Glomerulair lijden Flashcards

(74 cards)

1
Q

Invloed NSAID op renale perfusie

A

Daling door remming prostaglandines

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Invloed ACE-i op renale perfusie

A

Daling door remming AT II

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Effect aldosteron

A

Natrium reabsoberen, water binnentrekken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Effect vasopressine (ADH)

A

Water binnentrekken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Effect ANP

A

Water uitscheiden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Werking ANP (hart)

A

Door strechsensoren in het hart wordt ANP vrijgesteld. Dit vasodilateert de afferente arteriole (stijging GFR) en scheidt water uit.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Contra-indicaties voor nierbiopt

A

Niet-corrigeerbare stollingsstoornissen
Onbehandelde hyperT
Kleine nieren
Slechte FCT contralaterale nieren
BCT pyleonefritis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is bewijzend voor hematurie van glomerulaire oorzaak?

A

Erythrocytencilinders of dysmorfe erythrocyten in urinesediment.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat gebeurt er met Kalium bij acidose/alkalose

A

Bij acidose wordt K uit de cel getrokken (voor H+)
Bij alkalose wordt K in de cel getrokken

Bij metabole alkalose wordt dit effect versterkt door verhoogde K+ excretie (renaal).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Welke hormonen produceert de nier?

A

EPO → stimulatie erythropoëse
Renine: wordt omgezet naar AT II → VC efferente arteriool
Prostaglandines → VD afferente arteriool

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is tekenend voor snel progressieve glomerulonefritis?

A

Cresent (halve maan)

→ Dialysetoestel klaarhouden! Meest enstig beeld v/e glomerulonefritis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Respons op acidose door long/nier

A

Long: verhoogde ademfrequentie
Nier: Excretie H+

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Respons op acidose door long/nier

A

Long: gedaalde ademfrequentie
Nier: Excretie HCO3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Uitleg anion gap?

A

Gebruiken wanneer er een metabole acidose onstaat; te weten komen of dit een verlies van basen (normale gap) of opstapeling van zuren (verhoogde anion gap) is.

Anion gap = Na - Cl - HCO3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Uitleg Osmol gap

A

Gebruiken om te weten te komen bij een opstapeling van zuren (metabole acidose) of het een intoxicatie (> 10mOsm/L) of opstapeling van endogenen zuren is (normaal).

Osmolgap = gemeten gap - berekende gap

Berekende gap = 2 x Na + Ureum + Glucose

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Symptomen eindstadium nierfalen

A

Hyperkaliëmie
Overvulling
Hyperfosfatemie
Acidose
Bloedingsneiging

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Klassieke presentatie van glomerulair lijden

A

Urineonderzoek: proteïnurie en/of hematurie
Bloed: verhoogd serumcreatinine

Oedeem, hypertensie

Familiaal voorkomen of met een systeemziekte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Indeling glomerulair lijden op basis van nierbiopt

A

Primaire schade/neerslag (Ig’s)

  • Subepitheliaal (onder podocyt)
    → verdikte BM met uitsteeksels, mesangiale proliferatie
    → proliferatieve glomerulonefritis/-pathie
  • Subendotheliaal
    → proliferatie mesangium, BM, …
    → Glomerulonefritis beeld
  • Mesangiaal

→ Immunofluorescentie nodig!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Indeling glomerulair lijden op basis van aantal aangetaste glomeruli.

A

Diffuus: >50% aangetast
Focaal: <50% aangetast
Segmentaal: niet alle lissen v/e glomerulus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Glomerulonefritis: meestal uni- of bilateraal

A

Bilateraal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat verstaan we onder asymptomatische urineafwijkingen?

A

Normale GFR

Microscopische hematurie (>25/microliter) of proteïnurie (>300 mg/dag) ZONDER oedeem, hypertensie, …

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hoofdkenmerken nefrotisch syndroom

A

Oedeem
> 3,5 gram/dag EWverlies urinair (onderschatting)
Hypoalbuminemie
Hyperlipidemie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hoofdkenmerken nefritis syndroom

A

Hypertensie, minder uitgesproken oedeem

HEMATURIE, proteïnurie
Gedaalde GFR
Oligurie
Celcilinders in de urine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat staat er op de voorgrond bij nefrotisch/nefritis syndroom? Wat zijn de verschillen?

A

NEFROTISCH: Oedeem, proteïnurie
+ albumine verlaagd, hematurie mogelijk

NEFRITIS: Hypertensie, microscopische hematurie, RBC cilinders + albumine normaal, oedeem, proteïnurie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Mechanisme oedeem nefritisch syndroom/nefrotisch syndroom
NEFROTISCH: hypoalbuminemie NEFRITIS: extra zout en vochtretentie
26
DD van asymptomatische urineafwijkingen op basis van microscopische hematurie
IgA nefropathie (M > V) Milde vorm glomerulonefritis Dunnen basale membraan ziekte Syndroom Alport (hereditair) Urologisch (urolithiase, tumoren, ...)
27
DD van asymptomatische urineafwijkingen op basis van proteïnurie
Diabetes nefropathie Intraglomerulaire hypertensie (Art. hypertensie) Endotheelschade Secundaire focale segmentale glomerulosclerose (FSGS) Orthostatische proteïnurie (obligaat volledig leeg bij ochtendstaal) Lichamelijke inspanning, koorts
28
DD bij macroscopische hematurie waarbij we er vanuit gaan dat het echt RBC zijn
→ Door urinesediment met RBC → Door (+) dipstick met uitsluiting endogene kleurstoffen IgA nefropathie (M > V) → vaak macro. hematurie na BLW infectie Urologisch (tumor, cystoscopie) Polycystische nieren → staat los van G lijden, maar kan wel macroscopische hematurie verklaren. Syndroom van Alport (hereditair, M)
29
DD bij nefrotisch syndroom
Diabetische nefropathie Minimale letsels nefropathie Membraneuze nefropathie Focaal segmentale glomerulosclerose Amyloïdose Lupus Nefritis Pre-eclampsie
30
Glomerulaire proteïnurie, mechanisme
Fusie van pedikels van podocyten + minder ladingsselectief
31
Waarom is het gemeten EW in de urine een onderschatting?
Het albumine in de primaire urine wordt rereabsorbeerd in de tubuli en gecataboliseerd.
32
Complicaties van nefrotisch syndroom
DVT (wanbalans stollingsfactoren + moeilijke diagnose door het al aanwezige oedeem) Versnelde atheromatose (hypercholesterolemie) → (*) Vatbaar voor infecties (Ig's gaan door filter + Immuunsupressief behandelen) Deficiënties, ondervoeding (*) lever maakt meer lipoproteïnen aan door laag albumine
33
Therapie nefrotisch syndroom
EW-verlies beperken → RAAS blokker (intraglomerulaire druk verlagen door VC afferente arteriole) Zoutbeperking (oedeem, ...) Diuretica (oedeem, ...) Statines (hypercholesterolemie) Infectie, trombose, ... vermijden/opsporen
34
DD bij nefrotisch syndroom (nefropathiën)
Minimale letsels nefropathie Membraneuze glomerulopathie Focaal segmentale glomerulosclerose Diabetes nefropathie Amyloïdose Pre-eclampsie
35
Kenmerken minimale letsel nefropathie
Kinderen > Volwassenen Albuminurie, EW-verlies, oedeem, hypercholesterolemie Geen hematurie GFR, serumcreatinine blijft behouden!
36
Kenmerken Focaal segmentale glomerulosclerose
= GEEN onsteking, beschadiging of verdwijning van de pedikels/podocyten → valt onder nefrotische syndromen Proteïnurie op de voorgrond + oedeem (bij kinderen) Primaire vormen: geen oorzaak bekend R/ cortico Secundaire vormen: weinig nefronenmassa, HIV Genetisch R/ + normale therapie (RAAS-block, zoutbeperking, ...)
37
Kenmerken membraneuze glomerulopathie
Volwassenen EW-verlies, geen hematurie Subepitheliale neerslagen 1° of 2° → medicatie hepatitis B, maligniteiten R/ oorzakelijk, geen cortico's
38
Kenmerken amyloïdose + hoe diagnose?
Stapelingsziekte obv AA of AL amyloïdose → Hebben grote nieren in eindstadium Geeft verlies van selectiviteit (glomerulus) → proteïnurie AL: hematologische oorzaak R/ onderdrukken aanmaak AA: op basis van serum-alyloïd A → chronische inflammatie Diagnose op biopt stellen.
39
Wanneer start nefropathie bij diabetes?
10 - 15 jaar na de start
40
Wanneer screening voor diabetische nefropathie?
10 - 15 jaar na diagnose type I Onmiddellijk na diagnose type II
41
Typisch verloop diabetische nefropathie
Start met hyperfiltratie (intieel) → daalt later Matig verhoogde albuminurie (microalbuminurie) Ensstig verhoogde albuminurie Nefrotisch syndroom + eindstadium nierfalen
42
Risicofactoren voor diabetische nefropathie
Hyperglycemie Arteriële hypertensie (hyperfiltratie) Genetische voorbeschiktheid Roken
43
Behandeling en preventie diabetische nefropathie
Glycemieregeling! behandeling arteriële hypertensie RAAS-blockers: ACE-i of ARB Natrium Glucose cotransporter inhibitor
44
Welke 3 farmaca belangrijk voor diabetische nefropathie?
HYPOGLYCEMIËRENDE farmaca → minder hyperglycemie → minder nood om de Na/glucose cotransporter te laten werken → minder overvulling (ed.) RAAS-BLOCKERS → efferente vasodilatatie → intraglomerulaire druk dalen → minder schade aan zeef SGLT2 INHIBITOR → minder zout opnemen → minder overvulling + Rookstop!
45
Wanneer doen we toch een nierbiopsie bij diabetische nefropathie?
Aanwezigheid van proteïnurie <5 jaar na start diabetes Actief urinesediment Acute nierinsufficiëntie (normaal chronisch verloop) Afwezigheid van retinopathie (bij type I)
46
Wanneer screenen op albuminurie bij diabetes mellitus?
Type I: Vanaf 5 jaar Type II: Vanaf diagnose
47
Klinisch beeld nefritisch syndroom
Hypertensie + Oedeem (minder) → Inlammatie van de nieren Glomerulaire hematurie (microscopisch) → (!!!) Proteïnurie RBC-cilinders in de urine Nierinsufficiëntie/daling GFT Oligurie (ernstig)
48
DD van nefritisch syndroom
Poststreptococcen glomerulonefritis Infectie geralteerde glomerulonefritis Immuunglobuline en complement gemedieerd glomerulair lijden Membranopoliferatieve glomerulonefritis Lupusnefritis (SLE) IgA nefropathie (= nefritis beeld) IgA vasulitis
49
Algemene behandeling van nefritisch syndroom (los van de oorzaak)
Antihypertensiva (want hypertensie) → ACEi, ... Lisdiuretica Zoutbeperking Dialyse → als oorzaak niet behandeld kan worden
50
Kenmerken Post stroptococcen glomerulonefritis
Aantal weken na angina met B-hemolytische streptococ Acute ontsteking van glomeruli met neutrofielen / neerslag Ig en complement
51
Wat altijd bepalen bij een nefritisbeeld?
C3-C4 (+ biopsie ook altijd)
52
Hoe complement bekijken ikv nierziekten?
Op biopsie of gedaalde complementfactoren in het bloed (C3)
53
Kenmerken (+ histologie) membranoproliferatieve glomerulonefritis
Nefritisch beeld + nefrotisch beeld Mesangiale proliferatie, Ig-neerslag subendotheliaal Ontdubbeling BM Geassocieerd met infectie, auto-immuunlijden, monoclonale gammopathie, complementstoornis, ...
54
DD glomerulair lijden (klinische presentatie)
Asymptomatische urineafwijkingen Macroscopische hematurie Nefrotisch syndroom Nefritis syndroom RPGN Chronische glomerulonefritis
55
Aan wat denken bij: - Nierinsufficiëntie - Proteïnurie - (Microscopische) hematurie
Glomerulonefritis → Oorzakelijk behandelen! GEEN preprenaal nierlijden, GEEN acute tubulusnecrose
56
RPGN - kenmerken/aanvullend onderzoek/therape
Snelle daling GFR, oligurie, hematurie, proteïnurie, cilinders Nierbiopsie: sikkels R/ Dialyse + immuunonderdrukkende therapie (urgent)
57
Indeling RPGN + aan wat denken?
Op basis van immuunfluorescentie - Lineaire Ig neerslag → Goodpasture syndroom - Granulaire Ig neerslag → Lupus nefritis, poststreptococcen, IgA nefropathie, IgA vasculitis - Geen Ig neerslag → ANCA geassocieerde glomerulonefritis
58
Aan wat denken bij lineaire Ig neerslag (glomerulus)
Goodpasture syndroom
59
Aan wat denken bij granulaire Ig neerslag (glomerulus)
Lupus nefritis Poststroptococcen glomerulonefritis IgA nefropathie IgA vasculitis
60
Aan wat denken bij geen Ig neerslag (glomerulus)
ANCA geassocieerde glomerulonefritis
61
Kenmerken Goodpasture syndroom
RPGN met anti-GBM antilichamen Hematurie, oligurie Hemoptoe Sikkels op biopt
62
Kenmerken ANCA geassocieerde vasculitis (RPGN)
RPGN Hematurie, oligurie Tekenen van vasculitis; bovenste luchtwegen, longen ANCA Sikkels Pauci-immuun glomerulonefritis
63
Kenmerken Chronische glomerulonefritis
Veel sclerose, verlittekening Hypertensie Progressieve daling van GFR Proteïnurie Op biopsie zichtbaar!
64
Wanneer kan IgA nefropathie?
- Microscopische hematurie - Macroscopische hematurie (intermittent) - Nefritisch syndroom - Nefrotisch syndroom - RPGN - Chronische glomerulonefritis Focaal segementale proliferatie
65
Bij wie komt IgA nefropathie vaak voor
Jonge mensen Man > Vrouw
66
Kenmerkend op biopsie voor IgA nefropathie
IgA neerslag mesangiaal
67
Behandeling IgA nefropathie
HyperT behandelen Proteïnurie behandelen RAAS blockers (ACE-inhibitoren, ...) Vermijden CV risico's ...
68
Kenmerken IgA vasculitis + klachten Als welke nierziekte uit dit zich?
Kinderen > Ouderen Abdominale pijn Gewrichtspijn Puprura Huiduitslag Uit zich als IgA glomerulonefritis met nefritisch syndroom (gaan tot RPGN)
69
Lupus - pathogenese?
Antilichamen tegen eigen ds-DNA → Immuuntolerantie tegen eigen celmateriaal verloren
70
Typische klachten/symptomen van SLE
Skinrash (zonlicht) hartafwijkingen, endocarditis (steriel) Anemie Hemolyse Trombopenie Pleuritis, pneumonitis, ... Pyschiatrisch lijden Miskraam ...
71
Bij wie komt lupus nefritis vaak voor?
Jonge vrouwen
72
Hoe iemand met lupus screenen voor lupus nefritis?
Urinesediment (hematurie/proteïnurie)/proteïnurie Bloeddruk Nierfunctie Anti ds-DNA C3 en C4 gedaald Nierbioptie indien argumenten voor nieraantasting
73
Kenmerken syndroom van Alport
Genetische vorm van nierlijden = Hereditaire nefritis Collageen type IV genmutatie Gehoorstoornissen (!) Meestal X-gebonden (Jongens > Meisjes)
74
Dunne basale membraan ziekte
Mutatie Microscopische hematurie