hc 9 montesquieu Flashcards
(42 cards)
De perzische brieven
Een roman, anoniem gepubliceerd. Twee personages zijn aan het reizen, schrijven brieven naar hun vrienden. In de roman komen thema’s van zijn politieke theorie naar voren: twee vormen van relativisme en despotisme. Voornamelijk komt het feitelijk realisme naar voren in deze roman
De l’esprit des lois (1784)
Geest der wetten. De machtenscheiding is het meest invloedrijke deel: er moet en evenwichtkomen. De scheiding der machten komt naar voren en is gebaseerd op de staatsinrichting van Engeland.
Empirisch georganiseerd en had invloed op de Amerikaanse en Franse grondwet
Thema’s van Montesquieu zijn politieke theorie in Perzische brieven
roman
twee vormen van relativisme
1. feitelijk relativisme
2. moreel relativisme
feitelijk relativisme
De these dat morele opvattingen en gewoonten sterk verschillen tussen verschillende samenlevingen
moreel relativisme
de these, vaak gebaseerd op feitelijke relativisme, dat er geen absolute morele waarden zijn.
montesquieu over moreel relativisme
hij accepteert niet dat het leerstuk van ieder zijn eigen waarheid, wanneer het gaat om moraliteit.
despotisme
het systeen waarbij alle macht in handen ligt van 1 persoon
Montesquieu over vrouwen en slavernij
Het valt de reizigers op dat vrouwen meer vrijheid hebben in het westen, ten opzichte van het oosten van de wereld. Een van de reizigers is machtig over zijn harem, maar hij begint te beseffen dat de vrouwen uit zijn harem hem haten. Iets afdwingen, maakt het betekenisloos.
Slavernij, met name op racistische of godsdienstige gronden, wordt afgekeurd door Montesquieu.
Vrouwen hebben een ongeschikte positie, maar kunnen wel een regeer of bestuursfunctie uitvoeren. Vrouwen zijn zachtaardig en matig. Dit is gunstig.
Montesquieu als sociaal wetenschapper
Is een verlichtingsdenker, en probeert de methode van de natuurwetenschappen over te nemen voor zijn politieke werk.
montesquieu over despotisme
afdwingen
wanneer je iets moet afdwingen, dan heeft het geen betekenis meer. Zoals liefde, erkenning en macht.
Hoe past montesquieu de natuurwetenschappen toe op de staat en politieke theorie.
Natuurwetenschappen op basis van een aantal principes, de bewegingen van lichamen kan beschrijven en voorspellen, om dit toe te passen op de staat en politiek theorie. Hij wil de factoren beschrijven die aanleiding geven tot het ontstaan van bepaalde wetten in een land. Volgens hem is er een relatie tussen de geest en de wetgeving in een land.
verschil contextualist en realist
En wat is montesquieu?
Een contextualist zal zeggen er zijn verschillende landen en verschillende geest. Je kan dus niet elke constitutie herhalen alsof dat de waarheid zal zijn. Het verwerpt de waarheid niet maar de waarheid verschilt per land, omdat de context anders is.
Een realist zal zeggen dat er geen waarheid is.
Montesquieu is een een normatief schrijver (hij verdedigd constitutionele monarchieën) en contextualist. Hij is tegen een blauwdruk, dat op toepassing moet zijn voor alle landen. Hij zich af tegen het idee dat grote historische gebeurtenissen, toeval zijn.
De wet van Montesquieu
2
De achtergrond van wetten
De wet bij Montesquieu bestaat in
1. Prescriptieve zin; door overheid, die schrijven voor wat we (niet) moeten doen. Wat de positieve wet is.
- Descriptieve zin; wetmatigheden, die niet beschrijven hoe mensen zich moeten gedragen, maar hoe ze zich daadwerkelijk gedragen. De relatie tussen geest en de relatie tussen positief recht.
Positieve wetten kunnen een gevolg zijn van de geest maar ook een onderdeel zijn.
Factoren die bepalend zijn voor de
De geest van het land
De fysieke aspecten van een land. Welke factoren spelen een rol bij het tot staan komen van wetten, welke bepalen de geest? Onder andere: het klimaat, hoe mensen hun geld verdienen, religie, neigingen, welvaart, aantal inwoners, manieren; en de wetten die al bestaan, want die zijn gerelateerd aan elkaar en aan de wetgever en de orde die er is.
Sociaal wetenschappelijke doel van Montesquieu
De descreptieve wetten op het spoor te komen. Die verantwoordelijk zijn voor de wijze waarop die factoren en de positieve wetten het land vormen.
Zijn sociaalwetenschappelijke pretentie is dat hij een soort holistisch systeem opstelt (de geest) die de wetten bepaalt, wetten zijn niet in algemene zin slecht, voor het ene land kan een wet slecht zijn, terwijl deze in andere omstandigheden goed kan zijn.
Wat bedoelt Klosko met ‘his great discovery’ over Montesquieu
Dit is niet noodzakelijk relativisme, maar contextualisme: de landen verschillen zo sterk in geest, dat hieruit andere wetten volgen. Enkel op basis van de factor omvang bijvoorbeeld zouden landen die te groot worden volgens hem gevaar lopen af te glijden naar despotisme. Het voorgaande doet denken aan Aristoteles, ook die zag wetten niet als goed/slecht. Gegeven de diversiteit tussen landen en cultuur.
wat wordt bedoelt met de zekere circulariteit?
Klosko over Montesquie
Er is sprake van circulariteit: de wet is gebaseerd op de geest, kan ook deel zijn van de geest en kan de basis vormen voor een nieuwe wet. Hij heeft oog voor de complexiteit.
de vitale geest van een staat
L’esprit generale (general spirit/de geest) is een vitale kracht waarmee alle wetten in overeenkomst zouden moeten zijn, door trial en error komt dit tot stand. De factoren, bepalen de wetgeving van het land en hoe het de vorm krijgt.
Bij een kleine staat past een democratische republiek. Bij een grote staat, zal een monarchie het beste passen. Als een staat te groot wordt, wordt het te anoniem en kan het afglijden naar het despotisme.
Montesquieu over principes van staten
Het principe, politieke deugd, matigheid en eer, blaast leven in de instituties. De instituties vormen ook weer de principes waardoor het wordt gecultiveerd.
Centrale argument
Geest slaat op een tot en met vier, leidt tot bepaalde wetten van een land
1. Fundamentele kernmerken van een land
2. Man-made features
3. Overheid
4. Principes van de overheid
5. Wetten van het land
De republiek
Een relatief kleine eenheid, wat ook gevonden kan worden bij Aristoteles en Rousseau (republikeinse gedachte). De republiek is relatief arm, maar de economische middelen worden gelijk verdeeld. Gelijkheid is dus belangrijk. het is gelijk verdeeld. De afwezigheid van luxe is van belang omdat het algemeen belang beter naar voren komt. Het wordt ondergeschikt aan het algemeen belang. Het onderwijs is belangrijk, omdat het zorgt van de deugd.
De directe democratie
een van de twee regeringsvormen
Overheidsvorm is directe democratie en dat gaat over liefde voor het vaderland, ondergeschikt maken van eigen belangen (traditie van Aristoteles, Plato). Gevaar is afglijden naar waar iemand regeert vanuit eigen belang. Principe is politieke deugd. Onderdeel van die deugd is het bijbrengen van de liefde voor de wet. Hier ligt de macht bij het volk, dit zal goed verlopen omdat het volk deugdzaam is.
Directe democratie + politieke deugd
Aristocratische republiek
Ze regeren vanuit machtige en rijke bovenlaag en moet daarom handelen vanuit matigheid (principe) in de overheidsvorm vertegenwoordigende democratie. Ze moeten zichzelf beperken om te voorkomen dat ze mensen onderdrukken en handelen uit eigen belang, ook hier liefde voor de wet die moet worden bijgebracht. Matigheid is hier van belang. Verschillen tussen arm en rijk moeten zoveel mogelijk onopgemerkt blijven. De matigheid van de heersers is hier van belang.
Vertegenwoordiging + matigheid
Constitutionele monarchie
De monarchie is een grotere entiteit (bevolking en territorium) dan de republiek en het zijn vaak feodale stelsels (systeem van leenheren die land uitlenen aan leenmannen in ruil voor belasting en loyaliteit).
Luxe en commerciële handel zijn belangrijk en moeten worden aangemoedigd om adel te onderhouden.
Onderwijs is geen staatszaak en staat in teken van gegeven dat mensen zich naar rangen en standen gedragen.
Cultiveren van machtsverhoudingen, hiërarchie, dat is hetgeen het systeem stabiel maakt.
De overheidsvorm = één persoon heerst en is beperkt door wetten en tussenliggende machten (verticale machtenscheiding is wat monarchie onderscheidt van despotisme).
Er zijn wetten die zowel voor de koning als de burger geldt. De koning heeft niet alleen heerschappij. Het best gegarandeerd wanneer er de scheiding der machten is (trias politica).
