HC9: Medische genschiedenis ziekte in perspectief Flashcards
(15 cards)
Wat is medische geschiedenis?
Manier om te reflecteren op het heden
Welke twee dingen zorgen ervoor dat er overzicht komt van de medische geschiedenis?
- Tijd (lange termijn, continuïteit en verandering)
- Context (samenhangen tussen verschillende onderdelen)
In welke 3 opzichten is ziekte veranderd?
I. Mensen hebben andere ziekten
II. Dokters hebben andere ideeën over ziekten
III. Ziekten hebben andere sociale/maatschappelijke betekenis(sen)
Welke infectieziekten komen weer terug na 1980?
- emerging diseases (HIV/aids, dengue, ebola, zika etc.)
- Re-emerging diseases (malaria, tbc, cholera, etc.)
Waardoor keren infectieziekten terug?
- klimaatverandering –> verspreiding subtropische ziekten
- globalisering –> bevolkingsgroei, urbanisatie, wereldhandel
- massa toerisme –> SARS, mexicaanse griep
antibiotica-resistentie –>
Waardoor ontstaan allerlei andere/ nieuwe ziekten?
- nieuwe oorzaken
- nieuwe gedragspatronen (achter beeld scherm)
- nieuwe diagnostische technologieën (myocardinfarct)
- Consequenties van nieuwe medische therapieën
- Veranderingen in sociale, economische en omgevingsfactoren
Welke patronen van ziekte verandering zag C. Feudtner?
- Eradictionn/diminishment (uitroeiing/vermindering: infectieziekte)
- Substitution (vervanging van infectieziekten door chronische aandoeningen)
- Relocation (geografische verplaatsing: enne deel vd wereld naar andere)
- Emergence de novo (nieuwe ziekten verschijnen)
- Re-emergence (oude ziekten komen terug)
- Tansmutation (verandering van karakter/verloop individuele ziekten)
Wat is transmutation?
Verandering van karakter van ziekten –> ziekte wordt eigenlijk maar half opgelost (diabetes patiënt –> wel langer leven, maar kreeg andere complicaties)
Veel patiënten leven met de consequenties van deze ingrepen. –> ze kunnen langer leven, maar met meer complicaties
Wat is de cyclus van transmutatie?
- nieuwe medische interventie
- probleem oplossen
- behandeling vervangt probleem voor een nieuw probleem
- nieuwe probleem aanpakken
Wat is de natuurlijke historie?
- start van ziekte
- verloop van ziekte
- einde van ziekte (kan de dood zijn)
(volgens C. Feudner bestaat dit niet, hij zegt dat transmutatie bestaat, vervanging 1 complicatie voor een annder)
Wat is het verschil tussen natuurlijk historie en getransmuteerde koers?
Natuurlijk
- Stabiele ziekte entiteit (iets wat een bestaat)
-Vastliggend beloop van de ziekte
- Algemeen en generiek
- Complicaties
- Morele attitude van ‘strijd’ tegen ziekte
- nadruk op CURE
Getransmuteerd
- Dynamisch en cyclisch proces van verandering
- Menselijke interventie beïnvloedt/ verandert beloop van ziekte
- Gevolgen
- Morele attitude van ‘interactie’ tussen arts, patiënt en ziekte
- nadruk op CARE
Wat zijn twee ziektebegrippen?
- ontologisch ziektebegrip
- ziekte= vaststaande entiteit (statistische generalisaties)
*entiteit staat los van patiënt & zijn zelf een ‘ding’ - sociaal-constructivistisch ziektebegrip
*ziekten zijn veranderlijke processen - dynamische begrippen mbt zieke individuen
Wat is de verandering van ziektebeschrijving en classificatie van ziekten in de loop van de tijd?
- klachten
- anatomische criteria
- stofwisselingsstoornissen
- oorzaak (ziektekiem/bacteriën)
Wat zijn protoziekten?
Ziekten in de toekomst –> preventie om risico op ziekte in de toekomst te verminderen
Wat is het verschil van betekenis/functie van de ziekte tussen arts en patiënt?
arts: diagnose –> tussenstap voor therapiekeuze
patiënt: onderdeel van nieuwe identiteit