H17

Question 1

DNA

Answer 1

DNA is een dubbelstrengs, spiraalvormig molecuul. Het bevat de genetische informatie voor het maken van eiwitten. Die eiwitten spelen een rol bij het tot stand komen van erfelijke eigenschappen.

Question 2

Basenparen

Answer 2

vaste combinaties van twee basen (A-T en C-G) die beide DNA-strengen bij elkaar houden via waterstofbruggen.

Question 3

5’einde

Answer 3

het uiteinde van de DNA- streng aan de kant met de vrije fosfaatgroep

Question 4

Nucleosoom

Answer 4

het geheel van acht histonen met het daarom gewikkelde DNA, bijeengehouden door het histon H1

Question 5

MtDNA

Answer 5

cirkelvormig DNA in de mitochondriën

Question 6

Histonen

Answer 6

eiwit in de chromatinedraad dat DNA verstevigt en beschermt

Question 7

Nucleotide

Answer 7

bouwsteen van DNA en
RNA, bestaat uit een fosfaatgroep, een suikermolecuul (deoxyribose/ ribose) en een stikstofbase (A, C, G of T/U)

Question 8

3’einde

Answer 8

het uiteinde van de DNA- streng aan de kant met de vrije OH-groep.

Question 9

rRNA

Answer 9

RNA als bouwsteen van de ribosomen

Question 10

tRNA

Answer 10

(transport-RNA) transporteert het aminozuur naar een ribosoom; speelt door zijn anticodon een rol bij de vertaling van de mRNA-code naar een aminozuurvolgorde

Question 11

Niet coderende DNA

Answer 11

grootste deel van het DNA, codeert niet voor eiwitten

Question 12

Coderende DNA

Answer 12

deel van het DNA dat codeert voor eiwitten

Question 13

Repetitief DNA

Answer 13

deel van het DNA dat bestaat uit een aantal herhalingen (repeats) van series nucleotiden. Het varieert van twee tot enkele duizenden nucleotiden.

Question 14

STR’s

Answer 14

Korte repeats van twee tot tien nucleotiden.

Question 15

DNA-replicatie

Answer 15

Verdubbeling van het DNA

Question 16

DNA polymerase

Answer 16

enzym dat een nieuwe streng DNA vormt door complementaire DNA-nucleotiden aan elkaar en aan de originele streng te koppelen; de nieuwe streng groeit in de 5’→3’ richting;

Question 17

Primase

Answer 17

Enzym dat een RNA-primer hecht aan beide DNA strengen bij het startpunt.

Question 18

Leidende streng

Answer 18

de DNA-streng die bij de replicatie van het DNA continu van het startpunt van replicatie af groeit in de 5’→3’ richting

Question 19

RNA polymerase

Answer 19

enzym dat koppelt aan de matrijsstreng van een DNA-molecuul, deze afleest in de 3’→5’ richting, waarbij het RNA-nucleotiden aan elkaar kop- pelt in de 5’→3’ richting

Question 20

PCR methode

Answer 20

methode om in een apparaat in stappen minimale hoeveelheden DNA kunstmatig snel te vermenigvuldigen

Question 21

Helicase

Answer 21

Enzym dat een dubbelstrengs dna open knipt, die knipt de waterstofbruggen door.

Question 22

Primer

Answer 22

Een primer is een kort stukje DNA of RNA dat gebruikt wordt als startpunt van de synthese van DNA.

Question 23

Intron

Answer 23

deel van het pre-mRNA bij eukaryoten dat niet codeert voor een eiwit

Question 24

Transcriptie

Answer 24

het overschrijven van een gedeelte van de matrijsstreng van DNA naar mRNA

Question 25

Promotor

Answer 25

een stukje DNA dat de gen expressie regelt en het start- punt is voor de transcriptie

Question 26

Pre-mRNA

Answer 26

het RNA-molecuul zoals RNA-polymerase het maakt; het ondergaat daarna nog verschillende bewerkingen: toevoegen van een staart aan de 3’ kant (poly - adenylering) en een ‘cap’ aan de 5’ kant en splicing die de introns verwijdert

Question 27

TATA box

Answer 27

de volgorde 3’ TATAAA 5’ op de matrijsstreng aan het begin van de promotor, koppelplaats van het RNA-polymerase en startpunt van de transcriptie

Question 28

Matrijsstreng

Answer 28

(template) streng tegenover de coderende streng; het RNA-polymerase leest deze streng af bij de transcriptie en ‘kopieert’ hierdoor de sequentie van de coderende streng

Question 29

Anticodon

Answer 29

triplet op het tRNA-molecuul, complementair aan een codon van het mRNA

Question 30

Ozaki fragment

Answer 30

een kort DNA-fragment (van de volgende streng) met een RNA-primer; groeit tijdens de replicatie vanaf de RNA-primer achterwaarts in de richting van het startpunt van de replicatie; een speciaal type DNA-polymerase vervangt de RNA-nucleotiden van de primer van het vorige fragment door DNA-nucleotiden; het enzym ligase plakt het Okazaki-fragment vast aan het al gevormde deel van de volgende streng

Question 31

Sequencen

Answer 31

het bepalen van de nucleotidevolgorde van een DNA-fragment

Question 32

Puntmutatie

Answer 32

een verandering in het DNA van slechts één nucleotide

Question 33

Chromosoommutatie

Answer 33

een mutatie van een heel chromosoom of een deel daarvan

Question 34

Insertie

Answer 34

een verandering in het DNA waarbij één of meerdere nucleotiden ingevoegd zijn

Question 35

Genoom

Answer 35

Het totale dna van een persoon

Question 36

Tumorsuppressorgenen

Answer 36

gen dat codeert voor een eiwit dat de celdeling remt of apoptose stimuleert

Question 37

Duplicatie

Answer 37

een mutatie waarbij een deel van het chromosoom verdubbeld is

Question 38

Restrictie enzym

Answer 38

enzym, afkomstig van bacteriën, dat beide DNA-strengen op een specifieke manier en plaats knipt; onderzoekers gebruiken restrictie-enzymen bij genetische modifactie en gen- therapie

Question 39

UTR

Answer 39

Deel dat niet coderend is op het uiteinde van een pre MRNA

Question 40

Volgende streng

Answer 40

de DNA-streng die bij de replicatie van het DNA groeit in Okazaki-fragmenten (achterwaarts ten opzichte van de leidende streng, naar het start- punt van replicatie toe)

Question 41

Structuurgen

Answer 41

gen dat de code bevat voor het maken van een eiwit

Question 42

Transcriptiefactoren

Answer 42

eiwit dat bij eukaryoten de transcriptie controleert

Question 43

Mutageen

Answer 43

een factor die mutaties bevordert

Question 44

Proto oncogenen

Answer 44

gen dat codeert voor eiwitten die de celdeling stimuleren; kan door een mutatie veranderen in een oncogen, wat leidt tot tumorvorming

Question 45

Splicing

Answer 45

proces dat bij eukaryoten introns uit het pre-mRNA verwijdert

Question 46

semi-conservatieve replicatie

Answer 46

na de replicatie bestaan beide DNA- moleculen uit een originele en een nieuw gevormde streng

Question 47

denaturatie

Answer 47

verlies van de ruimte- lijke structuur van eiwitmoleculen

Question 48

RNA-interferentie

Answer 48

proces waarbij stukjes RNAi (interferentie RNA) koppelen aan een RNA-keten, wat translatie onmogelijk maakt

Question 49

inversie

Answer 49

een mutatie waarbij een deel van het chromosoom omgekeerd is

Question 50

repressoreiwit

Answer 50

eiwit dat bindt aan de silencer van een gen en daarmee de transcriptie blokkeert

Question 51

translocatie

Answer 51

een mutatie waarbij een deel van een chromosoom vastzit aan een ander chromosoom