HC.1 - Inleiding mammacarcinoom als exemplarische tutor, epidemiologie, etiologie, en behandeling

Question 1

Wat is voor de overleving het best: preventief bdz mastectomie of gBRCA-mutaties draagsters screening?

Answer 1

Mastectomie: 100% overleving
Screening: 96% dus ietsje lager

Question 2

Welke BRCA mutatie heeft het meest baad bij preventieve mastectomie en welke met intensieve screening?

Answer 2

BRCA 1: mastectomie
BRCA 2: intensief screenen (mastectomie geeft geen echte overlevingswinst)

Question 3

Wat is het lifetime risico op mammacarcinoom bij BRCA?

Answer 3

80%

Question 4

Wat is het oudste gerichte oncologisch medicament?

Answer 4

Tamoxifen

Question 5

Wat is het werkende in tamoxifen? Wat doen we om de dosis te controleren?

Answer 5

Endoxifen is actieve metaboliet
TDM = therapeutic drug monitoring: heeft pt genoeg aan de dosis
Als niet genoeg:
- Dosis verhogen
- Ander medicijn geven

Question 6

Wat is lastig aan tamoxifen voor de patient?

Answer 6

Heel veel interacties met medicijnen en middelen
- kurkuma
- zwarte peper
- groene thee
Verlaagt concentraties in bloed

Question 7

Wat doet CBD op borstkanker?

Answer 7

Op borstkankercellen CBD receptor –> stimulatie lijkt kankergroei te remmen

Question 8

Wat is een effect van tamoxifen?

Answer 8

Voorkomt recidief

Question 9

Wat kunnen we uit het bloed halen om de tumor te bekijken?

Answer 9

Vloeibare biopten
in bloed zitten
- tumorcellen
- exosomen: extracellulair partikels met een membraan eromheen, die genetisch materiaal en eiwitten van de cel van origine dragen
- cfDNA: circulating free DNA zijn gedegradeerde DNA fragmenten die in lichaamsvloeistoffen terecht komen. Vaak ontstaan door apoptose of necrose

Lijkt goed voor prognose en predictie
Kunnen ook receptoren bepalen en daarop therapie bepalen

Question 10

Waarvoor zijn vloeibare biopten vooral erg handig?

Answer 10

• biopten van meta’s op plekken waar het niet mogelijk is
• Als het nemen van het biopt van de meta’s heel belastend is voor de patient

Question 11

Wat is het verschil tussen primair en gemetastaseerd BrC?

Answer 11

Primair:
- in borst ontstaan en niet uigezaaid (op afstand)
- Behandeling in opzet curatief (chirurg, oncoloog, radiotherapeut)

Gemetastaseerd:
- Op afstand aantoonbare meta’s
- palliatieve behandeling (oncoloog, radiotherapeut soms, chirurg)

Question 12

Wat zijn lokale kliermeta’s bij BrC?

Answer 12

• Oksel
• Achter sternum
• hals
• supraclaviculair
  Betekent curatief te behandelen

Question 13

Wat is op afstand gemetastaseerde klieren bij BrC?

Answer 13

• contra-laterale zijde
• net caudaal van sternum
• hoog in de hals
• buik
• Mediastinum
• liezen
  Palliatieve behandeling

Question 14

Wat zijn de meest voorkomende meta’s bij BrC? via welke weg loopt dit?

Answer 14

Hematogeen
- bot
- long
- Lever

Kan ook:
- hersenen
- huid
- longholte
- pleuritis/peritonitis carcinomatosa
- ovaria

Question 15

Wat is de rol van adjuvante en neo-adjuvante therapie?

Answer 15

Alleen bij curatieve behandeling

Question 16

Hoe kunnen patienten met BrC meta’s hebben maar toch curatief behandeld worden?

Answer 16

Micrometa’s: niet aantoonbare cellen

Question 17

Kunnen we patienten met meta’s bij BrC per definitie niet genezen?

Answer 17

Afstandsmeta’s niet
Lokale meta’s nog wel genezen

Question 18

Hoe werd anno 1970 omgegaan met de behandeling van BrC?

Answer 18

5% heeft afstandsmeta’s –> palliatief
95% heeft geen detecbare afstandsmeta’s dus curatief lokale therapie (chirurgie of RT)
- hiervan 50% sterft als geen nabehandeling –> hematogene micrometa’s

Question 19

Wanneer vindt de ontwikkeling van micrometa’s waarschijnlijk plaats?

Answer 19

Al vroeg in de ontwikkeling

Question 20

Wat zijn belangrijke inzichten met betrekking tot het uitzaaien van BrC?

Answer 20

• Kleine BrC kunnen ook al hematogeen uitzaaien (dus niet alleen lymfogeen met lymfeklieren)
• Bij beperkte grootte kunnen we borstsparende operatie doen met schildwachterklier –> wel naar micrometa’s kijken

Question 21

Wat is het effect van borstsparende chirurgie?

Answer 21

• Minder mutilerende ingreeo
• verbeterde kwaliteit van leven
• Als lokaal recidief –> alsnog curatief mogelijk middels chirurgie, probleem zit bij afstand meta’s dus die moeten we aanpakken

Question 22

Wanneer gebruiken we RT bij BrC?

Answer 22

• Na borstsparende operatie
• soms bestralen bij mastectomie als hoog risico op recidief
• bij uitgebreide lokale ziekte extra boost op tumorbed

Question 23

Wat is het effect van systemische therapie toepassen bij mensen die enkel lokale tumorvorming hebben?

Answer 23

Hiermee recidief 20-25% reduceren
Dus naast lokale therapie is er ook systemische therapie nodig

Question 24

Hoeveel vrouwen krijgen borstkanker? En mannen?

Answer 24

Vrouwen: 17 000 per jaar
1/7 vrouwen
Mannen: ong 120 per jaar (1% van BrC)

Question 25

Wat doet de incidentie van borstkanker?

Answer 25

Neemt toe door: - Landelijke borstkanker screening - Vergrijzing (langere overleving) --> meest

Question 26

Wat zijn risicofactoren bij mannen voor het krijgen van BrC?

Answer 26

- obesitas - testiculaire afwijkingen - hypofyse adenoom - bestraling thoraxwand - etniciteit

Question 27

Wat zijn de BrC fenotypen bij mannen?

Answer 27

- ER+ - PR+ en AR+ - Her2- - meestal luminal B

Question 28

Wat is het verschil van BrC bij mannen tov vrouwen?

Answer 28

- > 40% N+ (oksel --> door delay voordat mannen naar dokter gaan) - Vaker ER+

Question 29

Welke genetische afwijkingen zijn bij Mannen met BrC geassocieerd?

Answer 29

- BRCA2 (10%) - BRCA1 (<5%) - Klinefelter - CHEK2 - P53 - PTEN

Question 30

Wat doet de sterfte van BrC bij vrouwen? Waardoor?

Answer 30

Daalt (2% per jaar) door: - betere detectiemethoden - betere (systemische) behandeling - Screening

Question 31

Wat is de gemiddelde leeftijd van BrC diagnose? Hoeveel mensen vangen we daardoor met screening?

Answer 31

60 jaar 56% in deze periode

Question 32

Wat zijn de BrC incidenties < 50 en > 70 jaar (buiten screening vallen)?

Answer 32

< 50 jaar: 25% > 70 jaar: 20%

Question 33

Wat zijn relatief lage risicofactoren voor BrC?

Answer 33

- late menopauze, nulipariteit, vroege menarche = ong 2 - 1e kind > 35 jaar vs < 20 jr = ong 2 - HST (hormonale substitutie therapie) = < 2 - OAC = <2 (orale anticonceptie) - BMI > 35 (post menopausaal) = 2 - Lichamelijke inspanning 5x/week = o,85

Question 34

Wat is nulipariteit?

Answer 34

Vrouw die geen kind heeft gebaard

Question 35

Wat zijn hoog risicofactoren voor Brc?

Answer 35

- Leeftijd < 45 jaar vs < 25 jaar = >10 - mutatie BRCA1/2 = 6-8 - Noord-Amerika, noord Europa vs verre oosten, Afrika, zuid Amerika = 5-10 - dicht klierweefsel (densiteit hoog) = 5-6 - atypisch benigne proliferatieve borstklierafwijkingen = 5-20 - eerder BrC in VG = 5-7

Question 36

Wat is het effect van (neo) adjuvante therapie op de curatief?

Answer 36

50% die afstands meta's zou hebben ontwikkeld zijn hierdoor te genezen

Question 37

Welke soorten adjuvante, neo-adjuvante en palliatieve therapien worden er gebruikt?

Answer 37

neo Adjuvant: - chemo Adjuvant: - Chemo - RT - endocriene therapie - CRT palliatief: - chemo - endocriene therapie - zelden operatie - soms RT

Question 38

Welke vier subtypen BrC zijn er? wat bepalen die typen?

Answer 38

Het is niet 1 entiteit 1. HR+ en HER2- 2. HR+ en HER2+ 3. HR- en HER2+ 4. triple negatief Bepalen de therapie HR = hormoon receptor en is of ER = oestrogeen receptor PR = progesteron receptor