Hlutapróf 3 Flashcards
(82 cards)
1
Q
Cutis
A
húð
2
Q
epidermis
A
yfirhúð
3
Q
stratum corneum
A
hyrnislag
4
Q
stratum lucidum
A
glærlag
5
Q
stratum granulosum
A
kornlag
6
Q
stratum spinosum
A
þyrnifrumlag
7
Q
stratum basale
A
botnlag
8
Q
melanocytes
A
sortufrumur
9
Q
Magrophagas
A
átfrumur (hvít blóðkorn)
10
Q
Dermis
A
Leðurhúð
11
Q
Hypodermis/subcutis
A
undirhúð
12
Q
Sebaceous gland
A
fitukirtill
13
Q
sebub
A
húðfita
14
Q
sweat gland
A
svitakirtill
15
Q
Pilus
A
hár
16
Q
Hair root
A
hársrót
17
Q
hair root plexus
A
taugaendar
18
Q
hair shaft
A
hárleggur/stilkur
19
Q
lanula
A
naglmáni
20
Q
cuticle
A
naglaband
21
Q
nail root
A
naglarót
22
Q
nail body
A
naglabolur
23
Q
phalanx
A
fingurbein
24
Q
hyperthermia
A
ofhitnun
25
hypothermia
ofkæling
26
UV radiation
útfjólublá geislun
27
Hvað sér um stjórnun líkamshita?
í húðinni eru hita- og kuldanemar sem senda boð til stjórnstöðva í undirstúku heilans.
Líkamshita er stjórnað með neikvæðri afturvirkni
- ef hitinn hækkar þá sendir stjórnstöð boð til svitakirtla og æðaveggja = svitamyndun og æðavíkkun
- ef hitinn lækkar þá verður samdráttur á æðum og hárreisivöðvum = gæsahúð
28
Hvert er hlutverk húðarinnar?
Stjórnun á líkamshita
Vernd
Skynjun
Útskilnaður og frásog efna
D- vítamín myndun
29
Hvert er hlutverk nagla?
vernda
höndla smáa hluti
klóra sér
30
úrhverju eru neglur gerðar?
dauðum keratínfrumum
31
Hvernig er bygging nagla?
Naglbolur á yfirborði (body)
Naglrót undir yfirborði
Naglmáni (lunula)
Naglband á mótum naglar og húðar (cutucle)
Lausarönd fremst
32
hvernig fer fram naglvöxtur?
Naglvöxtur verður við frumuskiptingar í matrix
33
í hvað skiptast svitakirtlar?
Apocrine og Eccrine
34
Hvað eru Apocrine svitakirtlar?
Þeir eru staðsettir í handakrikum og á kynfærasvæði
Taka til starfa á kynþroskaskeiði
Opnast inn í hárslíður
Mynda slímkenndan svita
Er tauga- og hormónastjórnað
35
Hvað eru Eccrine svitakirtlar?
Finnast alls staðar á líkamanum
Þéttastir á enni, lófum og iljum
Mynda vatnskenndan svita
Tekur þátt í varmastjórnun
36
Hvert er hlutverk fitukirtla?
að mynda húðfitu
vatnsver
sýklaver
mýkir húðina
37
Hvaða svæði er án fitukirtla?
iljar og lófar
38
Hvert opnast fitukirtlar?
Þeir opnast inn í hárslíður
NEMA: á vörum og ytri kynfærum
39
Hvert opnast fitukirtlar á vörum og ytri kynfærum?
beint út á yfirborð
40
Í hvað skiptist húðin?
Epidermis - yfirhúð
Dermis - leðurhúð
Hypodermis - Undirhúð (ekki raunvörulega hluti af húðinni)
41
Hvað er efsta lag húðarinnar?
epidermis - yfirhúðin
42
Úr hverju er yfirhúðin að mestu mynduð úr?
að mestu leiti úr þekjufrumum sem kallast keratínfrumur
43
Hvernig er þekjan í yfirhúðinni?
marglaga flöguþekja
yst er flöguþekja en neðst er teningsþekja
44
Segðu frá myndun frumna í yfirhúðinni
Lagið endurnýjast út frá frumuskiptingu í neðsta laginu - botnlagi (startum basale)
nýjar frumur ýta eldri ofar
Þegar að frumurnar nálgast yfirborð húðarinnar þá fletjast þær út, fyllast af keratíni, missi frumulíffæri og deyja
45
Hvers konar frumur eru efst í flöguþekjunni?
dauðar frumur sem innihalda mikið af keratín próteinum
46
Hvar er yfirhúðin þykkust?
lófum og iljum
47
Hverjar eru megingeriðir fruman í yfirhúðinni?
keratínfrumur
sortufrumur
Merkels frumur
Langerhans frumur
48
Hvað eru keratínfrumur?
Þekjufrumur sem fyllast af hyrni og deyja
Keratínið er teygjanlegir próteinþræðir sem verja undirliggjandi hluta húðarinnar gagnvart ýmsum efnum, örverum og ekki síst vatni
49
Hvað eru Sortufrumur?
Mynda melanín sem flyst til þekjufrumna og verja gegn UV geislum
Gefa húð og hári lit
50
Hvað er merkels frumur?
Tengjast skyntaugafrumum
Samanstendur af tactical disk og taugafrumu
51
Hvað eru langerhans frumur?
Eru átfrumur (H-blóðkorn) sem stunda agnát
Varnarfrumur
Skemmast auðveldlega við UV geislun
52
Hvaða hlutverki gegnir hornlagið?
Mynda efsta lag yfirhúðarinar
53
Hvað gerist í botnlaginu?
Þar myndast nýjar frumur við frumuskiptingu
54
Hvar myndast litarefnið í húðinni?
melanín myndast í sortufrumum
55
Hvaða hlutverki gegnir melanín?
myndar húð- og hárlit
verndar gegn UV geislum
56
Hvernig melanín er í brúnu/svörtu hári?
Eumelanín - því meira því dekkra
því minna því ljósara
57
Hvernig melanín er í rauðu/gulu hári?
Pheomelanín - ljósara litarefni
58
Hvernig melanín er í gráu og hvítu hári?
Sortufrumur hrörna og melanín framleiðsla minnkar
Hvítt hár hefur ekkert melanín
59
Úr hverju er dermis gerð?
Gerð úr þéttum óreglulegum bandvef með kollageni og teygjuþráðum (reticular layer)
og einnig lausum almennum bandvef (papillary layer/eggjabakka)
60
Hver er bygging dermis?
blóðæðar
hár
svita og fitukirtlar
taugar
vessaæðar
61
Hvað myndar fingraför?
Totur
þau myndast þegar að sumar frumur vaxa hraðar en aðrar
62
Af hverju er líkaminn hærður?
Til að vernda líkamann?
63
Úr hverju er hár?
dauðum samrunnum keratínfrumum
64
Hvert er hlutverk hársins?
Vernda gegn meiðslum, sólargeilsum og varmatapi
Augnhár og nefhár vernda gegn aðskotahlutum/efnum
65
Í hvað skiptist hárhlutar?
Hárleggur (pilus) - stendur upp úr yfirborði
Hársrót (root) - undir yfirborði, nær niður í dermis og subcutis
Hárssekk (follicle) - umlykur hársrótina
Hárklumpa (bulb) - neðst í hársrótinni
66
Hvernig verða ný hár til?
við frumuskiptingu neðst í hársrótinni
67
Hvernig verða ný hár til?
við frumuskiptingu neðst í hársrótinni
68
Hvað tegnist hárssekkinum?
Hárreisivöðvar og fitukirtlar
Hvert hár tengist einum hárreisivöðva
Hárreisvöðvum er bæði hita- og taugastjórnað
69
Hvernig verndar húðin okkur?
Keratín húðarinnar verndar undirliggjandi vefi fyrir innrás baktería, núningi, hita og utanaðkomandi efnum
Lípíð/fitur vernda okkur gegn ofþornun
verndar gegn UV geislum
átfrumur (magrophagar) mynda ónæmiskerfi
70
Hvað sér Skynjun húðar um?
Snerting, hitabreyting og sársauka
71
Hvað sér útskilnaður og frásog efna húðarinar um?
Passa að lyf og efni frásogast frá húðinni
72
Hvað sér D-vítamín myndun húðarinar um?
Uv geislun virkjar D vítamín sem er nauðsynlegt fyrir upptöku á Kalsíum og Fosfórs = heilbrigði beina
73
Hvernig myndast slit á húð?
Vegna mikillar teygju á leðurhúð
Teygjuþræðir eyðileggjast
74
Hvernig myndast appelsínuhúð?
fitufrumum bólgna út en bandvefsstrengir toga á moti sem skapar ójafnt yfirborð
75
Segðu frá klofningslínum
Línurnar samsvara kollagen trefja í húð og eru samsíða stefnu vöðvaþráða
Þegar að skurður er samsíða klofningslínu verður hann ekkii fyrir jafn miklu álagi og grær fljótt með litlum örum
76
Úr hverju er undirhúðin gerð?
lausum bandvef og fitufrumum
77
Segðu frá undirhúðinni
Er aðal fitugeymsla líkamans
inniheldur stórar æðar og taugar
78
Segðu frá tattoo
Lit er komið fyrir í leðurhúð
79
Af hverju myndast bólur ?
Vegna offramleiðslu og bólgu í fitukirtlum
80
Af hverju myndast krabbamein?
Of mikil geislun frá UV geislum
81
Hvað eru 3 megingerðir húðkrabbameins?
grunnfrumu, flöguþekju og sortuæxli
82
Hvað er hættulegasta húðkrabbameinið?
Sortuæxli
