngeus M. Constrictor pharyngis superior M. Palatopharngeus M. Stylopharngeus

Answer 9

Sadece m.stylopharyngeus n.glossopharngeus | Diğerleri plexus pharngeus

Answer 10

N. Maxillaris (aksırma) N. Glossofaringeus (öğürme) N. Vagus(öksürme)

Answer 11

Faringoözofagial(en dar) Arcus aorta Bronchus principalis sinister Diaphragma’yı geçtiği yer.

Answer 12

Pars cervicalis a.thyroidea inf Pars thoracica aorta thoracica, aa.bronchialis Pars abdominas a.gastrica sinistra

Answer 13

Üst:tonsilla pharygea Orta:tonsilla tubaria, tonsilla palatina Alt:tonsilla lingualis

Answer 14

Excavatio rectovesicalis

Answer 15

``` Excavatio vesicouterina Excavatio rectouterina (Douglas Çıkmazı); En derin nokta ```

Answer 16

Plica umblicalis mediana Plica umblicalis medialis Plica umblicalis lateralis

Answer 17

Altında urachus kalıntısı olan lig. umblicalis mediana bulunur.

Answer 18

A. Umblicalis’in kalıntısı olan chorda a. umblicalis bulunur.

Answer 19

Altınca a. v. Epigastrica inferior bulunur.

Answer 20

``` Böbrek Ureter Aorta abdominalis Vena cava inf Cisterna chyli Turuncus sympaticus ```

Answer 21

Duodenumun 1. parçası hariç kısımları Pankreas Colon ascendes/descendes

Answer 22

Vesica urinaria

Answer 23

Üst 1/3lük kısmın sadece arkası peritonsuz Orta1/3lüm kısmın sadece önü peritonlu Alt 1/3lük kösüm ise peritonsuz

Answer 24

Lig. hepatogastricum | Lig. hepatoduodenale

Answer 25

A. Hepatica propria Vena porta hepatis Ductus choledochus

Answer 26

A. V. Gastrica dextra/sinistra | N. Vagus’un gastrik dalı

Answer 27

``` Lig. Gastrophrenicum Lig. Gastrosplenicum Lig. Gastrocolicum Lig. Phrenicocolicum Lig. Splenorenale !!!4 yapraklıdır. ```

Answer 28

A. V. Gastrica sinistra’nın özefagiyal dalları

Answer 29

A. V. Gastricae breves ile a. v. gastroomentalis sinistra

Answer 30

A. V. Gastroomentalis dextra ve sinistra

Answer 31

Dalak bu bağın üzerindedir

Answer 32

A. V. Splenica

Answer 33

Foramen omentale (winslowi)

Answer 34

Önde; omentum minus midenin arka yüzü duedonumun ilk 2cmlik ismi Arka tarafı; Pankreas, sol böbrek ve aorta abdominalisi örten periton Sol taraf; dalak hilumuna uzanan iki liganent ile kapanır. Sağ taraf; Foramen omentale

Answer 35

Önde; lig. hepatoduodenale Arkada; v. cava inferior Yukarıda; KC’nin lobus caudatus’unun proc caudatus’u Aşağıda; duodenumun birinci parçası

Answer 36

Pars cardiaca Fundus gastricus Corpus gastricum Pars pylorica

Answer 37

Mide doluyken karın ile temas eden bölgesi. Üst bölgesi: karaciğerin alt kenarı Alt kenarı: arcus costalisin medial kenarı Alt kenarı: her iki tarafın 9-10 kostokondral birleşme arası

Answer 38

Midenin kaburgalar ile komşu olduğu alan. | Sınırları 6. costa, sol arcus costalis, anterior aksiller çizgi

Answer 39

A. Gastrica sinistra/dextra A. Gastroomentalis dextra/sinistra Aa. Gastrica breves/posterior

Answer 40

V. Gastrica dextra/sinistra (v. portae hepatis) V. Gastroomentalis dextra (v. mesenterica superior) V. Gastroomentalis sinistra ve v. gastricae breves (v. splenica) V. Prepylorica(mayo veni) (v. gastrica dextra)

Answer 41

Üst 2/3 nodi gastrici sinistri Fundus gastricus ve corpus gastricus’un üst parçası nodi pancreaticosplenici Pilorik parçanın nodi hepatici nodi pylorici nodi gastrici sinistri

Answer 42

Parasempatik n. vagus | Sempatik T5-T9

Answer 43

L1-L3 | Flexura duodenojejunalis L2

Answer 44

A. Gastroduodenalis Ductus choledocus V. Portae hepatis

Answer 45

Mesocolon transversum

Answer 46

A. V. Mesenterica süperior | Radix mesenterii

Answer 47

Lig suspensorium duodeni Flexura duodenojejenalis’i ile diaphragma arasında uzanır. İçinde m. suspensorius duodeni

Answer 48

Noduli lymphoidei soliterii

Answer 49

Noduli lymphoidei aggregati | İleumda daha çok bulunur.

Answer 50

Parasempatik n. vagus | Sempatik T9-T10

Answer 51

Caeum, colon transverum , colon sigmoideum peritonlu

Answer 52

Haustra coli

Answer 53

Taeniae coli

Answer 54

Taenia coli: Hiçbir yapı tutunmaz. Taenia mesocolica: Mesocolon transversum tutunur. Taenia omentalis: apendix vermiformisten başlar ve rectumda biter ama buralarda yoktur.

Answer 55

Kalın barsakta görülen içi yağ dokusu ile dolu küçük periton kesecikleridir. Taenia libera boyunca dizilir. Apendix vermiformis ve caecumda rudimenterolıp rectumda yoktur.

Answer 56

Genellikle tamamen peritonla örtülü olup mezosu yoktur

Answer 57

İntraperitoneldir. Mesoapendix denilen üçgen mezosu vardır. En SIM retroçekal olarak görülür.

Answer 58

Flexura coli sinistra lig. phrenicocolicum ile diafragmaya tutunur.

Answer 59

Plica transversum recti(Houston plicaları); 3 adet bulunur

Answer 60

Kohlrausch plakası

Answer 61

Linea pectinata

Answer 62

A. V. Rectalis süperior

Answer 63

Valvula anales ve sinus anales

Answer 64

M. Sphincter ani internus/externus

Answer 65

Libea anocutanea (Hilton çizgisi)

Answer 66

Sağ 2/3 a. mesenterica süperior 1/3’lük kısım a. mesenterica inferior Rectumun beslenmesine yardımcı olan a. iliaca internanın dalı a. rectalis media

Answer 67

A. Mesenterica inferiorun dalı a. rectalis süperior A. İliaca media’nın dalı a. rectalis media A. Pudenda interna’nın dalı a. rectalis inferior

Answer 68

A. V. Mesenterica süperior | Aorta’nın önünde

Answer 69

Tuber omentale

Answer 70

Mesocolon transversum

Answer 71

A. V. Splenica ile birlikte ligamentum splenorenale arasındadır

Answer 72

Regio hypochondrica sinistra’dadır.

Answer 73

Hilum splenicum hariç hepsi peritonla sarılıdır.

Answer 74

Diafragmatik Yüz: 9-11. kaburga, akciğer | Visseral Yüz: Mide, sol böbrek, cauda pancreatis ve flexura coli sinistra

Answer 75

Turuncus coeliacus

Answer 76

Sol Lob: mide, özofagus | Sağ Lob: colon ascendes, flexura coli dextra, sağ böbrek, diafragma, vena cava inferior, vesica biliaris

Answer 77

Tuber omentale

Answer 78

Lig. Venosum

Answer 79

Sağ lobdaki vesicae biliaris‘ in oturduğu yer.

Answer 80

Lobus dexter ve lobus caudatus arasındadır.

Answer 81

``` Area nuda Porta hepatis Sulcus vena cava Fossa vesicae biliaris Fissura ligamenti teretis hepatis Fissura ligamenti venosi ```

Answer 82

KC’yi saran fibröz kapsüldür. | Gerilmesi sağ üst kadranda ağrıya sebep olur.

Answer 83

Ductus hepaticus dexter-sinister V. Portae hepatis A. Hepatica propria

Answer 84

A. Hepatica propria KC içindeki v. centralisler vv. hepaticae’leri oluşturur. Bunlar da vena cava inferiora açılır. V. Portae hepatis KC’nin fonksiyonel venidir. (Gelen kanın%70’ini taşır)

Answer 85

Plex. Coeliacus’dan çıkan dallar porta hepatis’de plex. hepaticus’u oluşturur. Parasempatik vagus Sempatik T7-T9 Diaphragmanın altındaki periton duyusunu n. phrenicus taşır

Answer 86

Lig. Falciforme Hepatis Lig. Coronarium Hepatis: Area nuda bu ligamentin yaprakları arasında kalır. Lig. Hepatorenale: Lig. coronarium’un parçası. Lig. Triangulare dextrum ve sinistrum: Lig. coronarium’un ön ve arka yaprakları tarafından oluşturulur. Lig. Teres hepatis; V. Umblicalis’in kalıntısıdır.

Answer 87

M. Obliquus externus abdominis M. Obliquus internus abdominis M. Transversus abdominis M. Rectus abdominis

Answer 88

``` Fascia spermatica externa Lig. İnguilane Lig. Lacunare (Lig. Pectineum’u doğurur.) Lig. Reflexum Anulus inguinalis superficialis ```

Answer 89

Fascia crematicus M. Cremaster Tensor conjuctivus (falx inguinalis)

Answer 90

Tendo conjunctivus (falx inguinalis)

Answer 91

``` Fascia spermatica interna Lig interfoveolare (Hesselbach) Anulus inguinalis profundus ```

Answer 92

M. Obliquus internus abdominis ile M. Transversus abdominis arasından

Answer 93

Üst duvar: M. Transversus abdominis ve M. Obliquus internus abdominis Ön duvar: M. Obliquus externus abdominis’in aponörozu be 1/3dış bölümü M. Obliquus internus abdominis’in aponörozu Alt duvar; Lig. İnguinale (Lig. Lacunare ile güçlendirilir) Arka Duvar; Fascia transversalis ve tendo conjunctivus

Answer 94

ERKEKTE A. testicularis-ductus deferentis-cremasterica V. testicularis(plexus pampinifors)-ductus deferentis-cremasterica Plexus testicularis-ductus deferentis ve n. genitofemoralis Ductus deferens Lenf damarları Proc. vaginalis kalıntısı KADINDA Lig. Teres uteri ve uterıstan gelen lenf damarları !!!! N. İlioinguinalis ile n. genitofemoralis’in ramus genitalis’i her iki cinste de bulunur.

Answer 95

Altta: Lig. İnguinale Dışta: A. V. Epigastrica inferior İçte: M. Rectus abdominis’in dış kenarı

Answer 96

Önde: Lig. İnguinale İçte: Lig lacunare Arkada: M. Pectineus ve fasyası ile lig. pectineum Dışta: v. femoralis

Answer 97

İngersectio tendinea

Answer 98

Linea seminularis

Answer 99

Linea alba

Answer 100

Rectus kılıfı içindedir Linea albayı gerer N. Subcostalis ile innerve olur.

Answer 101

Kısa Uzun Lokal

Answer 102

Tümüyle enterik sinir sistemi içinde oluşan reflekslerdir. Bunların içinde, gastrointestinal salgıyı, peristaltizmi, karıştırıcı nitelikteki hareketleri ve lokal inhibitör etkileri kontrol eden refleksleri sayabiliriz.

Answer 103

Barsaklardan prevertebral sempatik gangliyonlara giden ve buradan geriye, gastrointestinal kanala dönen sinyallerle gelişen reflekslerdir. Bu refleksler sinyalleri gastrointestinal kanalda uzak mesafelere taşırlar. Örneğin, mideden başlayan ve kolonun boşalmasına neden olan sinyaller (gastrokolik refleks), kolon ve ince barsaklardan kaynaklanan, midenin hareket ve salgılarını inhibe eden sinyaller (enterogastrik refleks) ve kolondan başlayan, ileum içeriğinin kolona boşalmasını inhibe eder sinyaller gibi (kolonoileal refleks).

Answer 104

Barsaktan kaynaklanan, medulla spinalis ya da beyin sapından gastrointestinal kanala dönen reflekslerdir. Bunlar arasında özellikle mide ve duodenumdan beyin sapına giden ve mideye dönerek hareket ve salgıyı düzenleyen refleksler; tüm gastrointestinal kanalda genel bir inhibisyon yapan ağrı refleksleri; defekasyon için gerekli olan, kolon, rektum ve abdominal kaslarda güçlü kasılmalar yapan defekasyon refleksleri bulunmaktadı

Answer 105

Sempatikler spinal kordun T5-L2 segmentlerinden kaynaklanır. Bu lifler medulla spinalisi terk ettikten sonra sempatik zincire girerler. Bu zinciri terkeden pregangliyonik lifler Çöliak, süperior ve inferior mezenterik ve hipogastrik gangliyonlara giderler, buradan çıkan postgangliyonik lifler gastrointestinal kanalın çeşitli segmentlerinin postgangliyonik sempatik uyarımını sağlar. Bu liflerin çoğu, postganglionik kolinerjik nöronlarda sonlanır ve sonlandıkları yerlerde, salgıladıkları noradrenalinin alfa-2 presinaptik reseptörleri etkinleştirmesi ile asetilkolin salınımını inhibe eder. Diğer sempatik lifler, doğrudan barsak düz kas hücrelerinde sonlanma gösterir. Diğer bir grup lif ise kan damarlarını innerve ederek, 5 vazokonstriksiyona neden olur. Sempatik stimülasyon genel olarak gastrointestinal kanalın motor ve salgı aktivitelerini inhibe eder, sfinkterlerin kasılmasına neden olur.

Answer 106

Kraniyal ve Sakral olmak üzere iki bölümden meydana gelir. Gastrointestinal kanalın ağız ve farinks haricinde, transvers kolonun altına kadar olan parasempatik innervasyonu nervus vagusun dalları ile olmaktadır. Kolonun geri kalanı, rektal ve anal bölge, sakral segmentlerden çıkan pelvik sinirlerden parasempatik lifler alır. Parasempatik lifler dominant olarak kolinerjiktir, miyenterik ve submukozal pleksuslarda sonlanırlar. Parasempatik sinirler çoğunlukla sindirim sisteminin motor ve salgı fonksiyonunu stimüle eder. Nervus vagus liflerinin %80’i afferent duysal lifler, %20’i ise efferent liflerdir. Barsak mukozasındaki irritasyonlar, aşırı distansiyon, kimyasal faktörler ve iskemi ile oluşan impulslar bu afferent duysal lifler ile medulla spinalis ve beyin sapına iletilerek sindirim kanalının fonksiyonlarını kontrol eden reflekslerin doğmasına sebep olurlar.

Answer 107

``` Gastrin Kolesistokin GIP Vazoaktif intestinal polipeptid (VIP) ve Nitrik oksit (NO) Somatostatin Motilin Nörotensin Sekretin ```

Answer 108

Mideye giren besinlerin (özellikle proteinler) etkisiyle ve vagal etkilerle midenin antrumundaki G hücrelerinden sentezlenir; GIS motilitesini ve mideden asit salgısını uyarır. G34, G17, G14 gibi subgrupları vardır. Postganglionik vagal liflerden salgılanan gastrin serbesleştirici peptid (GRP) ile salgısı uyarılır. Ayrıca Mide protein yıkım ürünleri, özellikle amino asitlerin varlığı (Fenilalanin ve triptofan) gastrin salgısını artırır. Somatostatin ve mide pH’nın 2’in altına düşmesi salınımını inhibe eder.

Answer 109

Mide asitinin etkisiyle duodenumun üst kısmındaki mukozada bulunan S hücrelerinden salgılanır, pankreasın bikarbonattan zengin sıvı salgısını uyarır. Mide boşalmasını inhibe eder ve asit salgılanmasını azaltır.

Answer 110

Barsakta kimustaki yağ asitleri ve monogliseritlerin etkisiyle duodenum ve jejenum mukozasındaki I hücreleri tarafından salgılanır. CCK4, CCK8, CCK12 gibi subgrubları vardır. Kolesistokininin aktivitesi çok yönlüdür: • Safra kesesinin kontraksiyonunu sağlar ve boşalan safra, yağların sindirimine yardımcı olur. • Pankreasın enzim salgısını uyarır. • Mide boşalmasını engeller. Böylece özellikle yağ sindirimi için yeterli zaman sağlar. • Pankreasın endokrin salgısını uyarır. Örn: salınan insülin ile karbonhidrat emilimine yardımcı olur. • Sekretinin etkisi arttırır.

Answer 111

Yağ asitleri ve amino asitlerin etkisiyle Duodenum ve jejunum mukozasında bulunan K hücreleri tarafından salgılanır. Mide hareketlerini ve dolayısıyla boşalmasını yavaşlatır. GIP "glukoz-bağımlı insülinotrofik polipeptid" olarak da adlandırılır ve pankreastan insülin salınımını uyarır

Answer 112

Her ikisi de nörotransmitter gibi fonksiyon görürler. Düz kaslar üzerinde gevşetici rolleri vardır ve sfinkterleri (kardiya, pilor, ilioçekal sfinkter vb.) gevşetirler. Tükrük bezlerinin kan akımını artırırlar, mide asit ve pepsini ile safra kesesi kasılmalarını inhibe ederler

Answer 113

İlk kez hipotalamusta bulunan somatostatinin mide ve üst ince bağırsak mukozasındaki D hücreleri tarafından sentezlendiği bulunmuştur. İnhibitör bir hormondur. Mide hareketlerini durdurur, asit salgısını azaltır, safra boşalmasını önler, barsaklardan emilimi, gastrin ve kolesistokinin salınımını inhibe eder. Pankreastan insülin ve glukagon salgılanmasını da inhibe eder. Bütün bu inhibitör etkileriyle besinlerin hemen kana karışarak çabuk tüketilmesini önler.

Answer 114

Duodenum mukozasından salgılanır. Barsak düz kaslarının kasılmasına neden olur ve sindirim arası motiliteyi düzenleyerek barsağı bir sonraki öğüne hazırlar.

Answer 115

Salgılanması yağ asitleri tarafından uyarılır. İleum mukozasından salgılanır. Gastrointestinal motiliteyi inhibe eder ve ileum kan akımını artırır.

Answer 116

Gastrointestinal sistemdeki yavaş dalgalar temel elektriksel ritimden kaynaklanır. Gastrointestinal düz kas hücrelerinin istirahat membran potansiyeli -45 ile -65 mV arasında değişen ritmik dalgalanmalar gösterir buna “Temel elektriksel ritm” denir. Hücrelerde elektriksel bağlantı olduğu için membran potansiyelindeki akımlar bitişik kas segmentlerine hızla yayılır (fonksiyonel sinsityum). Sirküler kas hücreleri elektriksel bağlantı olarak longitudinal kas hücrelerine göre daha iyidir. Çünkü sirküler kas hücreleri daha çok sayıda gap junction’larla bağlanmıştır. Yavaş dalgalar gerçek aksiyon aksiyon potansiyelleri değildirler. Temel elektriksel ritmi oluşturan hücreler mide ve barsaklarda miyenterik pleksus yakınında, kolonda ise submukozal pleksusa yakın bulunur. Membran potansiyellerindeki kismi depolarizasyonların şiddeti 5–15 mV arasında değişir. Genelde kasılma oluşturmayan yavaş dalgalar amplitüdü yeterince yükselirse spike olmadan da nadiren kas kontraksiyonu oluşturabilirler. Bu kontraksiyonların gücünü de çeşitli hormonlar regüle eder. Yavaş dalgaların frekansı dakikada; midede 3, duodenumda 12 ve ileumda 8–9 arasında değişir. Yavaş dalgalar aksiyon potansiyeli olmadığı için kendileri kasılma oluşturmazlar. Ancak spike potansiyellerin oluşumunu kontrol ederek kas kasılmalarını koordine ve senkronize ederler.

Answer 117

Gerçek aksiyon potansiyelleridir. Spike oluşması için membran potansiyelin –40 mV’tan daha az negatif olması gerekir. Düz kasın enterik sinir sistemi nöronlarından serbestlenen bir nörotransmittere (ach vb.) maruz kalmaları sırasında yavaş dalgaların üzerinde oluşurlar. Nörotransmitterler sıklıkla lokal bir uyarana cevap olarak salgılanırlar. Depolarizasyonun sebebi yavaş Na-Ca kanallarıdır. Lokal uyarı ile Ca+2 iyonlarının hücreye girmesini sağlar, böylece spike’ların amplitüd ve frekansları artar ve şiddetli kasılma oluşur. Genellikle saniyede 1–10 adet spike potansiyel oluşur. Bu hızlı dalgaların uyarıcıları, düz kasta gerilme, kimyasal irritasyon, GİS hormonları ve asetil kolin salınımıdır. Sempatikler (noradrenalin) hiperpolarizasyondan sorumludurlar.

Answer 118

Tükürük bezlerinin en büyüğüdür ve yetişkinlerde her biri 20–30 gr ağırlığındadır. Parotis bezinin salgılarını boşalttığı kanala “Stenon kanalı” adı verilir ve günlük tükürük miktarının % 25’ ini oluşturur. Salgısı serözdür. Parasempatik innervasyonu nervus glossofaringeus (9. Kraniyal sinir=CN 9) iledir. Parotis bezlerinin iltihaplanması ile karakterize olan hastalığa kabakulak denir.

Answer 119

Her biri 8–10 gr ağırlığındadır. Günlük tükürük salgısının % 70’ ini oluşturur. Salgısı serö-muközdür. Parasempatik innervasyonu nervus facialis (CN 7) tarafından yapılır.

Answer 120

Sublingual bezler: Her birinin ağırlığı 2–3 gr kadardır. Tükürük salgısının % 5’ ini oluşturur. Salgısı serö-muközdür ve nervus facialis (CN 7) tarafından innerve edilirler.

Answer 121

Nucleus Salivatoryus inferior ve süperiordur.

Answer 122

Dişin ana gövdesini oluşturan, güçlü bir kemik yapıdır. Dentin, kemiktekine benzer fakat ondan daha yoğun hidroksiapatit kristallerinden oluşur. Bunlar güçlü kollajen lif ağı içine gömülüdür. Kemikten farklı olarak dentinde osteosit, osteoblast, osteoklast, kan damarları ve sinir bulunmaz. Bunun yerine pulpaya bakan yüzeydeki odontoblast adı verilen hücre tabakasından depolanma ve beslenme sağlanır. Dentinde bulunan kalsiyum tuzları, dişi basınca karşı dirençli kılar, kollajen lifler ise dişi katı cisimlere karşı dayanıklı kılar. Mineral içeriği çok yavaş değişir.

Answer 123

Dişin dış yüzü, diş çıkmadan önce amelobast denilen özel epitel hücreleri tarafından mine tabakasıyla kaplanır. Diş çıktıktan sonra artık mine oluşmaz. Mineral içeriği yaşam boyu hemen hemen sabittir (kısmen tükürükten etkilenerek çok az değişiklik olabilir). Mine geniş ve yoğun hidroksiapatit kristalleri ile karbonat, magnezyum, sodyum, potasyumdan meydana gelmiş erimeyen fiziksel bir yapıya sahiptir. Tuzların kristal tapısı mineyi dentinden çok daha dayanıklı yapar. Ayrıca, yapısındaki protein lifçiklerinden oluşan ağ mineyi asit, enzim ve kimyasal maddelere karşı çok dayanıklı yapmaktadır. Bu protein insan vücudundaki en dayanıklı erimeyen bir proteindir.

Answer 124

Diş çukurunu kaplayan periodontal membran tarafından salgılanan kemiksi bir maddedir. Çene kemiğinden birçok kollajen lifler doğrudan periodontal membrandan geçerek sement içine girmektedir. Bu kollajen lifler ve sement dişleri yerinde tutmaktadır. Sement normal kemikle benzer özellikler taşır. Yani; dentinden farklı olarak, osteoblast ve osteoklastları vardır. Dolayısıyla mineral yapısı sürekli ve hızlı bir değişime uğrayabilir. Dişler bir yük altında bırakılırsa sement tabakası kalınlaşmaktadır. Sement erişkin ve ileri yaşlarda dişlerin daha düzgün bir şekilde çene kemiğine yerleşmesini sağlar.

Answer 125

Dişlerin içi, sinir lifleri, kan damarları ve lenfatiklerle donatılmış pulpa ile doludur. Pulpa boşluğunun iç yüzünü örten odontoblastlar dişlerin oluşum yıllarında dentinin altında uzanır ve dentin geliştikçe pulpa boşluğunu küçültür. Odontoblastlar dentine doğru ince tüp uzantılar gönderirler. Daha sonra dentin gelişimini tamamlayınca pulpanın hacmi sabit kalır. Pulpa dişin beslenme ve hassasiyetini sağlayan önemli bir bölümdür.

Answer 126

Dişlerinlerin gelişme hızları ve çıkışları hem tiroid hem de büyüme hormonları tarafından hızlandırılır. Dişler oluşurken tuzların depolanması da çeşitli metabolik faktörlerden etkilenirler. Bu faktörler arasında diyette kalsiyum ve fosfatın bulunması, D vitaminin varlığı ve paratiroid hormonunun sekresyon hızı sayılabilir. Bütün bu faktörler normal olduğu zaman dentin ve mine sağlıklı olur. Ancak bu faktörler yetersiz olduğu zaman kalsifikasyonda bozulduğu için dişler, ömür boyu bozuk kalır. Dişlerde de kemiklerde olduğu gibi sürekli bir mineral değişimi söz konusudur. Dişlerde en hızlı mineral değişimi sementte görülmektedir ve minerallerin absorbsiyon ve depolanma hızı çene kemiği ile yaklaşık aynıdır. Dentinde osteoblast ve osteoklastlar bulunmadığı için minerallerin absorbsiyon ve depolanma hızı kemiğin ancak üçte biri kadardır. Minede mineral değişimi son derece yavaş olmaktadır ve bu yüzden mineral içeriğinin çoğu yaşam boyu sabit kamaktadır. Minedeki minerallerin değişimi pulpa boşluğundaki sıvı yerine, tükürükle gerçekleşir.

Answer 127

Afferent lifler: . trigeminus, n. glessofaringeus, n. vagus | Efferent lifleri: n. trigeminus, n. glessofaringeus, n. vagus ve n. hypoglossus

Answer 128

Özofagusu farinksten üst özofagus sfinkteri denilen yapı ayırır (Şekil–11). Bu sfinkteri vagus sinir kontrol eder.

Answer 129

Özofagus primer ve sekonder olmak üzere iki tip peristaltik hareket gösterir. Primer peristaltik hareket besin maddesinin yutulması ile farinkste başlar ve özofagus boyunca mideye kadar ilerler. Primer peristaltik dalga başlar başlamaz özofagus gevşer. Bu olay miyenterik pleksustaki inhibitör nöronlar tarafından sağlanır. Yer çekimininde etkisi ile lokmanın mideye ulaşması bu hareket dalgasından daha hızlıdır. Sekonder peristaltik hareket ise lokmanın özofagus duvarı üzerine yaptığı basınç nedeniyle özofagusun kendisinde meydana gelir.

Answer 130

Özofagusun peristaltik dalgası mideye geçtiğinde bir vagovagal refleks ortaya çıkar ve vagusun miyenterik inhibitör nöronları uyarması ile peristaltizm inhibe edilir. Bunun sonucunda midede ve özofagusun alt ucunda bir gevşeme meydana gelir. Buna “reseptif gevşeme” denir. Bu olay besinlerin yutulmasına kolaylık sağlar. Midenin fonksiyonları üç ana başlıkta incelenir:

Answer 131

Midede üst ve orta kısımlardan başlayan 20 sn’de bir gelen birinci grup ritmik dalgalar zayıftır ve boşalmadan çok karıştırmaya yöneliktir. Bunlara zayıf karıştırıcı peristaltik konstrüktör dalgalar denir. Bu dalgalar antruma doğru ilerler. Bu dalgalar temel elektriksel ritm ile başlatılan yavaş dalgalardır. Spontan oluşan bu yavaş dalgalar üzerinde aksiyon potansiyelleri oluşmadığı sürece kontraksiyona neden olacak kadar güçlü değildirler. Boşalmayı sağlayan daha güçlü ikinci grup dalgalar (spike potansiyeller) antrumda gelişir ve bunlar karıştırıcı dalgalardan altı kez daha güçlüdür. Bu dalgalar halkalar oluşturarak (segmentasyon) kimusu pilora iterler. Kimusun bir kısımı retropulsiyona uğrar. Antral peristaltizmin şiddeti boşalmanın hızını belirler. Her güçlü dalga pilordan 5-10 ml kimusu duodenuma iter. Her dalga ile midenin alt bölümünde oluşan kasılma bazen antral sistol olarak adlandırılır ve 10 sn kadar sürebilir. Pilorda sirküler kaslar midenin diğer kısımlarından % 50-100 daha fazladır ve her zaman hafif tonik bir kontraksiyon halindedir. Bu yüzden buradaki yapıya pilor sfinkteri denir. Pilor sıvıların geçişine izin verir. Ancak antral kontraksiyonlar gelişmedikçe tam karışmayı ve yeterli sıvılaşmayı sağlamak amacıyla kimusa geçit vermez. Pilor kontraksiyonunun derecesi mide ve duodenumdan gelen sinirsel ve humoral sinyallerin etkisi ile belirlenir.

Answer 132

1-Midedeki besin hacmindeki artış, mide duvarında gerilmeye (distansiyon) neden olur. Buna bağlı olarak asetilkolin salınımı artar, miyenterik refleks doğar ve midenin motor hareketlerinde artış görülür. Ayrıca bu refleks ile pilor sfinkterinde bir miktar gevşeme meydana gelir. 2-Diyette protein (başlıca et ve ürünleri) içeriğinin fazla olması antrum mukozasından Gastrin salınımını uyarır. Gastrin midede HCl salınımını uyarırken aynı zamanda motilite artışına da neden olur, pH’nın 2’nin altına inmesi gastrin salınımını inhibe eder.

Answer 133

1-Entero-gastrik refleks: Kimusun duodenuma geçişiyle duodenumdan başlayan ve mide boşalmasını inhibe eden reflekslerdir. Bu refleksler antrumdaki itici kontraksiyonları inhibe ederler ve pilor sfinkterinin tonüsünü arttırırlar. Bu refleksler enterik sinir sistemi üzerinden doğrudan mide üzerine inhibitör etki gösterirler. Mide boşalmasının geciktirilmesinin fizyolojik amacı ince barsaklarda emilim için yeterli zamanın kazanılmasıdır. Enterogastrik refleksi uyaran faktörler: • Duodenumun gerilmesi ve irritasyonu • Kimus pH’sının 3’ün altına düşmesi, refleksi uyararak pankreastan salınan nötralize edici salgıların asidik mide içeriğini nötralize etmesi için zaman kazandırırlar. • Kimusun ozmolaritesi; özellikle hipertonik kimus duodenumda inhibitör refleksi doğurur. Böylece emilim sonrası ekstrasellüler sıvının ozmolaritesi fazla yükselmez. • Kimusta fazla protein varlığı 2- Hormonal faktörler (hormonal feed-back) : • Kimusta özellikle yağların ve daha az oranda da karbonhidratların yüksek oranlarda olması duodenum ve jejenum mukozalarından kolesistokinin salınımını uyarır. Boşalmayı yavaşlatan en güçlü hormonal faktör kolesistokinindir (Şekil–13). (kolesistokinin safra kesesini de kontrakte ederek boşaltır) • Kimustaki asitlerin yüksekliği duodenal mukozadan sekretin salınımını uyarır. Sekretin hem mide boşalmasını yavaşlatır, hem de pankreastan bikarbonattan zengin bir sekresyonu başlatır (Şekil–14). • Kimustaki yağ ve karbonhidratlara bağlı olarak yine mukozodan salınan “Gastrik inhibitör peptid” (GİP) hem gastrik motiliteyi inhibe eder, hem de pankreastan insülin salınımını uyarır

Answer 134

* Mukus sekresyonu (mide iç duvarını kaplar) * Hızlı hücre yenilenmesi, * Hücreler arası sıkı bağlantılar (Tight junction) * Yüzey epitelinden HCO3 sekresyonu

Answer 135

Helikobakter Pilori isimli bir bakterinin gastrik mukozal bariyeri bozarak ülserin en önemli sebebi olduğu bulunmuştur. Bu yüzden artık ülser tedavilerine bu bakteriyi öldüren antibiyotikler (amoksisilin, klaritromisin vb.) girmiştir.

Answer 136

1-Oksintik (gastrik) bezler: Oksintik bezler midenin % 80’ ini oluşturan korpus ve fundusta bulunur (Şekil– 15). Müsinin yanı sıra hidroklorik asit, pepsinojen, intrensek faktör de salgılarlar. Oksintik bezler şu hücrelerden meydana gelir. A- Boyun hücreleri: Müküs ve bir miktarda pepsinojen salgılarlar. B- Peptid Chief (esas) hücreler: Fundus ve korpusta bulunur. Büyük miktarda pepsinojen salgılarlar. Pepsinojen, inaktif proteolitik bir enzimdir. HCl ile temasa geçince aktif pepsin şekline dönüşür, proteinlerinin sindiriminde önemli rol oynar. Pepsin 1,8–3,5 pH’ da optimal etki gösterir. Pepsin pH 5’in üzerinde etki gösteremez. Bu hücrelerin en önemli uyaranı nervus vagustur. C- Pariyetal (oksintik) hücreler: Fundus ve korpusta bulunurlar. Müsin, HCl, pepsinojen ve intrensek faktör salgılarlar. Nervus vagus, histamin ve gastrin bu hücreler için uyarıcıdır. 2- Pilor bezleri: Midenin antrum kısmındadırlar. Yoğun miktarda müsin salgılarlar. Nervus vagus ile uyarılırlar. Salınan muküs midenin ve duodenumun asitten korunması için çok önemlidir Buradaki bezlerden az miktarda pepsinojen de salgılanır. Ayrıca, antrumda bulunan G hücreleri vagal uyarı ile gastrin salınımı yaparlar. Somatostatin ve düşük pH gastrin inhibitörüdür.

Answer 137

Midede asit sekresyonu mekanizması renal tubülüslerdeki asit sekresyonuna benzer. Pariyetal hücrede CO2 ile H2O arasındaki reaksiyon karbonik anhidraz aracılığı ile hızlandırılarak karbonik asit (H2CO3) meydana gelir. Karbonik asit disosiye olur ve ortaya çıkan H+ iyonları apikal membrandan K+ ile zıt olarak aktif (counter-transport, H-K ATPaz, hidrojen pompası) transport ile lümene pompalanır. HCO3 iyonları ise bazolateral membranda Cl- iyonları ile zıt taşınma (Cl-HCO3 antiportu) oluşturarak, interstisyum ve oradan kana taşınır. Pariyetal hücre içine geçen Cl- iyonları daha sonra klor kanallarından lümene geçer. Lümendeki H+ iyonları ile birleşerek HCl meydana gelir (Şekil–16) Asit salgısı, paryetal hücrelerin membranlarında yer alan H2 reseptörleri aracılığı ile Histamin, M3 muskarinik reseptörleri aracılığı ile asetilkolin, gastrin reseptörleri aracılığı ile de gastrin tarafından uyarılır. H2 reseptöpleri etkilerini Gs proteini aracılığı ile cAMP miktarını artırarak gösterirken, muskarinik ve gastrin reseptörleri Fosfolipaz C yi aktive ederek, hücre içi Ca++ miktarını artırarak etki ederler (Şekil-17,18). Peptik ülser tedavisinda kullanılan, Omeprazol, H+ pompasını inhibe ederek, H2 reseptör blokerleri de (ranitidin, simetidin) histaminin etkisini baskılayarak HCL asit salınımını etkin bir şekilde azaltırlar. Prostaglandin E2 ise Gi proteinini etkinleştirerek cAMP miktarını azaltmak suretiyle asit salgısını inhibe emektedir. Bu da, prostaglandin sentezini inhibe eden non steroid anti inflamatuvar (NSAI) ilaç kullanan hastalarda normalden yüksek oranda ülser görülmesini açıklamaktadır. 18

Answer 138

Mide salgıları 3 fazda uyarılır. 1-Sefalik faz: Tüm salgının % 20’inden sorumludur, 2-Gastrik faz: Tüm salgının % 70’inden sorumludur, 3-İntestinal faz: Tüm salgının % 10’inden sorumludur. Sefalik faz: Lokma mideye erişmeden önce başlayan safhadır. Açlık, iştah, besini görme, kokusunu alma, çiğneme ve hatta düşünme mide sekresyonlarını (gastrin, asit, pepsin) başlatır (Şekil–19). Sekresyonları başlatan nöronal sinyaller serebral korteksten, ya da iştah merkezleri olan hipotalamus ve amigdaladan başlayarak vagus siniri yoluyla antruma gelen lifler, gastrin serbestleştirici peptid (GRP) salgılayarak antrumdan gastrin salgılanmasını artırır. Diğer vagal lifler, corpus ve fundustaki bez hücreleri üzerine doğrudan etki eden asetilkolini serbestleterek asit ve pepsin salgısını artır. Vagotomi yapıldığında sefalik faz devre dışı kalır. Ancak lokal uyarılara verilen salgı yanıtı ortadan kalkmaz. Şekil–19 Mide salgısının sefalik fazı Gastrik faz: Lokma mideye eriştiği zaman mide duvarı ve mukozada bulunan reseptörler, gerilme ve başta amino asit olmak üzere sindirim ürünlerinin oluşturduğu kimyasal uyarılara yanıt verirler (Şekil–20). Reseptörlerden gelen lifler, reseptör gövdelerinin yer aldığı submukozal pleksusa gelir ve buradan çıkan liflerde vagus refleksleri, lokal enterik refleksleri ve gastrin ve HCl salınımını uyarır. Böylece mide hareketleri artarken mide salgıları da artar. Salgı en fazla bu safhada olmaktadır. Mide salgıları gıda midede kaldığı sürece devam eder. Şekil–20 Mide salgısının gastrik fazı. İntestinal faz: Kimusun duodenumun üst bölümlerine girmesi mide salgılarını az miktarlarda uyarır. Kimusun çok miktarda protein içermesi mide sekresyonlarını az da olsa uyarmasına sebep olarak gösterilebilir (Şekil–21). Kimusun ince barsaklara girmesi uyarıcı olmaktan daha ziyade inhibe edici yöndedir (entero-gastrik refleksler).

Answer 139

Ağrı, mide mukozasının irritasyonu ve vestibüler organın hareketle uyarılması sonucu midenin özefagus ve ağız yoluyla ters yönde boşalması olayıdır. Mekanizması şu şekilde olur: Kusma başlamadan önce otonom sinir sisteminde hiperaktivite ile terleme, yüz renginin solması, pupillaların dilatasyonu, ağızda tükürüğün artması, solunumun hızlanması ve taşikardi meydana gelir. Derin bir inspirasyonla glottis ve yumuşak damak trakea ve burun arka deliklerini kapatır. Özefagus ve mide gevşer. Bu sırada karın kasları güçlü bir şekilde kasılır ve oluşan basınç mide içeriğini dışarı atar. Kusma olayı medulla oblangatadaki kusma merkezinin kontrolü altındadır.

GIS Flashcards

(165 cards)