głupia cipa Flashcards
(26 cards)
torbiele jajnika z czego głównie powstają i jakie wyróżniamy
z pęcherzyka Graafa i nabłonka powierzchniowego
- torbiel pęcherzykowa
- surowicza
- z ciałka żółtego
- czekoladowa ( przez endometriozę)
PCOS = zespół Steina Leventhala
- patogeneza
- morfologia
- nadprodukcja androgenów ich przemiana w estrogeny, zaburzona synteza gonadotropin w przysadce
- nadmiar estrogenów => rozrost błony śluzowej trzonu macicy =rak endometrium
- jajniki powiększona, białe z licznymi torbielami, brak c żółtego i c białawych
na któym miejscu jest zachorowalność w PL na raka jajnika
na 5, częściej u bab w okresie rozrodczym
w jajniku częstsze guzy złośliwe czy nie ?
niezłośliwe, złośliwe częściej po 40 rż
czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia raka jajnika
- mała liczba/ brak porodów
- wywiad rodzinny
- mutacje genu BRCA1 ( zespół sutek jajnik ) w mn stopniu BRCA2
na jakie grupy dzielimy nowotwory jajnika ?
A. nowotwory z nabłonka powierzchniowego i podścieliska
B. ze sznurów płciowych i podścieliska
C. germinalne
D. przerzuty do jajnika
nowotwory jajnika z nabł powierzchniowego i podścieliska
- najczęstsza grupa
- w zależnośći od typu nabłonka :
*surowicze (najczęstsze !, w większośći łagodne)
*śluzowe ( najcz. łągodne)
*endometrialne ( w większości złośliwe, powstają z ogniska endometriozy lub nabłonka pokrywającego jajnik ) - mogą być łagodne/ o ograniczonej złośliwośći lub złośliwe
- czasem zawierają torbiele
-mogą się rozrastać brodawkowato - łagodne na ogół bezobjawowe
- złośliwe dają objawy kiedy osiągną duże rozmiary - rozsiew nowotworu do miednicy małej/ otrzewnej => gromadzenie płynu w jamie otrzewnej
- większość obustronnie
- czasem czynnośc hormonalna
- marker biochemiczny CA-125
nowotwory jajnika ze sznurów płciowych i podścieliska
*ziarniszczak
-potencjalnie złośliwy, różnicowanie w kierunku kom warstwy ziarnistej pęcherzyka, głównie po menopauzie, wariat produkuje estrogen
*włókniak, otoczkowiak i włokniakootoczkowiak
- łagodne, z podścieliska jajnika, najczęstszy włókniak ( z fibroblastów) = nie wykazuje akt hormonalnej
jeśli jest otoczka pęcherzyka w guzie = otoczkowiak = produkcja estrogenów
*guzy z kom Sertolego i Leydiga ( jądrzak)
- z komórek które przypominają te kom, bardzo rzadkie, częściej u młodych bab, niektóre produkują progesteron i estrogeny
zespół Meigsa
guz jajnika > 6 cm
+ płyn w j opłucnowej + płyn w jamie otrzewnej
nowotwory germinalne jajnika (4)
- różnicują sie w kierunku struktur nabłonka rozrodczego
- najcześciej u dzieci i młodych kobiet
- mlodszy wiek = większa złośliwość guza
- najczesniej torbiel skórzasta
- rozrodczak
złośliwy
przypomina klasyczną postać seminoma - now. pęcherzyka żółtkowego
drugi co do występowania now germinalny
dzieci i młode kobiety
agresywny i szybki rozrost
komórki guza produkują alfa-fetoproteinę AFP - rak zarodkowy
rzadki
przed pokwitaniem/ młode kobiety
duże rozmiary - nabłoniak kosmówkowy
złośliwy, o znacznej agresywnośći
przerzuty do płuc, wątroby, mózgu, kości
produkują dużo hCG - potworniak = w jego budowie można wyróżnić kom i tkanki wywodzące się z więcej niż jednego listka zarodkowego
dojrzałe łagodne, torbiel skórzasta
niedojrzałe- zwykle jednostronne
nowotwory przerzutowe jajnika
* co to guzy Krukenberga
* dziewczynki z chłoniakiem
-droga krwionośna, limfatyczna, bezp naciekanie, jajowodowa
najczęśniej z :
-raka macicy, jajowodu, drugiego jajnika
- raka suta
- raka PP
- czerniaka złośliwego skóry
*przerzuty raka z komórek sygnetowatych pochodzące z żołądka lub j grubego = guzy Krukenberga
*u dziewczynek z chł Burkitta często guzowate nacieczenie
jajnikow przez komor nowotworowe, niekiedy z płynem w jamie otrzewnej
zapalenie szyjki macicy
- streptokoki, staphylokoki, enterokoki ( endogenne pochwy)
-rzęsistek pochwowy, chlamydia, promieniowiec - częściej przewlekłe :
metaplazja płaskonabłonkowa -> zamykanie ujść gruczołów szyjkowych -> powstanie torebek Nabotha
wewnątrznabłonkowa neoplazja szyjki macicy ( CIN)
- zmiany w nabłonku z których potencjalnie może się rozwinąc rak płaskonabłonkowy
- do oceny rozmazów cytologicznych -klasyfikacja Bethesda
stopień mały : CIN 1 + infekcja HPV
duży : CIN 1 i 2 - ocena rozmazów cytologicznych z części pochwowej szyjki macicy - skala Papanicolau ( stara)
- najcz. bez objawów
Ektopia szyjki macicy
wywinięcie nabłonka cylindrycznego na cz. pochwową szyjki
➢ często po porodzie
➢ wywinięty nabłonek ulega metaplazji płaskonabłonkowej lub
epidermizacji w strefie transformacji (błędnie nazywanej
nadżerką)
➢ najczęściej do rozwoju zmian przedrakowych i raka szyjki macicy dochodzi w strefie transformacji
rak płaskonabłonkowy szyjki macicy
- w cz. pochwowej
- szczyt 40-45 r.ż
- rozwój poprzedza CIN
- może naciekac moczowody -> odmiedniczkowe zapalenie nerek
czynniki ryzyka raka plaskonabłonkowego szyjki macicy
❖ przetrwałe zakażenie HPV wysokiego ryzyka: 16, 18, 31, 33
❖ wcześnie rozpoczęte życie płciowe
❖ szlaufiarski mózdżek
❖ palenie skurwysynów na Sycylii
❖ DSA
❖infekcje przez cimcirimci
postacie kliniczne raka płaskonabłonkowego szyjki macicy
- rak rośńie dwufazowo ( najczęstsza) najpierw jako CIN potem wzrost naciekający - mikroinwazja -> zaawansowane naciekanie
rak z mikroinwazją ma ś do 7 mm i głębokość nacieku do 5 mm
- postać jednofazowa - od razu nacieka podścielisko
gruczolakorak szyjki macicy
- zachorowalność w porównaniu do raka płaskonabłonkowego rośńie
- mikroskopowo kom now. = nieregularne cewki gruczołowe mogące produkować śłuz
- rokowanie gorsze niż w płaskonabłonkowym
patologiczne krwawienia z jamy macicy
przedłużone lub nadmierne krwawienie miesięczne, krwawienia międzymiesiączkowe lub po menopauzie.
Przyczyny:
➢ organiczne – mięśniaki, polipy, rozrost bł. śluzowej trzonu macicy, rak
➢ powikłania ciąży – poronienie, ciąża pozamaciczna, zaśniad groniasty
➢ czynnościowe – zaburzenia hormonalne
zapalenie błony śluzowej trzonu macicy
powoduje patologiczne krwawienie, ból i niepłodność.
Ostre
– bakteryjne; rozwija się w związku z poronieniem lub resztkami łożyska pozostałymi po porodzie
− ropne (ropomacicze)
Przewlekłe
– spowodowane obecnością wkładki antykoncepcyjnej (IUD), po porodzie lub poronieniu, przy
zapaleniu tk. miednicy bądź w gruźlicy
− nieziarniniakowe lub ziarniniakowe (gruźlica, sarkoidoza)
gruczolistośc trzonu macicy
-utkanie gruczołów i podścieliska błony śluzowej trzonu macicy w ektopowym umiejscowieniu, = poza błoną śluzową trzonu macicy
-endometrioza (gruczolistość poza macicą) stwierdza się przede wszystkim w jajnikach (80%) oraz bliznach po laparotomii (poza tym: więzadła macicy, jajowody, jama Douglasa, otrzewna, pępek, srom, pochwa, szyjka macicy,
jelita)
Powoduje zaburzenia miesiączkowe, bóle w miednicy mniejszej w okresie miesiączki i niepłodność.
zmiany nienowotworowe trzonu macicy
- zapalenie błony śluzowej
- gruczolistość
-rozrosty endometrium (polip i rozrost błony śluzowej)
Polip błony śluzowej trzonu macicy (endometrialny)
-zmiana łagodna stanowiąca postać ogniskowego rozrostu
-wyrasta do światła jamy macicy najczęściej z okolicy dna
-może występować w postaci mnogiej
Rozrost błony śluzowej trzonu macicy
-wynika z nadmiernej i przedłużonej stymulacji estrogenowej przy obniżeniu aktywności progestagenowej
-przyczyna patologicznych krwawień
- najczęściej w okresie okołomenopauzalnym, u młodych kobiet z cyklami bezouwlacyjnymi, w hormonalnie czynnych guzach jajnika, w PCOS, w estrogenowej terapii zastępczej
-obserwuje się stłoczenie gruczołów w porównaniu z fazą proliferacyjną
Najważniejszy czynnik prognostyczny
stanowi atypia komórek. Może poprzedzać gruczolakoraka bł. śluzowej.
➢ rozrost prosty
➢ rozrost złożony
➢ rozrost atypowy prosty
➢ rozrost atypowy złożony – NWN dużego stopnia
